موزه های آموزش وپرورش ایران1،گنجینه ی آموزش وپرورش چهارمحال و بختیاری

««يـاد بــادآن روزگاران ياد باد

صحــــــبت آموزگاران ياد باد

پيــــرم و موي سرم برف تموز

ياد عــهد مكتبم در دل هنوز»

يكي از بخش هاي قابل تعمق و تدّبر فرهنگ مردم«چهارمحال و بختياري» فعّاليّت هاي عمده ي ايشان در زمينه ي تاسيس مراكزآموزشي در طول تاریخ پرشکوه گذشته شان مي باشد كه در آنها علاوه بر توجّه به اصول سنتّي فرهنگي و تربيتي «ايراني» و «اسلامي» به فراگیری دانش هاي روز نيز عنایت مي شده است . اماكني بنياد گذارده شده توسط علاقه مندان به فرهنگ ريشه دار اين مرز و بوم در اعتقادات ديني و مذهبي «اسلامي »و «شيعي» به صورت مكتب خانه ها ي ثابت موجود در بسياري از روستاها و روستا- شهرهاي ناحيه ي «چهارمحال» و مكتب خانه هاي سيّار عشايري در سردسير و گرمسيرناحيه ي «بختياري » و هم چنین راه اندازی مدرسه ي «علميه ي اماميه ي شهركرد(دهكرد) » كه به عنوان مركزي مقدّماتي جهت تحصيلات عاليه ي علوم ديني و مذهبي از اواسط دوره ي «قاجاريه» به بعد به منظور جهت دهي استعدادهاي نوجوانان وجوانان «چهار محالي و بختياري »به شمار مي آمده است.

از اواخر دوره ي «قاجاريه »به بعد به دنبال گسترش تاسيس مدارس ملّي و به تاسي از «دارالفنون» در شهرهاي بزرگ فرهنگي ايران نظير «تهران ،اصفهان،تبريز،شيراز،مشهد،بوشهرو...» باحمايت بزرگان منطقه مقدّمات راه اندازي مدارس ملّي در ناحیه ی «چهارمحال» نیز فراهم گرديد كه نتيجه آن بنيان گذاري موسسات آموزشي چون « مدرسه ی (هنرستان )شهاب اورجن( بروجن) »به سرمايه و حمايت «حاج سلطان علي شهاب السلطنه ی بختياري»، «مدرسه ي (دبستان)بختياري دهكرد(شهركرد)»به سرمايه و حمايت هيات خوانين« بختياري »وگروهي از مالكين« دهكردي(شهركردي) »، «مدرسه ي (دبستان)سعادت قهفرخ(فرخ شهر)»به سرمايه و حمايت «حاج علي مدني قهفرخي» و« مدرسه ي (دبستان)جعفريه ی جونقون(جونقان)» به سرمايه و حمايت «جعفر قلي خان سردار اسعد سوّم بختياري » مي باشد.

مدارسي كه ماحصل فعّاليّت هاي علمي و آموزشي آنها تربيت دانش آموزان آن روزگار به عنوان دانشمندان فردا بوده است.

با عنايت به اين مهم و نيز توجّه وافر به آن كه هر چيز را تاريخ و سرگذشتي است و حفظ دست آوردهاي گذشته كاري بسيار عظيم و قابل ستايش ، اين بار «فرهنگيان چهار محال و بختياري »بــــراي زنــــده نگه داشتـــن يــاد فرهنگ ديروز ، تاريخ را در قالبي نو ريخته و به عنوان «گنجينه ي آموزش و پرورش »به جست و جو در گذشته ي تعليم و تربيت پرداخته اند زيرا اعتقاد يافته اند:

«موزه ها آيينه ي روشن گرند

گاهي از آيينه هم روشن ترند

مو به مو گويند با ما رازها

آن چه را رفتست از آغازها

لب خموشاني كه دراين محضرند

هريك از صدها زبان گويا ترند»

بنابر اين مي توان گفت «گنجينه ي آموزش و پرورش چهارمحال و بختياري »بر اساس رسا لت فرهنگي تاريخي خود به منظورحفظ دستاوردهاي ارزش مند گذشتگان وحفظ نام نيك بزرگاني كه در راه تعليم و تربيت فرزندان اين ديار از بذل هستي مادي و معنوي خويش دريغ نورزيده اند تاسيس گرديده است تا نگهبان صديق ميراث گران قدر نياكان باشد.

