بیمه باربری

بیمه های باربری

انواع طبقه بندی در بیمه های باربری

بیمه باربری را می توان به سه طریق تقسیم بندی کرد :

الف) تقسیم بندی براساس طریقه حمل

ب) تقسیم بندی بر پایه مبدا و مقصد از لحاظ جغرافیائی

ج ) تقسیم بندی براساس نوع پوشش بیمه ای

الف) تقسیم بندی براساس طریقه حمل

به سه نوع است ، زمینی ، دریایی و هوائی ، البته در بعضی حملها از دو یا سه روش حمل برای ارسال محموله ها استفاده می نمایند که به آنها حمل مرکب می گویند .

ب) تقسیم بندی براساس مبدا و مقصد از لحاظ جغرافیائی

1- بیمه حمل و نقل خارج از کشور یا بیمه های وارداتی - صادراتی - ترانزیت

2- بیمه حمل و نقل داخل کشور یا بیمه حمل و نقل داخلی

بیمه وارداتی : در این حالت مبدا حرکت خارج و مقصد داخل ایران می باشد .

بیمه صادراتی : در این حالت مبدا داخل ایران و مقصد خارج از ایران می باشد .

بیمه ترانزیت : مبدا و مقصد در این نوع بیمه ها خارج از ایران می باشد ، بطوریکه ایران در مسیر حمل قرارگیرد.

بیمه حمل و نقل داخلی : مبدا و مقصد در بیمه های داخلی ، داخل ایران می باشد .

ج ) تقسیم بندی بر مبنای نوع پوشش بیمه ای

1- بیمه با شرایط تمام خطر (All Risks)

2- بیمه با شرایط B

3- بیمه با شرایط C

4- بیمه با شرایط خسارت کلی (Total Loss)

4-1) حمل و نقل داخلی

همانطور که گفته شد مبدا و مقصد در این نوع بیمه ها داخل کشور ایران می باشد .

بیمه نامه های باربری را می توان به چند شکل صادر نمود .

الف) بیمه نامه های عمومی

ب ) بیمه نامه با پوشش باز

ج ) بیمه نامه های ساده

الف )بیمه نامه های عمومی Floating Policy

یک قرار داد کلی است که بین بیمه گر و بیمه گذار منعقد می گردد و در آن شرایط اصلی بیمه و رئوس کلی حقوقی وتعهدات طرفین مانند خطرات تحت پوشش، شیوه حمل معین می‏شود ودرآن با یک سرمایه بیمه‏ای معین ومشخص موافقت می گرددکه شامل حمل های متعددی می باشدو به همین دلیل،قرارداد تا زمانی که سرمایه توافق شده از طریق حمل های متعدد به پایان رسد دارای اعتبار می باشد ، همانطور که گفته شد در این قرارداد با شرایط و مسائل کلی قرارداد توافق می شود ولی مشخصات محموله ، نام وسیله نقلیه ، تاریخ حمل و میزان سرمایه حمل در زمان حمل باید به اطلاع بیمه گر برساند . با چنین توافقی کلیه کالا هائی که بیمه گذار در آینده اقدام به حمل آنها می نماید ، تحت پوشش بیمه ای قرار می گیرد ، مشروط بر اینکه بیمه گذار کلیه اطلاعات مربوط به حمل و نقل هر محموله را در اختیار بیمه گر قرار دهد . چنانچه مواردی در قرارداد موردموافقت قرارنگرفته باشدبایدقبل ازحمل کالا به اطلاع بیمه گر رسیده و موافقت وی اخذ شده باشد .

یکی از منافع این نوع قراردادها و بیمه نامه ها در این است ، که برای حملهای مختلف نیاز به مراجعه بیمه گذار و صدور بیمه نامه از طرف بیمه گر نبوده و باعث کاهش هزینه ها و جلوگیری از اتلاف وقت می شود .

ب ) بیمه نامه با پوشش باز Open Cover

یکی از محدودیتهائی که در روش بیمه نامه با شرایط عمومی وجود داشت این بود که بیمه گذار در ابتدا صدور بیمه نامه صدرصد حق بیمه یا درصد بالائی از حق بیمه را پرداخت می نمود ، و این خود مشکلی بود چرا که ممکن بود حملهای نهائی در ماههای دیگر حمل می‏گردید ، لذا روش دیگری مطرح گردید بنام صدور بیمه نامه یا قرارداد به روش پوشش باز .

