آيين نامه کميسيون عفو، تخفيف و تبديل مجازات و ابلاغ آن

به موجب تصويب آيين نامه کميسيون عفو، تخفيف و تبديل مجازات و ابلاغ آن از سوي رئيس قوه قضائيه، کميته هاي استاني عفو، تخفيف و تبديل مجازات نيز تشکيل مي شوند.
متن کامل اين آيين نامه به شرح ذيل است:

فصل اول: تشکيلات
ماده 1 ـ در اجراي بند 11 از اصل يکصد و دهم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در خصوص عفو، تخفيف و تبديل مجازات و آثار تبعي حکم محکومين در حدود موازين اسلامي، کميسيون عفوف تخفيف و تبديل مجازات درمرکز و استانهاکه از اين پس در اين آيين نامه کميسيون مرکزي و استاني ناميده مي شود تشکيل مي‌گردد.
ماده 2 ـ کميسيون مرکزي مرکب از 5 نفر قضات آشنا به احکام شرع انور و قانون با پايه قضائي 10 به بالا تشکيل مي گردد که توسط رئيس قوه قضائيه براي مدت 5 سال منصوب مي شوند.
ماده 3 ـ رئيس قوه قضائيه يک نفر از اعضا را براي مدت 5 سال به عنوان رئيس کميسيون انتخاب مي نمايد. جلسات کميسيون با حضور حداقل 3 عضو رسميت خواهد يافت و تصميمات با 3 راي موافق معتبر خواهد بود.
ماده 4 ـ کميسيون استاني مرکب است از رئيس کل دادگستري استان، دادستان مرکز استان، قاضي ناظر زندان مربوط و مدير کل زندانهاي استان که توسط رئيس قوه قضائيه براي مدت 3 سال به عضويت کميسيون مزبور منصوب مي شوند. جلسات با حضور 3 نفر از اعضاي فوق علاوه بر دادستان مربوط به پرونده محکوم عليه رسميت خواهد يافت و تصميمات با 3 راي موافق معتبر خواهد بود.
ماده 5 ـ در پرونده هاي محاکم نظامي هياتي مرکب از رئيس سازمان قضائي نيروهاي مسلح، معاون حقوقي و قضائي و معاون نظارت و بازرسي سازمان تشکيل مي گردد. تصميمات هيات مزبور پس از اخذ نظر کميسيون مقدماتي مرکب از رئيس سازمان قضائي نيروهاي مسلح استان، دادستان نظامي استان و مدير کل سازمان زندانهاي استان با راي اکثريت اعضا معتبر خواهد بود.

فصل دوم : روش کار
ماده 6 ـ اشخاص زير مي توانند درخواست عفو را پيشنهاد کنند:
1- رئيس دادگستري مربوط
2- دادستان مربوط
3- قاضي ناظر زندان مربوط
4- رئيس زندان مربوط
5- محکوم عليه
6- خانواده و بستگان محکوم عليه

ماده 7 ـ رئيس کل دادگستري هر استان مسئول تشکيل و نظارت بر کميسيون استاني در مورد عفو محکومين دادگاه هاي عمومي و انقلاب بوده و پس از احراز صحت مندرجات و کامل بودن مدرک نسبت به تشکيل جلسات کميسيون استاني اقدام مي نمايد.
ماده 8 ـ کميسيون استاني پس از رسميت نسبت به بررسي مدارک، مندرجات و ارزيابي شرايط در خصوص تقاضاي عفو رسيدگي و با اکثريت آراء اتخاذ تصميم مي نمايد. در صورتي که نظر کميسيون مزبور بر عفو يا تخفيف مجازات باشد، ضمن تشريح جهات و دلايل مراتب به حوزه رياست قوه قضائيه جهت قرار دادن در ليست عفو ارسال مي گردد و در غير اين صورت ضمن تشريح جهات و دلايل مراتب را جهت رسيدگي و تعيين تکليف نهايي به کميسيون مرکزي ارسال خواهد نمود.
تبصره: اجراي احکام اعدام ، قصاص و حدود شرعي که زمينه عفو را از بين مي برد تا اعلام نظر قطعي متوقف مي شود.

