آیات و احادیث درباره صبر

آیات قرآن درباره صبر

سوره بقره آیه 45 :

وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَكَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِینَ

( و طلب یارى كنید از خدا به صبر كردن در مصائب (بعضى گفته ‏اند: مراد، روزه، و صبر در تشنگى و گرسنگى آن است) و طلب یارى كنید و مساعدت خواهید در رستگارى دنیا و آخرت از خدا، به نمازگزاران البته نماز، سنگین و گران است مگر بر كسانى كه حال خضوع و ذلت به درگاه خدا دارند، كه ایشان از نماز، سنگینى نبینند و بلكه لذت برند )

سوره بقره آیه 153 :

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ

( اى كسانى كه ایمان آورده‏ اید! مدد جویید به صبر كردن در مصائب و خواندن نماز در اوقات آن (بعضى از مفسرین گفته‏ اند: مراد از «صبر»، روزه است كه در آن صبر بر گرسنگى و تشنگى است). البته خدا با صبركنندگان است )

سوره بلد آیه 17 :

ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ

( این كارها كند تا كه از آن كسانى باشد كه ایمان آوردند و سفارش كردند دیگران را به صبر، و سفارش كردند به شفقت به مردم )

سوره شوری آیه 43 :

وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ

( و هر كه شكیبایى ورزید و درگذشت، البته این در گذشتن از بدى بدكاران از كارهایى است كه با اراده قوى در كارها واقع شود و اراده قوى از خصال پسندیده است )

سوره الأحقاف آیه 35 :

فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ مَا یُوعَدُونَ لَمْ یَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ یُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ

( پس صبر کن آن‏گونه که پیامبران «اُولو العزم» صبر کردند، و براى (عذاب) آنان شتاب مکن! هنگامى که وعده ‏هایى را که به آنها داده میشود ببینند، احساس میکنند که گویى فقط ساعتى از یک روز (در دنیا) توقّف داشتند؛ این ابلاغى است براى همگان؛ آیا جز قوم فاسق هلاک می‏شوند؟! )

سوره یونس آیه 109 :

وَ اتَّبِعْ مَا یُوحَى إِلَیْكَ وَ اصْبرِْ حَتىَ‏ یحَْكُمَ اللَّهُ وَ هُوَ خَیرُْ الحَْكِمِین‏

( و متابعت كن اى پیغمبر! هر چه كه وحى كرده می ‏شود به سوى تو. و صبر كن بر رنج و محنت از امت، تا حكم كند میان تو و دشمنان تو خدا و او بهترین حكم‏ كنندگان است )

سوره هود آیه 115 :

وَ اصْبرِْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِین‏

( صبر كن اى پیغمبر بر اذیت مردم كه خدا ضایع نمی ‏كند اجر نیكوكاران را )

سوره النحل آیه 126 :

وَ إِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُواْ بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ وَ لَئنِ صَبرَْتمُ‏ْ لَهُوَ خَیرٌْ لِّلصَّبرِِین‏

( و اگر خواستید عقوبت كنید پس عقوبت كنید به مثل آنچه عقوبت كرده شدید به آن، نه زیاده بر آن (چون در جنگ احد كفار، حمزه عموى پیغمبر را گوش و بینى بریده و پهلو دریدند پیغمبر فرمود: اگر دست یابم به ایشان هفتاد نفر از ایشان را چنین كنم این آیه نازل شد). و اگر صبر كنید، صبر بهتر است از براى صبركنندگان )

سوره النحل آیه 127 :

وَ اصْبرِْ وَ مَا صَبرُْكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لَا تحَْزَنْ عَلَیْهِمْ وَ لَا تَكُ فىِ ضَیْقٍ مِّمَّا یَمْكُرُون‏

( و صبر كن در آنچه به تو رسید و نیست صبر تو مگر به توفیق خدا. و غمگین مشو بر تسلط یافتن ایشان بر لشكر تو. و مباش دلتنگ از آنچه مكر با تو می‏كنند )

سوره الکهف آیه 28 :

وَ اصْبرِْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِینَ یَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَوةِ وَ الْعَشىِ‏ِّ یُرِیدُونَ وَجْهَهُ وَ لَا تَعْدُ عَیْنَاكَ عَنهُْمْ تُرِیدُ زِینَةَ الْحَیَوةِ الدُّنْیَا وَ لَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِكْرِنَا وَ اتَّبَعَ هَوَئهُ وَ كاَنَ أَمْرُهُ فُرُطًا

( و صبر كن در معاشرت با فقرایى كه می ‏خوانند پروردگار خود را به صبح و شام، و مى خواهند رضاى خدا را. (به پیغمبر گفتند: سلمان و مانند او از فقرا را دور كن از نزد خود تا ما پیش تو آییم این آیه نازل شد.) و درنگذرد چشمهاى تو از ایشان به سایر مردم اهل دنیا كه بخواهى تو زینت حیات دنیا را. و متابعت مكن كسى را كه در اثر عصیان و طغیانش غافل كردیم ما دل او را از ذكر خودمان و متابعت كرده است او هوا و هوس خود را و كار او در زشتى به افراط رسیده است )