مشخصات اصلی این نوع قراردادها بشرح ذیل می باشد :

1) بیمه گر و بیمه گذار درباره بعضی موارد کلی ، مانند نرخ و شرایط قرارداد - خطرهای تحت پوشش توافق می نمودند . در این حالت دیگر نیاز نبود که بیمه گذار قبل از حرکت مشخصات وسیله نقلیه و سرمایه تحت پوشش را اعلام نماید بشرطی که کلیه حملهای بیمه گذار تحت پوشش بیمه دربیاید ، و در صورتی که قسمتی از محمولات بیمه گذار بیمه نشود ، بیمه گر می بایست کاملاً روی حملها کنترل لازم داشته باشد .

2) در این حالت با توافقی که بین بیمه گر و بیمه گذار انجام می‏شود هر یک هفته گواهی بیمه از سوی بیمه گر صادر می شود و حق بیمه متناسب با سرمایه های حمل شده از سوی بیمه گذار پرداخت می گردد در نتیجه در این پوشش بیمه گذار از آسایش فکری بهره مند است ، زیرا کلیه محمولاتی که در طول مدت یکسال حمل خواهد شد با نرخ معین و مناسبی تحت پوشش بیمه ای قرار دارد . مزیت دیگر آن این است که کلیه دفعات حمل کالا تحت پوشش قرار دارد و نیاز به این نیست برای هر حمل پوشش و درخواست جداگانه ای ارسال گردد، در ضمن چون مدت قرارداد معمولاً یکسال است نیازی نیست که مجدداً طرح ریزی و مورد مذاکره و توافق قرار گیرد . معمولاً شرکت های حمل و نقل کالا که در شبانه روز اقدام به حمل کالا می نمایند ، یک قرارداد به این شکل منعقد می کنند ، و خیال بیمه گذار از حملهایی که در طول شبانه روز انجام می شود راحت می شود ، ودیگر نیازی نیست برای هر حمل با بیمه گر تماس حاصل نماید .

ج ) بیمه نامه های ساده
بیمه نامه ای است که برای حمل کالای معینی صادر می شود و در آن مشخصات مورد بیمه طبق فرم پیشنهاد باربری در آن قید می گردد ، لازمه صدور این نوع بیمه نامه حمل و نقل کالا این است که بیمه گذار قبلاً از وضعیت مورد بیمه و چگونگی حمل آن اطلاع داشته و این اطلاعات را در اختیار بیمه گر قرار دهد .

بیمه باربری داخلی : همانطور که گفتیم مبدا و مقصد در این نوع بیمه ها داخل کشور ایران می باشند .

4-1-1) خطرات تحت پوشش در بیمه های باربری داخلی

خطرات تحت پوشش در بیمه های باربری داخلی به دو دسته به شرح ذیل تقسیم می شوند :

الف. خطرات اصلی

ب. خطرات اضافی

الف . خطرات اصلی :

خطرات که معمولاً در بیمه های داخلی تحت پوشش بیمه ای در می آید ، خطر آتش سوزی و حادثه وسیله نقلیه می باشد ، که معمولاً در متن چاپی بیمه نامه های داخلی می آید و منظور از حادثه وسیله نقلیه ، تصادف وسیله نقلیه ، پرت شدن وسیله نقلیه و واژگون شدن وسیله نقلیه می باشد . حدود 70% خسارت های ایجاد شده در حوادث جاده معمولاً ناشی از خطرات فوق می باشد .

ب. خطرات اضافی :

در حمل و نقل خطرات دیگری نیز وجود دارد که محمولات را تهدید می نماید مانند پرت شدن محموله از روی وسیله نقلیه - برخورد جسم خارجی با مورد بیمه و بالعکس ، خسارات ناشی از بارگیری و تخلیه و سرقت کلی محموله .

خطرات فوق بنا به درخواست بیمه‏گذار و پس از منظور نمودن اضافه نرخ مربوطه ، تحت پوشش بیمه نامه‏های داخلی درمی آید ، بدیهی است می بایست خطرات اضافی دقیقاً در شرایط خصوصی بیمه نامه آورده شود .

4-1-2 ) نرخ حق بیمه در بیمه های داخلی

نرخ حق بیمه دربیمه‏های باربری داخلی به‏عوامل مختلفی بستگی داردکه مهمترین آنها به شرح ذیل می‏باشد.

الف) بر اساس تعداد خطرات و نوع خطرات تحت پوشش : به این معنی که بیمه گذار هر چه خطرات بیشتر را تحت پوشش قرار دهد نرخ حق بیمه بیشتر خواهد بود .

