جزوه درسی درختان و درختچه های زینتی

نام فارسي: تکوما

نام علمي: tecoma spp.

خانواده: Bignoniaceae

تکوما از خانواده پیچ اناری است. از درختان و درختچه های مناطق گرمسیری است. خزان كننده و برگ پهن، طرز قرار گرفتن برگها بصورت مرکب شانه ای که شامل 13-25 برگچه می باشد. ارتفاع آن به 3-4 متر مي رسد. گل آذین خوشه ای است. گلها از پایین خوشه به بالا باز می شود و تا گلهای پیر نمیرند گلهای جوان باز نمی شوند. این عاملی است که باعث می شود تا گیاه مدت زیادی گلدار بماند به این دلیل به آن گل بادوام هم می گویند. گلها زرد و شیپوری می باشد. اگر گلها روی درخت کامل برسند می توان بذرها را پس از خشک کردن جدا کرد و تا یکسال هم قابل نگهداری هستند. بذرها سبک و کاغذی هستند. به عنوان تک درخت و یا ردیفی در حاشیه ها کاربرد دارد.

نام فارسي: زرشك زينتي

نام علمي: Berberis thunbergii

نام انگليسي: Barberry

خانواده: Berberidaceae

خزان كننده با برگهاي پهن كوچك و به طول 3 سانتي متر، ارتفاع درختچه 1-2 متر، گل زرد رنگ در اوايل بهار به طول يك سانتي متر، ميوه به رنگ قرمز براق و بطول 8 ميلي متر می باشد. ازدیاد توسط كاشت بذر در اول بهار، همچنين قلمه ريشه و يا جدا كردن پاجوش ها در اواخر زمستان، خوابانیدن شاخه در بهار می باشد. شاخه هاي اين درختچه خار دار مي باشد. بعنوان يك گياه حاشيه اي، پرچيني و همچنين بصورت توده هاي كوچك داخل چمن و يا استفاده در باغ سنگي. این گیاه به دلیل تغییر رنگ برگ ها در فصل سرما، دوام زیاد خوشه گل و میوه های زیبا جلوه زیبایی در ترکیب با گیاهان برگ سبز دارد. مکان آفتاب تا نيمه سايه را می پسندد.

نام فارسي: دم موشي

نام علمي: Buddleia davidii

نام انگليسي: Butterfly bush

خانواده: Loganiaceae

خزان كننده و برگ پهن برنگ سبز تيره طرز قرار گرفتن برگها بصورت متقابل است. ارتفاع آن به 5/4 متر مي رسد. سريع الرشد است. گلها به رنگ سفيد و بنفش و همچنين معطر است. پانيكول متراكم و بطول 30 سانتي يا بيشتر است. زمان گلدهی اوایل اردیبهشت تا اواخر خرداد است. زمان رسیدن بذر اوایل تیر تا اواخر مهر است. به آبیاری کم نیاز دارد. ازدیاد توسط قلمه ساقه و بذر و خوابانيدن شاخه و قلمه ريشه انجام مي شود. اين درختچه را مي بايست در فصل زمستان هرس كرد و هرس شدید برایش مناسب است. از نظر تزئينات بصورت تك درخت در سطوح كوچك و بزرگ و بطور پراكنده در حاشيه ها كاشته مي شود. محل آفتابي را می پسندد.

نام فارسي: شیشه شور (بطری شور)

نام علمي: Callistemon citrinus

نام انگليسي: Bottle brash

خانواده: Myrtaceae

برگ سرنیزه‌ای باریک، پرچم ها قرمز رنگ، رگبرگهای شانه ای، گل سنبله ای تنک، گلدهی ممکن است در بهار، تابستان یا پائیز صورت گیرد. گلدهی روی شاخه های فصل رشد است. محل آفتاب ( در مناطق گرم و مرطوب نتیجه بهتری می دهد). حساس به سرمازدگی است. در گستره وسیعی از آب و هوا و خاک رشد می کند.ازدیاد با کاشت بذر و قلمه صورت می گیرد. به عنوان تک درخت زینتی و یا کاشت چندتایی کاربرد دارد.

نام فارسي: خرزهره

نام علمي: Nerium oleander

نام انگليسي: Oleander , Rosa bay

خانواده: Apocynaceae

همیشه سبز بومی مدیترانه که در مناطق گرم و مرطوب مثل جیرفت بسیار پررشد است. گیاهی سمی است. کاشت آن در منازل توصیه نمی شود. درختچه ای هميشه سبز با برگهاي سبز تيره است. ارتفاع تا

5/4 متر می رسد. سريع الرشد است. محل آفتابي كامل تا نيمه سايه مناسب است. گلها زيبا و معطر كه در تير و مرداد ماه ظاهر مي شود. پس از گلدهی به هرس شدید نیاز دارد. ازدیاد با قلمه از شاخه هاي جوان بطول 15 سانتيمتر در بهار و پاييز و کاشت بذر. در کاشت بذر، بذرها حدود 2 هفته جوانه زنی آنها طول می کشد. البته قلمه برگ در تابستان با تیمار اسید ایندول بوتیریک به آسانی ریشه می زند.

گونه اي است زينتي كه در ايجاد فضاي سبز و پاركسازي به عنوان تک درخت و یا کاشت ردیفی کاربرد دارد.

نام فارسي: پيرا كانتا

نام علمي: Pyracantha spp

نام انگليسي: Firethorn

خانواده: Rosaceae

هميشه سبز و داراي برگهاي بيضوي چرم مانند است. ارتفاع آن 1 تا 6 متر می رسد. سريع الرشد است. مکان آفتابي تا نيمه سايه مطلوب است. آفتتاب دوست است. گلدهی آن در اواخر بهار و اوائل تابستان به رنگ سفيد است. ميوه آن نارنجي رنگ و زینتی است شباهت زیادی به زالزالک دارد. به اندازه دانه های تسبیخ بوده و اغلب به صورت به صورت خوشه ای ظاهر می شود. ازدیاد توسط قلمه و كاشت بذر است. ساقه ها خاردار مي باشد و چسبنده در روي ديوار است.میوه رنگی است واز این درختچه برای توپیاری نیز استفاده می شود. اين گياه بعلت هميشه سبز بودن پوششي زيبا براي ديواره ها بشمار مي آيد، همچنين براي پر چين نيز كاربرد دارد. نیاز به قیم ندارد. اگر شاخه های عمودی اش قطع شود حالت آویز پیدا می کند، هرس شاخه های جانبی در اخر زمستان باعث افزایش رشد می شود. مقاوم به سرما است. نسبت به جابجایی حساس نیست.