سوره لقمان آیه 17 :

یَابُنىَ‏َّ أَقِمِ الصَّلَوةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنكَرِ وَ اصْبرِْ عَلىَ‏ مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَالِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُور

( باز لقمان در مقام پند به فرزندش گوید: اى پسرك من! برپا دار نماز را و امر كن مردم را به نیكى. و بازدار از ناشایست و بدى. و صبر كن بر آنچه رسد تو را از شداید روزگار، كه البته این امور لازمه اراده قوى در كارهاست )

سوره الطور آیه 48 :

وَ اصْبرِْ لِحُكمْ‏ِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْیُنِنَا وَ سَبِّحْ بحَِمْدِ رَبِّكَ حِینَ تَقُوم‏

( صبر كن براى حكم پروردگار خود اى پیغمبر! كه البته تو در حفظ و عنایت مایى )

سوره المزمل آیه 10 :

وَ اصْبرِْ عَلىَ‏ مَا یَقُولُونَ وَ اهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِیلا

( و صبر كن اى پیغمبر! بر آنچه می گویند. و كناره‏ گیرى كن از ایشان كناره ‏گیرى نیكو )

سوره بقره آیه 250 :

وَ لَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَ جُنُودِهِ قَالُواْ رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبرًْا وَ ثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَ انصُرْنَا عَلىَ الْقَوْمِ الْكَفِرِین‏

( و چون برابر شدند با جالوت و لشكر او، گفتند: اى پروردگار ما! فرو ریز بر ما صبر را. و ثابت دار قدمهاى ما را. و نصرت ده ما را بر قوم كافران )

سوره الأعراف آیه 126 :

وَ مَا تَنقِمُ مِنَّا إِلَّا أَنْ ءَامَنَّا بَِایَاتِ رَبِّنَا لَمَّا جَاءَتْنَا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبرًْا وَ تَوَفَّنَا مُسْلِمِین‏

( انتقام تو از ما، تنها بخاطر این است که ما به آیات پروردگار خویش -هنگامى که به سراغ ما آمد- ایمان آوردیم. بار الها! صبر و استقامت بر ما فرو ریز! (و آخرین درجه شکیبائى را به ما مرحمت فرما!) و ما را مسلمان بمیران! )

سوره المعارج آیه 5 :

فَاصْبرِْ صَبرًْا جَمِیلا

( پس صبر كن اى پیغمبر! صبر نیكو )

سوره هود آیه 49 :

تِلْكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَیْبِ نُوحِیهَا إِلَیْكَ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَا أَنتَ وَ لَا قَوْمُكَ مِن قَبْلِ هَاذَا فَاصْبرِْ إِنَّ الْعَقِبَةَ لِلْمُتَّقِین‏

( اینها از خبرهاى غیب است که به تو (اى پیامبر) وحى می ‏کنیم؛ نه تو، و نه قومت، اینها را پیش از این نمی‏دانستید! بنابر این، صبر و استقامت کن، که عاقبت از آن پرهیزگاران است! )

سوره انعام آیه 34 :

وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبرَُواْ عَلىَ‏ مَا كُذِّبُواْ وَ أُوذُواْ حَتىَّ أَتَئهُمْ نَصرُْنَا وَ لَا مُبَدِّلَ لِكلَِمَاتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جَاءَكَ مِن نَّبَإِىْ الْمُرْسَلِین‏

( تكذیب كرده شدند رسولانى كه پیش از تو بودند پس صبر كردند بر آن تكذیب و رنج كشیدند تا آمد ایشان را یارى ما. و نیست تغییر دهنده ‏اى مر سخنان خدا را كه البته یاریش به صبر كنندگان خواهد رسید. و آمد تو را بعضى از خبرهاى پیغمبران كه به اقوال كفار صبر كردند تا غالب شدند تو هم صبر كن تا غالب شوى )

سوره اعراف آیه 87 :

وَ إِن كاَنَ طَائفَةٌ مِّنكُمْ ءَامَنُواْ بِالَّذِى أُرْسِلْتُ بِهِ وَ طَائفَةٌ لَّمْ یُؤْمِنُواْ فَاصْبرُِواْ حَتىَ‏ یحَْكُمَ اللَّهُ بَیْنَنَا وَ هُوَ خَیرُْ الحَْكِمِین‏

( و اگر طایفه ‏اى از شما ایمان آورده‏ اند به آن كسى كه فرستاده شده‏ ام براى دعوت به آن كس، كه خداست و طایفه ‏اى نگرویده ‏اند پس صبر كنید تا حكم كند خدا میان ماها و خدا بهترین حكم ‏كنندگان است)

سوره اعراف آیه 137 :

