اشعاری در وصف کتاب

کتاب و کتابخوانی

عباس خوش عمل کاشانی

کتاب چیست؟ گلی از بهشت دانایی
که نوبهار چو او نیست در طربزایی
ترانه ای است ز کلک فرشته خورده رقم
به لوح هستی ما در کمال زیبایی
از آن ستوده به هر دین و مذهب وکیش است
که می دهد به ذوات و نفوس بینایی
به راه خانه ی دل چلچراغ بی همتاست
که هر اشعّه ی او جادویی است رویایی
وسیله ای است که بخشد به دودمان بشر
مقام و منزلت و شوکت و توانایی
کسی که گوهر او داشت درخزانه ی جان
نیازمند نباشد به مال و دارایی
تسلّی دل زار است در تهاجم غم
انیس و محرم راز است وقت تنهایی
اسیر دام شیاطین انس و جان نشود
کسی که داشت مراین نسخه ی اهورایی
بقای مملکت دین و عقل راست ضمان
که لشکری است ورا خبره درصف آرایی
خموش اگر چه ولی نغمه ها ازوست بلند
طراز نغمه ی داوودی و نکیسایی
وزیده طرفه نسیمی است ازقلمروی عشق
که غنچه های دل از اوست درشکوفایی
انیس و همدم و یاری چو اونبوده و نیست
به نکته سنجی و دانایی و نکورایی
ندارد آن که از او بهره ای نخواهدداشت
مقام و منزلت دنیوی و عقبایی
یگانه یار عزیزی است در قلمروی دهر
که«خوش عمل»شده خواهان اوبه شیدایی

////

انیس تنهایی

ز دانایان بود این نکته مشهور

که دانش در کتب، داناست در گور

انیس گنج تنهایی کتاب است

فروغ صبح دانایی کتاب است

درونش همچو غنچه از ورق پر

به قیمت هر ورق زان یک طبق دُر

همه مشکین غزالان توی بر توی

ز بس رقت نهاده روی بر روی

ز یک‌رنگی همه یک روی و هم پشت

گر ایشان را زند کس بر لب انگشت

به تقریر لطائف لب گشایند

هزاران گوهر معنی نمایند

گهی اسرار قرآن باز گویند

گه از قول پیمبر راز گویند

گهی از رفتگان، تاریخ خوانند

گه از آینده اخبارت رسانند

گهی ریزندت از دریای اشعار

به جَیب عقل گوهرهای اسرار

به هر یک زین مقاصد چون نهی گوش

مکن از مقصد اصلی فراموش

(جامی)

صفحهای از مصحف اسرار

زین‌سپهر فضل ای دل کی توانی ره بری

گر یکی با چشم دانش سوی هستی ننگری

آدم خاکی ز یک پروازِ دانش برد راه

از نشیب خاک بر اوج سپهر چنبری

دفتر ایام بگشا کز چنین فرخ کتاب

بازخوانی راز گردونی بدین پهناوری

صفحهای از مصحف اسرار بگشاید تو را

با سر انگشت زمانه هر سحر ز افسونگری

این کواکب چیست دانی نقطههایی تابناک

از کتاب آفرینش گر که نیکو بنگری

از ورق گردانی شام و سحر خوانی همه

آنچه خواندستی به گینی از ثریا تا ثری

چیست میدانی سرابستان دلجوی کتاب

گلشن پر گل سپهری پر مه و پر مشتری

شوق دانش ذوق معنی از کتابست وز کتاب

هر که رانی شایدش هرگز به مردم نشمری

خوشتر از هر روز امروز است چون روز کتاب

خود مبارکتر ز هر روزیست از نیک اختری

(مهرداد اوستا)

شکرستان

تا که شد بخت بلندم سوی ثروت رهنمایم

کمکم اندر زمره نوکیسهها دادند جایم

پیش خود گفتم:‌کنم تقلید از کار بزرگان

چون که من هم باید اندر زمره آنان درآیم

هر یک از اشراف در منزل کتابی چند دارد

زین جهت من نیز گرد آرم کتاب اندر سرایم

این کتاب و آن کتاب از بهر من فرقی ندارد

چون نخواهم خواندنش با این سواد نارسایم

رفتم از دم هر کتاب جلد سبزی را خریدم

تا که رنگ جمله جور آید به رنگ پردههایم

یک کتاب جلد چرمی دارم و، چاقوی خود را

میکشم دایم به جلد آن و تیزش مینمایم

یک کتابم پر ز تصویر است و، با آن، بچهام را

میکنم سرگرم چون در پیشش آن را میگشایم

هر زمان خواهم که یابم دست بر جای بلندی

چند جلد از این کتب را میگذارم زیر پایم

تا که گردد مانع لغزش، کتاب کوچکی را

به که بگذارم به زیر پایه میز غذایم

در سفرها میبرم همراه خود اغلب کتابی

تا به کار آید مرا چون رو به صحرا مینمایم

پیشم اکنون هر که میآید، چو بیند این کتب را

معدن فضل و کمالم داند و، گوید ثنایم

میخرم من هر کتابی را، به هر قیمت که باشد

چون یقیناً هر کتابی سودها دارد برایم

(ابوالقاسم حالت)

