210- معماران بزرگ ایرانی(3) استاد هوشنگ سیهون (سیحون): مرد بناهای ماندگار

چکیده ی آنچه از بررسی ده ها سایت و وبلاگ در مورد «مرد بناهای ماندگار» بدست آوردم ،

پیشکش دوستان گرامی :

استاد هوشنگ سیهون

مرد بناهای ماندگار ایران

معمار و نقاش بزرگ

در سال 1299 خورشیدی ، در خانواده ای هنرمند و اهل موسیقی ، در تهران به دنیا آمد.

پدربزرگش «میرزا عبدالله» پایه گذار موسیقی سنتی ، معروف به «پدر موسیقی سنتی ایران» بود و مادرش «مولود خانم» تار و سه تار می نواخت و «احمد عبادی» داییش بود...

اما هوشنگ ، کودکی بود که به جای موسیقی ، به نقاشی گرایش داشت و از روزی که توانست زغالی به دست گیرد ، نبوغ خود را در نقاشی به نمایش گذاشت.

با آغاز به کار «دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران» ، از نخستین دانشجویان معماری بود که در 4 سال ، به عنوان بهترین دانشجوی معماری ، در سال 1323 دانش آموخته شد.

طرح او در مسابقه ی «طرح آرامگاه بوعلی» در سال 1324بهترین شد.

همان سال به پیشنهاد «آندره گدار» ریاست دانشکده هنرهای زیبا ، بورسیه «بوزار» پاریس گرفت و به فرانسه رفت و شاگردی «اوتلو زاوارونی» کرد و پس از 4 سال ، همزمان با آغاز ساخت «آرامگاه بوعلی» (1949 مسیحی) با نشان دکترای هنر ، به ایران بازگشت و همزمان با آموزش در «هنرهای زیبا» (5 سال استاد معماری بود) ، دفترکار خود را در تهران پایه نهاد.

در سال 1341 خورشیدی ، به عنوان سومین رییس دانشکده هنرهای زیبا (پس از آندره گدار و محسن فروغی) برگزیده شد و سه رشته ی «شهرسازی» ، «تئاتر» و «موسیقی» را در آن بنیاد نهاد.

برجسته ترین کارهای استاد هوشنگ سیهون :

آرامگاه بوعلی - همدان

آرامگاه نادرشاه افشار – مشهد

آرامگاه خیام نیشابوری – نیشابور

آرامگاه کمال الملک – نیشابور

بازسازی و گسترش آرامگاه فردوسی - توس

طرح ساختمان ایستگاه راه آهن تهران (که با تغییراتی خلاف نظر او ساخته شد!)

بانک سپه بازار

ساختمان ادارات مرکزی برق و انبارها و پست فشار قوی

ادارات آتش نشانی تهران

سینما سانترال

سینما آسیا

ونزدیک به 150 خانه و ویلای شخصیت های بنام آن زمان...

دیگر برجستگی های استاد سیهون :

در تهران و در گالری «مهر شاه» نمایشگاه مشترکی با «پابلو پیکاسو» برگذار کرد و پس از آن در سال 1972مسیحی ، همراه با نقاشان بزرگی چون «پیکاسو» و «سالوادور دالی» در نمایشگاهی در دانشگاه ماساچوست شرکت کرد.

سبک نقاشی های سیهون ، «کلافه های خط» ، خطوط موازی و پرپیچ و خمی است که برهمدیگر نمی گذرند و انسان فرورفته در روزمره اش را وادار به اندیشه می کند.

هنوز کسی پیدا نشده که مانند طرح های نقاشی سیهون را بیافریند.

دانشگاه های «ام.آی.تی» ، «هاروارد» ، «واشنگتن یونیورسیتی» و «برکلی» مجموعه ای از نقاشی های استاد سیهون را گردآوری و نگهداری می کنند.

دانشنامه ی «روسیه» و «کمبریج» ، نام هوشنگ سیهون را ثبت کرده اند.

استاد هوشنگ سیهون ، در سال های پیش از انقلاب اسلامی ، عضو «شورای ملی باستان شناسی» ، «شورای عالی شهرسازی» ، «شورای مرکزی همه دانشگاه های ایران» و «کمیته بین المللی ایکوموس(Icomos)» وابسته به یونسکو ، بوده و 15 سال مسوولیت بازسازی همه ساختمان های تاریخی ایران را برعهده داشته است.

کتاب «نگاهی به ایران» سیهون (طرح های او)، در سال 1973 در پاریس چاپ شد و کتاب «هوشنگ سیهون» (مجموعه ی دستاورد زندگی حرفه ای او ؛ معماری و نقاشی)به سال 1999 در کانادا.

زمینه های جهش معماری ایران و درخشش بزرگانی چون هوشنگ سیهون:

پس از کودتای سوم اسفند 1299 (پایان کار ننگین قاجارها که بر موج مذهب و ناآگاهی سوار بودند و آغاز کار پهلوی که نفی مذهب و باززنده سازی ملی گرایی را نردبان ساخته بود) گروهی از فرهیختگان دوستدار هنر ایران ، «انجمن آثار ملی» را پایه گذاشتند.