نام فارسي: شيرخشت

نام علمي: Cotoneaster spp.

خانواده: Rosaceae

ظاهرا شبیه پیراکانتا است. برگ پهن كوچك و برحسب واريته ممكن است هميشه سبز، نسبتاً هميشه سبز و يا خزان كننده باشد. ارتفاع برحسب گونه از 30 سانتي متر تا 6 متر می باشد. سرعت رشد متوسط است. مکان کاشت آفتابي است. در بهار گلهای سفید و کوچکی می دهد. میوها آلبالویی یه سرخ که در پائیز و زمستان بر روی بوته باقی می ماند. کند رشد است. درختی بادوام است از ابتدای زندگی گل می دهد. میوه آن باعث جذب پرندگان می شود. پس بهتر است در نزدیک محل زندگی اقدام به رشد آن نکنید. گستره دمایی بسیار بالایی دارد ولی در هوای خنک و مرطوب رشد بهتری دارد. ازدیاد به وسیله بذر و قلمه ساقه انجام می شود. بهتر است آخر تابستان هرس شود. به عنوان پرچیندیوار، پوششی و تک درخت کاربرد دارد.

نام فارسي: عرعر

نام علمي: Ailanthus altissima

نام انگليسي: Tree – of - Heaven

خانواده: Simarubaceae

خزان كننده و پهن برگ با برگها مركب شانه اي بزرگ كه گاهي به طول 90 سانتي متر مي رسند. ارتفاع آن 18 تا 23 متر است. سريع الرشد است. محل رشد آفتابي كامل تا نيمه سايه مناسب است. در هر نوع خاك ( آهكي يا گچي ) مي رويد. هواي دود آلود صنعتي را بخوبي تحمل مي كند و به آب كمي نياز دارد. گیاهی دو پايه، گلهاي ( سبز و زرد ) نر و ماده آن غير واضح هستند و بر روي درختان جداگانه قرار دارند.. ازدیاد آن بوسیله بذركاري در فروردين ماه (بذرها نباید رطوبت از دست بدهند.) و همچنين بطريقه تقسيم ريشه (ریشه جوش) در اسفند ماه نيز قابل تكثير است. دارای خاصیت خودکشت دارد. براي تأمين برگهاي فراوان و كنترل رشد آن در اوايل بهار مي توان آنرا هرس نمود، چون گلهاي درخت نر توليد بوي نامطبوع مي كند بهتر است از كاشت پايه نر در مناطق شهري اجتناب كرد. همچنين بعلت توليد پاجوش زياد بهتر است در كنار منازل مسكوني كشت نگردد. دارای ریشه های مهاجم است که باعث تخریب لوله های آب و جداول و ساختمان می شود. بقاياي گل و ميوه هاي خشك شده در زمستان چهره نازيبايي به آن مي دهد.

موارد كاربرد: درخت ماده مناسب براي حاشيه خيابانها است. همچنين مي توان از كاشت آن براي جلوگيري از فرسايش خاك ناشي از سيلاب بهره جست.

نام فارسي: ارغوان

نام علمي: Cercis Siliquastrum

نام انگليسي: Eastern Redbud , Judas Tree

خانواده: Leguminosae

برگها سادة قلبي شكل و خزان كننده.این درخت ابتدا به صورت يك بوته بلند رشد مي كند اما بعداً مي تواند بعنوان يك درخت با ارتفاع 10 متر شاخه بگستراند.

سرعت رشد متوسط تا كند می باشد.محل کاشتآفتاب كامل داشته باشد. در تمامي خاكها رشد می کند. به خشكي مقاوم است. همچنين به خاك گچي و آهكي مقاومت نشان مي دهد. خوشه گل نخود شكل و صورتي آن در اوايل بهار قبل از باز شدن برگها ظاهر مي شود. ميوه بصورت نيام‏هاي چند دانه‎‌اي كه در طول بهار و تابستان مي رسد و تا آخر سال روي درخت ديده مي شود. ازدیاد بوسیله كشت بذر در اوايل فروردين ماه و خوابانيدن شاخه در مهر ماه ( استراتيفه نمودن بذر براي مدت 3 ماه در 2 تا 4 درجه در جوانه زني بهتر بذر مؤثر مي باشد. ) و همچنین دانهال ها حساس به سرمازدگی هستند. درصد گرفتن قلمه در آن پایین است. گونه اي است زينتي كه در فضاهاي سبز كاربرد دارد و بصورت تك درخت يا رديفي در حاشيه ها، باندها، بلوارها، پارك ها و منازل و گاهي بعنوان بادشكن كاشته میشود.

نام فارسي: درخت پر یا دودی

نام علمي: Cotinus coggyria

نام انگليسي: Smoketree , Wig – tree , Smokebush

خانواده: Anacardiaceae

درختچه اي است پهن برگ خزان كننده و دو پایه است که ارتفاع آن 3 تا 5/4 متر می رسد. كند رشد است. بهترين رشد و گلدهي را در آفتاب كامل دارد. خاک حاصلخيز با زهكشي خوب و مرطوب برای آن مطلوب است. گلهای صورتي تا زرد درخشان از بهار تا تابستان در آن جلوه گر است. میوه ها نامنظم و بيضوي، خشك و به رنگ قهوه اي و غيرمشخص. ازدیاد بوسیله بذر و خوابانيدن شاخه و قلمه ريشه، قلمه چوب نرم در شرایط مه افشانی صورت می گیرد. تکثیر با بذر در سطح تجاری قاب توصیه نیست. زیرا بسیاری از دانهال ها تبدیل به گیاه نر می شوند که خوشه زینتی ندارد.

