نقشه آزادراه « تهران ـ شمال » تغيير كرد .

مهندس « حسن پيراسته » مدير كل محيط زيست استان تهران با اعلام اين خبر روند پيشروي آزادراه تهران ـ شمال را مغاير با ارزيابي هاي زيست محيطي دانست .
بنا به همين دلايل و بر اساس مصوبه جديد نقشه آزادراه تهران ـ شمال به دليل ارزيابي هاي زيست محيطي دچار تغيير شد.
آزاد راه تهران ـ شمال با 121 كيلومتر طول مدت مسافرت به شمال را به حدود يك ساعت و بيست دقيقه كاهش مي دهد و به يكي از پرمسافرترين محورهاي شمال كشور تبديل شده و بر اساس برآوردها سالانه بين 4 تا 6 ميليون نفر از اين محور استفاده خواهند كرد.
آزاد راه تهران ـ شمال يك پروژه ملي است , ولي انبوهي از نگراني ها و دغدغه هاي زيست محيطي براي حفاظت از ارزشهاي البرز مركزي و جنگل هاي بكر اين منطقه وجود دارد.
از نظر كارشناسان محيط زيست , پروژه آزاد راه تهران ـ شمال يكي ازمهمترين وقايع زيست محيطي ايران است . زيرا در اين پروژه علاوه بر تخريب بخشي از منابع طبيعي و زيستگاه هاي بكر منطقه , شهرهاي شمالي كشور نيز پس از بهره برداري آزاد راه به دليل هجوم جمعيت و دسترسي آسان با مشكلات عديده زيست محيطي مواجه مي شوند.
عبور اين بزرگراه از جنگل هاي هيركاني ـ باقيمانده از عصر يخبندان ـ كه جزو نادرترين سرمايه هاي زيست محيطي جهان محسوب مي شود به دغدغه عمومي به ويژه دوستداران طبيعت تبديل شده است .
بنياد مستضعفان و جانبازان مجري ساخت آزاد راه پيشنهاد كرده در قبال واگذاري 6000 هكتار زمين طي برنامه اي هفت ساله آزاد راه تهران ـ شمال را بسازد و بر همين اساس با موافقت دولت قراردادي 22 ساله , 5 سال براي اجرا و 17 سال براي بهره برداري بين وزارت راه و ترابري و بنياد مستضعفان و جانبازان منعقد شد.
عمليات احداث آزادراه تهران ـ شمال از سال 1374 آغاز شده كه مسير تهران به كلاردشت را كوتاه مي كند , ولي هنوز پايان نگرفته و تاكنون تشكل هاي زيست محيطي به روند اين پروژه اعتراض هاي زيادي داشته اند.
هيات وزيران درتاريخ 21 مهر سال 75 مقرر كرد; 62,5 ميليون متر مربع از اراضي ملي محدوده آزادراه را به بنياد واگذار كند.
خداكرم جلالي رئيس سازمان جنگل ها اين مصوبه را با لايحه قانوني واگذاري و احياي اراضي در جمهوري اسلامي مصوب شوراي انقلاب در تعارض مي داند : « بررسي هاي سازمان بازرسي نيز نشان داده كه مقاديري از اين اراضي كه در اختيار پيمانكار قرار گرفته به اشخاص ثالث واگذار و اين افراد نيز با تغيير كاربري , اراضي جنگلي را به تاسيسات صنعتي و شهرك هاي مسكوني تبديل كرده اند.
اين در حالي بود كه بر اساس توافقات اوليه هر گونه ساخت و ساز در حريم بزرگراه ممنوع اعلام شده بود.
پس از آن , دولت وقت نيز ديگر در قبال اعتبارات پروژه آزاد راه تهران ـ شمال ازمحل اراضي ملي , زميني واگذار نكرده و هزينه اجرايي پروژه قرار شد از محل وام ها و اعتبارات خارجي تامين شود. »
از سوي ديگر كارشناسان معتقدند; به منظور كاهش و تعديل خسارات ناشي از ساخت آزاد راه نبايد اراضي حاشيه مسير به ويژه در حوالي مرزن آباد و... تغييركاربري داده و به شهرك هاي مسكوني تبديل شود. بر اساس استانداردهاي جهاني تا يك كيلومتر از اراضي حاشيه بزرگراه به عنوان منطقه استحفاظي تلقي و براي حفظ كاربري اراضي آن قانون وضع شود.
اين پروژه به رغم توقف با 5 درصد پيشرفت كاري و روندي كند , اثرات مخربي بر محيط زيست گذاشته است .
جلالي با دلخوري از تخريب اراضي ملي مي گويد : « براساس مصوبه دولت در سال گذشته براي تامين اعتبار مورد نياز ساخت آزادراه تهران ـ شمال يك هزار و100 هكتار جنگل بكر در منطقه كلاردشت به شركت سازنده اين آزادراه واگذار شده است . شركت سازنده آزادراه تهران ـ شمال با انجام ساخت و ساز و فروش اين عرصه ها خسارت زيادي به جنگل هاي اين منطقه وارد كرده است . »
پيراسته اجراي پروژه در منطقه شهرستانك را فاقد مصالح زيست محيطي مي داند : « محيط زيست به پيمانكاران اخطاريه داده است و با توجه به همكاري هاي اخير قوه قضاييه در اين قبيل موارد اميدواريم , اخطار را جدي تلقي كنند. درباره پيشروي آزادراه نيز بايد بگويم ; اين مسير از چند كيلومتر تونل و 7 كيلومتر پل تشكيل شده كه به رعايت مصالح زيست محيطي كمك مي كند. »