ماده 9 ـ در پيشنهاد عفو، تخفيف و تبديل مجازات بايد مدارک و مندرجات زير پيوست گردد:

1- مشخصات محکوم عليه شامل نام و نام خانوادگي ، شهرت، نام پدر، شماره ملي، شماره شناسنامه و محل صدور آن ، تاريخ تولدف تابعيت، شغل، سواد، تاهل، تعداد عائله و داشتن يا نداشتن سرپرست
2- تاريخ شروع اجراي مجازات و مدتي که محکوم عليه پيش از شروع به اجرا در بازداشت بوده است.
3- پيشينه کيفري(در صورت داشتن پيشينه نوع، تعداد و شرح آن قيد گردد.)
4- استيفاء يا عدم استيفاء حق شاکي خصوصي و کيفيت آن
5- جرم ارتکابي ، ميزان محکوميت قطعي ، مانده محکوميت در تاريخ تنظيم فرم و ميزان عفو درخواستي
6- سوابق استفاده از عفو يا تخفيف و ميزان آن
7- وضعيت اجتماعي، فرهنگي، اخلاقي، جسماني و معيشتي عائله محکوم عليه
8- تاريخ تنظيم فرم پيشنهادعفو
9- کيفرخواست، راي بدوي، راي تجديد نظر و رضايت نامه حسب مورد
10- در مورد محکوميت به اعدام اصل پرونده به ضميمه برگ پيشنهادعفو

