معرفی استان بوشهر
استان بوشهر از استانهای جنوبی ایران و هفدهمین استان بزرگ کشور به لحاظ مساحت است که در حاشیه خلیج فارس قرار دارد. مرکز این استان بندر بوشهر می‌باشد.
این استان به‌علت قرار گرفتن در ساحل استراتژیک خلیج فارس، صادرات واردات دریایی، صنعت صیادی، وجود ذخایر نفت و گاز (پارس جنوبی و شمالی)، کشاورزی و نخلداری و وجود نیروگاه هسته‌ای از اهمیّت راهبردی و اقتصادی برخوردار است؛ به گونه‌ای كه پايتخت انرژی ايران لقب گرفته‌است. مبارزه مردم بوشهر علیه نیروهای خارجی در یکصد سال اخیر از شاخص‌های مهم تاریخی این استان است.
|
|
جغرافیای استان
موقعیت
استان بوشهر از شمال به قسمتی از استان خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد، از شرق به استان فارس، از جنوب و غرب به خلیج فارس و از جنوب شرق به قسمتی از استان هرمزگان محدود است. این استان با مساحتی حدود ۲۷٬۶۵۳ کیلومتر مربّع، جمعیّتی برابر ۸۸۶٫۲۶۷ نفر دارد. استان بوشهر با خلیج فارس بیش از ۷۰۷ کیلومتر مرز دریایی[۱] دارد. استان بوشهر بین ۲۷درجه و ۱۹دقیقه تا ۳۰درجه و ۱۶دقیقه عرض شمالی و ۵۰درجه و ۱دقیقه تا ۵۲درجه و ۵۹دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار دارد.
 |
استان کهگیلویه و بویراحمد | استان خوزستان | خلیج فارس | |
| استان فارس |  |
خلیج فارس | ||
 استان بوشهر  | ||||
 | ||||
| استان هرمزگان | خلیج فارس | خلیج فارس |
تقسیمات کشوری
استان بوشهر دارای ۹ شهرستان، ۲۳ بخش و ۴۵ دهستان و شامل ۳۰ شهر و حدود ۹۱۰ آبادی می‌باشد.
طبیعت استان
استان بوشهر از دو بخش جلگه‌ای حاشیه ساحلی غربی و کوهستانی نوار شرقی منتهی‌الیه زاگرس جنوبی است.
ارتفاعات استان بوشهر که ادامه زاگرس فارس می‌باشد گچ‌ترش (رشته کوه) نام دارد. در نواحی جنوبی ارتفاعات به دریا نزدیک می‌شوند و به ارتفاعات نوکند مشهورند. قلل درانگ - کلات بوریال مند و کجور در رشته کوه کار یا کارتنگ سواحل تنگستان قرار دارند. مهمترین کوههای استان شامل: کوه خورموج (با ارتفاع ۱۸۶۰ مرتفع ترین قله استان بوشهر) در شهرستان دشتی، کوههای گیسکان (۱۶۰۰متر) و بزپر یا پشت پر (۱۴۲۰متر) در شرق برازجان، کوه سیاه (۱۵۰۰متر) در دشت پلنگ، کوه درنگ (۱۲۲۳متر) در شهرستان دیر، گچور (۱۶۰۳متر) و بوریال (۷۳۰متر) در تنگستان و ارتفاعات بوشکان و پازنان است.
جلگه ساحلی استان در امتداد رود دالکی و دهانه رود حله دارای ۷۰ کیلومتر و در امتداد رود مند دارای ۱۲۰ کیلومتر عرض می‌باشد. و اغلب خاک منطقه شور و قلیایی است.
حوزه آبریز استان: رود مند که علاوه بر رودخانه‌های استان فارس، رودخانه‌های شور خورموج - دشت پلنگ - سنا - باغان در استان همه به آن سرازیر می‌شوند. رود حله که از به هم پیوستن رودخانه دالکی و شاپور تشکیل می‌شود، هر دو به خلیج فارس می‌ریزند. رودخانه‌های اهرم - دره آبداری و گپ و شور گناوه از رودخانه‌های فصلی استانند. نه چشمه آبگرم در پهنای استان قرار دارد.