وَ أَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِینَ كاَنُواْ یُسْتَضْعَفُونَ مَشَرِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَرِبَهَا الَّتىِ بَرَكْنَا فِیهَا وَ تَمَّتْ كلَِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنىَ‏ عَلىَ‏ بَنىِ إِسْرَ ءِیلَ بِمَا صَبرَُواْ وَ دَمَّرْنَا مَا كاَنَ یَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَ قَوْمُهُ وَ مَا كَانُواْ یَعْرِشُون‏

( و ارث دادیم قومى را كه ضعیف شمرده می ‏شدند در زمان فرعون، شرق و غرب زمینى را كه بركت دادیم ما در آن زمین. (آن اراضى مصر بود كه به جهت وفور نعمت یا قدوم انبیاء آن زمین با بركت بود.) و تمام شد كلمه پروردگار تو به نیكویى بر بنى اسرائیل به سبب صبرى كه كردند بر شداید و ستمكارى فرعونیان. و خراب كردیم بنیان آنچه را كه می ‏ساختند فرعون و قوم او. و ویران نمودیم آنچه را كه افراشته بودند از عمارات )

سوره انفال آیه 46 :

وَ أَطِیعُواْ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَا تَنَزَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَ تَذْهَبَ رِیحُكمُ‏ْ وَ اصْبرُِواْ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابرِِین‏

( و اطاعت كنید خدا و رسول خدا را و اختلاف نكنید در كار جنگ، كه بد دل شوید و از بین رود باد قدرت و صولت سطوت شما. و صبر كنید كه البته خدا با صبر كنندگان است )

سوره هود آیه 11 :

إِلَّا الَّذِینَ صَبرَُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُوْلَئكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ كَبِیر

( مگر آن كسانى كه صبر كردند در بلاها و عمل كردند نیكیها را، آن گروه از براى ایشان آمرزش و مژده بزرگ است )

سوره یوسف آیه 18 :

وَ جَاءُو عَلىَ‏ قَمِیصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا فَصَبرٌْ جَمِیلٌ وَ اللَّهُ الْمُسْتَعَانُ عَلىَ‏ مَا تَصِفُون‏

( و آوردند پیراهن او را به خون آلوده از روى دروغ. گفت یعقوب: نیست چنین كه می ‏گویید بلكه زینت داده است براى شما نفسهاى شما كار دیگرى را. پس صبر من صبرى است خوب و نیكو و از خدا كمك خواهند همه من هم از خدا كمك خواهم براى خبرى كه می‏دهید، كه اعانت كند خدا مرا در صبر بر آن غیر از این چاره نیست )

سوره یوسف آیه 83 :

قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا فَصَبرٌْ جَمِیلٌ عَسىَ اللَّهُ أَن یَأْتِیَنىِ بِهِمْ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْعَلِیمُ الْحَكِیم‏

( یعقوب گفت به فرزندان خود: (پس از آنكه به دستور برادر بزرگ علت گرفتارى ابن یامین را بیان كردند یعقوب گفت: گمان نكنم چنین باشد كه می ‏گویید كه ابن یامین دزدى كرده گرفتار شده) بلكه زینت داد از براى شما نفسهاى شما كارى را كه میل به آن داشتید كه این فرزندم را هم از من جدا كنید. پس براى من صبر كردن خوب است شاید خدا به من برساند همه فرزندان دور مانده مرا البته خدا داناى حكیم است )

سوره رعد آیه 24 :

سَلَامٌ عَلَیْكمُ بِمَا صَبرَْتمُ‏ْ فَنِعْمَ عُقْبىَ الدَّار

( گویند ملائكه: سلامت و رحمت باد بر شما به سبب آنكه صبر كردید در دنیا خوب خانه ‏اى است خانه آخرت)

سوره ابراهیم آیه 5 :

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسىَ‏ بَِایَتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلىَ النُّورِ وَ ذَكِّرْهُم بِأَیَّئمِ اللَّهِ إِنَّ فىِ ذَالِكَ لاََیَاتٍ لِّكلُ‏ِّ صَبَّارٍ شَكُور

( فرستادیم ما موسى را با آیات خودمان و گفتیم: بیرون بیاور قوم خود را از تاریكی هاى ضلالت به سوى روشنى هدایت. و یادآورى كن ایشان را به روزهاى تاریخى كه ایام متبرّكه است و در آن روزها نعمتها به ایشان دادیم كه باید شكرگزارند و احترام آن روزها را بدارند و خدا را عبادت نمایند. در این یادآورى ایام متبرّكه البته نشانه‏ هایى است از براى هر صبر كننده شكرگزارى )

سوره ابراهیم آیه 12 :

وَ مَا لَنَا أَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلىَ اللَّهِ وَ قَدْ هَدَئنَا سُبُلَنَا وَ لَنَصْبرَِنَّ عَلىَ‏ مَا ءَاذَیْتُمُونَا وَ عَلىَ اللَّهِ فَلْیَتَوَكلَ‏ِ الْمُتَوَكِّلُون‏

