لیسه سیب

ليسه سيب

happle ermine motA

Yponomeuta malinellus (Lepidoptera: Yponomeutidae)

* اسامي محلي مختلف اين آفت عبارتند از:

ليس (در اروميه)/پرده (در مشهد)/غنچ (در اراك)/ترتر (در تبريز)/سيم (در زنجان)

* از دير زمان يكي آز آفات مهم در ختان ميوه در ايران بوده است

* در سال 1316 توسط افشار گزارش شده است

* ميزبان اصلي آن سيب و گاهي به گلابي نيز خسارت مي‌زند. از هسته‌دارها به آلو، بادام و گوجه خسارت مي‌زند. برخي معتقدند در ايران اين آفت مونوفاژ بوده و فقط روي سيب فعاليت مي‌نمايد.

*در اغلب نواحي ميوه خيز كشور به خصوص استانهاي مركزي، گيلان، مازندران، خراسان، اصفهان، كرمان، لرستان، كردستان، فارس، كرمانشاه، سمنان، همدان، آذربايجان، زنجان و سيستان و بلوچستان انتشار دارد

* اين آفت سرما دوست بوده و در نتيجه حشره اي مخصوص ارتفاعات است

حشره کامل:

* عرض حشره با بالهاي باز 8/16 تا 21 ميلي متر و طول بدن 8/5 تا 8 ميلي متر است

* بالهاي رويي داراي 15-22 و به طور متوسط 18-19 عدد نقطه سياه است كه در تمام سطح بال پراكنده است

* رنگ بالهاي رويي سفيد و بالهاي زيري خاكستري متمايل به قهوه اي و داراي موهاي حاشيه اي به همين رنگ

* والوهاي انتهاي شكم حشره نر رشديافته و پوشيده از پوشش مخملي سفيد رنگ

* انتهاي شكم حشره ماده متورم تر از نر كه حلقه اي از پوشش مخملي قسمت بالاي آن را احاطه كرده است

* فعاليت لاروها دسته جمعي و در هر لانه گاهي تا 100 لارو ديده مي‌شود

تخم:

* پروانه‌هاي ماده تخمهاي خود را در دستجات 20 تا 60 تايي بر روي شاخه هاي 1-3 ساله از اواسط تا اواخر تابستان مي‌گذارند

* تخمها در زير پولكي بيضوي به عرض 2-4 و طول 5/3-7 ميلي متر قرار داده مي شوند

* پولكها ابتدا زرد مايل به سبز بسيار روشن كه به تدريج متمايل به قرمز و در نهايت خاكستري تيره مي شود

* تخم ها روي شاخه هاي جوان يک ساله و به ندرت شاخه هاي همان سال و دوساله ها گذاشته مي شوند

* دوره نشو و نماي جنيني حدود يك تا دو هفته

* تخمها در زير پولكي بيضوي به عرض 2-4 و طول 5/3-7 ميلي متر قرار داده مي شوند

* پولكها ابتدا زرد مايل به سبز بسيار روشن كه به تدريج متمايل به قرمز و در نهايت خاكستري تيره مي شود

* تخم ها روي شاخه هاي جوان يک ساله و به ندرت شاخه هاي همان سال و دوساله ها گذاشته مي شوند

* دوره نشو و نماي جنيني حدود يك تا دو هفته

لارو:

* به طور معمول 5 سن دارد

* رنگ عمومي خاكستري روشن يا سفيد مايل به زرد كمرنگ بوده و پوشيده از خالهاي تيره است

* سر لارو سياه

* طول بدن پس از رشد كامل 21 ميلي متر

* فعاليت لاروها دسته جمعي و در هر لانه گاهي تا 100 لارو ديده مي‌شود

شفیره:

* شفيره ها به طول 7-8 ميلي متر

* رنگ عمومي قهوه اي

* در انتهاي بدن داراي 3 جفت خار ظريف بدون پايه و تماما در يك سطح

* در اواسط تابستان كه لاروها به حداكثر رشد مي‌رسند پيله‌هاي سفيد رنگي به موازات هم درون تارها تنيده و در آنجا به شفيره تبديل مي‌شوند

* شفيره ها بسته به شرايط آب و هوايي پس از 3-5 هفته باز مي شوند

خسارت:

