معرفی کتاب فن ترجمه عربی به فارسی

معرفی کتاب فن ترجمه عربی به فارسی
با گسترش روز افزون علم و تکنولوژی، کتب و مقالات نوشته شده در این زمینه نیز روز به روز رو به فزونی نهاده است.در عصر اطلاع‌رسانی و با توسعه چشمگیر علم در کلیه رشته‌ها، مردم ناگزیرند که مرتب با حوادث و جریانهای مختلفی که در جهان علم روی می‌دهد، در ارتباط باشند و از آنها آگاهی یابند؛این گونه است که بناچار یا باید خود توانایی استفاده از منابع اطلاع‌رسانی را داشته باشند و یا این که دست به دامان مترجمان شده و از متون ترجمه شده بهره‌مند شوند.از آن جا که امکان یادگیری زبان بیگانه برای همگان میسر نیست.لذا اهمیت کار ترجمه به نوعی مشخص می‌گردد.

خوشبختانه، بازار ترجمه در این چند سال اخیر رواج چشمگیری یافته است، که علاوه بر جنبه‌های مثبت آن، نباید خطر آن را برای فکر و اندیشه ایرانی نادیده گرفت؛ (1) زیرا در پاره‌ای موارد این گونه استنباط می‌شود که تنها دیگران در آن زمینه بخصوص حرفی برای گفتن دارند و فکر و اندیشه ایرانی در این باره توانایی نداشته و قادر به طرح مسائل و سپس بیان آنها در قالب کتب و مقالات تألیفی نیست و تنها متکی به متون بیگانه است.هر چند که انصافا هم در برخی زمینه‌ها همین گونه است.

البته ما هرگز منکر امر ترجمه و لزوم آن نیستم، زیرا معتقدیم برای پیشرفت در هر زمینه‌ای، لازم و بایسته است که از مطالعات و تحقیقات انجام گرفته در سایر ملل نیز آگاهی یابیم، ولی موافق آن هم نیستیم، که بازار ترجمه چنان بی دروپیکر باشد که هر تازه از راه رسیده‌ای-حال به هر منظوری-دست به ترجمه آثاری اغلب سنگین و مهم بزند و به خواننده فارسی زبان نه تنها چیزی تازه ندهد، که حتی در پاره‌ای موارد نیز به دلیل غلطهای فاحش و عام آگاهی کامل از موضوع، معلومات غلط و نادرست تحول خواننده بدهد و به قولی به آنها«خیانت»کند؛همان گونه که یک ضرب‌المثل ایتالیایی می‌گوید:«مترجم خائن است»و«شاید بتوان گفت که هیچ ضرب‌المثل و سخنی در میراث گفتاری ملتهای مختلف(چه قدیم و چه جدید)، مثل همین ضرب‌المثل ایتالیایی به موضوع ترجمه و مترجمان توجه نداشته است»(فن ترجمه، ص 30).

متأسفانه اگر به اکثر ترجمه‌های امروزی نظری داشته باشیم، جدای از اندک ترجمه‌هایی که از بسیاری کتابهای تألیف شده نیز برتر هستند.می‌بینیم عدم آگاهی مترجم حتی از قواعد دستوری زبان مادری خود، و نیز عدم توانایی در استفاده و ساخت ترکیبات و معادلهای زیبا و خوب فارسی، آن چنان از کلمات غریب سود می‌جوید که خواننده باید فرهنگی در کنار دستش باشد و دائم به آن مراجعه کند؛البته اگر معنا و مفهوم کلمه و اصطالح مورد نظر در کتاب لغت هم آمده باشد.