موارد كاربرد: گونه اي است زينتي مناسب محوطه سازي و پاركسازي

نام فارسي: گل طاووسي

نام علمي: « Allgold » praecox * Cytisus

نام انگليسي: Broom

خانواده: Leguminosae – Papilionaceae

درختچه اي با برگهاي خزان كننده و به رنگ سبز تيره و به طول 2 سانتيمتر. ارتفاع آن به 2/1 متر می رسد. سريع الرشد است. محل کاشت آفتابي می باشد. خاک معمولي و زهكشي شده مناسب است. گلها به رنگ زرد به طول 2-1 سانتيمتر و بسيار معطر در اواسط تا اواخر بهار. ازدیاد آن كاشت بذر در بهار يا پاييز و همچنين قلمه از شاخه هاي نيمه رسيده در تابستان. مناسب باغ صخره ای و پارک جنگلی و تک بوته زینتی کاربرد دارد.

نام فارسي: ياس زرد

نام علمي: Forsythia spp.

نام انگليسي: Golden bell

خانواده: Oleaceae

پهن برگ و خزان كننده به رنگ سبز روشن. ارتفاع 5/1 تا 4 متر.

محل کشت آفتابي، نيمه سايه مناسب است. در خاك با حاصلخيزي متوسط، مرطوب ولي كاملاً زهكشي شده رشد خوبی دارد.گلهاي زرد به قطر 3 سانتيمتر در فروردين ماه ظاهر مي شود. در بعضي واريته ها گل پُر پَر مي باشد. مقاوم به سرما است. ازدیاد بوسیله قلمه از شاخه هاي رسيده و همچنين خوابانيدن شاخه صورت می گیرد. لازم است هر دو سال يكبار شاخه هاي مسن را قطع كرده و هر ساله پس از گلدهي برخي از شاخه ها را هرس نمود.

موارد كاربرد: گونه اي است زينتي كه براي تزئين چمنها، وسط باغچه ها، و يا كنار ديوارها و داربستها و علي الخصوص پرچين مورد استفاده قرار مي گيرد. در تکیب با به ژاپنی از نظر رنگ گل و همزمانی گل‌دهی مناسب است.

نام فارسي: شمشاه معمولی

نام علمي: Buxus Sempervirens

نام انگليسي: Common box

خانواده: Buxaceae

هميشه سبز، داراي برگهاي بيضي شكل برنگ سبز تيره و بطول 3 سانتي متر است. ارتفاع آن تا 5/1 متر می رسد. نسبتاً كند است. محل كاشت آفتابي را ترجیح می دهد. خاك معمولي و مرطوب برای ان مناسب است. شرايط سايه را نيز تحمل مي كند، همچنين تا حدودي مقاوم به شرايط آهكي خاك است. گلهای آن غيرقابل توجه ( زرد رنگ كوچك ) است. ازدیاد آن بوسيله بذر، خوابانيدن شاخه و قلمه صورت مي گيرد.

مشخصات ويژه: تمام قسمتهاي اين گياه سمي است.

موارد كاربرد: بعلت دارا بودن قابليت شكل پذيري آسان، يكي از گياهان ايده آل حصاري بشمار مي رود.

ساير گونه ها: B.wallichiana , B.harlandii , B.microphylla

نام فارسي: جوالدوز- کاتالپا

نام علمي: Catalpa Speciosa

نام انگليسي: Indian Bean Tree

خانواده: Bignoniaceae

درختی پهن برگ و خزان كننده، برگها بزرگ، نرم و قلبي شكل است. 15 تا 18 متر ارتفاع دارد. سريع الرشد است. محل آفتابي تا نيمه سايه برای آن مناسب است. خاك معمولي ( تمامي خاكها ) سازگار است. مقاوم به بافت سنگين خاك است، ممكن است شاخه هاي آن در مقابل باد شديد بشكند. گلها به رنگ سفيد و در بهار ظاهر مي شوند. ميوه كپسول دراز و به رنگ زرشكي پررنگ كه در پاييز مي رسد. ازدیاد آن بوسیله كاشت بذر در اواخر فروردين و اوايل ارديبهشت ماه صورت مي گيرد، همچنين مي توان از قلمه در خاك يا ماسه استفاده كرد.

موارد كاربرد: اين گياه در سطوح كوچك و بزرگ بعنوان درخت سايه افكن بصورت تك درخت يا در حاشيه هاي خيابانها و باندهاي مياني بصورت رديفي كاشته مي شوند.

ساير گونه ها: Catalpa bignonioides (اين گونه مقاوم به فضاهاي آلوده به دود و دوده است).

نام فارسي: زبان گنجشك

نام علمي: Fraxinus ornus

نامانگليسي: Flowering Ash

خانواده: Oleaceae

خزان پذير، داراي برگهاي شانه اي و داراي 9 تا 15 برگچه و به رنگ سبز تيره در تابستان و رنگ زرد درخشان در پاييز است.ارتفاع آن 12 تا 15 متر می باشد. متوسط‌ رشد است. بهترين رشد را در آفتاب كامل دارد. بهتمامي خاكها سازگار است. به كم آبي مقاوم مي باشد و هواي دودآلود شهري و صنعتي را بخوبي تحمل مي كند و مقاوم به خاكهاي آهكي است. گلهابه رنگ سفيد در بهار ظاهر می شود. ميوه آن بالدار و ساده ( سامار ) است. ازدیاد به وسیله كاشت بذر در پاييز انجام میشود و همچنین روی برگ نو هم پیوند می خورد.. داراي سيستم ريشه اي قوي بوده و به سرعت يك منطقه بزرگ را
مي پوشاند و به علت داشتن ريشه هاي سطحي قوي بهتر است از كاشت آن در نزديك ساختمانها خودداري گردد یا به عبارت دیگر ریشه ها مهاجم است.

موارد كاربرد: استفاده از اين درختان بصورت ديواري در كنار خيابانها و اتوبانها زيباست.