چهار ناحیه طبیعی استان تحت حفاظت محیط زیست قرار دارند که شامل: منطقه حفاظت‌شده مند، منطقه حفاظت‌شده نای‌بند، منطقه حفاظت‌شده حله و پناهگاه حیات وحش کوه‌سیاه می‌باشد.
آب و هوای استان گرم و خشک و در نواحی ساحلی گرم و مرطوب است. حداکثر دمای مطلق آن ۵/۵۲ درجه سانتیگراد و حداقل آن ۱- درجه و دمای متوسط سالانه استان ۷/۲۵ درجه می‌باشد. میانگین بارش ۲۲۰ میلیمتر است. هوای آن ۷ماه گرم - ۲ماه معتدل تا سرد و ۳ماه معتدل تا گرم می‌باشد. چهارده باد محلی در این استان شناخته شده‌است.
تاریخچه استان
نقشه‌ای از سرزمین ایلام باستان (قرمز) و نواحی همسایه آن
قديمی‌ترين نشانه‌های بدست آمده از سكونت در سرزمين بوشهر، به عهد عيلامی و تمدن بين‌النهرين برمی‌گردد. در زمان مادها در آغاز سده هشتم قبل از ميلاد سرزمين بوشهر جزء يكی از ايالتهای جنوب غربی آن دولت بوده و در زمان حكومت هوخشتره جزو ساتراپ‌نشين چهاردهم دولت ماد بوده است. از دوره هخامنشيان آثار با ارزشی در اطراف شهر برازجان كشف شده است . در دوره ساسانيان و در زمان اردشير بابكان شهر و رام اردشيری در دو فرسنگی شهر بوشهر بنا نهاده شد كه اكنون خرابه‌های آن به نام ريشهر معروف است. شهر بوشهر در گذشته به اسامی ليان، ريشهر، راشهر، انطاكيه، بندر نادری يا ابوشهر ناميده می‌شده است. از اواخر قاجاريه تا سال ۱۳۱۶ كشور ايران به ۲۷ بخش تقسيم شده بود كه بوشهر، بنادر و جزاير خليج فارس يكی از اين بخشها محسوب می‌گرديد. از اين سال در تقسيمات جديد كشوری، بوشهر و توابع آن يكی از شهرستانهای استان هفتم محسوب شده و جزء قلمرو استانداری فارس گرديد. در سال ۱۳۳۹ تغييراتی در تقسيمات سياسی كشور داده شد و بوشهر و توابع آن به نام فرمانداری كل بنادر و جزاير خليج فارس به مركزيت بوشهر از استان فارس جدا گرديد. در اوايل دهه ۱۳۴۰ اين فرمانداری كل و فرمانداری كل بنادر و جزاير دريای عمان تحت عنوان فرمانداری كل بنادر و جزاير خليج فارس و دريای عمان ادغام گرديد. در آذر ماه سال ۱۳۴۶ اين فرمانداری كل به استان ساحلی تغيير نام يافت و بوشهر و توابع آن زير نظر استانداری ساحلی به مركزيت بندر عباس قرار گرفت. در آذر ماه سال ۱۳۴۹ شهرستانهای بوشهر و دشتستان تحت عنوان فرمانداری كل بوشهر از استان ساحلی جدا گرديد و نهايتاً در تاريخ ۹ مهرماه ۱۳۵۲ استان بوشهر با دو شهرستان بوشهر و دشتستان تشكيل و پس از آن تاکنون به ۹ شهرستان تقسیم شده است.[۲]
مردم‌شناسی
جمعیّت
جمعیّت و پراکندگی: استان بوشهر براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۸۸۶٫۲۶۷ نفر جمعیّت دارد که از این مقدار، ۶۵٫۲ درصد در نقاط شهری و بقیه در نقاط روستایی سکونت داشته و کمتر از یک درصد آنان غیر ساکن هستند. ساختار جنسی و سنّی: در این استان در مقابل هر ۱۰۰ زن ۱۱۲ نفر مرد یعنی ۵۳٪ مرد در مقابل ۴۷٪ زن می‌باشد. جمعیت روستانشین ۳۵٪ و جمعیت شهرنشین ۶۵٪ می‌باشد. تراکم جمعیت استان در سال ۱۳۸۱ برابر با ۳۵ نفر در هر کیلومتر مربع می‌باشد. نرخ رشد متوسط جمعیت بین سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۱ برابر با ۶/۱ درصد نسبت به پنج سال قبل ۷۵-۱۳۷۰ برابر با (۳۸/۱) در حال افزایش بوده‌است. این نرخ بین سالهای ۷۰-۱۳۶۵ برابر با ۵۵/۲ بوده‌است.[۳]
آمار جمعیّتی بعد از این قسمت همه از سرشماری ۱۳۷۵ گرفته شده‌اند و با آخرین سرشماری کشور مطابقت ندارند.