ب) مقدار فاصله بین مبدا و مقصد : واضح و روشن است که هر چه فاصله مبدا و مقصد کمتر باشد احتمال اتفاق حادثه و در نهایت خسارت کمتر می شود .

ج) نوع محموله از لحاظ آسیب پذیری و خطرناک بودن : هر چه آسیب پذیری کالاها بالاتر شود احتمال خسارت بیشتر می شود ، مثلاً اگر کالا شکستنی باشد مانند شیشه یا تخم مرغ شدت خسارت بیشتر خواهد بود پس منطقی است که برای اینگونه کالاها حق بیمه بیشتری گرفته شود .

د) مسیر حرکت و نوع وسیله نقلیه : اصولاً در جاده های کوهستانی آمار خسارت و حادثه ناشی از پرت شدن وسیله نقلیه بیشتر است و در بعضی مسیرها می‎بایست قسمتی از حمل در مسیر دریا انجام شود،که این خودمخاطرات خاص خود را به همراه خواهد داشت . اصولاً وسائل نقلیه که در حین حمل با سرعت بالایی حرکت نمایند احتمال خطربیشتری راخواهندداشت،مثلاًحمل بانیسان به مراتب درمقایسه باحمل باکامیون پرریسک ترمی باشد

4-2) بیمه های وارداتی و صادراتی

1)FOB : Free On Board

یعنی تحویل کالا بر روی عرشه می باشد . براساس این شرط فروشنده موظف است که کالا را بر روی عرشه کشتی تحویل متصدی حمل دهد .

بر اساس (( FOB))وظایف اصلی فروشنده و خریدار عبارتند از :

وظایف فروشنده :

- کالا را روی عرشه کشتی تحویل متصدی حمل دهد

- کلیه تشریفات گمرکی لازم را برای صدور کالا به انجام رسانیده و پس از پرداخت عوارض ، مجوز صادرات را اخذ نماید .

- بارنامه بدون قید(Clean Bill of Lading) که نشان دهنده تحویل سالم کالاست از متصدی حمل دریافت نماید .

- نسبت به پرداخت مخارج تخلیه کالا اقدام لازم را معمول دارد .

وظایف خریدار :

- حمل کننده را تعیین نماید.

- قرارداد حمل را منعقد و کرایه حمل را پرداخت کند.

- مخارج بارگیری را تا حدی که کرایه حمل منظور شده است پرداخت نماید.

- مخارج تخلیه کالا را پرداخت کند.

2)CFR : Cost and Freight

یعنی هزینه و کرایه حمل توسط فروشنده پرداخت می شود . بر اساس این شرط فروشنده موظف است هزینه ها و کرایه حمل مورد نیاز برای حمل کالا به بندر مقصد در قرارداد را بپردازد . لازم بذکر است که ریسک و خطر از بین رفتن کالا و یا خسارت وارده به آن و سایر مخارج اضافی که ممکن است بعد از تحویل کالا به متصدی حمل اتفاق بیفتد از فروشنده به خریدار منتقل می گردد . بر این اساس وظایف ترخیص کالا برعهده فروشنده نهاده شده است . در این اصطلاح عمده ترین وظایف فروشنده و خریدار عبارتند از :

وظایف اصلی فروشنده :

- می بایست قرارداد حمل را با متصدی حمل منعقد نموده و کرایه حمل را تا بندر مقصد مندرج در قرارداد پرداخت نماید .

- کالا را در عرشه کشتی تحویل متصدی حمل دهد .

- تشریفات لازمه را برای صدور کالا انجام داده و عوارض و مالیاتهای مربوطه را پرداخت کرده و مجوز لازم اخذ نماید .

- پس از تحویل کالا به متصدی حمل بارنامه بدون قید (Clean) را جهت تحویل به خریدار اخذ نماید .

- مخارج بارگیری را پرداخت نماید .

- مخارج تخلیه کالا را تا حد و اندازه ای که در قرارداد حمل منظور شده است پرداخت کند .

وظایف خریدار

- خریدار پس از دریافت اسناد حمل ، فاکتور ، سند و ... کالا را در بندر مقصد تعیین شده در قرارداد تحویل می گیرد .

- مخارج تخلیه کالا را تا حدودی که در کرایه حمل منظور نشده پرداخت نماید .

3) CIF : Cost,Insurance and Freight

یعنی هزینه ، بیمه و کرایه حمل توسط فروشنده تا بندر مقصدتعیین شده پرداخت می شود .