نام فارسي: گز

نام علمي: Tamarix sp

نام انگليسي: Tamarisk

خانواده: Tamaricaceae

گیاهی خزان كننده است. ارتفاع آن 3 تا 5 متر می رسد. سريع الرشد می باشد.محل آفتابی را ترجیح می دهد. خاک خشک، آهكي يا سيلتي و زهكشي شده مناسب است و در جاهای خشک، کنار آب های شور، در زمین های شوره زار،کنار رودخانه ها رشد می کند. مقاومت زیادی به آب و هوای مختلف دارد و در مناطق بلند و کوهستانی هم رشد می کند. به خاك تا اندازه اي شور سازگار است و در اراضي ساحلي قادر به رشد مي باشد و همچنين در مقابل وزش بادهاي شديد مقاومت نشان مي دهد. گلها به رنگ صورتي در اواخر بهار و اوايل تابستان ظاهر می شوند. ازدیاد آن بوسيله قلمه خشبي در زمستان، قلمه نيمه خشبي در تابستان و همچنين كاشت بذر ( به محض رسيده شدن ) صورت می گیرد. هرس اين گياه در تيرماه انجام مي شود. شكوفه و برگ گياه زينتي است.

موارد كاربرد: در پاركها، منازل و همچنين بعنوان چپر و يا ديواره سبز كاربرد دارد. همچنين در تركيب با سوزني برگان بسيار زيبا به نظر مي رسد. گونه اي است زينتي و مناسب پاركسازي، داراي ارزش دارويي نيز مي باشد.

نام فارسي:ابريشم مصری ( شب خسب )

نام علمي: Albizzia Julibirissin

نام انگليسي: Mimosa , Silk tree

خانواده: Mimosaceae , Leguminosae

پهن برگ و خزان كننده، برگها شانه اي مضاعف و داراي 15-10 برگچه است، برگها برنگ سبز روشن مي باشد. ارتفاع آن 5/4 تا 5/7 متر. سرعت رشد متوسط است.طول دوره زندگي كوتاه می باشد. محل كاشت آفتابي تا نيمه سايه است. در تمامي خاكها سازگار است.گلها داراي پرچمهاي متعدد است كه انتهاي آنها صورتي فام و بن آنها سفيد رنگ است. ميوه اين درخت نيام باريك و نازك و مسطح است و دانه هاي بيضوي دراز به رنگ قهوه اي روشن دارد. چوب این درخت مقاومت خوبی در برابر رطوبت د ارد و در صنایع چوب کاربرد فراوان دارد. خاکهای مرطوب، فقیر، سنگلاخی و قلیلایی را تحمل می کند.

نحوه تكثير: كاشت بذر در بهار در دماي بالاي 15، قبل از كاشت بهتر است بذرها به مدت 24 ساعت در آب ولرم خيس شوند. همچنين مي توان از قلمه ريشه در تكثير اين گياه استفاده كرد.

مشخصات ويژه: برگهاي شانه اي آن به نور حساس بوده و شبها بسته مي شود.

موارد كاربرد: پوست درخت براي درمان ناراحتي ها پوستي ( خارش و التهاب ) مؤثر است. از گل آن نيز براي درمان آسم استفاده مي شود.

نام فارسي: به ژاپني

نام علمي: Chaenomeles japonica

نام انگليسي:Japanese quince , Maule's quince

خانواده:Rosaceae

درختچه اي است خزان كننده با برگهاي بيضي شكل و كمي دندانه دار به طول 5 سانتي متر. ارتفاع آن 3-1 متر میرسد. متوسط تا كُند رشد است. محل كاشت آفتابي تا نيمه سايه را ترجیح می دهد. به هر نوع خاك مقاوم است. گلها به رنگ قرمز و صورتي به قطر 4 سانتي متر در اواخر اسفندماه و اوايل بهار قبل از باز شدن جوانه هاي برگ شكوفا مي شود. ميوه آن صاف، بيضي شكل و ترش مزه مي باشد. ازدیاد از طریق خوابانيدن شاخه، پيوند، كاشت بذر، قلمه ساقه و ريشه صورت می گیرد.

مشخصات ويژه: ساقه ها غالباً داراي خار است و شكوفه ها تزئيني است.

موارد كاربرد: اين گياه بطور تك بوته اي يا بصورت توده اي در باندهاي وسط خيابانها، ميادين، پاركها و باغ ها كاشته مي شود، گاهي اين درختچه را با ياس زرد تواماً (از لحاظ تركيب رنگ) جهت زيبايي مي كارند.

نام فارسي: ختمي درختي

نام علمي: Hibiscus syriacus

نام انگليسي: Rose – of – Sharon

خانواده: Malvaceae

پهن برگ خزان كننده است. ارتفاع 5/2 تا 5/3 متر. كند رشد می باشد. طول دوره زندگي كوتاه است. محل كاشت آفتابي تا نيمه سايه برای آن مناسب است. در خاک غني ولوم سبك ( تقريباً در تمام خاكها ) سازگاری دارد. گلها در رنگهاي مختلف كه در مرداد تا شهريور ظاهر مي شوند. گلها کوتاه عمرند اما چون تعداد گل زیادی تولید می کند این عمر کوتاه را جبران می کند. ميوه ها بيضوي، خشك، ابتدا سبز و سپس قهوه اي مي شود. ازدیاد توسط قلمه، پيوند و كاشت بذر صورت می گیرد.

نام فارسي: توري

نام علمي: Lagerstroemia indica

نام انگليسي: Crape myrtte

خانواده: Lythraceae

درختی خزان كننده،برگها ساده، در بهار صورتی سپس سبز تیره و در پائیزر قرمز آتشین و قبل از ریزش زرد می شوند. ارتفاع درخت به 3 تا 9 متر می رسد. متوسط رشد است. طول دوره زندگي متوسط است. محل كاشت مناطق آفتابگير می باشد در نواحی گرم و خشک بیهتر رشد می کند برای کاشت در نواحی مرطوب و صاحلی توصیه نمی شود چون گلها باز نمی شوند و مورد حمله سفیدک قرار می گیرد. خاک غني و زهكشي شده برای آن مناسب است. نسبت به سرماي شديد زمستانه مقاومت زيادي ندارد. گلها سفيد و صورتي تند و ارغواني است كه در تابستان و مدت زيادي از پاييز باغ را تزئين مي بخشد، از تیر تا مهر ماه روی درخت می باشند. میوه گرد، خشك و به رنگ قهوه اي که در پائییز منظره ناخوشایندی ایجاد می کند. ازدیاد توسط قلمه در ماسه در اوايل بهار و پاييز و كاشت بذر صورت می گیرد.

