عسلویه در یک نگاه

در راستاي معرفي فرهنگ و تاريخ عسلويه

(تاریخچه شهر عسلویه /موقعیت جغرافیایی شهر عسلویه /آداب و رسوم /مردم شناسی)

بخش عسلویه با وسعت ۹۳۶ کیلومتر مربع در فاصله ۶۰ کیلومتری مرکز شهرستان کنگان واقع شده است که از غرب به بخش مرکزی کنگان و روستای شیرینو ، از شمال به رشته کوههای زاگرس جنوبی ، از جنوب به خلیج نیلگون و خلیج همیشه فارس و از شرق به شهرستان پارسیان استان هرمزگان محدود و در مدار ۳۸و۵۲ طول شرقی و ۲۷ و ۲۴ عرض شمالی قرار دارد.

بخش دارای ۲ شهر بنام های عسلویه و نخل تقی و ۲۱ روستا که طبق سرشماری نفوس و مسکن در سال ۸۵ تعداد ۳۱ هزار نفر جمعیت در شهرها و روستاهای بخش ساکن و حدود ۲۳ هزار نفر نیز نیروی کارگری بوده است که در حال حاضر طبق آمارهای موجود حدود ۳۸ هزار نفر از اقصی نقاط مختلف کشور در تاسیسات و پروژه های منطقه مشغول بکارند.

روستاهای بخش در دو مسیر موازی یکدیگر قرار دارند ؛ بدین صورت که در مسیر جاده اصلی پارسیان – بوشهر بترتیب از شرق به غرب روستاهای بندو ، سهمو جنوبی ، سهمو شمالی ، سواحل ، مروع ، چاه مبارک ، خیارو ، عسکری ، اخند ، دهنو ، کلات ، بزباز و بیدخون با فاصله ی کمی از یکدیگر ( کل مسیر در حدود ۳۵ کیلومتر) و در نزدیکی رشته کوه زاگرس قرار دارند و در جانب دیگر و در کنار ساحل زیبای خلیج فارس روستاهای خره ، کنارخیمه ، بنود ، زبار ، صفیه ، بساتین و هاله در کنار منطقه بکر و شگفت انگیز نایبند قرار دارند.

*قدمت تاریخی عسلویه

عسلویه از بنادر اولیه خلیج فارس به شمار می آید که از زمان ساسانیان و اشکانیان فعالیت بندری داشته است تاریخ ذکر می کند زمانیکه می خواستند بغداد را بسازند از عسلویه و سیراف مالیات دریافت می کردند و در حالی دیگر تاریخ غزالی در بغداد از زبان سند باد بحری می نویسد در سال ۴۰۰ هجری قمری وقتی که از بدر لنگه بطرف بصره عزیمت می کردیم سکان کشتی بطرف عسلویه می بستیم و برای اینکه از نیروی دریایی عسلویه در امان باشیم شبانه از دماغه نایبند می گذشتیم یعنی هزار و چند سال پیش صاحب قدرتی بوده است.

آنطوریکه در فارسنامه ناصری آمده است در قدیم نایبند محل تجارت مروارید بود.

*وجه تسمیه عسلویه

تاکنون نظرات مختلفی بیان شده است.

۱- قبلاً آنرا « اسلو » می گفتند یعنی آهسته گاه و لنگرگاه که در زمان شناورهای بادبانی در هنگام طوفان و موج به اسلو پناه می برند و بعدها اسلویه خوانده شد.

۲- روایت دیگر: بلحاظ وجود درختان حرا در جنگل های نایبند تراوش ویژه ای از درختان برای تغذیه زنبوران عسل بوده و عسل فراوانی در منطقه جمع آوری و از این طریق صادر می شد.