ماده 10 ـ قاضي اجراي احکام شهرستان با وصول تقاضاي عفو مکلف است، نکات ذکر شده را از پرونده محکوم عليه با دقت نظر، استخراج و ضمايم به صورت خوانا و مصدق از مدارک مورد نياز تهيه و با ذکر نام و نام خانوادگي و سمت خود، آن را گواهي نمايد و حداکثر ظرف مدت 3 روز به دبيرخانه کميسيون استاني ارسال نمايد.
ماده 11 ـ به منظور تحقيق در فرآيند شرايط عفو و سياست هاي کلان قضائي در مورد زندانيان، کميسيون مرکزي و استاني مي تواند راساً با تعيين و اعزام هيات به زندان هاي سراسر کشور ، بر صحت آن نظارت نمايد.
ماده 12 ـ دبيرخانه کميسيون مرکزي در تهران تشکيل و امور مربوط به پيشنهادهاي عفو را در دفاتر و رايانه ثبت و آماده طرح در کميسيون مي نمايد و دبيرخانه کميسيون استاني ، تحت نظارت و مسئوليت رئيس کل دادگستري تشکيل و به امور مربوط رسيدگي و نسبت به آماده نمودن درخواستها جهت طرح در کميسيون و انعکاس مراتب به مرکز اقدام مي نمايد.
ماده 13 ـ مدير کل سجل کيفري و عفو و بخشودگي به عنوان دبير کميسيون مرکزي، مسئوليت پيگيري امور اداري مربوط به عفو و بخشودگي را عهده دار خواهد شد.
ماده 14 ـ دبير کميسيون موظف است درخواست ها و پيشنهادهاي عفو يا تخفيف مجازات محکومان را به ترتيب تاريخ وصول ثبت و حداکثر ظرف مدت پانزده روز توسط کارشناسان اداره عفو و بخشودگي بررسي و بلافاصله پس از تکميل شرايط ذکر شده در اين آيين نامه به منظور طرح به کميسيون مرکزي ارسال نمايد.
ماده 15 ـ کميسيون هاي مرکزي واستاني ، حداقل هر 15 روز يکبار، و در مواقع ضروري به صورت فوق العاده تشکيل جلسه مي دهند. کميسيون استاني درخواست هاي رسيده را بررسي و تصميمات اتخاذ شده را يک ماه پيش از موعد مقرر به کميسيون مرکزي تقديم مي نمايد و کميسيون مزبور بايد حداکثر 15 روز قبل از موعد مقرر فهرست اسامي دارندگان شرايط عفو را توسط رئيس کميسيون مرکزي به رئيس قوه قضائيه تقديم دارد.
ماده 16 ـ کميسيون عفو، تخفيف و تبديل مجازات موظف است اسامي زندانيان واجد شرايط را به تفکيک استان، شهرستان و محکومان سازمان قضايي نيروهاي مسلح و ويژه روحانيت را در 2 ليست به شرح زير تنظيم نمايد:
الف) زندانيان مشمول عفو اعطايي منمجر به آزادي
ب) زندانيان مشمول عفو اعطايي منجر به تخفيف يا تبديل مجازات
ماده 17ـ حوزه رياست قوه قضائيه اسامي آن دسته از زندانياني که عفو اعطايي منجر به آزادي آنان مي‌شود را بلافاصله به سازمان زندانها و اقدامات تأميني و تربيتي ارسال نموده تا در اسرع وقت و از طريق مقتضي به زندانهاي سراسر کشور ابلاغ گردد و تحت نظارت دادستان مربوط در صورتي که به جهت ديگري بازداشت نباشد، بلافاصله نسبت به آزادي محکومين مزبور اقدام و نتيجه را ظرف مدت 10 روز گزارش نمايند.
ماده 18 ـ دبير کميسيون عفو و بخشودگي اسامي آن دسته از زندانياني که عفو اعطايي آنان منجر به تخفيف و يا تبديل مجازات مي‌شود را رأساً به دادستانهاي محل ابلاغ تا با نظارت رئيس دادگستري مربوط حداکثر ظرف 20 روز پس از وصول نسبت به اعمال عفو اقدام و مراتب را گزارش نمايد.
ماده 19ـ فهرست عفو محکومان دادگاههاي نظامي سراسر کشور و ويژه روحانيت به سازمان قضايي نيروهاي مسلح مرکز و دادستان ويژه روحانيت براي ابلاغ، اجرا و نظارت مطابق مفاد اين آيين‌نامه ارسال مي‌گردد.
ماده 20ـ عفو محکوماني که فاقد برخي از شرايط مندرج در اين آيين نامه باشند، با صلاحديد رئيس قوه قضائيه، به طور جداگانه پيشنهاد خواهد شد.
ماده 21ـ مراجع قضايي و قانوني موظفند پاسخ استعلامات دبيرخانه کميسيون هاي مرکزي و استاني را در اسرع وقت تهيه و ارسال دارند و همچنين تصميمات متخذه کميسيون را در جهت انجام وظايف واگذار شده بدون تأخير اجرا نمايند.
فصل سوم: مناسبت‌هاي عفو، تخفيف و تبديل مجازات
ماده 21ـ مناسبت هاي عفو و بخشودگي به شرح زير مي‌باشد:
1 - ولادت حضرت رسول اکرم (ص)، 12 تا 17 ربيع‌الاول
2 - مبعث حضرت رسول اکرم (ص)، 27 رجب
3 - ولادت حضرت اميرالمؤمنين (ع)، 13 رجب
4 - ولادت حضرت امام حسين (ع)، 3 شعبان
5 - ولادت حضرت قائم (ع)، 15 شعبان
6 - عيد سعيد فطر، اول شوال
7 - عيد سعيد قربان، 10 ذيحجه
