حسابداری نفت

نفت يکی از مهمترين صادرات کشور ما را تشکيل می دهد . بخش عمده ای از درآمد ملی و توليد ملی کشور ما را نفت تشکيل می دهد . حسابداری نفت يکی از مهمتری و پيچيده ترين حسابداری بهای تمام شده است . در اين گفتار گذری اجمالی خواهيم داشت بر کليت اين نوع از حسابداری . هدف ما تنها بررسی استهلاک دارايیها هزينه های توليد و موجودی گيری ها در اين نوع از حسابداری است .

استهلاک : استهلاک در اين نوع از حسابداری مانند ساير انواع حسابداری تابع روش و عمر مفيد می باشد . به طور کلی می توان استهلاک ها را به شرح زير طبقه بندی نمود :
شرح و نام دارايی قابل استهلاک طول عمر مفيد به ماه
الف ـ زمين :
۱- در مواردی غير از عمليات حفاری چاههای نفت و گاز مستهلک نمی گردد
۲- زمين برای حفر چاههای نفت و گاز ۱۲۰ ماه
۳- هزينه های بهبود و اصلاح زمينهای استيجاری طول مدت اجاره يا ده
سال هر کدام کمتر باشد
ب ـ مخارج تحقيقات ژئولوژی ، ژئوفيزيک و تاپوگرافی :
۱- در صورت مثبت بودن تحقيقات ۱۲۰ ماه
۲- در صورت نيافتن منابع يکجا هزينه می گردد
ج ـ چاههای نفت و گاز :
۱- در صورت اقتصادی بودن و عملياتی شدن ۱۲۰ ماه
۲- در صورت عدم دسترسی به نفت و اقتصادی نبودن يکجا هزينه می گردد

ساير اقلام دارايی و عمر مفيد آنها عبارتند از :
اقلام دارايی نرخ استهلاک
ساختمان و تأسيسات ۱۰ ساله
ماشين آلات فنی ۱۰ ساله
ماشين آلات ساختمانی ۵ ساله
وسائط نقليه ۳ ساله
کشتی ُ، قايقها ، هواپيما ، وسائل فرودگاهی ۵ ساله
اثاثيه ۳،۵و۱۰ ساله
توجه داشته باشيد که کليه دارايی ها با روش مستقيم مستهلک می شوند .
هزينه های شرکتهای توليد کننده نفت :
۱- هزينه های بدست آوردن حق بهره برداری از منطقه عملياتی : که عبارتست از خريد يا اجاره محل عمليات حفاری .
۲- هزينه اکتشاف : اين هزينه مربوط به هزينه های کشف چاه می باشد که به پنج بخش تقسيم می شود :
۱-۲ - هزينه نقشه کشی ۲-۲ - هزينه نگهداری زمين ۳-۲ -هزينه چاه آزمايشی
۴-۲ - هزينه تجهيز و حفر چاههای اکتشافی ۵-۲ - هزينه حفاری چاههای آزمايشی اکتشافی
۳- هزينه های حفاری : عبارتست از هزينه هايی که قبل و بعد از زدن دکل حفاری انجام می شود که به ترتيب عبارتست از :
۱-۳ - هزينه های حفاری نامشهود ۲-۳ - هزينه های حفاری مشهود
۴ - مراحل دسترسی به نفت : عبارتست از هزينه هايی که در طی مراحل مختلف حفاری صرف می شود .
۵ - هزينه های توسعه : عبارتست از هزينه هايی که صرف توسعه و تجهيز ميدان نفتی می شود .
۶- هزينه های استخراج : عبارتست از کليه هزينه هايی که جهت توليد نفت استخراج شده صورت می گيرد . از قبيل انتقال به پالايشگاه و غيره .
محاسبه بهای تمام شده نفت خام و گاز طبيعی استخراجی توسط شرکت ملی نفت ايران به شکل زير می باشد :

هزينه های جاری و عمليات ميدان
اضافه می شود :
هزينه استهلاک هزينه های سرمايه ای انجام شده جهت ميدان
سهم هزينه های سربار دفتر مرکزی وزارت نفت
قيمت تمام شده نفت خام و گاز طبيعی استخراجی
موجودی گيری ها : موجودی ها در حسابداری نفت به دو بخش تقسيم می شوند :
۱ - شمارش و کنترل اقلام موجودی در انبار ها .
۲ - اندازه گيری و کنترل موجودی نفت خام ، فرآورده های نيم ساخته و ساخته شده .
بخش اول مربوط به کالاهای معمولی است که ممکن است در هر انباری وجود داشته باشد و روشهای مشخصی مانند شمارش تک به تک يا شناسايی ويژه و يا روشهای معمول محاسبه موجودی پايان دوره را طلب می کند .
اما بخش دوم مربوط به موجودی های نفتی و مشتقات آن است . مخازن نفت ، استوانه ای شکل است . جهت تعيين موجودی نفت درون مخازن از دو روش دستی و مکانيکی استفاده می کنند . در روش مکانيکی ارتفاع نفت داخل مخازن بوسيله نشانگر های ديجيتالی که بر روی ديواره مخازن قرار دارد تعيين می شود .
در روش دستی اين کار بوسيله انداختن وزنه بسته شده به يک ريسمان انجام می شود .
دقت داشته باشيد که در مواقع حساسی چون انبار گردانی پايان سال مالی ، حتما از روش دستی استفاده می‌شود .

حسابداری نفت

مطالب مشابه :