موارد كاربرد: از نظر تزئينات براي باندهاي وسط خيابانها، بلوارها، اتوبانها و همچنين به صورت تك درخت در باغها و پاركها كاربرد دارد.

نام فارسي: برگ نو

نام علمي: Ligustrum ovalifolium

نام انگليسي: Privet

خانواده: Oleaceae

پهن برگ، نيمه هميشه سبز كه برگهاي باقيمانده در زمستان به رنگ مايل به قرمز مي شود، برگها بيضوي با نوك باريك است. ارتفاع حداكثر تا 5 متر می رسد. سريع الرشد است. طول دوره زندگي متوسط است. محل كاشت آآفتابي تا نيمه سايه.خاک معمولي و مرطوب. تا حدودي مقاوم به گرد و خاك و همچنين مقاوم به خشكي و شرايط نامساعد خاك است. گلها كوچك به رنگ سفيد يا مايل به زرد با عطر تند و ميوه هايش تقريباً كروي و به بزرگي 5 تا 8 ميليمتر است. ازدیاد توسط بذر و قلمه خشبي، (در بعضي گونه ها پيوند شكمي نيز امكان پذير است و اين گياه پايه مناسبي براي ياس خوشه اي است.) موارد كاربرد: گونه اي است زينتي كه بعنوان پرچين توپیاری در فضاي سبز كاربرد دارد.

نام فارسي: ماگنولياي سفيد

نام علمي: Magnolia grandiflora

نام انگليسي: Bull – Bay و Southern Magnolia

خانواده: Magnoliaceae

پهن برگ و هميشه سبز با برگهاي سبز تيره و برگها به تدریج می ریزد. ارتفاع آن 18 تا 24 متر. متوسط الرشد است. طول دوره زندگي آن طولاني است. محل كاشت آن سايه آفتاب، قسمتهاي سايه دار در باغات و در مقابل ضلع جنوب غربي ديوار می باشد. خاک غني، عميق، شني رسي، تا زمان استقرار مرتباً بايد مالچ گياهي داده شود. ریشه ها گوشتی و حساس به جابجایی است. برای حفاظت ریشه بهتر است آن را در چمن بکاریم یا روی سطح خاک مالچ استفاده کنیم. به همین علت (حساس بودن ریشه به خشکی) در جنوب و مرکز کشور به خو.بی رشد نمی کند.

گلدهي: گلهاي سفيد رنگ و درشت در تير و مرداد ظاهر مي شود.

ميوه دهي: بذرها قرمز و مورد توجه پرندگان

نحوه تكثير: بذر و خوابانيدن شاخه و پيوند

موارد كاربرد: گونه اي زينتي كه در ايجاد فضاي سبز و پاركسازي كاربرد دارد. در فضای سبز در ترکیب با ماگنولیا بنفش کشت شود.

نام فارسي: ماگنولياي بنفش ( ماگنولياي زمستانه )

نام علمي: Magnolia soulangiana

نام انگليسي: Cucumber Tree، Saucer Magnolia

خانواده: Magnoliaceae

پهن برگ و خزان كننده است. ارتفاع آن 5/7 تا 9 متر. فرم تاج مدور يا گلداني شكل در جواني شاخه ها حالت باز دارد و در بعداً بصورت متراكم در مي آيد. متوسط الرشد است. طول دوره زندگي متوسط است. محل كاشت آفتابي تا نيمه سايه است و برگها در تابستان و آفتاب شدید می سوزدجابجایی در فصل تابستان مشکل است. خاك غني و عميق شني و لومي مناسب است. گلها به رنگ ارغواني كه در اسفند و فروردين ماه ظاهر مي شود 0گلها قبل از ظهور برگ ظاهر می شوند. بذر خشك، قرمز و قابل توجه پرندگان است. ازدیاد توسط بذر، خوابانيدن شاخه و پيوند. جاهای خیلی سرد نمی تواند دوام بیاورد و مناطق ملایم و مرطوب را ترجیح می دهد.

موارد كاربرد: اين گونه به لحاظ فصل گلدهي خيلي مناسب جهت پاركسازي مي باشد. در فضای سبز در ترکیب با ماگنولیا سفید کشت شود.

نام فارسي: زيتون تلخ (درخت تسبیح)

نام علمي: Melia azedarach

نام انگليسي: Persian lilae , Chinaberry , Indian lilac

خانواده: Meliaceae

پهن برگ و خزان كننده در تابستان برنگ سبز و در پاييز به رنگ زرد. ارتفاع 9 تا 12 متر.

سريع الرشد است. طول دوره زندگي متوسط است. محل كاشت آفتابي تا نيمه سايه است. خاك شني رسي با زهكشي خوب ( تقريباً تمام خاكها ). گلدهي در تابستان. ميوه گرد و ابتدا سبز و سپس زرد رنگ و جاذب پرندگان که مدت طولانی روی درخت باقی می ماند. میوه سمی است که گفته شده خوردن 6 تا 8 عدد آن برای انسان و سایر پستانداران مهلک است ولی پرندگان بدون اثر مسمومیت از آن استفاده می‍کنند. درختی مهاجم است و ریشه های آن دارای گره های تثبیت کننده ازت می باشد. Melia azedarach درخت چریش که ابوعلی سینا از استفاده دارویی می کرده و از عصاره آن حشره کشی تولید شده بنام آزادریختین. ازدیاد توسط كاشت بذر در دماي 13 تا 18 درجه در بهار، قلمه ریشه و قلمه ساقه در ماسه مرطوب.

موارد كاربرد: درختي است زينتي و همچنين سرشاخه هاي آن داراي ارزش دارويي است.

