قبادیان
توسعه تالاب ميانگران-پيش‌نياز جذب گردشگر
برات قباديان
دكتراي مهندسي مكانيك و دانشيار دانشگاه تربيت مدرس
چكيده
آنچه در اين مقاله ارائه شده است، تلاشي براي تدوين و تبيين راهكارهاي اجرايي ايجاد زيرساختهاي لازم براي جذب گردشگر است. شهرستان ايذه و مناطق اطراف داراي پتانسيلهاي جذب گردشگر فراواني است كه از آن ميان مي‌توان به آثار تمدني و مواهب طبيعي اشاره كرد. برخي از مواهب طبيعي نظير مناظر زيباي جغرافيايي و آب و هوا در ايران و بلكه در جهان كم نظير و بي‌نظير هستند، ليكن براي شكوفايي منطقه و جذب گردشگر بدون مهيا نمودن زيرساختها امكان‌پذير نيست. تالاب ميانگران هويت برجسته طبيعي ارزنده‌اي است كه داراي پتانسيلهاي مفيد و انكارناپذيري است كه بايد توسعه يابد. طرحهاي توسعه اين تالاب را مي‌توان شامل دهكده گردشگري، جزيره مصنوعي و جاده كمربندي تفريحي دانست.
1- مقدمه
در همه كشورهاي جهان، بخشي از اوقات مردم به سير و سياحت سپري شده و قسمتي از پس‌انداز ساليانه آنها در اين راه هزينه مي‌شود. مرخصي ساليانه افراد در همين راستا و بمنظور تجديد قوا و آمادگي براي كار و تلاش بيشتر تعبير مي‌شود. علاوه بر اين، در كشورهاي توسعه يافته و برخوردار، زنان و مردان سالخورده پس از بازنشستگي به دنبال گذراندن اوقات خود در مناطق زيباي طبيعي و مكانهاي دنج و آرام بوده و هزينه‌كرد آنها در اين راه كه ناشي از پس‌اندازشان در طول دوران كار و تلاش است مبالغ قابل ملاحظه‌اي را تشكيل مي‌دهد. از طرف ديگر، تعدادي از كشورهاي جهان كه نمونه بارز آن كشور تركيه در همسايگي ما است براي جذب اين سرمايه‌هاي عظيم برنامه‌ريزي كرده و بخش عمده‌اي از درامدهاي خود را از اين راه بدست مي‌آورند. آنچه در اين مقاله ارائه شده، تلاشي است براي تدوين و تبيين راهكارهاي اجرايي تا بدان وسيله زمينه‌هاي جذب گردشگر و در نتيجه توسعه همه جانبه منطقه و افزايش شغل و درآمد مردمان شهرستان ايذه فراهم گردد.
2- موقعيت شهر ايذه و تالاب ميانگران
شهر ايذه در دشتي به نام دشت ايذه و در استان خوزستان قرار دارد. شهر ايذه در فاصله 210 كيلومتري شمال خاوري اهواز و با موقعيت طول و عرض جغرافيايي به ترتيب 49-52 و 31-49 و در ارتفاع 845 متر از سطح دريا قرار گرفته است.اين شهر، از شهرهاي باستاني خوزستان است كه داراي آثار باستاني و تمدني فراواني مي باشد. .اطراف اين شهر را كوهها و تپه هاي بلندي فرا گرفته است به گونه اي كه شهر در دشت پستي نسبت به اطراف واقع شده است. دشت ايذه با وجود دو تالاب "ميانگران" و "بندان"، سبزه‌زاران و كوهساران دژگونة پيرامون آن، از زيباترين شهرهاي ايران است كه از غوغاي صنعتي شدن در امان مانده است. اين شهر باستاني، در ميانة جادة نوساختة اصفهان- چهارمحال و بختياري، بر بنيان جاده‌اي باستاني، فلات بارور ايران را به دشت تمدن‌خيز خوزستان پيوند مي‌دهد. . به نقل از استاد
شكل 1: موقعيت شهر ايذه و درياچه ميانگران
جعفر مهركيان مدير سازمان مردم نهاد آياپير" دشت ايذه مانند تخم‌مرغ دو زرده‌اي است كه تالاب‌هاي ميانگران و بندان زرده‌هاي تخم‌مرغ در دو انتهاي آن را تشكيل مي‌دهند" (شكل 1).