( چرا توكل نكنیم بر خدا و حال اینكه در حقیقت او راه راست را به ما نمود. و البته صبر می ‏كنیم ما بر آنچه اذیت كردید ما را. و باید بر خدا توكل كنند توكل كنندگان )

سوره نحل آیه 42 : الَّذِینَ صَبرَُواْ وَ عَلىَ‏ رَبِّهِمْ یَتَوَكَّلُون‏

( مهاجرین، كسانى هستند كه صبر كردند بر اذیّت كفار و دست از ایمان نكشیدند )

سوره نحل آیه 96 :

مَا عِندَكمُ‏ْ یَنفَدُ وَ مَا عِندَ اللَّهِ بَاقٍ وَ لَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبرَُواْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ یَعْمَلُون‏

( آنچه نزد شماست از اموال دنیویه، فانى شود و آنچه نزد خداست از خزائن رحمت ابدیه باقى ماند. جزا می ‏دهیم مزد كسانى را كه صبر كردند در پایدارى در دین بهتر از آنچه كه عمل كردند )

سوره کهف آیه 75 :

قَالَ أَ لَمْ أَقُل لَّكَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِیعَ مَعِىَ صَبرًْا

( خضر گفت: آیا نگفتم كه تو نمی ‏توانى با من صبر كنى؟! )

سوره کهف آیه 78 :

قَالَ هَاذَا فِرَاقُ بَیْنىِ وَ بَیْنِكَ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِیلِ مَا لَمْ تَسْتَطِع عَّلَیْهِ صَبرًْا

( خضر گفت: باز بر من اعتراض كردى؟ دیگر با تو نیایم این است فراق میان من و تو )

سوره طه آیه 130 :

فَاصْبرِْ عَلىَ‏ مَا یَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بحَِمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبهَِا وَ مِنْ ءَانَاى الَّیْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرَافَ النهََّارِ لَعَلَّكَ تَرْضى‏ضهسه

( صبر كن اى پیغمبر! بر آنچه می ‏گویند. و تسبیح كن به حمد پروردگار خود پیش از طلوع آفتاب و پیش از غروب آن. تسبیح كن در بعضى از اوقات شب و در اطراف روز یعنى: صبح و عصر و شب نماز بگزار شاید تو خشنود شوى به رسیدن به عطایاى خدا )

سوره مومنون آیه 111 :

إِنىّ‏ِ جَزَیْتُهُمُ الْیَوْمَ بِمَا صَبرَُواْ أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائزُون‏

( البته كه من جزا می ‏دهم ایشان را امروز به پاداش صبرى كه كردند، و ایشان رستگارند )

سوره فرقان آیه 20 :

وَ مَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَیَأْكلُُونَ الطَّعَامَ وَ یَمْشُونَ فىِ الْأَسْوَاقِ وَ جَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَ تَصْبرُِونَ وَ كَانَ رَبُّكَ بَصِیرًا

( و نفرستادیم ما پیش از تو پیغمبران را مگر اینكه ایشان هم طعام می ‏خوردند و در بازارها راه می ‏رفتند و لوازم بشریت در ایشان بود، پس چه اعتراضى است كه در بشریت تو دارند؟ و گردانیدیم بعضى از شما مردم را براى بعضى دیگر آزمایش، كه آیا صبر می كنید بر اذیت ایشان یا بی ‏صبرید؟ و پروردگار تو بیناست به هر چیز )

سوره عنکبوت آیه 59 :

الَّذِینَ صَبرَُواْ وَ عَلىَ‏ رَبهِِّمْ یَتَوَكلَُّون‏

( ایشان كسانى هستند كه صبر كردند بر آزار بیگانگان و هجرت از وطن هاى خود و دورى از بستگان، و غیر آن از مصائب دوران هر چه دیدند صبر كردند. و در تمام امور بر پروردگار خود توكل نمایند )

سوره روم آیه 60 :

فَاصْبرِْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لَا یَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِینَ لَا یُوقِنُون‏

( پس صبر كن اى پیغمبر! كه البته وعده خدا به پیروزى تو و نشر دینت راست است و نباید سبك كند تو را رفتار آنان كه اهل یقین نیستند. و تكذیب و ایذاى اهل شك و ضلالت باعث فتور و سستى تو در دعوت نشود )

سوره غافر آیه 55 :

فَاصْبرِْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ وَ سَبِّحْ بحَِمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشىِ‏ِّ وَ الْابْكَر

( پس صبر كن اى پیغمبر! بر اذیت قوم خود و مشقت دیدن از ایشان، كه البته نصرت خواهى یافت بر آنها و وعده خدا راست است. و طلب آمرزش كن براى گناه خود )

سوره غافر آیه 77 :

فَاصْبرِْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِیَنَّكَ بَعْضَ الَّذِى نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّیَنَّكَ فَإِلَیْنَا یُرْجَعُون‏