8 - عيد سعيد غدير، 18 ذيحجه
9 - سالروز پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي 22 بهمن
10 - سالروز جمهوري اسلامي، 12 فروردين
11 - عيد نوروز، اول فروردين
12 - سالروز حماسه فتح خرمشهر ويژه عفو محکومان نيروهاي مسلح، 3 خرداد
13 - ولادت حضرت فاطمه (س) ويژه عفو محکومان نسوان، 20 جمادي‌الثاني
14 - ساير مناسبتهايي که مقام معظم رهبري موافقت فرمايند.
فصل چهارم: سياستها و شرايط عفو، تخفيف و تبديل مجازات
ماده 23ـ سياست هاي عفو، تخفيف و تبديل مجازات عبارتند از:
1 - توجه به تدابير و منويات مقام معظم رهبري در مقاطع اعطاي عفو
2 - تلقي عفو محکوميت به عنوان يک اقدام معنوي و عنايت نظام جمهوري اسلامي
3 - توجه به ميزان تأثير مجازات، اصلاح بزهکار و احراز ندامت
4 - توجه به ضرورت‌ها، مصالح اجتماعي، سياسي و منطقه اي
5 - توجه به موارد حق‌الناس و فراهم بودن شرايط و موجبات تأمين ضرر و زيان شاکي
6 - توجه به وضعيت و شخصيت محکوم و خانواده وي و اصلاح مجرم
7 - توجه به سوابق کيفري از جهت تکرار و تعدد جرم
8 - عدم اعلام عفو تا قبل از زمان صدور عفو
9 - اعطاي عفو موجب بيهوده جلوه دادن امر قضاء ، احکام صادره و اجراي کيفرهاي قانوني نشود.
ماده 24ـ شرايط عفو، تخفيف و تبديل مجازات عبارتند از:
1 - رعايت سياستها و تدابير مندرج در اين آيين نامه
2 - محکومان به اعدام که مجازات‌آن با استفاده از عفو به حبس ابد تبديل شده، در صورت تحمل حداقل 10 سال حبس از تاريخ عفو قبلي
3 - محکومان به حبس ابد که حبس آنان به 15 سال تقليل يافته، پس از گذشت 5 سال از تاريخ عفو قبلي
4 - محکومان غيراز حبس ابد در صورت تحمل يک چهارم باقي مانده حبس از تاريخ عفو قبلي
تبصره ـ محکوماني که حبس آنان قبلاً مشمول عفو، تخفيف و تبديل مجازات قرار گرفته و به جهت جزاي نقدي در زندان به سر مي‌برند و عاجز از پرداخت مي‌باشند، در صورت احراز ساير جهات عفو، مورد عفو قرار مي‌گيرند.
ماده 25ـ موارد زير مشمول عفو، تخفيف و تبديل مجازات نمي‌شود:
1 - قاچاقچيان حرفه اي مواد مخدر
2 - مواردي که مجازات آن حق‌الناس است مانند قصاص
3 - سرقت مسلحانه
4 - تجاوز و زناي به عنف
5 - مصاديق مهم جرايمي از قبيل جاسوسي، محاربه، قاچاق سلاح و مهمات، اختلاس، ارتشاء و آدم‌ربايي
6 - محکومان به جرايم مستوجب حدشرعي اعدام و رجم که با شهادت شهود اثبات شده باشد.
تبصره ـ حرفه اي بودن و تعيين مصاديق مهم مقرر در اين ماده به تشخيص رئيس قوه قضائيه است.
ماده 26ـ اجراي مواد 72، 126 ـ 182 قانون مجازات اسلامي مصوب 1370 از شمول اين آيين نامه خارج است.
ماده 27ـ براي محکوماني که تقاضاي عفو آنان از طرف کميسيون رد شده، طرح مجدد درخواست عفو در نوبت بعدي با رعايت شرايط اين آيين نامه بلامانع است.
ماده 28ـ نظر کميسيون در رد يا قبول پيشنهاد عفو يا تخفيف مجازات بايد کتبي، مستند و مستدل باشد.
ماده 29ـ در خصوص محکوماني که واجد شرايط مذکور در فصل سوم اين آيين نامه نيستند لکن صلاحيت برخورداري از عفو را به استناد ماده 20 دارند، کميسيون استاني پيشنهاد عفو آنان را طي فهرست جداگانه به کميسيون مرکزي ارسال نموده تا پس از بررسي به نظر رئيس قوه قضائيه برساند.
ماده 30ـ اين آيين نامه در 4 فصل و 30 ماده و 3 تبصره در تاريخ 16/5/1387 مورد تصويب رئيس قوه قضائيه قرار گرفت. از تاريخ تصويب اين آيين نامه، آيين نامه کميسيون عفو و بخشودگي مصوب 19 آذر 1373 ملغي است

آيين نامه کميسيون عفو، تخفيف و تبديل مجازات و ابلاغ آن

مطالب مشابه :

متن نامه عفو و تخفیف مجازات برخی محکومین به مناسبت عید فطر 1432-1390

آیین‌نامه کمیسیون عفو، تخفیف و تبدیل مجازات

ارسال نامه به سایت رهبری

موافقت رهبر معظم انقلاب با عفو و تخفيف مجازات تعدادي از محکومين قضاياي پس از انتخابات

آيين نامه کميسيون عفو، تخفيف و تبديل مجازات و ابلاغ آن

موافقت رهبر معظم انقلاب با عفو و تخفيف مجازات تعدادی از محكومان (1389/06/18)

شرایط عفو زندانیان و محکومان به مناسبت عید فطر

در دهه فجر و 22 بهمن 92 عفوی شامل زندانیان نخواهد شد

عفو مقام معظم رهبری در عید سعید فطر