براساس این شرط فروشنده موظف است که هزینه و کرایه حمل را مانند شرط ” CFR “ پرداخت نموده و برای حفظ منافع و کالائی که در جریان حمل قرار دارد و احتمالاً ممکن است مورد آسیب قرار گیرد بیمه نامه دریایی تهیه کند . وظیفه انعقاد قرارداد بیمه و پرداخت حق بیمه با فروشنده است .

خریدار باید مطلع باشد که براساس این شرط ، فروشنده موظف است حداقل پوشش بیمه ای را خریداری نماید و لذا نوع کالا ، مسیر حمل و وسیله حمل این را می طلبد که فروشنده درصورت نیاز بیمه تکمیلی مورد نیاز خود را ابتیاع نماید در این اصطلاح عمده ترین وظایف فروشنده عبارتند از :

وظایف فروشنده :

- می بایست قرارداد حمل را با متصدی حمل منعقد نموده و کرایه حمل را تا بندر مقصد مندرج در قرارداد پرداخت نماید .

- کالا را در عرشه کشتی تحویل متصدی حمل دهد .

- تشریفات لازمه را برای صدور کالا انجام داده و عوارض و مالیاتهای مربوطه را پرداخت کرده و مجوز لازم را اخذ نماید .

- حداقل پوشش بیمه ای مورد نیاز را خریداری نموده و حق بیمه آنرا پرداخت نماید .

- پس از تحویل کالا به متصدی حمل ، بارنامه بدون قید (Clean) را جهت تحویل به خریدار اخذنماید.

- مخارج بارگیری و تخلیه را پرداخت نماید .

وظایف خریدار :

- مخارج تخلیه کالا را تا حدی که در کرایه حمل منظور نشده است بپردازد.

4-2-2) مدت اعتبار بیمه نامه باربری صادراتی و وارداتی

اساساً مدت اعتبار بیمه نامه باربری در کلوزهای انگلیسی و شرایط بیمه نامه های باربری بصورت انبار به انبارWarehouse to Warehouse ( انبارمبدا تا انبار مقصد ) بوده ولی همانطور که در شرایط اینکوترمز ملاحظه می شود نقطه شروع تعهد بستگی به نوع قرارداد خرید داشته و به زبان ساده زمان انتقال خطر یا مسوولیت از فروشنده به خریدار زمان شروع تعهد بیمه گر می باشد .

مثلاً در خرید Ex- works تعهدات بیمه گر از انبار فروشنده کالا در مبدا شروع می شود و در خرید بصورت FOB و CIF تعهدات بیمه گر از زمانی که کالا بوسیله جرثقیل از نرده های کشتی عبور می‏کند شروع می شود، ادامه پوشش در طول مسیر حمل عادی بوده و پایان آن یکی از موارد زیر هر کدام زودتر واقع شود خواهد بود .

الف) بمحض تخلیه کالا به انبار مقصد مندرج در بیمه نامه

ب) بمحض انقضاء 60 روز از تاریخ تخلیه کامل کالا از کشتی

ج) بمحض انقضاء 60 روز از تاریخ ورود کالا به مرز زمینی

د) بمحض انقضاء 30 روز از تاریخ تخلیه کالا در فرودگاه مقصد

شایان ذکر است که مدت های مذکور با پرداخت حق بیمه اضافی و قبل از انقضاء قابل تمدید بود .

4-2-3) خطرات تحت پوشش کلوزهای مختلف

همانطور که گفته شده یک نوع دیگر از طبقه بندی بیمه های باربری ، بیمه های باربری با سه کلوز یا سه طبقه مختلف است ، قبل از سال 1982 بیمه های باربری با سه کلوز All Risk ، WA (With Particular average)، FPA (Free from Particular average)صورت می‏گرفت ولی از سال 1982 به بعد سه کلوز A ، B ، C بترتیب جانشین سه کلوز فوق شدند . شرایط جدید در سه کلوز A,B,C اصولاً به نفع بیمه گذاران تعدیل شده است .

توجه : شرکت سهامی بیمه دانا از شروع فعالیت خود در زمینه بیمه های اموال با سه شرایط C , B , A اقدام به صدور بیمه های باربری نموده است .

خطرات تحت پوشش کلوز C

این کلوز بجز موارد مندرج در بند 4 ، 5 ، 6 ، 7 خساراتی را که منطقاً مرتبط با یکی از موارد ذیل باشد تحت پوشش قرار می دهد .