( صبر كن اى پیغمبر! بر اذیت قوم خود كه وعده خدا راست است. یا می ‏نمایانیم به تو پاره‏ اى از آنچه وعده می ‏دهیم ایشان را از عذاب، یا تو نمی ‏بینى عذابشان را. و مى میرانیم تو را و به جوار رحمت خود می ‏بریم، و آنها به سوى ما برگشته می ‏شوند كه یا در دنیا عذابشان نماییم یا در آخرت به جهنمشان كشانیم. در هر صورت، از انتقام ما نرهند )

سوره فصلت آیه 24 :

فَإِن یَصْبرُِواْ فَالنَّارُ مَثْوًى لهَُّمْ وَ إِن یَسْتَعْتِبُواْ فَمَا هُم مِّنَ الْمُعْتَبِین‏

( اگر صبر كنند بر زحمت عقوبت، پس آتش جایگاه ایشان است. و اگر رضاى خدا را جویند كه از گناهشان درگذرد دیگر اجابت نشوند و از رضایت گیران نباشند )

سوره فصلت آیه 35 :

وَ مَا یُلَقَّئهَا إِلَّا الَّذِینَ صَبرَُواْ وَ مَا یُلَقَّئهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِیم‏

( و برنخورد كسى به این خصلت كه تبدیل كند بدى كسى را به نیكى خود مگر كسانى كه صبر پیشه كردند در مصایب و شكیبایى نمودند در بلایا و نوائب و برنخورده این طریقه نیك را احدى مگر صاحبان بهره بزرگ از اخلاق و ایمان )

سوره حجرات آیه 5 :

وَ لَوْ أَنهَُّمْ صَبرَُواْ حَتىَ‏ تخَْرُجَ إِلَیهِْمْ لَكاَنَ خَیرًْا لَّهُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیم‏

( و اگر اینكه ایشان صبر كنند تا بیرون آیى به سویشان، بهتر است براى ایشان. و خدا آمرزنده مهربان است )

سوره طور آیه 48 :

وَ اصْبرِْ لِحُكمْ‏ِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْیُنِنَا وَ سَبِّحْ بحَِمْدِ رَبِّكَ حِینَ تَقُوم‏

( صبر كن براى حكم پروردگار خود اى پیغمبر! كه البته تو در حفظ و عنایت مایى )

سوره قمر آیه 27 :

إِنَّا مُرْسِلُواْ النَّاقَةِ فِتْنَةً لَّهُمْ فَارْتَقِبهُْمْ وَ اصْطَبرضهسه

( البته ما فرستادیم شتر صالح را براى امتحانشان و گفته شد به صالح كه: مراقب مردم باش كه با ناقه چه می ‏كنند سفارش كن كه مبادا سوء قصدى به ناقه نمایند و صبر كن بر آزار ایشان )

سوره قلم آیه 48 :

فَاصْبرِْ لحُِكْمِ رَبِّكَ وَ لَا تَكُن كَصَاحِبِ الحُْوتِ إِذْ نَادَى‏ وَ هُوَ مَكْظُوم‏

( صبر كن اى پیغمبر! براى حكم پروردگار خود و مباش در طلب عجله عذاب ایشان مثل صاحب ماهى كه یونس پیغمبر بود صبر نكرد بر اذیت قوم خود و عذاب ایشان را خواست. وقتى كه یونس خواند پروردگار خود را در حالتى كه او دلتنگ بود از قوم خود )

احادیث درباره صبر

حضرت باقر (ع) در مورد آیه: أُوْلئِكَ یُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا « فرقان: آیه 76.» فرمود :

منظور از غرفه بهشت است به بهشت میرسند بواسطه صبرى كه بر فتنه ‏هاى دنیا میكنند. بحارالانوار جلد 17 ( جلد 2 ) صفحه 165

حضرت باقر (ع) در مورد آیه: وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِیراً « الدهر: آیه 13.» پاداش خداوند به آنها در مقابل صبرشان بهشت و حریر است فرمود بواسطه صبرى كه بر فقر و گرفتاریهاى دنیا كردند. بحارالانوار جلد 17 ( جلد 2 ) صفحه 166

امام باقر (ع) :چون روز رستاخیز شود ندا دهنده‏ اى فریاد برآورد: كجایند بردباران؟ پس گروهى از مردم بایستند پس آنگاه ندا دهنده ‏اى ندا دهد: كجایند تحمل ‏كنندگان؟ پس گروهى از مردم به پا خیزند. عرض كردم [راوى‏]: فدایت گردم بردباران و تحمل‏ كنندگان چه كسانى هستند؟ پس امام علیه السّلام فرمود: بردباران بر انجام واجبات و تحمل‏ كنندگان بر دورى از گناهان. تحف العقول

امام باقر (ع) : کمال انسان ، تمام کمال در سه چیز است : فراگرفتن علم دین و شکیبایی در پیش آمدها و ناگواریها و اندازه نگه داشتن در زندگی. انوارالبهیه صفحه 143

