راهنمای نوشتن اقدام پژوهی - یا علی گفتیم و عشق آغاز شد ...">
بهاریه معلم - راهنمای نوشتن اقدام پژوهی
|
یا علی گفتیم و عشق آغاز شد ... |
|
|
|
|
|
|
|
|
راهنمای نوشتن اقدام پژوهی
راهنمای نوشتن اقدام پژوهی
پژوهش به عنوان جست وجوی نظام مند برای کشف مجهول یا حل مسأله دارای مراحلی است که با توجه به نوع وهدف پژوهش ،علاقه ها و سلیقه های پژوهشگر ،مراحل پژوهش در عین تبعیت از منطق علمی و عقلی ،می تواند صورت های متفاوتی پیدا کند. مراحل اقدام پژوهی که به آن پژوهش در عمل نیز گفته می شود، در عین پیروی از مراحل خاص دارای انعطاف بیشتری نسبت به سایر روش های دانشگاهی است. الگوی زیر مراحل این نوع پژوهش را نشان می دهد که به شرح آنها خواهیم پرداخت.لازم به ذکر است که اقدام پژوهی با سایر روش های تحقیق در عین شباهت، دارای تفاوت هایی نیز می باشد، از جمله اینکه در این تحقیق الزاما به دنبال تعمیم یافته ها نیستیم، بنابراین نمونه می تواند حتی یک نفر باشد. بطور مثال "چگونه پرخاشگری علی را حل کردم".(نمونه های اقدام پژوهی را می توان در ده شماره مجله علمی پژوهشی همایش ، نشر پژوهشکده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش ملاحظه نمود).
متن اقدام پژوهی معمولا حالت روایت گونه دارد و افعال به صورت اول شخص مفرد بیان می گردد.
1- عنوان اقدام پژوهی
عنوان پژوهش معمولا به صورت "چگونه توانستم .................. را بهبود بخشم" مطرح میشود. البته به صورت های دیگر هم می توان مطرح کرد، مثل "ریاضیات شکلاتی".
2- چکیده
3- توصیف وضع موجود و بیان مسئله :
هنگام نوشتن گزارش ابتدا خود را معرفی کنید و توضیح دهید کجا کار می کنید و چگونه و از چه زمانی با مسئله مواجه شده اید . در این زمینه موارد ذیل می تواند مورد توجه قرار گیرد.
شغل ، سابقه ؛مدرک و رشته تحصیلی،موقعیت دانشگاه یا دانشکده، حنسیت دانشجویان، تعداد، امکانات (در صورت لزوم با توجه به مشکل)، موضوع پژوهش، روند مسئله ، دلایل اهمیت مساله و جلب توجه محقق، هدف و سئوال پژوهش ( که معمولا به صورت:«چگونه می توانم ................... بهبودبخشم؟» مطرح می شود)، وضعیت مطلوبی که محقق به دنبال آن است و سایر نکات لازم در بیان مسئله تحقیق.
4- گرد آوری اطلاعات (شواهد 1) :
برای اینکه بتوانیم تصویر روشنی از واقعیت ها و رخداد هایی که در محیط کار و یا بستر پژوهشی ما می گذرد ،عرضه کنیم و ادعای منطقی داشته باشیم لازم است دردرجه نخست شواهد منطقی در اختیار داشته باشیم .
در اقدام پژوهی در دو مرحله نیاز به شواهد داریم ؛ یکی در مرحله ی تشخیص یعنی همین مرحله های که مورد بحث است ،و دیگری مرحله ارزیابی و قضاوت که پس از ایجاد تغییر و اجرای راه و پیشنهاد جدید ،به دست می آوریم تا ببینیم آیا تغییری که داده ایم مؤثر بوده است یا نه . پس دو نوع شواهد (۱) و شواهد (۲)خواهیم داشت .داده های پژوهش نقش بسیار مهمی در جست و جوی حقیقت و یافتن مسأله و راه حل ها دارند . هر چه داده های یک پژوهش مبتنی بر اصول علمی گرد آوری اطلاعات باشد و نیز از ابزار و وسایل ضروری گوناگون استفاده کنیم ،ادعای ما منطقی تر خواهد بود . برای مثال ،وقتی مدعی می شویم که دانشجویان دانشگاه در درسx ضعیف بودند و من با روشy این وضعیت را برطرف کردم باید نخست با اطلاعات کافی نشان دهیم که واقعا ً دانشجویان دانشگاه ضعیف بودند ،یعنی معیاری برای ضعیف بودن تدوین کنیم و این معیار باید علمی باشد .بنابراین این مرحله شامل ارائه مدارکی دال بر وجود مسئله به صورت دقیق و عینی در صورت امکانم به صورت نشانگرهای لازم، بهره گیری از مطالعات و منابع گوناگون پیشین (ادبیات تحقیق) ، یافتن خلاءها و مواردی که دیگران به آن نپرداخته اند، ابزار جمع آوری داده ها. یافته ها و پیشینه می تواند به صورت نظری (کتب و غیره) و عملی (مصاحبه ها و غیره) باشد.
5- تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها :
تفسیر و تحلیل داده ها را پالایش می کند وامکان طبقه بندی یا عرضه منطقی به ما می دهد تا از این طریق چارچوب مناسبی برای حل مسئله و اقدامات را بیابیم .
در خلال تفسیر داده ها تناقضات و مطالب ضد و نقیض و یا چگونگی روابط متقابل واقعیت ها یا رخداد ها خود را نشان می دهند . تجزیه و تحلیل این امکان را فراهم می سازد تا طبقه بندی و چارچوب منطقی و عقلانی از واقعیت ها به وجود آوریم با تفسیر دید گاه های گوناگون خود را نشان می دهد و به کمک این دید گاه ها می توانیم به راه حل های مناسب بیندیشیم . پیش از تفسیر داده ها در هم آمیخته اند و این داده ها به خودی خود نمی توانند گویای چیزی باشند لذا با تجزیه وتحلیل و تفسیر داده هاست که آنها به اطلاعات کاربردی تبدیل می شوند و می توان بر اساس آنها به تهیه چارچوبی برای حل مسایل و شناسایی راه حل درست یا درست ترین راه حل اقدام کرد.
الگوی تجزیه و تحلیل داده ها در روش های تحقیق گوناگون متفاوت می باشد. در اقدام پژوهی ضمن استفاده از داده های کمی، بیشتر از داده های کیفی و الگوهای آن استفاده می شود . در اینجا مختصرا ً اشاره می شود.
الف) الگوی شش پرسش: در این الگو پژوهشگر می کوشد داده هایی را که جمع آوری کرده است طی این شش پرسش عرضه کند تا بر اسا س آنها نتیجه گیری از داده ها بعمل آید.
ـ چرا؟علت و هدفها چیستند ؟
ـ چگونه ؟اعمال و رویداد ها چگونه روی می دهد ؟
ـ چه کسی ؟ چه کسی در گیر این مسأله است ؟چه کسی رفتار دوستانه دارد؟
ـ چه چیزی ؟مسایل عمده فعالیت ها چه هستند؟
ـ چه موقع ؟ چه موقع این اتفاقها می افتد ؟چه موقع می توان آنها را مشاهده کرد؟
ـ کجا ؟کجا درس می خوانند ؟کجا با هم روابط دارند ؟ کجا کار می کنند؟
ب) الگوی۲:روش ترسیم مفاهیم
هدف از این الگو ،یافتن راهی برای پی گیری استراتژی های چند گانه و چند جانبه و جامع است . این الگو بر این اساس تدوین شده است که ریشه بسیاری از مشکلات در جاهای دیگر است و عوامل گوناگون در به وجود آمدن آن مؤثر بوده است . اگر به این عوامل بنیادین و ریشه ای توجه نکیم راه حل های سطحی نخواهد توانست پاسخ گوی این مشکلات باشد.
ج) الگوی۳:روش تجزیه و تحلیل مسایل
این روش نیز مشابه الگوی ترسیم مفاهیم است از این الگو نیز در ریشه یابی و کشف عوامل مؤثر در یک مشکل استفاده می شود.در این الگو تلاش می شود مفاهیم زیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد:
ـ مشکل اصلی
ـ ریشه های اصلی مشکل
ـ دیگر عوامل مهم مربوط به آن ریشه ها و پیش زمینه ها
ـ نتایج و عواقب منفی عمده
ـ دیگر نتایج مهم
6- انتخاب راه حل موقت :
انتخاب راه حل مناسب و ذکر چرایی این انتخاب کلید موفقیت محقق در این مرحله است. در این مرله راه حلهای گوناگون با توجه به مراحل و مطالعات قبلی به گونه ای که باعث کاهش یا حل مسئله شود و امکان اجرای آنها وجود داشته باشد، یادداشت می شود. راه حل ها می تواند نتیجه مطالعه ادبیات، ذهن خلاق محقق، همکاران، دانشجویان و سایر منابع باشد.
7- اجرای طرح جدید و نظارت :
در این مرحله نحوه اجرای راه حل ها بطور کامل توضیح داده می شود به گونه ای که اگر محقق دیگری بخواه آنها را اجرا کند با جزییات آشنا باشد. در این مرحله می کوشیم از همان آغاز بر چگونگی پیشرفت کار ،به طور روزانه نظارت و دقت داشته باشیم . این کار سبب می شود ضمن مراعات پیش بینی های انجام گرفته و در صورت لزوم ،تغییرهای لازم را در عمل به وجود آوریم.برای نمونه مراجعه شود به طرح پیشگیری از خودکشی مرسوم به شور زندگی در خوابگاه ها(پور شریفی و همکاران، 1391) ارائه شده در ششمین سمینار سراسری بهداشت روان دانشجویان.
