معرفی دو کتاب "حماسه سرایی در بلوچستان" و "منظومه های

معرفی دو کتاب "حماسه سرایی در بلوچستان" و "منظومه های عاشقانه بلوچی دکتر جهاندیده

هنوز چند ماه از چاپ و به بازار آمدن و در پی آن نایاب شدن کتاب" شرح منظومه مکران" دکتر عبدالغفور جهاندیده نگذشته بود که خبر رسید دو کتاب دیگر استاد ، که بیش از این در نوبت چاپ بوده اند به تازگی منتشر شده اند، بعد از چاپ و انتشار چندین اثر از دکتر جهاندیده ، ایشان را اهل کتاب بلوچ به خوبی می شناسند ، پس نیازی به بازگویی مجدد کارنامه و بیوگرافی ایشان نیست.

دو کتاب تازه استاد جهاندیده در مرحله ای که ادبیات بلوچ دوره گذار از هجران را می گذراند ، می توانند بسیار مفید و موثر باشند و کمک زیادی به ادبیات مهجور مانده بلوچان بکنند ، این مهم را زمانی بهتر

درک می کنیم که وقت بگذاریم و مطالعه ای عمیق بر این دو کتاب داشته باشیم تا دریابیم که ادبیات بلوچ چقدر غنی ، بکر و دست نخورده است.

کتاب "حماسه سرایی در بلوچستان"

در این کتاب، با ثبت منظومه هایی که اشاره به بسیاری از حماسه های دور قوم بلوچ دارد ، کوشش شده است که در تلفظ و نوشتن واژه ها، از گویشی که ادبی تر و جنبه نوشتاری آن رایج تر است استفاده شود و رسم الخط به کار رفته در واژه ها و متون بلوچی، بیشتر بر مبنای شیوه رایج سیدظهور شاه هاشمی است، این رسم الخط در میان نویسندگان بلوچ بیشتر طرفدار دارد و نکته مهم این که کلیه متون و واژه های بلوچی این کتاب، در کنار رسم الخط بلوچی، به خط لاتین نیز نگارش یافته اند تا تلفظ و خواندن آنها برای خوانندگان غیر بلوچ هم آسانتر باشد.

در ارزشمندی کتاب "حماسه سرایی در بلوچستان" همین بس که دکتر میر جلال الدین کزازی استاد دانشگاه، نویسنده، مترجم و پژوهشگر برجسته ایرانی در زبان و ادبیات فارسی و از چهره‌های ماندگار ، این کتاب را نمونه ای درخشان از پژوهش زبان های بومی ایران می داند، دکتر کزازی در پیشگفتار کتاب می نویسد: عبدالغفور جهاندیده ، از آن روی که به زبان و ادب بلوچی که زبان بومی اوست، بس باورمند و دلبسته است، سالیانی چند از زندگانی را در کار پژوهش و نگارش این کتاب کرده است و چشم اندازی فراخ و روشن و بآیین از زبان و ادب بلوچستان را در برابر خواننده گسترده است. راستی را ، او با نگارش این کتاب، یکی از ناشناخته ترین زبان های بومی ایران را، به شایستگی، به ایرانیان شناسانیده است، با «برگْزَدِ» کتاب و افکندن نگاهی لغزان و شتابزده بر بخش های آن نیز، ارج و ارزش آن بر خواننده آشکار می تواند شد.

وی در پایان پیشگفتار با اشاره به اینکه این کتاب نخستین پژوهشی است که در زبان و ادب بلوچی به انجام و به چاپ رسیده ادامه می دهد : این کتاب، بی گمان از این پس ، بنیادین ترین آبشخور پژوهندگان در این زمینه خواهد بود. برای این پژوهنده پرتلاش که کوشیده است، با نوشتن این کتاب ارزنده، شناختی شایسته و درست و دانشورانه از زبان و فرهنگ بلوچان که یکی از کهن ترین و ریشه دار ترین تیره های ایرانی اند به خواستاران و دوستاران بدهد، از درگاه دادار دادآفرین، کامگاری و بختیاری روزافزون آرزو دارم.