1) آتش سوزی یا انفجار

2) بگل نشستن و زمینگیر شدن ، برخورد باکف دریا ، غرق شدن ، یا واژگون شدن کشتی یا شناور

3) واژگون شدن یا از خط خارج شدن وسیله حمل و نقل زمینی

4) تصادم یا برخورد کشتی ، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی بغیر از آب

5) تخلیه کالا در بندر اضطراری

6) فدا کردن کالا در جریان خسارت عمومی

7) به دریا انداختن کالا جهت سبک سازی کشتی

خطرات تحت پوشش کلوز B

این کلوز بجز مواد مندرج در بند 4 ، 5 ، 6 ، 7 استثنائات خساراتی که منطقاً مرتبط با یکی از موارد ذیل باشد تحت پوشش قرار می دهد .

1- تمام خطرات تحت پوشش C

2- زلزله - آتشفشان یا صاعقه

3- تلف یا آسیب وارده به کالای مورد بیمه که علت آن یکی از موارد ذیل باشد .

3-1) فدا کردن کالا در جریان خسارت عمومی

3-2)به دریا انداختن کالا جهت سبک سازی کشتی یا به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی

3-3)ورود آب دریا ، دریاچه یا رودخانه به کشتی ، شناور ، محفظه کالا ، کانتینر ، لیفت وان یا محل انبار .

4- تلف شدن کلی هربسته درکشتی یاشناور و یا تلف کلی هر بسته بعلت افتادن بهنگام تخلیه کشتی یا شناور .

لازم به ذکر است هم اکنون علاوه بر خطرات مندرج در فوق خطرات عدم تحویل یک بسته کامل کالا- دزدی- قلاب زدگی ، آبدیدگی ، روغن زدگی ، شکست و ریزش- خسارات ناشی از کالاهای مجاور نیز تحت پوشش قرار می‏گیرد .

خطرات تحت پوشش کلوز A
این بیمه کلیه خطراتی به جزء موارد مندرج در بندهای 4 ، 5 ، 6 ، 7 را که موجب زیان و یا آسیب به مورد بیمه می گردد تحت پوشش قرار می دهد .

خطرات تحت شرایط خسارت کلی ( Total Loss )

اصولاً وقتی بیمه نامه با چنین خطراتی از سوی بیمه گذار درخواست می گردد که فروشنده کالا یا خریدار یک بیمه نامه خارجی تهیه نموده است و برای انجام تشریفات واردات و صادرات نیاز به یک بیمه نامه ایرانی دارد یا اینکه مورد بیمه در صورت آسیب ، تنها در یک مرحله ممکن است خسارت ببیند . دراین حالت در شرایط خصوصی بیمه نامه با شرایط C متن زیر می بایست اضافه گردد .

((علیرغم هر شرط دیگری که در کلوز C و سایز شرایط مندرج در متن ظهر بیمه نامه ، کالای مورد بیمه فقط در اثر از بین رفتن کل محموله در یک مرحله و در نتیجه آتش سوزی ، غرق شدن کشتی ، سقوط هواپیما و به محض تخلیه کالا در فرودگاه مقصد یا بندر مقصد اعتبار بیمه نامه خاتمه می یابد .))

3)بیمه باربری ترانزیت
ترانزیت خارجی کالا عبارت از سلسله مراحلی است که طی آن کالائی از مبادی خارجی به مقصد کشور ثالث و یا نگهداری آن در مناطق حراست شده و ترتیب حمل تدریجی آن به تقاضای صاحب کالا از قلمرو جمهوری اسلامی ایران از یک نقطه مرزی کشور وارد و مالا" از همان نقطه یا از نقاط مرزی کشور خارج می گردد.

هرگاه کالای ترانزیت خارجی تا پایان مدت اعتبار پروانه به گمرکات خروجی تحویل و یا از مرزهای کشور خارج شود ، ترانزیت خاتمه یافته گردیده و گمرک مکلف به تسویه تضمین دریافتی خواهد بود.

بیمه باربری

مطالب مشابه :

مکمل تجارت رویال

بیمه باربری البرز

نمایندگی شرکتهای حمل و نقل

نمایندگی شرکتهای حمل و نقل

انجمنهای صنفی سراسر کشور

لیست شرکتها و مؤسسات حمل و نقل استان تهران

شرکت های ترخیص کالا در گمرک بازرگان بندرعباس تهران امام

نمایندگی شرکتهای حمل و نقل

بیمه باربری

صادرات واردات ترخیص کالا ترخیص مواد اولیه به ایران از ترکیه و از ایران به ترکیه