اصول شکار کبک

راهنمای شکار کبک

می خواهم در مورد شکار کبک مطالبی را که در اثر تجربه ومطالعه ی منابع بدست آوردم برایتان بنویسم. شکار کبک متاثر از عوامل زیر میباشد:

1. نوع اسلحه و مهمات مورد نیاز

2. لوازم مورد نیاز

3. چگونگی یافتن کبک

4. سازوکار و روش های شکار

5. شرایط آب و هوایی

نوع اسلحه و مهمات مورد نیاز

از تفنگ ساچمه زنی در انواع و کالیبرهای گوناگون می توان برای شکار این پرنده استفاده کرد. البته در این که کالیبر 12 برای شکار کبک، بسیار بزرگ است، شکی نیست. یکی از مضرات استفاده از اسلحه های کالیبر 12، خستگی ناشی از سنگینی این اسلحه در آخر روز شکار است و استفاده از کالیبر 20 برای این منظور مناسبتر است. با این وجود کالیبر 12 در ایران بسیار رایج تر است. جدای از مساله کالیبر، باید اسلحه ای به کار برد که در شرایط مختلف جوی نظیر باد، باران، بوران و برف و پوشیده شدن اسلحه با خاک و گل که در شکار کبک با آن مواجه خواهید شد، بتواند شلیک کند. استفاده از نوع فشنگ وشماره ی ساچمه ی آن بستگی به شرایط آب وهوایی از نمره 2الی 5میتواند در شکار کبک موثر باشد.یعنی در هوای سرد از ساچمه های درشت که دیر تر سرد شده باید استفاده کرد.ولی معمولا نمره 3و4کاربرد بیشتری دارد.

کجا می توان کبک را یافت

یافتن محل کبک زیاد دشوار نیست و بسته به شرایط توپوگرافی، آب و هوایی و جغرافیایی منطقه، زمان و ساعت دارد که جداگانه درباره آنها بحث میشود:

توپوگرافی (شکل زمین)

اگر شما اهل سربالایی رفتن نیستید، بهتر است که شکار کبک را فراموش کنید. کبک ها دوست دارند که سربالایی راه بروند. بودن در بلندی، امتیاز با ارزشی برای کبک محسوس می شود. کبک در هنگام احساس خطر از این امتیاز استفاده می کند و معمولا همیشه به سمت پایین پریده و از ارتفاعی که در آن بوده برای افزایش سرعت پرواز خود استفاده می کند. کبک ها عاشق مناطق پر شیب و سنگلاخی هستند که رفتن به این مناطق و شکار در انجا مشکل است. در واقع هر جا که شما احساس کردید رفتن به آنجا مشکل و پردردسر خواهد بود، احتمال اینکه آنجا کبک بیابید بیشتر است.

شرایط آب و هوایی

باران:

باران بدترین حالت است. در دمای نزدیک صفر و با بارش باران، نمی توان گرم ماند. با در نظر گرفتن مشکلاتی همچون گیر کردن ماشین در راه، پوشیده شدن کامل پوتین ها با گل (مخصوصا اگر بخواهید با این پوتین های گلی روی صخره های خیس راه بروید !) و صدها مشکل دیگری که در روز بارانی با آن مواجه خواهید شد، ماندن در خانه و تماشای فوتبال یا فیلم، عاقلانه ترین کاری است که می توان به جای رفتن به شکار کبک، انجام داد. با اینحال اگر بخواهیم دو مقوله منطق و شکار کبک رو از هم جدا کنیم، اگر در باران به شکار کبک رفتید و آنها را پیدا کردید، به احتمال زیاد آنها سر جای خود خواهند ماند و شکار آنها آسانتر است، چون کبک علاقه ای به اینکه بالهای خیس خود را در معرض باد قرار بدهد ندارد و نمی پرد.

برف: برف در شکار کبک دوست شماست. وقتی در زمستان برف می بارد، کبک ها در دامنه های رو به جنوب، در کنار خط برف یا نزدیک به آن، جمع می شوند. منظور از خط برف جایی است که برف تمام شده و زمین بدون برف نمایان است. تا زمانی که مقدار برف زیاد نشده باشد، کبک می تواند با کندن آن تا عمق 20 سانتیمتری، غذا بیابد و ادامه حیات دهد.اگر عمق برف بیشتر شود، کبک به مناطق پایین تر که ارتفاع برف در انجا کمتر است، کوچ خواهد کرد.