8- گردآوری اطلاعات( شواهد 2 ):
برای اینکه ثابت کنید ادعایی که درباره ی عمل جدیدتان دارید منطقی و درست است ،باید شواهدی داشته باشید . این شواهد باید مبتنی بر اطلاعات منظم و منطقی باشد. در این مرحله نیز مثل مرحله قبلی گرد آوری اطلاعات لازم است روش های گرد آوری اطلاعات و ابزار آن را مشخص کنید. این روش ها و ابزار می تواند مثل مرحله پیشین ویا متفاوت باشد .باید مشخص کنید که در این مرحله به چه نوع داده هایی نیاز دارید این داده ها و شواهد باید معیارهایی باشند بر این ادعا که در کار شما اصلاح به وجود آمده است. این شواهد باید مورد تأیید افراد صاحب نظر و همکاران منتقد شما در خصوص مسأله و هدف های مورد نظر در تحقیق شما باشد . مثلا ًممکن است شما مدعی باشید که با روش درمان جدید سبب شده اید تا وضعیت دانشجوتا ۳۰% افزایش یابد . این ادعا زمانی قابل قبول خواهد بود که با اسناد و مدارک لازم ،وضعیت پیش از اقدام جدید را با وضعیت پس از آن مقایسه کنید وبه نتیجه مورد ادعا یعنی ۳۰% برسید.
9- ارزشیابی تأثیر اقدام جدید وتعیین اعتبار آن:
در این مرحله داده هی جمع آوری شده را مثل مرحله سوم ،تفسیر و تحلیل می کنیم. از خود می پرسیم این داده ها نشانگر چه رخدادها و تغییراتی هستند ؟ آیا پیش رفتی را نشان می دهند ؟به چه دلیل ؟ (شواهد می آورید ) .پیشرفت ها در چه زمینه ها یا مواردی بوده است ؟ به چه دلیل ؟(شواهد می آورید ) درباره این تغییرات و رخدادها به چه نتایجی می رسیم ؟ چرا؟ (شواهد می آورید) .با این پرسش ها و پرسش های دیگر از این نوع می کوشیم تا نتیجه ی اقدام جدید را به کمک شواهد منطقی ارزیابی کنیم . اگر نتیجه مثبت بود این اقدام را به عنوان یک تغییر یا راه جدید ادامه می دهیم و در غیر این صورت به راه یا راه های دیگر می اندیشیم و راه دیگری را برای عمل و اجرا پیدا می کنیم.تغییرات انجام شده به منظور اعتبار بخشی باید مورد تایید قرار بگیرد.انواع گوناگونی از اعتبار بخشی وجود دارد که عبارتند از:
اعتبار بخشی توسط همکاران : آیا می توانید گروهی از همکاران خود را نسبت به اهمیت دانشی که بدست متقاعد نمایید ؟ برای ارزیابی از کار خود معیارهای روشن ارائه دهید و برای آن شواهدی صریح فراهم آورید ؟
اعتبار بخشی توسط فرادستان : آیا می توانید به مدیران خود نشان دهید که کار خود را به منظور بهبود ، تغییر داده اید و روش جدید کار شما با طرح های توسعه سازمانی سازگار است ؟
اعتبار بخشی از سوی مراجعان :آیا افرادی که مورد حمایت شما بوده اند ، موافقند که عمل شما در راستای منافع آنها بوده است و کیفیت زندگی آنها در اثر مداخلات اعمال شده توسط شما بهبود یافته است ؟
اعتبار بخشی از سوی جامعه علمی : گاهی لازم است جامعه علمی نقش و سهم شما را در تولید دانش تایید کند . بسیاری از اقدام پژوهان که پژوهش خود را برای در یافت نوع جایزه از مجامع علمی انجام می دهند باید آنرا طوری عرضه کنند که قابلیت بررسی داشته باشد .
-اعتبار بخشی توسط عامه مردم : آخرین گره اعتبار بخش مجموعه وسیعی از خوانندگانی هستند که در محیط های سازمانی با بخش های دیگر جامعه قرار دارند . علاوه بر اعلان عمومی نتایج ، پژوهش می توان آنها را منتشر ساخت . پذیرش انتشار از سوی نشریات علمی ممکن است وقت زیادی از فرد بگیرد . در هر حال تامل درباره اینکه یک پژوهش خوب چه مشخصاتی دارد ، ضروری است . چه بسا هر کاری دارای جنبه سیاسی باشد به نظریه های جنبش های اجتماعی مختلف مرتبط باشد . در هر حال نظرات و یافته های روا فقط از طریق وارد شدن در زندگی دیگران تداوم می یابد .