حضرت صادق (ع) فرموده اند : كسى كه صبر كند ؛ پیروز شود. اصول كافى جلد 1 صفحه 31

مولا علی (ع) فرمودند : صبر آن است که انسان مصیبتی را که به او می رسد ، تحمل کند و خشم خود را فرو برد. غررالحکم چاپ دانشگاه تهران ، جلد 2 حدیث 1874

امام علی (ع) : ریشه صبر ، ایمان نیکو و عقیده استوار به خداوند است. غررالحکم جلد 2 حدیث 3184

امام علی (ع) فرمودند : صبر یا بر مصیبت است ، یا بر اطاعت خدا ، یا در مقابل معصیت است ، که قسمت سوم صبر که در مقابل معصیت است از دو قسمت قبلی با ارزش تر است. میزان الحکمه ، نشر دفتر تبلیغات اسلامی جلد 5 حدیث 10101

رسول خدا (ص) فرمودند : صبر چهار شعبه دارد : اشتیاق ، هراس ، وارستگی و انتظار . پس هرکس مشتاق بهشت است باید از شهوات بیرون برود.و کسی که از آتش میترسد باید از گناهان برگردد ، و کسی که نسبت به دنیا زهد می ورزد ، باید گرفتاری را سبک بشمارد ، و کسی که در انتظار مرگ است باید در کارهای خوب بشتابد. میزان الحکمة جلد 5 حدیث 10133

امام علی (ع) فرمودند : صبر در کارها همانند سر در بدن است ، همانطور که وقتی سر از بدن جدا شود ، بدن فاسد میشود ، هنگامی هم که صبر از کارها جدا شود کارها تباه میشود. بحارالانوار ، نشر کتابفروشی اسلامیه ، جلد 71 صفحه 73

رسول خدا (ص) فرمودند : بر تو باد علم ، که علم دوست مومن است ، و بردباری وزیر مومن است ، و خرد راهنمای اوست ، و عمل سرپرست او ، و مدارا کردن پدر او ، و ملایمت برادر او ، و صبر امیر سپاهیان اوست. نهج الفصاحه ، حدیث 1961

مولا علی (ع) فرمودند : قویترین دشمن سختیها صبر و شکیبایی در برابر آنهاست. غررالحکم جلد 2 حدیث 2908

امام علی (ع) : همیشه همراه صبر و شکیبایی باشید که آن ستون ایمان و قوام کارهاست. غررالحکم جلد 2 حدیث 2542

امام علی (ع) : بر تو باد به صبر ، که صبر دژی استوار است ، و عبادت اهل یقین به شمار میرود. غررالحکم جلد 4 حدیث 6134

رسول خدا (ص) فرمودند : چه نیکو سلاحی است صبر و دُعا برای مومن. نهج الفصاحه حدیث 3128

مولا علی (ع) فرمودند : مردم ! بر شما باد صبر و شکیبایی ، چون کسی که صبر نداشته باشد ، دین نخواهد داشت. بحارالانوار جلد 71 حدیث 92

رسول خدا (ص) فرمودند : ایمان دو نیمه دارد ، نیمی از آن در صبر است ، و نیمی از آن در شکر نهفته است. نهج الفصاحه حدیث 1070

امام باقر (ع) : بهشت آمیخته به سختیها و صبر و بردباری است ، پس هرکس در دنیا بر سختی ها شکیبا و صبور باشد ، وارد بهشت میشود ، و جهنم آمیخته به شهوات و خوشگذرانیهاست . پس هرکس خواسته ها و شهوات نفس خود را تامین کند ، وارد آتش میشود. اصول کافی جلد 2 صفحه 73 حدیث 7

امام علی (ع) فرمودند : مرد حقیقت ایمان را نمی چشد تا اینکه دارای سه خصلت شود : 1.به مسائل دینی آگاهی کامل داشته باشد.2.در گرفتاریها صبور باشد.3.در زندگی حساب و اندازه داشته باشد. بحارالانوار جلد 71 صفحه 85

امام علی (ع) : صبر ضامن پیروزی است. غررالحکم جلد 1 حدیث 760 صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمند ، بر اثر صبر نوب ظفر آید

امام علی (ع) : صبر و بردباری سپری در برابر فقر است. فروغ حدیث جلد 2 صفحه 260

امام علی (ع) فرمودند : صبر ، بهترین جامه های ایمان و از برترین ویژگیهای اخلاقی انسان است. غررالحکم جلد 2 حدیث 1893

پیامبر خدا (ص) فرمودند : صبر و شکیبایی گنجی از گنجهای بهشت است. بحارالانوار جلد 82 حدیث 137

امام علی (ع) : صبر و شکیبایی و اخلاق نیکو و حلم و بردباری از اخلاق پیامبران است. بحارالانوار جلد 71 حدیث 92