ساختار جنسی و سنّی: در این استان در مقابل هر ۱۰۰ زن ۱۰۴ نفر مرد وجود داشته‌است. این نسبت در بین اطفال کمتر از یک ساله برابر ۱۰۵ و در بین بزرگسالان (۶۵ساله و بیشتر) برابر ۱۰۷ بوده‌است. وضع زناشویی: در مهر ماه ۱۳۶۵ ش در بین جمعیّت ۱۰ ساله و بیشتر نقاط شهری استان بوشهر ۱/۵۶ درصد از مردان و ۴/۶۵ درصد از زنان، حداقل یک بار ازدواج کرده بودند. این نسبت در نقاط روستایی برای مردان ۳/۵۶ درصد و برای زنان ۶/۶۳ درصد بوده‌است. نسبت افراد هرگز ازدواج نکرده در جمعیت ده ساله و بیشتر در نقاط شهری، برای مردان ۹/۴۱ درصد و برای زنان ۱/۳۳ درصد و در نقاط روستایی، برای مردان ۳/۴۲ درصد و برای زنان ۱/۳۵ درصد بوده‌است.
مهاجرت
منطقه بوشهر به لحاظ موقعیت سوق‌الجیشی و وجود شرکت‌های بزرگ نفتی و اجرای طرح‌های صنعتی بزرگ مانند نیروگاه اتمی بوشهر و کشتی سازی، نیروی انسانی فعال استانهای مجاور و مناطق دیگر را به خود جذب کرده‌است. در داخل منطقه نیز جابجایی جمعیّت افزایش یافته‌است، زیرا به علّت کمبود امکانات کشاورز بویژه کمبود آب و زمینهای مورد نیاز و نبودن امکانات رفاهی و نیز پایین بودن سطح درآمد کشاورزان، مهاجرت روستائیان به شهرهای استان شدت گرفته‌است. به علّت نزدیک بودن این استان به شیخ نشینهای خلیج فارس، عدّه‌ای از اهالی منطقه، برای کار و امرار معاش به کشورهای واقع در کرانه خلیج فارس و دریای عمان مهاجرت کرده‌اند.
نژاد
با توجه به کشفیات باستانشناسی و مدارک مکتوب تاریخی، معلوم گردیده‌است که بخش‌های گوناگون ایران از جمله استان بوشهر سکونت‌گاه نژادها و گروههای گوناگونی بوده‌است. پیش از ورود و استقرار آریائیان در منطقه بوشهر، نژادهادی بومی در این سامان می‌زیسته‌اند و مدارکی که از عصر حجر، کاکولیتیک و برنز (مفرغ) قدیم باقی مانده‌است بر این قضیه گواهی می‌دهد که علاوه بر نژاد مدیترانه‌ای، نژادهای دیگر مانند :دراویدی، سیاه پوست، سامی، عیلامی، سومری، نوردیک، عرب، لر و بهبهانی در سرزمین بوشهر سکونت داشته‌اند و یا به مرور به این منطقه مهاجرت کرده‌اند. و فرهنگهای متفاوتی در آنجا با هم اختلاط یافته‌است[نیازمند منبع].