10- جمع بندی و ارائه پیشنهادات
منابع
1. قاسمی پویا، اقبال(1389). راهنمای عملی پژوهش در عمل. تهران: پژوهشگاه آموزش و پرورش.
۲. ایرانی، یوسف؛ بختیاری، ابوالفضل(1382). روش تحقیق عملی، تهران : لوح زّین.
۳. دلاور، علی(1386). روش های تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی. تهران: دانشگاه پیام نور. چاپ سوم.
۴. ساکی، رضا(1383). اقدام پژوهی: راهبردی برای بهبود آموزش و تدریس. تهران: وزارت آموزش و پرورش.
۵. مک نیف، جین و همکاران(1382.( اقدام پژوهی، ترجمه محمد رضا آهنچیان،تهران: رشد. چاپ دوم. |
|
|
مطالب مشابه :
برخی از اشکالات اقدام پژوهی های سال های گذشته
آسيب شناسي گزارش هاي اقدام پژوهي معلمان پژوهنده در سال هاي گذشته. تهیه و تنظیم : سعید خداوردویی ربط پژوهشی دبیرستان نمونه دولتی علامه طباطبایی. ایمیل رابط پژوهشی : [email protected]. آسيب هاي كلي : 1- عدم اجراي مراحل اقدام پژوهي در زمان ...
اقدام پژوهی
به نام خدا. عنوان اقدام پژوهي: چگونه توانستم مشگل محمد را که ناگهان ترک تحصیل نمود را حل کردم. استاد راهنما: جناب آقاي ایرج علی اکبری دانشجو: مجتبی مرتضوی فر رشته : کارشناسی ا.پ ابتدایی تابستان 93. تقديم به : کليه معلمين دلسوزي که در راه ...
اقدام پژوهی 95-1394
اقدام پژوهی محتوای آموزشی - اقدام پژوهی 95-1394 - گرافیک پابه پا - اقدام پژوهی محتوای آموزشی.
مراحل اقدام پژوهی به زبان ساده
مراحل اقدام پژوهی به زبان ساده. - صفحه روی جلد عنوان سایر مشخصات مربوطه. وزارت آموزش و پرورش-سازمان آموزش و پرورش استان ….-اداره آموزش و پرورش شهرستان …. عنوان اقدام پژوهی مثل چگونه توانستم …. بهبود بخشم …. اقدام پژوه ….. مدرسه…. سال…
درس پژوهی ، معماری نوین تدریس
درس پژوهي اقدام پژوهي درس پژوهي نقطه عزيمت عمل است. اقدام پژوهي عزيمت تئوريو عمل هدف درس پژوهي، پرورش حرفهاي معلم است. هدف اقدام پژوهي ، انجام پژوهش در حين عمل ماهيت درس پژوهي بازانديشي (تفكر) است. ماهيت اقدام پژوهي، تفسير اده ها بهسازي كلاس ...
راهنمای نوشتن اقدام پژوهی
راهنمای نوشتن اقدام پژوهی پژوهش به عنوان جست وجوی نظام مند برای کشف مجهول یا حل مسأله دارای مراحلی است که با توجه به نوع وهدف پژوهش ،علاقه ها و سلیقه های پژوهشگر ،مراحل پژوهش در عین تبعیت از منطق علمی و عقلی ،می تواند صورت های متفاوتی پیدا ...
گزارش فعالیتهای اقدام پژوهی در سال 91-90 دبیرستان مولود کعبه
گزارش فعالیتهای اقدام پژوهی در سال 91-90 دبیرستان مولود کعبه. 1- تهیه فرم های اقدام پژوهی از اینترنت و تکثیر آن. 2- ارائه فرم های اقدام پژوهی به همکاران. 3- تهیه یک سری عناوین تصویب شده اقدام پژوهی از روی اینترنت و ارائه به همکاران. 4- یافتن نمونه ...
جزوه اقدام پژوهی
آشنايي با مراحل اقدام پژوهي يا پژوهش در عمل و ويژگيهاي هر مرحله. پژوهش در عمل يا اقدام پژوهي در واقع نوعي از تحقيق مي باشد كه توسط خود فرد درگير در يك مسئله براي حل و يا كاهش مشكل انجام مي گيرد. در اقدام پژوهي موضوع هاي تحقيق ...
اقدام پژوهی
اقدام پژوهی. تعاریف اقدام پژوهي: اقدام پژوهي نوعي پژوهش كارور practitioner research كه مي تواند به شما كمك كند تا در هر جايي كه مشغول به كار هستيد وظايف شغلي خود را به نحو بهتري انجام دهيد .(آهنچيان ،1382ص 25). رضايي (1382) به نقل از بورلي1993 ...
برچسب :
اقدام پژوهي