تالاب ميانگران در دشت ايذه قرار دارد.اين تالاب در شمال شهر ايذه و به فاصله كمي از آن قرار گرفته است. موقعيت مختصات جغرافيايي آن با طول و عرض 49-52و 31-53 بوده و ارتفاع آن از سطح دريا در حدود 830 متر است.حجم ساليانه آب تالاب 6/40 ميليون مترمكعب بوده كه از طريق بارش باران، رودخانه هاي فصلي، زهكش، كانال و چشمه هاي زير درياچه تامين مي شود. وسعت كل تالاب 39 كيلومتر مربع و بيشترين عمق آن 1/4 متر مي‌باشد. (شكل 2).
شكل 2: عكس هوايي تالاب ميانگران (منبع گوگل زمين)
3- زمينه‌هاي جذب گردشگر
لازمه جذب گردشگر به طور كلي دو موضوع است كه عبارتند از:
· دارا بودن پتانسيلهاي جذب
· فراهم بودن پيش‌نيازها يا زيرساختها
پتانسيلهاي جذب را مي‌توان به صورت زير فهرست نمود:
v آثارتمدني:
• آثار تاريخي
• اماكن مذهبي
v مواهب طبيعي
در ارتباط با پتانسيلهاي جذب طبيعي بايد گفت كه آنها را مي‌توان مواهب الهي دانست و بشر در خلق آنها نقشي ندارد. پتانسيلهاي جذب را كوههاي سر به‌فلك كشيده، رودهاي پر پيچ و خم و تالاب‌هاي طبيعي، جنگلهاي زيبا و ساير منابع طبيعي تشكيل مي‌دهد. كشور ما ايران و بخصوص استان خوزستان و منطقة ما از نظر دارا بودن پتانسيلهاي جذب در جهان كم نظير و از جهت‌هايي بي‌نظير است كه در ادامه به برخي از آنها اشاره مي‌شود. ليكن هدف اصلي مقالة حاضر پرداختن به يكي از زيرساختها يا پيش‌نيازها براي جذب گردشگر است. اين پيش‌نياز، توسعه تالاب ميانگران است كه مي‌تواند به عنوان يك سرماية عظيم، به منظور توسعه پايدار شهرستان ايذه در جذب گردشگر مطرح شود.
4- پتانسيلهاي جذب طبيعي
همانگونه كه در مقدمه به آن اشاره شد، پتانسيلهاي جذب را سرمايه‌هاي طبيعي و آثار تمدني و تاريخي تشكيل مي‌دهد. شناسايي و معرفي آثار تاريخي و گنجينه‌هاي تمدني خارج از چارچوب و اهداف مقاله حاضر است، گرچه از اين بابت نيز شهرستان ايذه بسيار غني است. از اين رو، در اينجا فقط به سرمايه‌هاي طبيعي و خدادادي اشاره مي‌شود:
· تنوع آب و هوايي
· جنگل‌ها و مراتع زيبا
· رودخانه‌ها، تالاب‌ها و چشمه سارهاي جذاب طبيعي
· كوهها، كوهپايه‌ها، دره‌ها و مراتع سرسبز
· تنوع زيستي و حيات وحش
· تنوع مناظر طبيعي همزمان (كوه/دره/دشت/رودخانه)
· دسترسي آسان در كوتاهترين زمان ممكن به مناطق سردسيري
· ملاحظه تنوع زندگي شهري، روستايي و عشايري
· درياچه عظيم سد كارون 3 در دهدز
· درياچه سد كارون 2 در سوسن كه در آينده تاسيس خواهد شد
· شكل‌گيري نقاط تفريحي و استراحتگاهي در كنار درياچه‌هاي پشت سدها در آينده
· صنايع دستي- در صورت ساماندهي به صورت بازارچه‌هاي صنايع دستي
5- زير ساخت‌هاي جذب
زيرساختهاي جذب به‌طور خلاصه عبارتند از:
· وجود قوانين و مقررات تضميني حمايتي
· امنيت سفر، اقامت و گردش
· امكانات رفاهي بين راهي
· امكانات و تسهيلات اقامت
· دسترسي به وسايل حمل و نقل راحت
· دسترسي آسان به اطلاعات نقاط جذاب
· سهولت برقراري ارتباط- وجود مترجم
· ايجاد فرهنگ عمومي ارتباطات گردشگري
6- طرح توسعه تالاب ميانگران
همانگونه كه در مقدمه نيز به آن اشاره شد، لازمه جذب گردشگر مهيا بودن زيرساختهايي است كه در اين مقاله از آن به عنوان "پيش‌نياز" ياد شده است. گردشگر به مناطقي مسافرت خواهد كرد كه اين زيرساختها در آنجا آماده است. امروزه با وجود وسايل ارتباطي و اطلاع‌رساني مانند اينترنت، گردشگر براي مسافرت خود از اين طريق برنامه‌ريزي مي‌كند. گردشگر ابتدا با استفاده از اينترنت و برنامه‌هاي اطلاع‌رساني و ارتباطات مجازي به "مسافرت مجازي" پرداخته و مناطق داراي جذابيت را انتخاب مي‌كند. يكي از اين مسافرتهاي مجازي بوسيله گوگل زمين (Google Earth) صورت مي‌گيرد. هويت هر شهري پديده‌هاي برجسته آن است. به عنوان مثال، هويت شهر پاريس برج ايفل است و يا هويت شهر تهران تاكنون ميدان آزادي بوده و با ساخت برج بلند مرتبه ميلاد از اين پس هويت شهر تهران را اين برج تشكيل خواهد داد. هويت شهر ايذه نيز با استفاده از گوگل زمين "تالاب ميانگران" است.