زبان و گویشها
نوشتار اصلی: گویش بوشهری
بیشتر مردم استان بوشهر به زبان فارسی جنوبی با گویش محلی تکلم می‌کنند. لهجه‌ها و گویشها در روستاها بیشتر از شهرها تنوع دارد. برخی از اهالی جزیره شیف و بنادر کنگان و عسلویه نیز به زبان عربی صحبت می‌کنند. فارسی در منطقه بوشهر با گویشهای بردستانی، گویش دشتی، گویش تنگستانی و گویش کازرونی و گویش اچمی گفتگو می‌شود. مردم سواحل خلیج فارس و جزایر آن به گویشی صحبت می‌کنند که رگه‌هایی از گویشها و زبانهای شبانکاره ای، بلوچی، کردی، ترکمنی، لری و برخی واژه‌های انگلیسی، هلندی، پرتقالی، هندی و عربی را داراست ولی استخوان بندی و ریشه آن فارسی است. مردم شهرستانهای شمالی استان مانند دیلم، گناوه و دشتستان با گویش متمایل به لری و مردم شهرستانهای جنوبی مانند جم و قسمت‌هایی از کنگان و دیر نیز به فارسی لهجه دار صحبت می‌کنند.
دین
بیشتر اهالی استان را پیروان اسلام تشکیل می‌دهند (اعم از شیعه یا سنی). ضمن این که گروه‌هایی چند از اقلیت‌های دینی زرتشتی، مسیحی و یهودی[نیازمند منبع] نیز در این استان زندگی می‌کنند. البته اقلیت‌های موجود در این منطقه عمدتا از افراد مهاجری هستند که بر حسب ضرورت شغلی در این نقاط (بیشتر در بوشهر، جم و عسلویه) مسکن گزیده‌اند. اهل سنت بوشهر نیز بیشتر در قسمت‌های جنوبی استان زندگی می‌کنند (به ویژه در شهرستان کنگان).
اقتصاد
اقتصاد استان به بخش‌های کشاورزی، دامداری، شیلات و تا حدودی به صنعت متکی است. این استان از نظر تولید خرما یکی از استانهای مهم کشور می‌باشد علاوه بر این صید ماهی یکی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی مردم این استان را تشکیل می‌دهد. صنایع این استان نیز به دو بخش صنایع دستی و ماشینی تقسیم می‌شوند و مهمترین آنها را صنایع کشتی و لنج سازی، توربافی، کوزه، سفال و... تشکیل می‌دهد. به غیر از شرکت ملی صنایع دریایی و نیروگاه اتمی مالکیت صنایع استان عمدتاً به بخش خصوصی تعلق دارد.
صنایع
بوشهر، پیش از بسیاری از شهرهای مهم ایران دارای صنایع جدیدی از قبیل یخ سازی و برق بوده‌است. مردم بوشهر از اولین ایرانیانی بودند که با مجله و روزنامه آشنا شدند. یکی از نخستین شهرهایی که کارخانه چاپ سنگی را وارد کرد، بوشهر بود؛ از همین رو در بوشهر روزنامه‌های زیادی همچون «مظفری»، «خلیج ایران» و «ندای جنوب» به چاپ و نشر می‌رسید.
هم اکنون استان بوشهر با توجّه به موقعیت استراتژیک خود و داشتن منابع و صنایع مختلفی نظیر نفت و گاز، بویژه میدانهای گازی پارس جنوبی در عسلویه و کنگان و پارس شمالی در دیر، بردخون و شهرستان دشتی به عنوان بزرگ‌ترین منبع مستقل گازی در جهان و وجود پالایشگاه عظیم گاز در جم و نیز دارا بودن یکی از مهمترین ترمینال‌های صادرات نفت خام جهان در جزیره خارک و همچنین اجرای طرح‌های کلان صنعتی از قبیل نیروگاه اتمی بوشهر، کشتی سازی و مانند اینها، انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک، سیمای خود را به‌عنوان یکی از مناطق مهم صنعتی و اقتصادی جهان تغییر دهد.
