جشنها و مناسبتهای ایرانیان:

جشنها و مناسبتهای ایرانیان

مقدمه

نیاکان ما،ایرانیان باستان،به گواهی تاریخ،از شادترین ملتهای جهان بوده اند.آنان روزهای بسیاری از سال را به برگزاری جشن می پرداخته اند.انگیزهُ این جشنها،گذشته از شادی فطری نژاد ایرانی،پاس داشت یاد روزهای سرنوشت سازدر این نژاد کهن و سرزمین ایران بوده است.این جشنهای اسطوره ای،هنوز هم در میان پاره ای از ایرانیان،هرچند اندک برگزار می گردد.از میان این جشنها 4 جشن از همه پرارزش تر بوده است.

1-جشن نوروز:روز یکم تا ششم فروردین ماه

نوروز،بزرگترین جشن ایرانیان باستان،برابر با 1فروردین خورشیدی و 21مارس میلادی است.

ایرانیان بر این باور بودند که در این روز،خداوند آفرینش جهان را به پایان رساند.آنان جمشید،پادشاه باستانی قوم آریایی را پایه گذار نوروز و دیگر آیین های نیکو دانسته اند.در 6 روز برگزاری جشن نوروز،آیین های ویژه ای برگزار می شد که بسیاری از انها هنوز به جا مانده است.ایرانان برای این جشن،خانه های خود را پاکیزه می کردند،مکان برپایی جشن را می آراستند،بر روی میزی کوزهای آب،گلدانی از گل و آتشی افروخته می گذاشتند.در شب پایانی سال،چراغ خانۀدر گذشتگان خود را روشن می کردند چون بر این باور بودند که روح درگذشتگان به خانه های خود باز می گردند و از روسنی چراغ شادمان می شوند.هم چنین،در سپیده دم نوروز،بدن خود را با آب شستشو و پاکیزه می کردند.از دیگر آیین های نوروز،پوشیدن جامۀ نو،آراستن سفره هفت سین و کاشتن سبزی در هفت گونه دانه بود و هر کدا از ان دانه ها که بهتر می رویید،نشانه رونق کشت آن نوع دانه در آن سال بود.این آیین نشانگر ارزش کشت و کار در میان ایرانیان باستان است.

2-جشن تیرگان:روز 10 تیر ماه

تیرگان،جشن یزرگداشت میهن دوستی است.در اسطوره های ایرانی،چنین آمده است که در زمان منوچهر-شاه باستانی ایران-،تورانیان-اقوام همسایه شمالی ایران-که همواره برای دستیابی به سرزمین های حاصلخیز ایران،با ایرانیان در جنگ بودند،بر ایرانیان چیره گشتند و شرط پایان جنگ را چنین گذاشتندکه مرز ایران به وسیله پرتاب یک تیر تعیین گردد و هر جا آن تیر فرود آمد،همان جا مرز ایران و توران باشد.این شرط سخت،سبب از دست رفتن بخشهای وسیعی از ایران می گردید.سروش ایزدی به منوچهر پیام آورد تا کمانی ویژه بسازد و سرنوشت مرزهای ایران را به دست کمانگیری پاک نهاد و دیندار به نام آرش بسپارد.چون هنگام پرتاب تیر رسید،آرش به همگان گفت:مرا برای آخرین بار ببینید،چون می دانم که پس از پرتاب این تیرپیکرمن پاره پاره خواهد شد.آنگاه،تیر را با نیروی ایزدی و تمامی جان خویش پرتاب کرد و همان گونه که گفته بود،در همان جا در گذشت.آن تیر،در دورترین جای سرزمین خراسان بزرگ بر تنه درختی نشست و مرزهای سرزمیسن ایران را بر همان جای نهادند.ایرانیان به پاس این جانفشانی آرش کمانگیر،در این روز خجسته جشنی به نام تبرگان برپا می داشتند.

3-جشن مهرگان:روزهای دهم تا شانزدهم مهر ماه

جشن مهرگان،پس از نوروز،بزرگترین جشن ایرانیان بوده است.این جشن به نام مهر(میترا) که فرشته برابری، دوستی،پیمان و روشنایی است بر پا می گردد. بر پایه داستانهای کهن،در این روز،کاوه آهنگر،بر ضحاک ماردوش،بیگانه بیدادگری که بر ایرانان فرمان می راند،شورید و ایرانان،فریدون-که دارای فرۀ ایزدی بود-را به پادشاهی بر گزیدند.این روز را می توان جشن بازیافتن آزادی و رهایی از ستم بیگانگان و نیز روز پیروزی نیکی بر بدی دانست.پادشاهان ساسانی در این روز،مردم را پذیرا می شوند و هر کس می توانست برای دادخواهی،خود به نزد شاه برود.این جشن،به اندازه ای ارزشمند بود که پس از اسلام نیز از میان نرفت و در زمان خلفای اسلامی با شکوه تمام برگزار می گردید.هنوز هم در برخی کشورهای عدبی،این روز به نام(مهرجان)دستمایه برپایی جشن و پایکوبی است.از آیین های این جشن در میان ایرانیان،پوشیدن جامه های نو،گستردن سفره های رنگین و نهادن آیینه،گلاب،نوشیدنی وبه ویژه انار در آن سفره بود.

4-جشن سده:روز10بهمن ماه

جشن سده،از جشن های بزرگ آریایی است و زمان آ به پیش از تاریخ باز می گردد.داستان این روز را فردوسی،شاعربزرگ پارسی در کتاب ارجمند خود،شاهنامه،که هویت نامه نژاد ایرانی است،آورده است:هوشنگ،شاه دوران پیشدادی،روزی به هنگام شکاربا ماری سیاه روبرو می شود و سنگی به سوی او پرتاب می کند.مار می گریزد ولی پس از برخورد سنگ با سنگی دیگر،آتش پدیدار می شود و خار و خاشاک پیرامون خود را روشن می کند.هوشنگ و دیگر بزرگان آن را ارمغان خداوند می شمارند گرد آن به جشن و پایکوبی می پردازند و آن آتش را جاودان روشن نگاه می دارند.ایرانیان باستان،این روز را فرخنده می دانستند و در آن به جشن و پایکوبی و بر افروختن آتش می پرداختند.شاید جشن چهارشنبه سوری کنونی،بازمانده ای از جشن سده باشد،نام این جشن را ازآن رو سده گذاشتند که 50روز و 50شب به جشن نوروز مانده است.

جشنها و مناسبتهای ایرانیان:

مطالب مشابه :

مناسبت های اسفند ماه 91

برنامه سالانه فعالیت های پرورشی دبستان بقیه اله دو

جشنها و مناسبتهای ایرانیان:

مناسبتهای ماه شوال المكرم

تقویم اجرایی مجتمع سال تحصیلی 1391

مناسبتهای ماه ربيع الاول

برنامه سالیانه