بر اين مبنا به پيشنهاد «آقاي عباس قنبري عديوي» و با حمايت هاي همه جانبه ي مسئولين و كارشناسان «اداره ي كلّ( سازمان) آموزش و پرورش چهار محال و بختياري »به خصوص «آقاي اكبر سعيدي گراغاني» مديركلّ (رياست) وقت اين اداره ي كلّ(سازمان ) ، از ابتداي شهريور ماه سال 1382 هـ ش / 1424 هـ ق / 2003 م فعّاليّت جهت راه اندازي «گنجينه ي آموزش و پرورش» و تعليم و تربيت با آثاري از دوره ي« قاجاريه» به بعد توسط مديريّت «گنجينه»، «آقاي بابك زماني پور»آغاز گرديد .

بر همين اساس با پيگيري هاي انجام شده فضاي قديمي «دبستان شش كلاسه ي دخترانه ي سميّه ( ششم بهمن ) شهركرد» به واسطه ي قدمت چهل ساله تا آن هنگام و بهره مندي از محيطي مصفّا از سوي« اداره ي آموزش و پرورش ناحيه ي يك شهرستان شهركرد» دراختيار گرفته شد تا پس از انجام زير ساخت هاي تعميراتي به نحو مطلوب جهت اوّلين اقدام در زمينه ي حفظ مواريث بر جاي مانده از دهه هاي متمادي شورو تلاش فرهنگيان و دانش آموزان آماده سازي گردد.

«گنجينه ي آموزش و پرورش» براي اوّلين بار در كشور در «اصفهان» ساخته شده و اينك براي دوّمين بار در «ايران »در استان «چهار محال و بختياري »و در «شهركرد »با صرف چهار ماه كاراز سوي مديریّت «گنجينه »و حمايت ها و همكاري هاي بي دريغ فرهنگيان ،دانش آموزان و ساير علاقه مندان و با اعتباراوّليه ايي بالغ بر دويست ميليون ريال احداث و درساعت ده و سي دقيقه ي صبح روز چهارم بهمن ماه 1382 هـ ش / 1425 هـ ق / 2004 م با حضور وزير محترم وقت« آموزش و پرورش كشور آقاي مرتضي حاجي»،رياست ، معاونين و كارشناسان« اداره ي كلّ( سازمان) آموزش و پرورش استان »، رؤساي محترم دواير ، ادارات و نهادهاي مختلف «چهار محال و بختياري» و فرهنگيان فرهيخته ي شاغل و بازنشسته به صورت رسمي گشايش يافت.

«گنجينه ي آموزش و پرورش چهار محال و بختياري »از آن هنگام تا كنون بر آن است تا به مثابه ي چشم اندازي از نحوه ي فعّاليّت هاي مختلف «اداره ي كلّ(سازمان) آموزش و پرورش استان » و چونان مصداقي از «گذشته چراغ راه آينده »،عبرت آموزي از آن چه انجام شده و الگو پذيري جهت نسل هاي آتي از نكات صحيح قديمي عمل نمايد و به گونه اي اساسي به تحولات عميق ساختاري در نظام تعليم و تربيت «ايراني ـ اسلامي »صورت عيني ببخشد.باشد كه مانند اندوخته ي گذشتگان و چونان گنجي ز پيشينيان براي بهره مندي آيندگان به كار آيد .زیرا اعتقاد فراوان به حفظ این بخش از حافظه ی تاریخی برای مدیریّت گنجینه همواره وظیفه ایی فراموش ناشدنی تلّقی می شده است:

«سند هايي كه درگنجينه ي ماست

نشان قــــدمت و پيشينه ي ماست

منـــــقّش بر همين اوراق كهنه

نقــوش دفتر و دستينه ي ماست

ازايـــــــن پرونده هاي خاك خورده

چه اسراريكه اندرسينه يماست

كـهن ميراث خود را پاس داريم

كـــه فخر آتي و پارينه يماست»

فضاي قديمي اوّليه ي «گنجينه »واقع در «دبستان سميّه( ششم بهمن ) شهركرد»داراي وسعتي بالغ بر دو هزار متر مربع اعياني بود كه بازديدكنندگان در بدو ورودبه آن با محوطه اي زيبا از حيث ساختارفضاي سبزروبه رومي شدند.محيطي مصفّا تزيين يافته بادوعددشير سنگي از شهر«نافچ »نماد گذشت زمان و فرهنگ كهن منطقه وزنگ هاي مربوط به مدارس قديمي به ياد دوبـاره ي ساعات درس و تفریح كه كه آرامش خاصّي را در اذهان زنده مي نمود .