* لاروهاي جوان پس از خروج از زير پولك ابتدا از برگهاي جوان و بافت پارانشيمي تغذيه مي كنند (مانند لارو مينوز)

* سپس لاروها از برگهاي مجاور خورده و فقط رگبرگها را به جاي مي گذارند

* ضمن تغذيه تارهايي تنيده و حالت تار عنكبوتي به درخت مي دهند

* درختان ضعيف شده و محصول به شدت كاهش مي يابد

* درختان مورد حمله مورد حمله حشرات چوبخوار قرار مي گيرند

* در حالات طغياني از ميوه ها هم تغذيه مي كنند

* ميوه هاي درختان مورد حمله شديد اغلب مي ريزند و ميوه هاي باقيمانده هم كوچك و غيرقابل استفاده مي شوند

* درختاني که به شدت مورد حمله واقع مي شوند از دور حالت سوخته پيدا مي کنند

سیکل زندگی:

* این آفت بخشی از تابستان، پاییز و زمستان را بصورت کرم گرسنه در زیر پولکهای تخم که بوسیله حشره ماده ترشح می شود ميگذراند

* پس از طی شدن سرمای زمستان و به محض گرم شدن هوا لاروهای سن اوّل که بسیار کوچک و غیر قابل مشاهده هستند از زیر پولک تخم خارج میشوند

* خروج لاروها از زير پولک مصادف با زماني است که جوانه ها باز شده اند ، برگها ظاهر شده ولي هنوز گلها کامل بسته مي باشند (در شرايط كرج مصادف با دهه سوم فروردين)

* لاروهایی که از زیر پولک تخم خارج میشوند بطور دسته جمعی داخل یک جوانه نیمه باز نفوذ میکنند و در این زمان تغذیه از سبزینه بر گها صورت مي گیرد

* لاروها از سنّ دوّم به بعد تمام قسمتهای برگ را خورده و فقط رگبر گهای اصلی را باقی مي گذارند

* بتدریج که لاروها رشد میکنند احتیاج غذایی آنها نیز افزایش یافته و همچنین لانة ابریشمی آنها نیز بزرگتر میشود. بطوری که پوششی از تارهای ابریشمی بر روی درخت کشیده میشود

* پس از تغذیه کامل، لاروها در داخل تارهای ابریشمی تبدیل به شفیره میشوند

* تقریبا در اواخر خرداد نیمی از لاروها تبدیل به شفیره شده اند

* 10 -15 روز بعد شب پره های سفید رنگ کوچک از داخل شفیره ها خارج مي شوند

* خروج پروانه ها در كرج از دهه اول خرداد شروع و تا دهه دوم شهريور ادامه دارد

* در هنگام روز این پروانه ها در داخل شاخه های درختان باغ استراحت کرده و در شب مقابل نور پرواز میکنند

* حشرات کامل را بسته به ارتفاع منطقه از اوایل تیرتا شهریور میتوان مشاهده کرد

* حشرات کامل نرو ماده پس از مدتی جفتگیری کرده و تخمهاي خود را روی سرشاخه ها قرار داده و روی آن را با پوشش قهو های رنگ که بوسیله حشره ماده ترشح میشود میپوشاند.

* تخمگذاري نيز از دهه دوم خرداد شروع و تا اوايل شهريور ادامه دارد

* 7 تا 10 روز بعداز داخل تخمها کرمهای کوچکی خارج شده ولی از زیر پولک تخم خارج نمیشوند و به همین صورت که اصطلاحاً کرم گرسنه نامیده میشوند تابستان، پاییز و زمستان را سپری میکنند و در بهار سال بعد با برطرف شدن سرما، این لاروهای گرسنه از زیر پولک تخم خارج میشوند

* این آفت درسال تنها یک نسل دارد.