نام فارسي: چنار

نام علمي: Platanus orientalis

نام انگليسي: Oriental plane

خانواده: Platanaceae

پهن برگ و خزان كننده با رنگ سبز و رنگ پاييزي زرد ارتفاع 21 تا 27 متر. سريع الرشد است و دارای سیستم ریشه ای سریع الرشد است. ریشه تهاجمی است. ساقه سفید است.طول دوره زندگي متوسط تا طولاني می باشد. بهترين رشد را در آفتاب كامل دارد. خاک عميق و غني و لوم مرطوب ( تقريباً در تمامي خاكها ) مناسب ان است. مقاوم به آلودگي هوا، شاخه و برگ ترد و شکننده و در سنین بالا تنه درخت تولید ماده می کند که در اثر رعد و برق آتش می گیرد. میوهگرد، خشك و نرم، قهوه اي و میوه و لبرگ ها و پوست تنه و حالت رشد جنبه زینتی د ارد. ازدیاد توسطتوسط بذر و قلمه چوب سخت (راحت ریشه دار می شود) صورت می گیرد. دامنه آب و هوایی زیادی را تحمل می کنتد ولی به هوای سرد مقاوم است.

مشخصات ويژه: رنگ پاييزي برگ قابل توجه است.

موارد كاربرد: توليد چوب و همچنين كاربرد در پاركسازي و حاشيه خيابانها، جلوگیری از فرسایش خاک، کاشت در شیب و ایجاد پوشش سبز.

نام فارسي: سپيدار

نام علمي: Populus alba

نام انگليسي: White poplar

خانواده: Salicaceae

وضعيت برگ: پهن برگ و خزان كننده، برگها سبز و زير برگ سفيد مي باشد. در پاييز برگها به رنگ زرد در مي آيند. ارتفاع 18 تا 30 متر. سريع الرشد است. تا ارتفاع 25 متر هم می رسد. ریشه سپیدار تهاجمی است و ساقه آن سفید است.طول دوره زندگي كوتاه تا متوسط است. بهترين رشد را در آفتاب كامل دارد. خاك معمولي و مرطوب مناسب آن است. شاخه ها به علت زاويه تندي كه با تنه دارند معمولاً ترد و شكننده هستند مناسب كاشت براي خاكهاي رسي و مرطوب.گیاهیتك پايه است. ریشه سطحی و گسترده است جداول و کانال هال را خراب می کند و سیم های برق را پاره می کند و کانال هاای زیر زمینی را خراب می کند.

ازدیاد با استفاده از قلمه به طول 20 سانتيمتر در خاك معمولي در اسفند ماه

موارد كاربرد: كاربرد در صنايع كاغذ سازي، جعبه سازي و همچنين كاربرد در فضاهاي سبز، حاشيه استخرها، درياچه ها و رودخانه ها

نام فارسي: شالك، تبريزي، صنوبر آسيايي، صنوبر لمباردي

نام علمي: Populus nigra var Italica

نام انگليسي: Lombardy poplar

خانواده: Salicaceae

پهن برگ، خزان كننده با برگهاي لوزي شكل زيبا كه درازاي برگ بيشتر از پهنا و داراي نوك تيز و دراز مي باشد با رنگ سبز روشن و رنگ پاييزي زرد. ارتفاع آن 9 تا 12 متر. سريع الرشد است. طول دوره زندگيخيلي كوتاه است. بهترين رشد را در آفتاب كامل دارد. خاك معمولي و مرطوب مناسب است. شاخه ها به علت زاويه تندي كه با تنه دارند معمولاً ترد و شكننده هستند. مناسب براي كاشت در خاكهاي رسي و مرطوب و همچنين فضاهاي كوچك.

گلدهي: تك پايه

ازدیاد با استفاده از قلمه به طول 20 سانتيمتر در خاك معمولي و در اسفند ماه

مشخصات ويژه: ريشه سطحي، قوي و گسترده

موارد كاربرد: معمولاً در حاشيه مزارع و باغها و پاركها به عنوان باد شکن، مسدود کردن و محصور کردن كشت مي شود. در صنایه کبریت سازی، ساختان سازی و تهیه کاغذ استفاده می شود.

نام فارسي: پده

نام علمي: Populus Euphratica

نام انگليسي: willows

خانواده: Salicaceae

برگها تا حدودی شبیه صنوبر،رنگ برگها کبود، تقریبا لوزی شکل به عنوان باد شکن و تثبیت کننده شنهای روان استفاده می شود. هتروفیلی یا ناجوربرگ دارد به این صورت که شکل های مختلف برگ در یک درخت دیده می شود. مقاوم به خشکی و قلیایی بودن خاک است.

ازدیاد توسط قلمه ساقه صورت می گیرد.

نام فارسي: بید مجنون

نام علمي: babylonica Salix

نام انگليسي: willow weeping

خانواده: Salicaceae

بومی چین و خاص مناطق معتدله است. به دلیل شاخه های باریک و آویزان و حالت مجنون بسیار مورد توجهد است. بافت لطیف و نرم دارد. پررشد و ریستم ریشه ای عمیق و گسترده دارد. بهترین حالت کشت کنار آب است و اگر خاک خشک باشد برگ ها شروع به ریزش می کند.

ازدیاد توسط قلمه ساقه و همچنین پیوند روی پایه های معمولی صورت می گیرد.

کاربرد: تک درخت زینتی در چمن یا کنار آب و گاهی در برخی منابع گفته شده به عنوان باد شکن کارایی دارد.

نام فارسی: بید معمولی- بید سفید

نام علمي: alba Salix

نام انگليسي: willow white –water willow

خانواده: Salicaceae

از فراوان ترین بیدهاست. بزرگترین ارتفاع را بین بیدها دارد و تا 25 متر می رسد. سریع الرشد است. چوب نرم و سبک دارد. معمولا در حاشیه مزارع، رودخانه ها، باغها و جوی ها کشت می شود. این بید کاربرد دارویی دارد.

نام فارسی: بید مشک

نام علمي: aegyptiaca Salix

نام انگليسي: willow egyptiona

خانواده: Salicaceae

درختی دوپایه است (بیدها دو پایه هستند) که از گل آذین نر آن عرق بید مشک می گیرند. در مصر باستان به خاطر ویژگی دارویی آن کشت شده است. در بید مشک پایه ماده برگها پهن تر و میوه ها نازکتر از پایه نر است.

نام فارسی: بید کرمانی یا مرجانی

نام علمي: caramanica Salix

نام انگليسي: willow kerrmani

خانواده: Salicaceae

اولین با از کرمان جمع آوری شد. ساقه ها قرمز رنگ و در فصل زمستان زیبایی خاصی دارد. در نواحی نیمه خشک و کوهستانی مثل اصفهان، کرمانشاه، یزد و کرمان وجود دارد.