از سال 1385 هـ ش /1428 هـ ق/2007م به منظور بازسازي اصولي فضا بر اساس نيازهاي موزه ايي و نمايشگاهي و بر مبناي شيوه هاي معماري «ايراني- اسلامي» و مقاوم سازي در برابر حوادث غير مترقبه با عنايت به استفاده ي مستمر دانش آموزان و فرهنگيان از اين محل، «گنجينه» به فضاي جديد در مجاورت «تالار فرهنگ آموزش و پرورش » واقع در«بلوارفارابي ،خيابان مولوي شرقي شهركرد »انتقال يافته و در كنارحفظ روند توسعه ي كمي و كيفي «گنجينه» از هنگام افتتاح رسمي به بعد ،به يمن حمايت هاي همه جانبه ي«مديران كلّ(روسای سازمان)آموزش و پرورش استان»آقايان«حبيب نيكخو» و«علی رضا کریمیان»،ديگرهمكاران فرهنگي شاغل و بازنشسته ،دانش آموزان علاقه مند وسايردوستدارانشرشد قابل ملاحظه ايي داشته است .

بر اين اساس ديدار كنندگان از«گنجينه» در حال حاضر با ده بخش مختلف كه در آنها اسناد ،تصاويرواشياءمرتبط با گذشته ي تعليم وتربيت قرار يافته اند بدين شرح آشنايي پيدا مي كنند:

1- معرّفي تصاوير و زندگي نامه مشاهير ، بزرگان و مديران «آموزش و پرورش استان« از دوره ي «قاجاريه» تا روزگار حاضر .

2- نمايش نمودهاي تمدّني مربوط به فعّاليّت هاي گذشته ي تعليم و تربيت در سطح منطقه .

3- اوّلين كتابخانه ي عمومي كتاب هاي درسي «ايران» : كه با همّت بخش هاي مختلف زير مجموعه اي «اداره ي كلّ( سازمان) »، علاقه مندان به فرهنگ و هنر ، فرهنگيان و دانش آموزان «چهار محال و بختياري» راه اندازي گرديده و قديمي ترين كتاب درسي موجود در آن در حال حاضر مربوط به سال 1307 هـ ش / 1347 هـ ق / 1928 م مي باشد . اين كتابخانه امكان بررسي تطبيقي مفاهيم متون آموزشي در طي ساليان مختلف را جهت محققين فراهم مي آورد و در حـال حـــاضر در بـــر گيرنده ي بيش از دو هزار جلد كتاب مربوط به مقاطع و پايه هاي مختلف تحصيلي مي باشد .

4- كتابخانه ي تعليم و تربيت : كه حافظ كتاب هاي مختلف مربوط به اين موضوع از روزگار گذشته تا به امروز مي باشد .

5- اسناد ومدارك : كه امكان دسترسي علاقه مندان به اسناد و مدارك به نمايش درآمده در كلّ مجموعه را فراهم مي آورد و با پرداخت هزينه هاي مربوطه علاقه مندان مي توانند نسخه اي از مدارك مورد نياز خود را كه در اين پايگاه اطلاع رساني قرار داده شده دريافت نمايند .

6- تعليم و تربيت در دوره ي« قاجاريه» : در اين قسمت علاوه بر ارائه ي نمونه اي ازتصاوير مكتب خانه هاي قديمي ، تصاوير مربوط به مشاهير و بزرگان «چهارمحال و بختياري» و وقايع تاريخي گذشته ي منطقه از دوره ي «قاجاريه »در معرض نمايش قرار داده شده است و بر اين اساس مي توان با تصاوير و مشخصات مدارس دوره ي« قاجاريه» در سطح «چهار محال و بختياري »چون« شهاب اورجن( بروجن)، بختياري دهكرد ( شهركرد ) ، سعادت و سنايي قهفرخ ( فرخشهر ) و جعفريه ي جونقون (جونقان) »آشنا گرديد .

7- «آموزش و پرورش» در دوره ي «پهلوي اوّل» ( 1320 – 1304 هـ ش / 1361 – 1344 هـ ق / 1942 -1925 م ) : در اين قسمت علاوه بر معرفي چهره هاي شاخص «آموزش و پرورش» ،‌نمونه هايي از آثار معلّمين آن ايّام در معرض بهره گيري علاقه مندان قرار گرفته است .

8- «آموزش و پرورش» در دوره ي «پهلوي دوّم« ( 1357-1320 هـ ش / 1399 – 1361 هـ ق / 1979 – 1942م ) : در اين بخش يادمان هاي اقدامات وفعّاليّت هاي «سپاهيان دانش» و معلّمين روزگار مذكور ، تصاوير دانش آموزان و اسناد مربوط به نقش ايشان و فرهنگيان منطقه در سقوط «دولت پهلوي دوّم »و پيروزي« انقلاب اسلامي »جهت بهره گيري بازديد كنندگان آماده گرديده است .

