زندگی نامه استاد خليل الله خليلی

استاد خليل الله خليلی در سال 1293هجری شمسی در کنار دريای کابل در قلب مملکت ما در عمارتی که روزی بنام باغ ( جهان آرا ) تفرج گاه شاهان مغل بود ، پا به عرصهً وجود گذاشت. پدر وی مرحوم ميرزا محمد حسين خان از عشيرهً صافی و از روستای سيدخيل ولايت پروان درشمال کابل ميباشد. وی پس از يک دوره خدمات درعصر امير عبدالرحمن خان و پسرش امير حبيب الله ، چندين سال مستوفی المالک و نائب سالار ملکی و نظامی و يکی از مهمترين و مشهورترین رجال آن عصر شمرده ميشد.

مادر شاعر ، دختر يکی از خوانين با نام و نشان کوهستان ولايت پروان عبدالقادر خان صافی و خواهر مرحوم عبدالرحيم خان سابق نائب سالار هرات، وزير فوائد عامه و معاون صدارت عظمی بود

استاد در هفت سالگی بمرگ مادر داغدار گرديد ، هنوز 11 سال از بهار عمرش نگذشته بود که پدر نامورش به حکم شاه امان الله اعدام گرديد.

. در پنج سالگی که بمکاتب رسمی شامل بود با وصف آنکه ذکاوت و استعداد وی در همه مضامين او را از همه گان ممتاز نشان ميداد و توجه اش به جهان شعر و معرفت بود ، پدر مرحومش نيز بعد از الفبا آموختن ، خواندن بهترين کتاب و سرود بشری را بوی توصيه و او را به استفاده از مثنوی معنوی حضرت مولانا جلال الدين بلخی تشويق ميکرد. روز گار شاعر بلند پايه را در اخير سلطنت شاه امان الله با تحولات سهم گردانيد و در نتيجه وی در دوره سلطنت امير حبيب الله کلکانی گاهی در کابل و زمانی در مزارشريف متصدی عهده های مهمی گرديد. وقتيکه دورهً سلطنت حبيب الله کلکانی به پايان رسيد ، شاعر به تاشکند مسافرت نمود و مدت سه ماه در آنجا بسر برد.

هنگامي که محمد نادر خان قدرت را گرفت ، استاد را مورد « عفو» قرار داد و او از تاشکند به هرات آمد و مدت يک ونيم سال در شهر باستانی هرات اقامت گزيد و بدرگاه عارفان بزرگ چون جامی ، خواجه عبدالله انصاری و فخر زاری مشرف گرديد که فيض خانقاء انصاری و جامی و درس گاه فخر رازی او را دوباره به عالم شعر و شاعری باز گردانيد و خاطرات بس گرامی از هرات و هراتيان با خود داشت. گفته اند هر وقت استاد از ياران هرات ياد ميکرد اشک از چشمانش جاری می گشت. سپس استاد به کابل آمد و مصروف امور اداری گرديد. سيزده سال در صدارت عظمی بحيث دبير اول کار کرد و در سال 1324 شمسی از ماموريت برطرف و بعد از توقف يکنيم سال در کابل ، به قندهار فرستاده شد ، يکسال و شش ماه در آنجا اقامت ورزيد و در موسسه قندسازی قندهار وظيفه ای بوی سپرده شد که بقول خودش روزگار شاعر شکر شکن را تاجر شکر فروش گردانيد. استاد در دوره محمد هاشم خان صدراعظم نيز به حبس و تبعيد سرزنش گرديد. پس ازاين مدت ، در اثر پيشنهاد شاه محمود خان صدراعظم و کمک و توجه خاص دوستانش چون داکتر نجيب الله تورويانا وزير معارف وقت و محمد يونس خان نائب الحکومه قندهار بحکم پادشاه ، واپس به کابل خواسته شد و در دانشگاه کابل بحيث معاون مقرر گرديد. در اوايل ماه حمل 1328 با ارادهً شاه در کابينه شاه محمود خان صدراعظم بحيث سردبير مجلس عالی وزرا تقرر حاصل کرد.