۳- برخی نیز بر این باورند که در تمامی سواحل دریای بوشهر ، آب جاری شیرین و گوارایی همچون چشمه ی بیدخون که در نیم فرسنگی بندر عسلویه و از کوهستان گله دار و از بلندی کوه به دره سرازیر می گردد یافت نمی شود پس شیرینی و گوارایی آن آب نایاب در منطقه که به مثابه آب حیات برای آن سرزمین کم آب و تشنه بود را به عسل تشبیه کرده اند.

*زبان ، مذهب و آداب و رسوم

تقریباً بومیان بخش به زبان عربی و با لهجه های محلی و به زبان فارسی صحبت می کنند .آداب و رسوم محلی مردم مانند دیگر نقاط کشور ریشه در فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی دارد. عید فطر و قربان بدلیل رنگ مذهبی از احترام و قداست بیشتری برخوردار است. مردان بعد از اینکه نماز عید را در مسجد و بصورت دسته جمعی ادا نمودند گروه گروه به تک تک منزل بزرگان خویش می روند.

طرز پوشش مردم این منطقه نظر هر بیننده را به خود جلب می کند . مردان لباس سفید رنگ و چفیه استفاده می کنند و زنان معمولاً با زدن « بطوله » یا نقاب به چهره و پوشیدن چارقد بلند و پیراهن یکسره بنحوی که پیراهن تا ناحیه ی مچ پا را در برمیگیرد عشق خود را به حجاب و غیرت دینی بیان می دارند.

شغل سنتی اهالی بومی بخش از قدیم الایام ملوانی و صیادی و کشاورزی بوده که بعد از استقرار صنایع گاز و پتروشیمی بخش کشاورزی رونق اولیه ی خود را از دست داده هر چند در حال حاضر در قسمت های جنوبی کشت و زرع گوجه فرنگی و نخلستان در حد محدود صورت می گیرد و مردم به امور خدماتی در شرکت های مستقر در منطقه مشغولند.

*راههای ارتباطی هوایی :

فرودگاه بین المللی خلیج فارس که پس از فرودگاه بین المللی امام خمینی در کشور دومین فرودگاه مجهز محسوب می شود . فرودگاه در فاصله ی ۲۴ کیلومتری شهر عسلویه واقع شده و با ۷۰۰ هکتار مساحت امکان مسافرت به اقصی نقاط مختلف کشور را سهل نموده است.

*دریایی :

اسکله های موجود در بنادر نخل تقی و عسلویه پذیرای کشتی هایی از تمام بنادر خلیج فارس می باشند.همچنین اسکله ی مجتمع بندری پارس و اسکله ی پتروشیمی که از بزرگترین اسکله های خاورمیانه محسوب می شود واردات کالای مورد نیاز صنایع و صادرات محصولات پتروشیمی را انجام می دهد.

*زمینی :

محور اصلی بندر لنگه- بوشهر منطقه ی عسلویه را به شاهراه سراسری کشور مرتبط می سازد و همچنین بزرگراه جم – فیروزآباد و بزرگراه پارسیان مسیر عسلویه- شیراز را بنحو چشمگیری کاهش داده است .راههای فرعی نیز وجود دارد که کلیه ی روستاهای بخش را بیکدیگر متصل می کند.

*جاذبه های طبیعی و امکان تفریحی

پارک ملی دریایی نایبند (موزه ای از زیبائیها ) از مناطق منحصربفرد کشور است که درختان انبوه حرا در میان خور بساتین و بیدخون و وجود صخره های مرتفع و سواحل ماصله ای و دره های عمیق می باشد.در بخش جنوبی پارک درختان کهنسال انجیر معابد در دماغه ی پارک و دمای عالی منطقه که در فصل بهار بدلیل وزش نسیم خنک از جانب دریا منطقه ی عسلویه را به مکانی رویایی بدل ساخته است.

آب در جنگل های حرا در طول شبانه روز ۳ بار عقب نشینی و ۲ بار پیشروی می کند. این گیاهان نمی توانند دمای کمتر از ۵ درجه ی سانتیگراد را تحمل کنند ضمن اینکه شوری بین ۲۰ تا ۳۰ در ۱۰۰۰ برای رشد آنها مناسب است.