دوستی با کتاب

در این دنیا به از آن جا نیابی که باشد یک کناری و کتابی

کتاب ار هست کم تر خور غم دوست که از هر دوستی غم خوارتر اوست

نه غمازی، نه نمامی شناسد نه کس از او، نه او از کس هراسد

نشیند با تو تا هر وقت خواهی ندارد از تو خواهش های واهی

ایرج میرزا

تبیان

http://www.tebyan-zn.ir/persian_literature.html

اشعاری در وصف کتاب

اشعاری در وصف کتاب

انیس تنهایی

ز دانایان بود این نکته مشهور

که دانش در کتب، داناست در گور

انیس گنج تنهایی کتاب است

فروغ صبح دانایی کتاب است

درونش همچو غنچه از ورق پر

به قیمت هر ورق زان یک طبق دُر

همه مشکین غزالان توی بر توی

ز بس رقت نهاده روی بر روی

ز یک‌رنگی همه یک روی و هم پشت

گر ایشان را زند کس بر لب انگشت

به تقریر لطائف لب گشایند

هزاران گوهر معنی نمایند

گهی اسرار قرآن باز گویند

گه از قول پیمبر راز گویند

گهی از رفتگان، تاریخ خوانند

گه از آینده اخبارت رسانند

گهی ریزندت از دریای اشعار

به جَیب عقل گوهرهای اسرار

به هر یک زین مقاصد چون نهی گوش

مکن از مقصد اصلی فراموش

(جامی)

صفحه­ای از مصحف اسرار

زین‌سپهر فضل ای دل کی توانی ره بری

گر یکی با چشم دانش سوی هستی ننگری

آدم خاکی ز یک پروازِ دانش برد راه

از نشیب خاک بر اوج سپهر چنبری

دفتر ایام بگشا کز چنین فرخ کتاب

بازخوانی راز گردونی بدین پهناوری

صفحه­ای از مصحف اسرار بگشاید تو را

با سر انگشت زمانه هر سحر ز افسونگری

این کواکب چیست دانی نقطه­هایی تابناک

از کتاب آفرینش گر که نیکو بنگری

از ورق گردانی شام و سحر خوانی همه

آنچه خواندستی به گینی از ثریا تا ثری

چیست می­دانی سرابستان دلجوی کتاب

گلشن پر گل سپهری پر مه و پر مشتری

شوق دانش ذوق معنی از کتابست وز کتاب

هر که رانی شایدش هرگز به مردم نشمری

خوش­تر از هر روز امروز است چون روز کتاب

خود مبارک­تر ز هر روزیست از نیک اختری

(مهرداد اوستا)

شکرستان

تا که شد بخت بلندم سوی ثروت رهنمایم

کم­کم اندر زمره­ نوکیسه­ها دادند جایم

پیش خود گفتم:‌کنم تقلید از کار بزرگان

چون که من هم باید اندر زمره­ آنان درآیم

هر یک از اشراف در منزل کتابی چند دارد

زین جهت من نیز گرد آرم کتاب اندر سرایم

این کتاب و آن کتاب از بهر من فرقی ندارد

چون نخواهم خواندنش با این سواد نارسایم

رفتم از دم هر کتاب جلد سبزی را خریدم

تا که رنگ جمله جور آید به رنگ پرده­هایم

یک کتاب جلد چرمی دارم و، چاقوی خود را

می­کشم دایم به جلد آن و تیزش می­نمایم

یک کتابم پر ز تصویر است و، با آن، بچه­ام را

می­کنم سرگرم چون در پیشش آن را می­گشایم

هر زمان خواهم که یابم دست بر جای بلندی

چند جلد از این کتب را می­گذارم زیر پایم

تا که گردد مانع لغزش، کتاب کوچکی را

به که بگذارم به زیر پایه میز غذایم

در سفرها می­برم همراه خود اغلب کتابی

تا به کار آید مرا چون رو به صحرا می­نمایم

پیشم اکنون هر که می­آید، چو بیند این کتب را

معدن فضل و کمالم داند و، گوید ثنایم

می­خرم من هر کتابی را، به هر قیمت که باشد

چون یقیناً هر کتابی سودها دارد برایم

(ابوالقاسم حالت)

دوستی با کتاب

در این دنیا به از آن جا نیابی که باشد یک کناری و کتابی

کتاب ار هست کم تر خور غم دوست که از هر دوستی غم خوارتر اوست

نه غمازی، نه نمامی شناسد نه کس از او، نه او از کس هراسد

نشیند با تو تا هر وقت خواهی ندارد از تو خواهش های واهی

ایرج میرزا

تبیان

http://www.tebyan-zn.ir/persian_literature.html

مطالب مشابه :

جملات و اشعار بزرگان در مورد دوست و دوستي به ترتيب حروف الفبا

صفحهای از مصحف اسرار

صفحهای از مصحف اسرار بگشاید تو را

این کواکب چیست دانی نقطههایی تابناک

چیست میدانی سرابستان دلجوی کتاب

خوشتر از هر روز امروز است چون روز کتاب

خود مبارکتر ز هر روزیست از نیک اختری

کمکم اندر زمره نوکیسهها دادند جایم

چون که من هم باید اندر زمره آنان درآیم

تا که رنگ جمله جور آید به رنگ پردههایم

میکشم دایم به جلد آن و تیزش مینمایم

یک کتابم پر ز تصویر است و، با آن، بچهام را

میکنم سرگرم چون در پیشش آن را میگشایم

چند جلد از این کتب را میگذارم زیر پایم

در سفرها میبرم همراه خود اغلب کتابی

تا به کار آید مرا چون رو به صحرا مینمایم

پیشم اکنون هر که میآید، چو بیند این کتب را

میخرم من هر کتابی را، به هر قیمت که باشد