9- «آموزش و پرورش» در دوره ي «انقلاب اسلامي» ( 1358 هـ ش / 1400 هـ ق / 1979 م به بعد ) : «آموزش و پرورش »و «دفاع مقدس» ، معرّفي معلّمين و دانش آموزان« بسيجي» و شهيد و نمايش مفاهيم فرهنگي مربوط به سه دهه ي گذشته ي «آموزش و پرورش استان» از جمله قسمت هاي مختلفي است كه در اين بخش بازديد كنندگان با آن آشنايي مي يابند .

10- نمايش دستاورد هاي فرهنگي و تمدّني گذشته : در اين بخش علاقه مندان با نمونه هاي مختلف ابزار هاي ديداري – شنيداري مرتبط با آموزش در سطح منطقه و نيز ديگر اشيا اهدايي قديمي آشنايي مي يابند كه شامل قسمت هاي معرفي وسایل و شیوه های چاپ و نگارش ،انواع «قرآن های »خطی و چاپی درسی، وسايل روشنايي قديمي ، كتاب هاي معلّمين مؤلف و ... از دوره ي« قاجاريه »تا روزگار حاضر مي باشد .

قديمي ترين شيء به نمايش درآمده ي «گنجينه »در كنار بيش از دو هزار عدد اشياء مختلف فرهنگي ، تاريخي مرتبط با پيشينه ي تعليم و تربيت ، پيه سوز فلزي مربوط به اواسط دوره ي «قاجاريه »مي باشد كه در كنار مجموعه وسايل سنتّي ديگر داراي جلوه اي ويژه مي باشد .

به واسطه ي ويژگي هاي خاص اين فضاي فرهنگي در سال 1383 هـ ش/1426 هـ ق/2004م از سوي موسسه ي «ايكوم »در« ايران»،«گنجينه» به عنوان موزه ي برگزيده ي ملّي و در سال 1387 هـ . ش/1429 هـ . ق/2008م از طرف نمايندگي «سازمان يونسكو » واجد شرايط ثبت در «فهرست موزه هاي برتر آسيا»معرفي گرديد كه همه ي اين ها مبيّن خصايص ارزش مند اين مجموعه مي باشد.

با عنايت به فراهم آوري اين زمينه ها از همه ي علاقه مندان ، فرهنگيان فرهيخته ي شاغل و بازنشسته و دانش آموزان دعوت مي نمايد با ديدار از بخش هاي مختلف گنجينه ي آموزش و پرورش چهارمحال و بختياري در تهيه ي شناسنامه ي فرهنگ تاريخي آموزش و پرورش اين استان مشاركت فرمايند.

«رواق مــنظر چشم من آشیانه ی تست

کرم نما و فرودآ که خانه خانه ی تست»».

نشاني :

شهركرد،بلوارفارابي ،خيابان مولوي شرقي، گنجينه ی آموزش و پرورش چهارمحال و بختياري.

اوقات ارائه ی خدمات:

- تمامي روزها به جز تعطيلات رسمي از ساعت هشت تا دوازده.

-دیگر اوقات جهت بازدیدهای گروهی با هماهنگی قبلی .

تلفن :3331245-0381

نمابر :3348460-0381

نشاني پستي :شهركرد ، صندوق پستي 457 - 88155

رایانامه: [email protected]

وب نوشت: http://chbganjineh.blogfa.com».تهیه وتنظیم:«بابک زمانی پور».

موزه های آموزش وپرورش ایران1،گنجینه ی آموزش وپرورش چهارمحال و بختیاری

مطالب مشابه :

فرهنگ معلّمان مولف چهار محال و بختیاری ن - ی

فرهنگ معلّمان مولف چهار محال و بختیاری ص - ق

یک خبر بد !

تاريخچه‏ ى تأسيس آموزش و پرورش منطقه‏ ى [شهرستان] كيار به روايت «هوشنگ همّت زاده»

همایش بزرگ داشت شصت وششمین سال گرد تاسیس«دبیرستان شهاب بروجن»(8)

فرهنگ معلّمان مولف چهار محال و بختیاری ز - ش

موزه های آموزش وپرورش ایران6،«موزه ي تاريخ طبيعي بروجن»

موزه های آموزش وپرورش ایران1،گنجینه ی آموزش وپرورش چهارمحال و بختیاری