کتاب "منظومه های عاشقانه بلوچی"

دکتر جهاندیده در "منظومه های عاشقانه بلوچی" نیز همانند کتاب "حماسه سرایی در بلوچستان" بسیار مفصل به موضوعات پرداخته است، این کتاب را با چهارصد و سی صفحه از جهاتی می توان مکمل کتاب اول دانست ،که نویسنده در آن با استناد به آخرین منابع و مأخذ سعی داشته خواننده را به اعماق و درون منظومه های شیرین و عاشقانه بلوچی ببرد.

نویسنده در دیباچه کتاب آورده است: پیشینه پژوهش در شعر بلوچی، به اواخر قرن نوزده میلادی بر می گردد. پژوهشگران انگلیسی، نخستین کسانی بودند که به گرد آوری شعر کهن بلوچی که تا آن زمان شفاهی بود پرداختند. در نیم قرن اخیر پژوهشگرانی در پاکستان، برخی از اشعار و منظومه های بلوچی را گردآوری و چاپ کرده اند؛ البته قریب به اتفاق آنها از نظر شیوه های پژوهش، علمی نیستند و در ضمن کار آنها محدود به ایالت بلوچستان در پاکستان بوده است و به بلوچستان ایران دسترسی نداشته اند.

دکتر عبدالغفور جهاندیده در ادامه می نویسد: منبع بنیادین متنهای بلوچی چاپ شده در این کتاب، روایت راویان و برخی از خنیاگران بلوچستان است. از جمله آنها، دکلمه ها و آوازهای خنیاگر بزرگ معاصر، شادروان استاد "کمالان هوت" است. هر شعر پس از نقل روایتهای در دسترس، مورد تصحیح و ویراستاری این جانب قرار گرفته است در معنی اشعار کوشش شده است، تا لفظ به لفظ باشد، تا حدی که بتوان معنی و درونمایه آنها را دریافت. از ترجمه آزاد خودداری شده است تا خوانندگان و علاقه مندان ادبیات زبانهای ایرانی، طبیعت و ساختار زبان و ادب بلوچی را در سنجش با زبان و ادب فارسی، آسانتر دریابند.

آنچه در معرفی این دو جلد کتاب ارزشمند گفته شد، بسیار کوتاه تر از آن است که حق مطلب و ارزش این آثار را بیان نماید، لذا مطالعه این کتب را به تمامی دوستداران کتاب و اهل مطالعه به خصوص دوستداران ادبیات بلوچ توصیه می کنم.

برای تهیه این دو کتاب‌ به صورت حضوری در زاهدان به نمایشگاه کتاب مراجعه کنید.

نشانی: زاهدان- چهاردهمین نمایشگاه کتاب- غرفه انتشارات معین

همچنین در چابهار به نشانی: چابهار- كتاب فروشی وحدت - روبروی دبیرستان امام علی (ع) و چابهار بلوار امام خمینی - روبروی بانک صادرات مرکزی- پاساژ جمال- کتابخانه زبانکده دانشجو با مدیریت مهتشمی و چابهار - کتابفروشی وصال با مدیریت شیرانی

بقلم؛ صدیق حسین زاده منبع سایت نیکشهر

معرفی دو کتاب "حماسه سرایی در بلوچستان" و "منظومه های

مطالب مشابه :

نقد و بررسی کتاب «حماسه سرایی در ایران»

دقيقی پيشگام فردوسی در حماسه‌سرایی

معرفی دو کتاب "حماسه سرایی در بلوچستان" و "منظومه های

دانلود كتابهاي كمياب تاريخي

حماسه سرایی در ادبیات

نقد و بررسی ادبیات حماسی در کتاب های ادبیات دوره متوسطه

شاهنامه فردوسی

نقش جمشيد و فريدون در اسطوره های کهن ایران زمین