امام صادق (ع) فرمودند : مومن در سختیها صبور و در مقابل اضطرابها با وقار است ، بدانچه به او داده شده قانع است ، و گرفتاریها نزد او بزرگ نیست. بحارالانوار جلد 82 حدیث 133

مولا علی (ع) : برترین پرستش خدا صبر و شکیبایی ، سکوت و انتظار فرج است. بحارالانوار جلد 71 حدیث 96

امام علی (ع) فرمودند : پاداش صبر ، بالاترین پاداشهاست. غررالحکم جلد 3 حدیث 4694

رسول خدا (ص) : صبر نیکوست ولی در فقراء نیکوتر است. نهج الفصاحه حدیث 2006

رسول خدا (ص) فرمودند : هیچ جرعه ای از جرعه خشمی که مردی فرو برد ، یا جرعه صبری که بر مصیبتی نوشیده شود ، پیش خدا محبوبتر نیست. نهج الفصاحه حدیث 2564

امام علی (ع) فرمودند : اگر صبر کنی به مقام و منزلت نیکان میرسی ، و اگر بی تابی کنی ، آن تو را به آتش وارد میکند. غررالحکم جلد 3 حدیث 3713

امام صادق (ع) فرمودند : عاقبت صبر و شکیبایی خیر است ، بنابراین صبر کند ، تا پیروز شوید. بحارالانوار جلد 71 حدیث 96

امام علی (ع) فرمودند : تو به آنچه که دوست داری از پروردگارت به تو برسد ( بهشت ) دست نمی یابی مگر اینکه در مقابل خواسته های نفسانی مقاومت کنی. غررالحکم جلد 3 حدیث 3794

امام علی (ع) فرمودند : کسی که بر مرکب صبر و بردباری سوار شد به میدان پیروزی خواهد رسید. بحارالانوار جلد 78 صفحه 79

امام باقر (ع) فرمودند : کسی که صبر کند ، و کلمه استرجاع ، یعنی ( انا لله و انا الیه راجعون ) بگوید و هنگام گرفتاری خدا را ستایش کند ، پس او از کار خدا خشنود است و اجرش با خداست و کسی که این چنین نکند ، سرنوشت او تغییر نمیکند و مذمت میشود و پاداش او هم از بین میرود. بحارالانوار جلد 71 صفحه 96

ابو حمزه ثُمالی گوید : از امام باقر (ع) شنیدم که فرمود : کسی که در مقابل مصیبت شکیبایی ورزد ، خداوند عزوجل بر عزت او می افزاید و او را با حضرت محمد (ص) و خاندانش وارد بهشت میکند. بحارالانوار جلد 82 حدیث 128

حضرت محمد (ص) فرمودند : نشانه انسان صبور در سه چیز است : 1-اینکه کسل نمیشود 2-دل تنگ نمیشود 3-از پروردگارش شکایت نمیکند ، چرا که وقتی کسل شود ، حق را ضایع و تباه خواهد کرد ، و هنگامی که دلتنگ شد ، سپاسگذاری نمیکند و وقتی که از پروردگارش شکایت کند ، گناه خواهد کرد. بحارالانوار جلد 71 صفحه 86

امام علی (ع) فرمودند : انسان صبور و شکیبا پیروزی را از دست نمیدهد ، اگرچه زمان آن طولانی شود. میزان الحکمة جلد 5 حدیث 10070

امام علی (ع) فرمودند : کسی که در اطاعت خدا و کناره گیری از گناهان صبر و شکیبایی داشته باشد ، او مجاهد بسیار صبوری است. غررالحکم جلد 5 حدیث 9190

امام علی (ع) : تنها کسی به نعمت های آخرت میرسد ، که در مقابل گرفتاریهای دنیا صبر و شکیبایی داشته باشد. غررالحکم جلد 6 حدیث 10752

امام صادق (ع) فرمودند : ما خاندان ، صبور و شکیباییم و شیعیان ما از ما هم شکیباترند.گفتم : جانم به فدایت ، چگونه شیعیان شما از شما شکیباترند ؟ فرمود : چون صبر ما بر چیزی است که میدانیم ، اما شیعیان ما صبر و شکیبایی می ورزند بر چیزی که نمی دانند. بحارالانوار جلد 71 حدیث 80

امام علی (ع) : شیرینی پیروزی ، تلخی صبر را محو میکند. غررالحکم جلد 3 حدیث 4882

امام علی (ع) : صبر بر طاعت خدا ، از صبر بر عذاب او آسانتر است. غررالحکم جلد 2 حدیث 1731

از امام زین العابدین (ع) نقل شده که در وصیت به فرزندش امام باقر (ع) فرمود : در راه حق ، صبر و بردباری داشته باش اگرچه تلخ باشد. بحارالانوار جلد 71 صفحه 77

از رسولخدا (ص) سوال شد . آیا کسی بدون حساب وارد بهشت میشود ؟ پیامبر (ص) فرمود : آری هر انسان مهربان و شکیبا بدون حساب وارد بهشت میشود. بحارالانوار جلد 82 صفحه 139