درسال 1330 در کابينه صدراعظم مذکور بحيث رئيس مستقل مطبوعات مقرر ووظيفهً دارالانشاء مجلس عالی وزرا نيز بعهده اش بود. در سال 1332 او بحيث مشاور مطبوعاتی شاه برتبه وزير احراز موقعيت کرد. استاد که دوره معلمی را در ميربچه کوت و دوره کار اداری را قبلا در وزارت ماليه نيز سپری کرده بود و در همه امور و شئون مملکتی وارد و از اجرای وظايف به نيکويی بدر شده بود بعدا بحيث وکيل منتخب مردم راهی پارلمان گرديد و ضمنا به تاسيس حزب جبهه ملی اقدام کردند. حکومت وقت از اقدام استاد در تاسيس جبهه ملی و پايه های اجتماعی درميان مردم بهراس افتيد و ازينرو وی را بحيث سفير کبير به رياض پايتخت عربستان سعودی مقرر کردند که بعدا از آنجا ، بحيث سفيرکبير به بغداد تعيين شدند و در عين حال سفير غير مقيم در کشور های سوريه ، بحرين ، کويت ، اردن ، قطر و ابوظبی نيز بودند. با وجود مشاغل رسمی ، کرسی استاد در دانشگاه کابل حفظ بود و او حائز نشان درجه اول معارف افغانستان به پاس خدماتش گرديد. همچنان استاد نشان اکادميک فرانسه را از طرف جنرال دوگول دريافت نمود و هم بحيث عضو نويسندگان بين المللی کشورهای آسيايی و افريقايی و عضو افتخاری در اکادمی تاريخ افغانستان بود. . استاد يکی از چهره های برجسته در تاريخ ادبيات معاصر افغانستان است. وی از محدود شاعرانيست که برای بار نخست اوزان مطرح نيمايی را در افغانستان به کار بست و اشعار بس زيباي از خويش بجا گذاشت. استاد خليلی علاوه بر آنکه شاعری خوش قريحه و نويسنده مطرحي بود ، در عرصه هاي دگري چون تاريخ، سياست، فلسفه و عرفان نيز حضور گستردهء داشت. استاد خليلي پس از كودتاي هفت ثور سفارت را ترك و مدتي در اروپا و امريكا به سر برد. اما عشق وطن و وطندار دير آنجا نگذاشتش. استاد پس از آن به پاكستان آمد و در كنار هزاران هموطن آواره اش، مسكن گزيد و در اين دوره آثار زيادي از وي به نشر سپرده شد. استاد خليلي در مجموع ۶۲ اثر منظوم و منثور در عرصه هاي مختلف هنر، ادب ، سياست، فلسفه و عرفان دارد كه بيشتر شان در داخل و خارج از كشور به طبع رسيده است. استاد خليلي نام صاحب مرتبتي در ميان فارسي زبانان كشور همسايه ايران نيز كسب كرده بود. چنانچه مقامات دانشگاهي و حلقه هاي ادبي آنكشور دوبار در طي سالهاي ۱۳۳۵ و ۱۳۴۰ از استاد خليلي دعوت نمودند و استاد مورد استقبال فراوان حلقه هاي فرهنگي آن ديار قرار گرفت.
استاد خليل الله خليلي در بهار ۱۳۶۶ خورشيدی در شهر اسلام آباد پاکستان چشم از جهان فرو بست و به نام های سترگ جاويد اين سرزمين پيوست..

نوت: نمیدانم نویسنده مطلب کی استُ در هر صورت از وی تشکر میکنم

زندگی نامه استاد خليل الله خليلی

مطالب مشابه :

Recommendation

نظام وظیفه در قالب طرح تحقیقاتی

زندگي نامه استاد غلامحسين بنان

زندگی نامه استاد شهریار پرهیزکار

زندگی نامه استاد خليل الله خليلی

توصيه‌هاي اخلاقي از زبان آيت‌الله مجتهدي تهراني

شیوه تدوین پایان نامه دوره کارشناسی و كارشناسي ارشد