از نخستین کارهای ایشان ، برگزاری «هزاره فردوسی» و طرح ساخت «آرامگاه فردوسی» در توس بود که طرح «کریم طاهرزاده بهزاد» برگزیده و در جشن هزاره شاهنشاه سخن «فردوسی» به سال 1313 خورشیدی ، گشایش یافت.

آن روزها ، گویی ، دانش هایی چون مکانیک خاک و... کاربردی نداشت و ساختمان آرامگاه از آغاز ، فرونشست و 30سال بعد ، «هوشنگ سیهون» با افزودن فضاهایی نو (موزه و...) به طرح نخستین ، آن را بازسازی کرد.

سالهای جنگ دوم جهانی ، بودجه ی انجمن قطع شد و از کار بازایستاد.

پس از جنگ ، دوران تازه ی «انجمن آثار ملی» (سال 1323) با مسابقه های «طرح آرامگاه بوعلی» و «طرح آرامگاه سعدی» آغاز گشت که مسابقه ی نخست را «هوشنگ سیهون» برنده شد و دومی را طرح مشترک «محسن فروغی» و «علی صادق».

در سال 1333 مسابقه «آرامگاه نادر افشار» برگزار شد که طرح «سیهون» در مرداد 1334 برنده اعلام شد و همزمان با ساخت آرامگاه (اسفند 1334) طرح تندیس نادرشاه سوار بر اسب ، به استاد «ابوالحسن صدیقی» سفارش داده شد که ایشان ، آن تندیس شگرف برنزی را در ایتالیا شکل داد و بر فراز ساختمان آرامگاه نصب کرد.

انجمن ، طرح ساخت «آرامگاه خیام نیشابوری» را به استاد سیهون سفارش داد (خبری از مسابقه نبود) و ایشان به استادی و زیبایی ، معماری را با ریاضی و مثلثات و حکمت و اخترشناسی و... (12 دانشی که عمرخیام نیشابوری در آنها چیره و استاد بوده) آمیخت و ساختمانی شگرف پدید آورد.

از ویژگی های برجسته ی کارهای استاد ، این است که همه ی طرح ها ، به فراخور کانسپت آنها ، از ساختمایه های ساده و پایدار بومی ساخته و آموزه های کلاسیک «بوزار» در آنها پیاده شده است.

طرح های استاد ، به استادی ، آمیزه ای هستند از هنر و معماری ایران با ساختمایه و دستاوردهای نوین دانش ساختمان (اسکلت فلزی ، بتن ، شیشه و...) که جان هنر ایرانی در کالبد یکایک آنها هویداست.

مرد بناهای ماندگار ایران ، نخستین معمار ایرانی است که «پلان آزاد» را در طرح خانه ها بکار برد.

برداشت او از «پلان آزاد» ، بیشتر به اندیشه معمارانی چون «ریچارد نوتراست» نزدیک است تا ایده ی «پلان آزاد» جنبش معماری مدرن و «له کوربوزیه».

*****************************************

دوستی پرسیده بود که «هوشنگ سیحون» درست است یا «هوشنگ سیهون»؟!

یاد پرسش دوستی افتادم که مشکلش این بود که «چرا سده را با ص نمی نویسیم؟ مگر وابسته به عدد صد نیست؟»!!!

نگاهی به نوشتار «چون عرب ها پ،چ،ژ و گ ندارند...»کردم و افسوس خوردم که چرا؟!!

ولی عرب ها «ه و ت» دارند و نمی تونن «تهران و توس و سیهون و جیهون» رو مث آدم بگن و با «سیحون و جیحون و طوس و طهران» چه میخوان بگن؟!!

ما که به «در» پارسی ، میگیم «درب» (عربی به معنای دروازه) چقدر عربیم!!!!!!!!!

هنگامی باید تا شاید به بررسی و چالش اندیشه های معماری استاد بپردازیم...

امید...

اگه می خواین بیشتر بدونین ، یه سری به این وبلاگ بزنین:

http://zakroos.persianblog.ir/post/125

نوشتار خوب و شایسته ایه...

پایدار و خجسته باد «ایران» و «ایرانی».

مجتبا نبی زاده «م.رها»

210- معماران بزرگ ایرانی(3) استاد هوشنگ سیهون (سیحون): مرد بناهای ماندگار

مطالب مشابه :

هوشنگ سیهون

210- معماران بزرگ ایرانی(3) استاد هوشنگ سیهون (سیحون): مرد بناهای ماندگار

هوشنگ سیحون جاودانه شد

پروژه معماری اسلامی پروژه معماری معاصر پروژه معماری جهان

تخت جمشید

مطالعات مجموعه توریستی تفریحی

معرفی استاد هوشنگ سیحون