نام فارسی: بید قرمز یا سرخ بید

نام علمي: elburensis (s. purpurea) Salix

نام انگليسي: willow rose

خانواده: Salicaceae

قد آن کوتاه است، شاخه ها بلند و حالت ترکه ای دارد با خم کردن نمی شکند. در پائییز به رنگ سرخ ارغوانی در می آید و در گل آرایی کاربرد دارد.

نام فارسي: به ژاپني

نام علمي: Chaenomeles japonica

نام انگليسي: Japanese quince , Maule's quince

خانواده: Rosaceae

درختچه اي است خزان كننده با برگهاي بيضي شكل و كمي دندانه دار به طول 5 سانتي متر. متوسط تا كُند رشد است. محل كاشت آفتابي تا نيمه سايه مناسب است. گلها به رنگ قرمز و صورتي به قطر 4 سانتي متر در اواخر اسفندماه و اوايل بهار قبل از باز شدن جوانه هاي برگ شكوفا مي شود. ميوه آن صاف، بيضي شكل و ترش مزه مي باشد. ازدیاد بوسیله خوابانيدن شاخه، پيوند، كاشت بذر، قلمه ساقه و ريشه صورت می گیرد.

مشخصات ويژه: ساقه ها غالباً داراي خار است. و شكوفه ها تزئيني است.

موارد كاربرد: اين گياه بطور تك بوته اي يا بصورت توده اي در باندهاي وسط خيابانها، ميادين، پاركها و باغ ها كاشته مي شود، گاهي اين درختچه را با ياس زرد تواماً ( از لحاظ تركيب رنگ ) جهت زيبايي مي كارند.

"سوزنی برگان فقط اسامی علمی مطالعه شود":

نام فارسي: سدر

نام علمي: Cedrus deodara

نام انگليسي: Deodar Cedar

خانواده: Pinaceae

هميشه سبز و سوزني برگ، برگها به رنگ سبز مايل به آبي تيره به طول 5/2 تا 5 سانتي متر كه بطور گروهي روي شاخه هاي كوتاه يا به تنهايي روي شاخه هاي اصلي قرار گرفته اند. سريع الرشد است. طول دوره زندگي طولاني است. محل كاشت آفتابي تا نيمه سايه ( اين درخت آب و هواي كوهستاني و خنك را دوست دارد ) و بهترين رشد را در آفتاب كامل دارد. مقاومت گياه نسبت به سرما خوب است. براي خاكهاي رسي توصيه مي گردد. تك جنسي و يك پايه اند، گل نر و ماده هر دو به رنگ سبز مايل به آبي هستند منتهي رنگ گل نر پس از مدتي به سرخ مايل به بنفش مي گرايد. ميوه ها مخروطي شكل بطول 5/7 – 5/12سانتي متر به رنگ قرمز خرمايي كه بطور قائم روي شاخه ها قرار دارد. ازدیاد از طریق كاشت بذر در اسفند ماه صورت می گیرد. در ابتدای زندگی رشد کند و بطئی دارد و به تدریج سرعت رشدش زیاد می شود.

موارد كاربرد: توليد تير تلفن و برق، توليد چوب جهت صنايع نجاري و كاغذسازي و كاربرد در فضاي سبز بيشتر بصورت تك درخت مي باشد.

نام فارسي: شبه سرو

نام علمي: Chamecyparis Lawsoniana

نام انگليسي: Lawson Falsecypress

خانواده: Cupressaceae

سوزني برگ و هميشه سبز، برگها سوزني پهن و ورقه مانند، انتهاي شاخه كمي آويخته است. متوسط رشد است. طول دوره زندگي طولاني است.محل كاشت آفتابي باشد. براي خاكهاي رسي يا آهكي يا شني و خشك توصيه مي شود. همچنين مقاوم به آلودگي هواست. ميوه آن مخروطهاي كوچكي به اندازه يك سانتي متر است. ازدیاد بوسیله كاشت بذر در اسفند ماه، همچنين قلمه با هورمون در شهريور ماه صورت می گیرد.

موارد كاربرد: گونه اي است مناسب ايجاد بادشكن و پرچين و توليد چوب الوار

ساير گونه ها: Lane cypress سرو لاوسون لان يالين: اين واريته داراي فرم مخروطي نيم كشيده و كم پشت است شاخه هاي كوچك آن به رنگ زرد طلايي است. Elwoodi cypress سرو لاوسون الودي: اين واريته خيلي پرپشت با شاخه هاي كمي آويزان است كه انتهاي آن كمي آبي رنگ مي باشد و براي تزيين قسمتهاي سنگي - بالكن و تراس بكار مي رود.

Columnaris cypress سرولاوسون كولومناريس: فرم اين واريته هرمي با برگهايي به رنگ سبز مايل به آبي پرپشت است.

نام فارسي: سرو نقره اي، سرو سيمين

نام علمي: Cupressus arizonica

نام انگليسي: Smooth cypress , Arizonica cypress

خانواده: Cupressaceae

سوزني برگ و هميشه سبز به رنگ سبز آبي. سريع الرشد است. طول دوره زندگي طولاني در آب و هواي خشك دارد ولي در بيشتر فضاهاي سبز داراي عمر متوسط است. محل كاشت آفتابي باشد. به بي آبي و خشكي مقاوم است. ولي در صورتي كه به آن آب داده شود رشد زيادي خواهد داشت. گلهاي نر به رنگ زرد گوگردي، آميخته به رنگ سبز چمني و گلهاي ماده به رنگ سبز كبود هستند. ميوه مخروطي شكل به قطر 3-8/1 سانتي متر با فلسهاي محكم بطول 6 ميليمتر تا 25/1 سانتي متر. ازدیاد بوسيله بذر در اسفند ماه، و قلمه در شهريور ماه

مشخصات ويژه: اين درخت تقريباً در تمام نقاط ايران حتي مناطق جنوبي به نتيجه
مي رسد ولي تحمل سايه را ندارد.

موارد كاربرد: در باغ ها بصورت تك درخت، در طرح هاي قرينه بصورت متقابل يا ضربدري و همچنين زواياي حاشيه ها يا در گوشه اي از سطوح بزرگ چمن كاشته مي شود، اخيراً كاشت آن بصورت ديواره سبز نيز مرسوم شده است.

