غزل سعدی

سعدی شاعری است که شعر نو را در قالب غزل گفته است و قرنها قبل از ظهور شعر نیمایی توانسته است غزلیاتی با مضامین نو بگوید . هر چند هدف شعر در طول تاریخ ثابت بوده ولی مضمون و بیان در ادبیات در طول تاریخ دچار تغییراتی شده است. اما غزل سعدی غزلی بدون تاریخ مصرف و بدن محدودیت جغرافیایی می باشد .

بی شک یکی از مطرح ترین غزل سرایان شعر فارسی ، سعدی ، استاد سخن می باشد. هر چند غزل سعدی نسبت به غزل حافظ یا رباعیّات خیام یا مثنوی مولوی در بین جهانیان و حتی در بین عامه مردم ایران کمتر شناخته شده است و شاید مهمترین دلیل این اتفاق وجود آثار مهم و پر قدرت دیگر سعدی یعنی گلستان وبوستان می باشد و همچنین حضور سایه ی عظیم حافظ بر غزل ایران باشد هر چند با مطالعه ی دقیق و تحقیقی دور از تعصب پی خواهیم برد که حافظ خود ، در بعضی از غزلیات خویش بسیار تحت تاثیر سعدی می باشد و به نوعی وامدار این شاعر مطرح وشناخته شده ی شهر خود می باشد . به عنوان نمونه :

مرا به هیچ بدادی و من هنوز برآنم که از وجود تو مویی به عالمی نفروشم " سعدی"

اگر چه دوست به چیزی نمی خرد ما را به عالمی نفروشیم مویی از سر دوست "حافظ"

من از آن روز که در بند توام آزادم پادشاهم که به دست تو اسیر افتادم "سعدی"

حافظ از جور تو حاشا که بگرداند روی من از آن روز که در بند توام آزادم "حافظ"

و نمونه های دیگری که حافظ از در بعضی از ابیاتش از سعدی الهام گرفته است . پس غزل سعدی را باید بسیار غنی دانست که حافظ که خود استاد غزل است در جایی مانند بالا از تلمیح استفاده کرده و مصراعی از سعدی آورده است.

اما مهمترین عاملی که غزل سعدی را متمایز کرده است زبان ساده و امروزی سعدی در غزلیاتش، بر خلاف گلستان و بوستان وی است که باعث شده است هر خواننده ایی با هر سواد ادبی ، درکی زیبا و روان از سعدی داشته باشد. شعر سعدی علاوه بر روان بودن از لحاظ ساختار موسیقی بسیار غنی می باشد تا جایی که برای هر شنونده ایی آشنا به موسیقی ایرانی شعر سعدی بسیار آهنگین و دلنشین به نظر می رسد به عنوان نمونه می توان به آلبوم هایی چون "نوا (مرکب خوانی) " ، "ماهور" ، "دستان" ، " غوغای عشق بازان" ، و چند اثر مطرح دیگر از استاد شجریان اشاره کرد .

غزل سعدی با توجه به ساختار و مضمون عاشقانه ایی که دارد به راحتی هر دوستدار ادبیات با هر سلیقه ایی مجذوب خود می کند تا جایی که عباس کیا رستمی کارگردان بین المللی سینمای ایران که معمولآ دست به تجربه های هنری مختلفی می زند وهمواره ایده هایی نو در ارتباط با هنر معرفی می کند ، در کتابی با عنوان "سعدی از دست خویشتن فریاد" اشعاری را به انتخاب خود به صورت شعر ژاپنی هایکو ( اشعار کوتاه به صورت نیم خطی) جمع آوری کرده است.

در پایان چند بیت زیبا از سعدی :

وه که جدا نمی شود نقش تو از خیال من تا چه شود به عاقبت در طلب تو حال من

ناله ی زیر و زار من زارتر است هر زمان بس که به هجر می دهد عشق تو گوشمال من

من در اندیشه ی آنم که روان بر تو فشانم نه در اندیشه که خود را زکمندت برهانم

گر تو شیرین زمانی نظری نیز به من کن که به دیوانگی از عشق تو فرهاد زمانم

زعقل اندیشه ها زاید که مردم را بفرساید گرت آسودگی باید برو عاشق شو ای عاقل

مرا تا پای می پوید طریق وصل می جوید بهل تا عقل می گوید زهی سودای بی حاصل

ما را سری ست با تو که گر خلق روزگار دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم

دل عارفان ببردند و قـرار پارسایان همه شاهدان به صورت تو به صورت و معانی

نه خلاف عهد کردم که حدیث جز تو گفتم همه بر سر زبانند و تو د ر میان جانی

...

دل دردمند سعدی ز محبت تو خون شد نه به وصل می رسانی نه به قتل می رهانی

دست به جان نمی رسد تا به تو بر فشانمش بر که توان نهاد دل تا ز تو واستانمش؟

سعدیا دم در کش ار دیوانه خوانندت که عشق گرچه از صاحبدلی خیـزد به شیدایی کشد

*تمامی ابیات سعدی از غزلیات وی به تصحیح محمد علی فروغی آورده شده است

غزل سعدی

مطالب مشابه :

غزل سعدی

باز خوانی حکایتی از گلستان سعدی

سعدی

دو حکایت پند آموز از گلستان سعدی

تصنیف گلستان سعدی

چند شعر عاشقانه سعدی شیرازی

حکایتی از گلستان سعدی

سعدی