پاسخ علامه آیت الله جوادی آملی به سوالات پروفسور هیپلر

حضرت آیت الله جوادی آملی در دیدار با دانشجویان و اساتید دانشگاه دیسبورگ به تبیین ویژگی های سیاست دینی از منظر اسلام و نقد شرایط سیاسی کنونی جهان پرداختند.
ایشان در پایان به سوالات پروفسور هیپلر استاد دانشگاه و سرگروه دانشجویان آلمانی پاسخ گفتند. متن این پرسش و پاسخ بدین شرح است:

پروفسور هيپلر :
شما مباحث خيلي خوبي را اشاره كرديد رابطه بين سياست و دين و اينكه جامعه سياسي امروز غير ديني است نظر دين راجع به سياست را لطف بفرماييد توضيح بدهيد كه دين راجع به سياست چه نظري دارد؟

حضرت استاد:
دين درباره سياست، انسان را معرفي كرد و انسان‌ها را برادر يكديگر معرفي كرد، بر محور عقل و عدل جامعه را اداره مي‌كند به همه ما فرمود نه بيراهه برويد نه راه كسي را ببنديد آنچه از دست شما برمي‌آيد بكوشيد كسي را زخمي نكنيد و اگر كسي زخمي شد به بالينش بشتابيد و درمانش كنيد. بساط دين بر اين است كه هر موجودي نزد خدا عزيز و محترم است و تمام نيازها را خدا در جهان آفريد و همگان را به اين سفره دعوت كرد و رفاه همگان را هم مي‌طلبد. سخن دين اين است هر كاري كه انسان انجام مي‌دهد در محضر خداي سبحان است هر نيّتي كه مي‌كند در محضر دل و قلب‌آفرين است و در محكمه عدل خدا همه چيز به حساب مي‌آيد فرمود در روزي كه صحنه قيامت قيام مي‌كند يعني همگان بعد از مرگ برای پاداش و کیفر به حضور خدا مي‌رسند. هر ذرّه‌اي چه خوب چه بد مشهود انسان است بر اساس اين مبناي عقل و عدل، تدبير امور مردم تدوين مي‌شود به نام قانون. نمونه قانون سياسي اسلامي اين است هر كتاب قانون يك سلسله موادّي دارد يك سلسله مباني، مواد قانوني را از مباني مي‌گيرند مانند عدل، استقلال، حريّت، امنيت، امانت و مانند آن كه اينها مباني است آن موادّ قانوني و حقوقي و سياسي را از اين مباني مي‌گيرند مهم‌ترين مبنا در بين مباني حقوقي که موادّ قانوني از اين مباني استنباط مي‌شود مسئله عدل است يعني همه مواد قانوني بايد عادلانه باشد معناي عدل هم روشن است عدل يعني هر چيزي را در جاي خود قرار دادن، اين مفهوم، شفاف و روشن است اما جاي اشيا كجاست جاي اشخاص كجاست آن را اشياآفرين و اشخاص‌آفرين بايد مشخص كند عدل معنايش اين است هر چيزي را در جاي خود قرار بدهيم اما جاي اشيا كجاست جاي اشخاص كجاست آيا زن و مرد يكي هستند يا فرق دارند آيا شراب و سركه يكي هستند يا فرق دارند آيا گوسفند و خوك هر دو حلال‌اند يا يكي حلال است و ديگري حرام، غير از آفريدگار اينها كسي نمي‌داند. آيا دريا حقّ همه است يا نه، آيا منابع و موادّ معدني براي همه است يا نه، آيا اينها براي دولت است يا ملت، اينها را بايد كسي بيان كند كه اینها را آفريده است. قوانين سياسي اسلام از اين مباني گرفته مي‌شود مثل عدل و استقلال و امنيت و امانت و مانند آن و اين مباني را از آن منابع وحياني مي‌گيرند اگر منابع را رها كنيم مبناي بي‌منبع مي‌شود جاهلانه، می شود حرف غير علمي، زيرا عدل را خودشان معنا مي‌كنند، جاي اشيا و اشخاص را خودشان معین مي‌كنند، لذا ممكن است كسي كه از سرزمين خود دفاع مي‌كند اين دفاع مقدس را ترور بدانند و ترور تروريست‌ها را تقديس كنند چون به دست خود آنهاست نتيجه‌اش جنگ جهاني اول، جنگ جهاني دوم و اشغال كشورهاي مظلوم است.