نام فارسي: سرو

نام علمي: Cupressus sempervirens

نام انگليسي: Mediterranean cypress , Italian cypress

خانواده: Cupressaceae

سوزني برگ و هميشه سبز با برگهاي برنگ سبز تيره. متوسط رشد است. طول دوره زندگي متوسط است. بهترين رشد را در آفتاب كامل دارد. گونه اي خشكي پسند است اما در برابر رطوبت نيز سازگاري نشان مي دهد. يك پايه است. میوه بصورت مخروطي تخم مرغي شكل، به بلندي 4-2 سانتي متر و قطر 3 سانتي متر و داراي 12-8 فلس است كه مدت رسيدن آن دو سال است.

ازدیاد بوسیله كشت بذر در اسفند ماه، قلمه در شهريور ماه صورت می گیرد.

مشخصات ويژه: داراي سيستم ريشه اي گسترده

موارد كاربرد: گونه اي است چوبده و جهت مصارف صنعتي كشت مي گردد. همچنين بعنوان گونه اي زينتي در حاشيه خيابانها و پاركها مي تواند بصورت رديفي يا حاشيه اي كشت گردد.

ساير گونه هاي سرو عبارتند از:

C. Lambertiana	سر لامبرتين
C. Sempervirens var. horizontalis	زربين
C. Sempervirens var. cereiformis	سروناز
C. Sempervirens var. fastigiata	سرو شيراز
C. Lusitanica	سرو لاوسون

نام فارسي: ارس

نام علمي: Juniperus spp

نام انگليسي: Juniper

خانواده: Cupressaceae

سوزني برگ و هميشه سبز، برگها فلسي و ناوي شكل است. كند تا سريع الرشد است. طول دوره زندگي طولاني است. محل كاشت محل باز و آفتابي باشد. به خاك خشك مقاوم است.

نحوه تكثير: تكثير بوسيله بذر در فروردين و بازكاشت در يكسال بعد، قلمه از ساقه هاي جوان در خاك شني در شهريور تا مهرماه.

موارد كاربرد: از انواع ستوني مي توان براي پرچين هم استفاده كرد ولي كلاً مناسب جهت كاشت در فضاي سبز و همچنين باغهاي سنگي هستند.

ساير گونه ها: Juniperus commonis var depressa پيرو، Juniperus excelsa اردوج، Juniperus polycarpos ارس، J. sabina ماي مرز، J. chinensis pfitzeriana

( ارس خزنده)، J. chinensis pfitzeriana aurea ( ارس خزنده طلايي )

نام فارسي: نوئل

نام علمي: Picea abies

نام انگليسي: Norway spruce

خانواده: Pinaceae

سوزني برگ و هميشه سبز، برگها يا سوزن ها كوتاه ( 4-2 سانتيمتر ) با مقطع لوزی، نوك تيز و به رنگ سبز تيره می باشند. كند رشد است. طول دوره زندگي طولاني است. محل كاشت آفتابي ( اين درخت به آب و هواي مرطوب نياز دارد ). مقاومت يا حساسيت به شرايط نامساعد محيطي: به علت سطحي و افقي بودن ريشه ها، اين درخت بوسيله باد ريشه كن مي شود. اين درخت از خشكي زياد هوا آسيب مي بيند. در خاكهاي رسي توصيه مي گردد. مخروطها يا ميوه ها دراز و استوانه اي شكل به طول 15-10 سانتيمتر و اغلب در موقع رسيدن به رنگ خرمايي براق مي باشد. دانه ها معمولاً كوچك و از لحاظ شكل و اندازه شبيه دانه هاي كاج جنگلي يا سيلوستر و به رنگ قرمز خرمايي مات است.

نحوه تكثير: بوسيله بذر در خاك لومي شني در شاسي سرد و در اسفندماه همچنين
ريشه زايي قلمه با هورمون امكان پذير است.

مشخصات ويژه: پوست تنها به رنگ قرمز خرمايي و فلس دار است. ريشه هاي اصلي از طوقه جدا شده در جهت تقريباً افقي توسعه مي يابند.

موارد كاربرد: گونه اي است زينتي كه به منظور توليد چوب الوار در جنگلكاريها بكار
مي رود و به لحاظ زيبايي خاص در پاركسازي نيز كاربرد دارد

نام فارسي: كاج موگو يا موگوس

نام علمي: Pinus mugo

نام انگليسي: Mugo pine , Swiss Mountain pine

خانواده: Pinaceae

سوزني برگ و هميشه سبز، به رنگ سبز تيره. كند رشد است. طول دوره زندگي طولاني است. به محل كاشت آفتابي تا نيمه سايه سازگار است. نسبت به سرما بسيار مقاوم است همچنين به رطوبت دائم خاك نيز مقاومت نشان مي دهد. درختی يك پايه است. مخروطها يا ميوه ها كوچك و نسبتاً منظم هستند و در قاعده خود تقريباً راست مي باشند، برجستگي روي فلسهاي ميوه كوتاه و در دور تا دور ميوه شبيه بهم مي باشند.

نحوه تكثير: بوسيله بذر، همچنين ريشه زايي قلمه با كمك هورمون انجام مي شود.

مشخصات ويژه: مقدار كافي رطوبت هوا در فصل رويش براي اين درخت لازم است.

موارد كاربرد: براي حاشيه ها يا بصورت تك بوته استفاده مي شود.

ساير گونه هاي جنس كاج عبارتند از:

P. eldarica کاج تهران	P. pinea کاج چتری
P. silvester کاج جنگلی	P. pinaster کاج دریایی
P. nigra کاج سیاه	P. mugo کاج موگو
P. longifolia کاج کاشفی

جزوه درسی درختان و درختچه های زینتی

مطالب مشابه :

ادامه مطلب (( درباره قالی بافی ))

بازشناسی طرحهای سنتی

پوشاک زنان بختیاری1

تاریخ هنر

بخت یار

مسجد جامع شهر

سوسن چلچراغ

جزوه درسی درختان و درختچه های زینتی

سيرتحول خطوط وخواندن كتيبه ها

دانستنیهای هرمزگان