توسعه اين تالاب مي‌تواند روند توسعه پايدار شهرستان ايذه را سرعت بخشد و در جذب گردشگر نيز بسيار مفيد واقع شود. اين درياچه اگر با مطالعه و به درستي توسعه يابد نعمتي بزرگ براي كل منطقه است. با شناخت از شهرستان و درياچه، طرحهاي توسعه‌اي قابل اجرا را مي‌توان به صورت زير فهرست كرد:
· ايجاد دهكده گردشگري ميانگران
· ايجاد پاركهاي تفريحي جزيره و كوهستان به ترتيب در وسط و شمال تالاب
· تاسيس دانشكده‌هاي شيلات و محيط زيست
· ايجاد خاكريز (Dike) و جاده كمربندي (Ring Road) تالاب
· ايجاد بازارچه صنايع دستي و محلي
ايجاد دهكده گردشگري در منطقه مرتفع شمال تالاب و در كنار روستاي ميانگران زيرساخت مناسبي با چشم‌انداز عالي براي اسكان گردشگران است. گردشگران پس از ورود به منطقه در اين دهكده اقامت گزيده و از آنجا براي بازديد از ساير مكانها و مناطق عزيمت مي‌كنند. جزئيات ساخت دهكده و ساير طرحها خارج از چارچوب و حوصله اين مقاله بوده و در صورت عزم جدي مسئولان، نويسنده مقاله ديدگاهها و طرحهاي خود را در اختيار آنها قرار خواهد داد.
|
جاده كمربندي |
|
پارك جزيره
|
|
دانشكده شيلات |
|
دهكده گردشگري |
|
مركز صنايع دستي |
|
پارك كوهستان |
|
شهر ايذه |
شكل 3: طرح توسعه تالاب ميانگران ايذه
7- پيشنهادها
براي حصول نتيجه در ارتباط با مقاله حاضر، پيشنهادهاي اجرايي زير ارائه مي‌گردد:
1- كميته‌اي متشكل از مديران دستگاههاي اجرايي مرتبط، عملي شدن راهكارهاي طرحهاي توجيه‌پذير توسعه پايدار شهرستان ايذه را پيگيري نمايد.
2- كميته بند 1 مقدمات تاسيس سازمان عمران ايذه را از طريق بخش خصوصي فراهم نمايد.
3- شركتي جهت اجرايي كردن مفاد اين مقاله با كمك بخش خصوصي و با حمايت اوليه دستگاههاي دولتي مرتبط تشكيل شود.
مطالب مشابه :
ابشار لت مال وردیچ
سفر به مناطق تفریحی اطراف تهران. ابشار لت مال و محیطی دنج و ارام را فراهم
یه سفر 2000 کیلومتری
سفرمون افتاد توی همون روزایی که گرد و غبار خیلی غلیظی تمام مناطق اطراف دنج و قشنگی داشت
دلفارد نهايت زيبايي طبيعي كرمان است چگونه به دلفارد برويم؟
براي استراحت شما و بهترين نقطه براي رسيدن به زيبايي‌هاي شهرهاي اطراف دنج و خوش آب و
گزارش صعود به قله جانستون (4100 متر)
در خلاف مسیر رودخانه ، رسیدیم به انتهای دره تنگ جانستون و یه جای دنج اطراف نمایان تر
قبادیان
شهرستان ايذه و مناطق اطراف داراي مكانهاي دنج و آرام شهر تهران تاكنون
عکس های دیدنی کوهرنگ وجاذبه های دیگر استان
به قول یکی از دوستان عید های شمال مثل روزهای عادی سال در تهران مناطق كوهستانی دنج و خلوت
برچسب :
مناطق دنج اطراف تهران