پروفسور هيپلر:
مباحثي كه طرح كرديد با اينكه دانستنش خيلي جالب بود دانستنش، مباحث بسيار مبنايي و فلسفي قضيه هستند كه جهان چطور خلق شده و رابطه عقل و دين و اينها، خيلي مباحث كلي و به قول معروف پايه‌اي هستند و هر عقل سليمي و معمول افراد ديني هم به اين رسيدند عدالت را همه خوب مي‌دانند و كارهاي خوب را همه نیک مي‌پندارند. رئيس جمهور دولت آلمان كنوني هم يك فرد بسيار مذهبي است يك پروتستان فعال است كه او هم اينها را باور دارد اين را همه قبول دارند فعاليت‌هاي مذهبي در این جوامع هست ولي به سياست دولت‌ها كه مي‌رسد، دين ديگر راه ورود ندارد. در مقام سخن، مباني ديني را رد نمي‌‌كنند ارزش مي‌گذارند و تبليغ مي‌شود ولی زماني كه به عمل مي‌رسد آن سياستمدارها خودشان را ملزوم و ناچار به استفاده از مباني ديني خودشان را نمي‌دانند و طور ديگر عمل مي‌كنند. اين شرايط را ما از اروپاست مي‌دانيم و باور داريم اگر نظري داريد بفرماييد.

حضرت استاد:
يك وقت است كه انسان سياست ديني را مي‌خواهد تشريح كند يك وقت مي‌خواهد عمل كند كم نيستند افرادي كه مي‌گويند دين افيون است ماركس و انگلس حرفشان اين بود که دين افيون است يعني انسان با مرگ مي‌پوسد و بعد از مرگ خبري نيست همان طوري كه بعد از مرگ كسي گرگ را كيفر نمي‌كند و گوسفند را پاداش نمي‌دهد ظالم را كسي كيفر نمي‌كند و مظلوم را پاداش نمي‌دهد اين فكر ماركس و انگلس كه خطرات فراواني را به همراه داشت و دارد در عمل امر رايج همه است آن اعتقاد دروني كه سودمند نيست مشكل سياست را حل نمي‌كند اگر كسي پذيرفت كه موادّ قانوني بايد به استناد عدل باشد و اگر عدل را وضع هر چيزي در جاي خود معنا كرد بايد بداند جاي اشيا كجاست جاي اشخاص كجاست و اين را غير از اشياآفرين و اشخاص‌آفرين يعني خدا كسي نمي‌داند اگر مبناي حقوقي به منبع ختم نشود، قوانين، ظالمانه تدوين مي‌شود سياست ديني آن است كه موادّ ما به مباني، مباني ما به منابع استناد پيدا كند تا قوانين بشود محقّقانه انقلاب اسلامي ايران به رهبري امام راحل براي آن است كه اين اضلاع و عناصر سه‌گانه پياده بشود اميدواريم روزي فرا برسد كه جهان اين اصول سه‌گانه را بشناسد و پياده كند و كارخانه‌هاي سلاح های آدم‌كشي تبديل بشود به مراکز توليد مواد غذايي و فعالیت های فرهنگي؛ به اميد آن روز اميدواريم! ـ ان‌شاءالله ـ اين پيام را از ايران اسلامي به بركت خون‌هاي شهدا و تلاش امام راحل به عنوان ره‌توشه به غرب ببريد و آن عزيزاني كه منتظر صلاح و فلاح‌اند به اين معارف بار يابند تا جهان چهره صلح و آسايش و آرامش را بهتر ببيند .
مجدّداً مقدم شما را گرامي مي‌داريم اميدواريم در سفر به ايران اسلامي علماً و عملاً به شما خوش گذشته باشد.

پاسخ علامه آیت الله جوادی آملی به سوالات پروفسور هیپلر

مطالب مشابه :

مباني نشر كتاب

3. گزارش حسابرس درباره ی صورت های مالی

معرفی کتاب نقد مباني فلسفي حقوق بشر (جلد اول) نوشته آقاي دكتر محمدجواد جاويد دانشيار حقوق دانشگاه ته

مباني فقهي و حقوقي ماده 768 قانون مدني

معرفی كتاب

استيفاء در قانون مدني

اصل قانوني بودن جرایم و مجازات ها چه می گوید؟

پرسش و پاسخ خواندنی علامه جوادی آملی با پروفسور آلمانی

نکته هایی از کتاب مباني جرم شناسي مرحوم سید مهدی کی نیا‌

پاسخ علامه آیت الله جوادی آملی به سوالات پروفسور هیپلر