منطقه ی سرسبز و ماهوری نگاء با وسعت بیش از ۴۵ هکتار در جنوب پارک نای بند و در نزدیکی روستای خره قرار دارد که میعادگاه مسافرین و خانواده هاست.

طبیعت و چشمه ی روستای کلات و بیدخون که در ۱۵ کیلومتری شرق عسلویه واقع شده است.

چشمه ی عین الساده ی بندو که روزگاری سنگ آسیاب بندو را به گردش درمی آورد.

*برکه و آب انبارها :

چاه عمیقی است با ۸ الی ۱۵ متر گودی که از سنگ و ساروج ساخته شده و یک سقف گنبدی شکل داشته که آب باران برکه را پر می نمود .

*چشمه ی اخند

سواحل خلیج نیلگون فارس بسیار و دیدنیست و همچنین لنگرگاه کشتیها در حاشیه ی بندر این زیبایی را دو چندان نموده است.

پارک ساحلی مروارید و نگین شهر عسلویه و پارک کودک

پارک ساحلی نخل تقی

عسلویه نماد توریسم صنعتی

عسلویه مهمترین پایگاه اقتصادی کشور و بزرگترین منطقه توسعه انرژی جهان در جنوبی ترین نقطه ایران است که در دوازده سال همت و تلاش به نام آورترین شهر تولید گاز تبدیل شده است که دیدن آن برای هر ایرانی افتخار می انگیزد.

میدان گازی پارس جنوبی با وسعت ۹۷۰۰ کیلومترمربع یکی از بزرگترین منابع گازی جهان است که برروی خط مرزی مشترک ایران و قطر در فاصله ۱۱۰ کیلومتری ساحل عسلویه در خلیج فارس قرار دارد . سهم ایران از ذخایر گازی این میدان وسعتی برابر با ۳۷۰۰ کیلومتر مربع حدود ۱۴ تریلیون مترمکعب برآورد شده که حدود ۸ درصد ذخایر گازی جهان و بالغ بر ۴۰ درصد ذخایر گازی کشور را شامل می شود . این میدان همچنین دارای میعانات گازی معادل ۱۸ میلیارد بشکه است.

طرح توسعه ی میدان گاز پارس جنوبی بمنظور تامین تقاضای روبه رشد گاز مورد نیاز کشور و ترزیق آن به میادین نفتی و همچنین صادرات میعانات گازی در دستور کار قرار گرفت و هم اکنون این میدان عظیم در قالب ۲۴ فاز پالایشگاهی (معادل ۲۸ فاز) – که ۱۶ فاز آن در بخش عسلویه و مابقی در سایت اختر و تمبک کنگان واقع شده اند- برای تولید روزانه ۸۲۰ میلیون متر مکعب در نظر گرفته شده است.

فازهای که در مدار تولید قرار گرفته اند عبارتند از :

(پالایشگاه اول ): ( فاز ۱ )

پالایشگاه دوم : ( فاز ۲ و۳ )

پالایشگاه سوم : ( فاز ۴ و۵ )

پالایشگاه چهارم : ( فاز ۶ و۷و۸ )

پالایشگاه پنجم : ( فاز ۹ و۱۰)

فازهای در دست اجرا در بخش :

فاز ۱۵ و ۱۶ : ۶۰ درصد پیشرفت

فاز ۱۷ و ۱۸ : ۵۵ درصد پیشرفت

فاز ۲۰ و ۲۱ : ۸ درصد پیشرفت

علاوه بر فازهای پالایشگاهی , صنعت پتروشیمی بعنوان یکی از منابع تامین نیاز بسیاری از صنایع داخلی ، تولید و صدور فراورده ها و منبع ارزآوری در منطقه ویژه در دو فاز پیش بینی شده است.