نیروگاه‌ها
نیروگاه‌های گازی تولید برق کنگان، بوشهر، خارک و نیروگاه اتمی بوشهر، که در صورت بهره‌برداری، بیش از هزار مگاوات برق در فاز اول تولید و به ظرفیت تولید برق کشور می‌افزاید، توان فعلی و اصلی تولید انرژی استان را شامل می‌گردد.
حمل و نقل
راه هوایی
استان بوشهر دارای پنج فرودگاه در شهرهای بوشهر، خارک، عسلویه، بندر امام حسن و جم می‌باشد؛ که از اين ميان، فرودگاه بندر بوشهر جزو سه فرودگاه قديمی كشور می‌باشد.ارتباط شهرهای بوشهر و عسلویه با کشورهای حاشیه خلیج فارس به صورت هوایی تعریف شده است. هم اکنون کار مطالعات احداث فرودگاه جدید بوشهر آغاز شده‌است و قرار است این فرودگاه در 25 کیلومتری بندر بوشهر با پنج هزار هکتار وسعت ایجاد گردد. احداث این فرودگاه نیاز 100 سال آینده استان بوشهر را برطرف می‌نماید. فرودگاه جدید بوشهر به گونه‌ای جانمایی شده‌است که در مرکز شش شهر گناوه، برازجان، دلوار، خورموج، اهرم و بوشهر قرار گرفته‌است.
شبکه راه‌های زمینی
عمده‌ترین شبکه راه‌های زمینی استان عبارتند از:
- بوشهر ـ گناوه ـ دیلم ـ اهواز ـ تهران
- بوشهر ـ گناوه ـ دیلم ـ آبادان ـ خرمشهر
- بوشهر ـ برازجان ـ شیراز
- بوشهر ـ کنگان ـ بندر لنگه ـ بندر عباس
به منظور تسهیل ارتباطات زمینی استان در حال حاضر پروژه‌های بزرگراه جم ـ فیروزآباد، بزرگراه بوشهر ـ شیراز از محور برازجان و جاده اهرم ـ فراشبند و بزرگراه درون استان چغادک ـ عسلویه در حال انجام می‌باشد.
شبکه راه‌آهن [ویرایش]
مطالعات اجرای پروژه راه‌آهن شیراز ـ بوشهر به پایان رسیده و براساس برنامه‌های ارائه شده، این استان از طریق محورفیروزآباد ـ بوشهر به شبکه راه‌آهن سراسری ملحق خواهد شد. طول این مسیر 647 کیلومتر است که حدود 300 کیلومتر از آن در حوزه استان بوشهر قرار داشته و در 12 قطعه اجرا خواهد شد. هم اکنون دو قطعه از این قطعات و به طول 100 کیلومتر در دست احداث است. دو قطعه دیگر از این خط آهن نیز به طول 95 کیلومتر در استان فارس در دست احداث می‌باشد.
بنادر [ویرایش]
مهمترین بنادر استان شامل بندر بوشهر، بندر گناوه، بندر دیلم، بندر ریگ، بندر دیر، بندر کنگان، بندر نخل تقی، بندر عسلویه و بندر عامری می‌باشد. بندر بوشهر با دارا بودن ۷ پست اسکله به طول بیش از ۱۱۷۰ متر، ظرفیت پذیرش کشتی‌های پانزده هزار تنی و تخلیه و بارگیری بیش از ۳ میلیون تن کالا در سال را دارد. این بندر دارای فضایی بالغ بر ۳۷ هزار مترمربع انبار سرپوشیده می‌باشد. اسکله مسافرتی والفجر نیز به جابجایی بار و مسافر میان این استان و کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌پردازد.
فهرست‌ها
ره‌آورد
جاذبه‌های گردشگری
دخمه‌های شهر باستانی سیراف
قلعه نصوری
بناهای تاریخی استان بوشهر
- شهر باستانی سیراف
- خانه رئیسعلی (موزه)
- آرامگاه سیبویه
- کلیسای خارک
- امامزاده بی‌بی بانو
- امامزاده هاشم (پیر بیراهه آبگرمک)
- مسجد بردستان (دیر)
- قلعه نصوری
- کاخ بردک سیاه
- مطالب مشابه :
کمبود خوابگاه مشکل اساسی برای دانشگاهای بوشهر
رئیس دانشگاه علمی کاربردی استان بوشهر در ارتباط با وضعیت این دانشگاه برای سال تحصیلی جدید اظهار داشت: به منظور انجام کارهای دانشجویان جدیدالورود ستاد ثبت‌نام تشکیل داده‌ایم. دکتر فضل‌الله لک از راه‌اندازی سامانه جامع برای این دانشگاه خبر داد و ...
استاندار دانشگاه علمی کاربردی فنی و حرفه ای کنگان را افتتاح کرد
اختصاصی کنگان نیوز : دانشگاه علمی _ کاربردی فنی حرفه ای کنگان با حضور استاندار بوشهرراه اندازی شد. استاندار بوشهر در آیین راه اندازی این واحد دانشگاهی گفت:راه اندازی این واحدهای دانشگاهی با رشته های فنی برای توسعه استان ضروری است.
علمی کاردبری گناوه قهرمان فوتسال جشنواره ورزش های همگانی استان بوشهر
به گزارش ایرنا، در دیدار نهایی این مسابقات که با حضور 13 تیم از مراکز علمی کاربردی استان بوشهر برگزار شد، دانشگاه گناوه توانست با یک بازی خیره کننده و با نتیجه 4 بر 1 بر تیم مدعی استانداری بوشهر غلبه کند و به مقام قهرمانی این دوره از ...
ورودی بی روح بوشهرومشکل مردم!!
ورودی بی روح بوشهرومشکل مردم!! به قلم : حسین سرمشقی عضو کانون بصیرت بسیج دانشجویی استان بوشهر. دانشجوی دانشگاه علمی کاربردی استانداری بوشهر. شهر بوشهر را به جرات می توان به عنوان شهر نمونه کشور محسوب نمود.شهر بوشهر به لحاظ موقعیت ...
برگزاری اولین جلسه دبیران انجمن علمی مراکز علمی کاربردی در واحد استان
روز دوشنبه مورخه26/08/93 جلسه دبیران انجمن علمی مراکز علمی کاربردی استان در دانشگاه جامع واحد استانی با حضور مسئولین دانشگاه جامع برگزار شد در این جلسه جناب آقای مهندس اقایی بعنوان دبیرکمیته انجمن های علمی دانشجویی استان معرفی گردید و ...
برگزیده شدن غرفه پیام نور در هفته پزوهش
و در روز شنبه مورخ 29 آذرماه مراسم اختتامیه در دانشگاه علمی کاربردی با حضور دکتر شاهینی مسئول آموزش و پژوهش استان، آقای اسوار مسئول پژوهش دانشگاه پیام نور بوشهر،دکتر اسحاق جلالیان ریاست دانشگاه پیام نور بوشهر ،آقای مهندس خادمی معاون پژوهشی ...
معرفی استان بوشهر
جغرافیای استان. موقعیت. استان بوشهر از شمال به قسمتی از استان خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد، از شرق به استان فارس، از جنوب و غرب به خلیج فارس و از جنوب شرق به قسمتی از استان هرمزگان محدود است. این استان با مساحتی حدود ۲۷٬۶۵۳ کیلومتر مربّع، ..... دانشگاه پیام نور بندر دیر; دانشگاه پیام نور اهرم; دانشگاه پیام نور بندر عسلویه; دانشگاه پیام نور بندر کنگان; دانشگاه پیام نور جم; دانشگاه آزاد اسلامی بندر دیر; مرکز مدیریت آموزش و پرورش; مرکز آموزش کشتیرانی; دانشگاه جامع علمی کاربردی بوشهر ...
برچسب :
دانشگاه علمی کاربردی استانداری بوشهر