مدیریت آفت:

* رديابي آفت

* مبارزه فيزيكي: از بين بردن شبكه هاي توري در صورتيكه تعداد آنها كم باشد

* استفاده از دشمنان طبيعي

* مبارزه شيميايي

رديابي آفت:

* بهترين راه براي رديابي اين آفت شكار حشرات كامل توسط قرار دادن تله بالدار حاوي فرمون اين حشره بر روي درختان سيب است

* فرمون هر 6 هفته تعويض شود

* كارايي تله حداكثر تا فاصله 200 فوت مي باشد

* اندازه شبكه توري تقريبا مساوي با اندازه توپ تنيس و يا كمتر است و بدون بررسي قابل مشاهده نيست

* اين شبكه توري را با شبكه توري ناشي از لاروهاي خيمه زن(Tent caterpillar) كه بزرگتر بوده و در سطح شاخه امتداد مي يابند اشتباه گرفته نشود

* در ماه خرداد و تير شبكه توري حاوي لارو و شفيره قابل رويت است

* جستجو براي يافتن توده تخم بر روي شاخه ها در پاييز و زمستان توصيه نمي شود زيرا اين توده ها به رنگ پوسته درخت مي باشند

دشمنان طبيعي:

Campoplex ensator

(Ichneumonidae, Hymenoptera)

* پارازيت شفيره ليسه سيب

* حشرات كامل زنبور در شرايط كرج در اواخر خرداد و اوايل تابستان ظاهر مي شوند

* حشرات كامل به طول 5 ميلي متر

* رنگ عمومي بدن سياه بلند و فقط شكم در سطح زيرين و طرفين به رنگ زرد قهوه اي روشن

* شاخكها سياه بلند و كمي كوتاهتر از بدن

* در بالهاي جلوي پتروستيگما نسبتا كوچك و قهوه اي و رگبالها مشخص و قهوه اي

* پاها زرد و فقط ران و ساق عقبي داراي قسمت هاي تيره تر

* شكم بلند، ساقه باريك و بلندو سياه

* تخمريز ماده نسبتا بلند و نوك تيز

Encyrtus fusciclolis

(Encyrtidae, Hymenoptera)

* پارازيت لارو ليسه سيب است

* به شكل تقسيم جنيني ازدياد مي يابد

* به تعداد 52 -80 لارو اين زنبور در بدن لارو ليسه شمارش شده است

* تخمگذاري در تخم ليسه ها انجام مي گيرد

* فعاليت بعدي و رشد و نمو جنيني و لاروهاي حاصله در داخل بدن لارو ليسه صورت مي گيرد

* جنين زنبور پارازيت با تفريخ لارو ميزبان به بدن آن منتقل مي شود

* رشد لارو ميزبان و پارازيت همزمان با هم مي باشد و با تخريب اعضاي داخلي موجب مرگ ميزبان مي شود

مبارزه شیمیایی:

1- با توجه به اینکه لاروهای سنّ اوّل حشرات به سموم حساسیت بیشتری دارند لذا باید در همان مراحل اولیه خروج لاروهای سنّ یک از زیر پولک تخم که تقریباً مصادف بازمانی است که جوانه های گل متورم شده اند ولی هنوز گلها باز نشده اند اقدام به سمپاشی نمود.

در صورتیکه درختان آلوده به شپشک نیز باشند میتوان علاوه بر سم از روغن زمستانه ولک نیز به میزان 3 درصد استفاده نمود.

2- در صورتیکه کشاورز به هر دلیلی نتواند قبل از بازشدن گلها اقدام به سمپاشی کند باید بلافاصله بعد از ریختن گلبرگها اقدام به سمپاشی کند.

3-در صورتیکه جمعیّت آفت طغیانی نباشد میتوان مبارزه اختصاصی با این آفت را به تعویق انداخته و آن را با مبارزه با ساير آفات سيب تلفیق نمود.

سموم مورد استفاده عبارتند از:

آزينفوس متيل 20% به نسبت 2 در هزار

مالاتيون 57% به نسبت 2 در هزار

ديازينون 60% به نسبت 2 در هزار

** استفاده ار فراورده هاي باكتري Bacillus thuringiensis در زمان شروع تغذيه لاروها از برگها (ارديبهشت و خرداد) موجب كنترل موثر اين آفت مي شود .

لیسه سیب

مطالب مشابه :

پولک نوعی گیاه دارویی انتی بیوتیک چرک خشک کن

لیسه سیب

آفات گیاهان آپارتمانی و روش معالجه

کلید شناسایی راسته ی بال پولک داران ppt

انواع ساقه های گیاهی

گیاهان

خواص عرق مرزه