ابوبصیر از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمود : انسان آزاده همیشه آزاده است ، اگر حادثه ای برای او پیش آید ، صبر و شکیبایی دارد ، و اگر مصیبتها بر او فرو ریزد ، او را نمی شکند اگرچه اسیر و مغلوب شود و آسایش او به سختی تبدیل شود. بحارالانوار جلد 71 صفحه 69

پیغمبر اکرم (ص) به اصحاب خود فرمود : عملی را بگویم که اگر انجام دهید شیطان به قدر فاصله مشرق و مغرب از شما دور میشود.عرض کردند بفرمائید.فرمود : روزه صورت شیطان را سیاه میکند ، صدقه پشت او را میشکند دوستی در راه خدا و کمک کردن به یکدیگر در کارهای نیک شیطان را بیچاره می نماید توبه و استعفار رگ قلبش را پاره میکند هر چیزی زکات و پاک کردن دارد زکات بدن روزه است.

از حضرت صادق (ع) نقل شده که در تفسیر آیه شریفه ( واستعینوا بالصبر و الصلوة) فرمود : منظور از صبر روزه است هرگاه برای شخصی پیش آمد سختی شود روزه بگیرد زیرا خداوند میفرماید : {{ بوسیله روزه و نماز کمک بگیرید }} وافی جلد 2 باب صوم صفحه 6 ، پند تاریخ جلد 5 صفحه 242

حضرت محمد (ص) : صبر نسبت به ایمان مانند سر است نسبت به تن. اصول کافی جلد 3 باب الصبر حدیث 3

حضرت محمد (ص) : صبر و شکیبایی در موقع صدمات شایسته تر است. اثنی عشریه صفحه 8

حضرت محمد (ص) : صبر بر سه نوع است : صبر در هنگام مصیبت و صبر بر ( زحمت ) طاعت و صبر از ( اجتناب ) گناه ، پس هرکه بر مصیبت صبر کند تا آنرا با عزا و تسلیت خوبی رد کند خداوند برایش سیصد درجه می نویسد که میان هر درجه تا درجه دیگر مانند فاصله زمین تا آسمان باشد ، و هرکه بر ( زحمت و رنج ) طاعت صبر کند خداوند برای او ششصد درجه نویسد که میان هر درجه تا درجه دیگر مانند فاصله قعر زمین تا عرش باشد ، و هرکه از گناه صبر کند خداوند برایش نهصد درجه نویسد که میان هر درجه تا درجه بعدی به اندازه فاصله گودی زمین تا انتهای عرش باشد. اصول کافی جلد 3 باب الصبر حدیث 15

حضرت محمد (ص) : هرکه بر مصیبت صبر و شکیبایی کند خداوند او را عوض دهد. اثنی عشریه صفحه 10

حضرت محمد (ص) : خوشا به حال مستمندان برای صبرشان و آنها هستند که ملکوت آسمانها و زمین را می بینند. اصول کافی جلد 3 باب فضل فقراء المسلمین حدیث 13

حضرت محمد (ص) : صبر نصف ایمان و یقین همه ایمان است. اثنی عشریه صفحه 8

حضرت محمد (ص) : هنگامیکه صبر تمام شود فرج و گشایش میرسد { بر اثر صبر نوبت ظفر آید } ارشاد القلوب دیلمی صفحه 249

حضرت محمد (ص) : مومن به وسیله حلم و نرمخوئی درجه عابد مجتهد را به دست می آورد. مجموعه ورام جلد 2 صفحه 247

حضرت محمد (ص) : خداوند هرگز کسی را به نادانی عزیز نکرده و به حلم هرگز ذلیل و خوار ننموده است. اصول کافی جلد 3 باب الحلم حدیث 5

نبی اکرم (ص) از قول خدایتعالی حکایت میکند که : چون به بنده ای از بندگانم مصیبتی در بدن و یا در مال و یا در اولادش فرستم آنگاه او با صبر نیکو از آن مصیبت استقبال کند از او حیاء میکنم که برایش میزانی نصب کنم و یا برایش دفتری ( به منظور حساب ) باز کنم. جامع الاخبار صفحه 136

حضرت محمد (ص) : کسی که برایش مصیبتی رخ دهد زمانیکه به یاد آن افتد بگوید {{ انا لله و انا الیه راجعون }} خداوند ( در برابر صبر ) پاداش آنرا مانند روزی که به او مصیبت رسیده بود تجدید فرماید. سفینة البحار جلد 2 صفحه

آیات و احادیث درباره صبر

مطالب مشابه :

اهمیت نماز و صبر در قرآن ( سوره بقره آیه 153 )

احادیث در مورد صبر

آیات و احادیث درباره صبر

بحث احادیٍث درمورد صبر

صبر در قرآن

صبر - غزل سومم

قرآن: صبور و شکیبا باشید

پاسخ به سخنان ناصر پورپیرار در خصوص شعر فارسی و مولانا