حال، این سؤال پیش می‌آید که چه باید کرد تا با این مشکلات کمتر مواجه شد؟به نظر می‌رسد که بهترین و معقول‌ترین راه، این است که افراد علاقه‌مند به فن ترجمه، و آنها که می‌خواهند تاره به کار ترجمه بپردازند، در ابتدا جدای از کامل و خوب آموختن زبان، خارجی سعی کنند زبان اصلی خود را، البته نه در حد بسیار بالای آن، بلکه حداقل در حدی که قواعد دستوری آن را خوب بدانند، مورد مطالعه قرار دهند و نیز سعی کنند آثار مترجمان بزرگ و برجسته را چندین بار بخوانند و در آنها تأمل کنند.در این میان استادان برجسته فن ترجمه و نیز کتب و مقالاتی که د رارتباط با فن ترجمه نوشته شده و می‌شود، می‌تواند راهنمای بسیار خوب وارزنده‌ای باشد.

خوشبختانه به کوشش آقای دکتر عباس عرب- استاد دانشگاه فردوسی مشهد-کتابی ترجمه شده است که خود در باب ترجمه است و به بررسی در کم و کیف جواد میزبان
فن ترجمه در ادبیات عربی

مسائل ترجمه در متون عربی پرداخته است.نویسنده این کتاب-استاد محمد عبدالغنی حسن-در مقدمه اذعان می‌دارد شاید این نخستین کتابی باشد که به طور مستقل و جامع-البته در آن زمان-درباره«فن ترجمه در ادبیات عربی»به رشته تحریر در آمده است.

این اثر از آن جا که حاوی مطالب و مباحث جالب و نسبتا جامعی در باب فن ترجمه در ادبیات عربی است، می‌تواند برای تمامی دوستداران به کار ترجمه و کسانی که مایلند از چند و چون مسائل ترجمه در جهان عرب کسب اطلاع کنند، خصوصا علاقه‌مندان به ترجمه متون عربی، بسیار مفید و مغتنم باشد.شاید به همین سبب است که در بسیاری از دانشگاهها متن عربی این کتاب به عنوان منبع درس«فن ترجمه»، در رشته‌های زبان و ادبیات عربی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نویسنده کتاب ناها سیر تحول تاریخی این فن را در قدیم و جدید دنبال نکرده است؛بلکه با مطالعه آثار قدیم و جدید، از منابع عربی و انگلیسی و مجلات ادبی و غیره، مطالب کتاب را در 16 فصل تدوین کرده است.

گویا درصدد این بوده این تا پاسخ‌گوی برخی از پرسشهای مهم و بنیادین در زمینه ترجمه باشد.از جمله این که:ترجمه چیست؟مترجم کیست؟فن ترجمه کدام است؟چرا و چه موضوعاتی را چگونه ترجمه کنیم؟تفاوت میان ترجمه شعر و ترجمه نثر چیست؟و...

این اثر، علاوه بر پیشگفتار مترجم و مقدمه‌ای که توسط دکتر علی منتظمی نوشته شده و در آن به اختصار به آغاز و سیر تحول و تکامل ترجمه در عصر اموی عباسی و عصر حاضر پرداخته شده است، در برگیرنده بخشها و مطالب زیر است:«مقدمه مؤلف؛ترجمه یا تعریب؛مشکلات ترجمه؛دیدگاه دکتر صرّرف و زیّات درباره ترجمه؛روشهای مترجمان عرب در ترجمه؛فن ترجمه دیدگاه جاحظ و مقدیسی؛شرایط یک مترجم؛ تخصص در ترجمه؛شناخت موضوع؛آشنایی و تسلط؛ شرایط ترجمه از دیدگاه معاصران و نوگرایان؛انعکاس روح و احساس مؤلف در ترجمه؛رام کردن زبان؛رعایت‌

معرفی کتاب فن ترجمه عربی به فارسی

مطالب مشابه :

فن ترجمه افعال درکنکور

کتابشناسی آثار فارسی درباره ترجمه

استخدام گروه پژوهشی فن‌آوری اطلاعات جهاد دانشگاهی شریف

معرفی کتاب فن ترجمه عربی به فارسی

لیستی از کتب ژنتیک

معرفی دکتر عدنان طهماسبی

معرفي برخي كتاب ها راجع به ترجمه عربي

فرحزاد، فرزانه

منابع کارشناسی ارشد رشته مترجمی عربی