باد: کبک باد را دوست ندارد. هنگام وزش باد، کبک ها خود را در دره ها، پشت صخره ها ،زیربوته هاو یا هر جای دیگری که آنها را از باد حفظ کند، جا می گیرند. در روزهای بادی، حواس خود را روی این مکانها، متمرکز کنید.

دما:سرما نیز یکی از عوامل موثر برای یافتن آسانتر کبک است. وقتی هوا سرد است، کبک ها را می توان در دامنه های رو به جنوب، در حفره هایی که در معرض باد نیستند یافت. در این وضعیت، آنها علاقه ای به رها کردن این حفره های گرم و نرم ندارند و شما می توانید آنها را بیابید. بر خلاف روزهای سرد، در روزهای گرم، کبک ها معمولا از فاصله 50 متری شما پرواز و از شما دور خواهند شد.

تغییرات روزانه: پاهای قوی کبک، برای لم دادن و ماندن در یک جا ساخته نشده اند. کبک ها روزانه از محلی به محل دیگر می روند و اساس این تغییر جا برای یافتن آب، غذا و پناهگاه می باشد.

آب: شنیده بودم که در روزهای گرم، کبک معمولا دو بار از چشمه آب می خورد. یکبار بعد از خروج از پناهگاه شبانه، قبل از طلوع خورشید و یکبار هم قبل از رفتن به پناهگاه هنگام عصر. ولی دیده ام که در هنگام ظهر نیز، کبک ها برای نوشیدن آب به سمت چشمه رفته اند و یا در پاییز، هر جا که آب بیابند می خورند و معمولا در محلهای دائمی آب و چشمه ها نمی توان آنها را یافت.

چرا: کبک چرا را از بامداد آغاز می کند و در طول روز به تناوب ادامه می دهد. کبک پرنده خوش خوراکی است و چینه دان هر کبکی که شکار می کنید، بجز در شرایط بد آب و هوایی، معمولا پر از چیزهایی است که تا آن موقع خورده. آگرچه آنها ساقه های سبز گیاهان را برای خوردن ترجیح می دهند ولی از حشرات، دانه ها، علفها و هر چیز قابل خوردن دیگری که بیابند، تغذیه می کنند. هنگام چرا آنها از صخره های محبوب خود جدا شده و گشت می زنند و این فاصله گرفتن از جایی که محل سکونت طبیعی آنهاست، با پیشرفت زمستان بیشتر می شود و گاه به صدها متر می رسد.

استراحت: در هوای گرم، کبک ها در سایه صخره ها مستقر می شوند و در هوای سرد دوست دارند که بر روی سطوح رو به آفتاب صخره های رو به جنوب، لم دهند. در هر دو صورت، این مکان جایی خواهد بود که بتوانند هنگام خطر، به پایین پرواز کنند و یا امکان دویدن به بالا را داشته باشند.

اقامت در شب: هنگام عصر، کبک به طرف پناهگاهی که برای گذراندن شب انتخاب کرده می رود و تمام شب و گاهی حتی مقداری از روز را در هوای سرد، در آن سپری می کند. کبک معمولا همیشه در صخره ها منزل می کند و احتمال اینکه آن را درست در لبه پایین صخره یافت از همه جا بیشتر است.

تغییرات فصلی: اگر فصل شکار را را به سه بازه زمانی تقسیم کنیم، این بخش را بهتر می توان توضیح داد: بازه اول از روز اول فصل تا زمان شروع بارندگی های پاییزی، دوم از زمان شروع بارش باران تا زمانی که بارش قابل توجه برف ( به میزان زیاد که باعث کوچ کبک بشود) آغاز می شود و سوم از زمان بارش برف تا انتهای فصل.

کوچ کبک ها در فواصل زمانی مذکور انجام می گیرد. در بازه زمانی اول، کبکها در منابع آب و چشمه ها دور هم جمع می شوند تا گروه های بزرگتری تشکیل دهند. در بازه دوم، کبک ها دامنه های شمالی را برای پیدا کردن گیاهانی که پس از باران روییده اند، به سمت بالا می پیمایند و بعد از بارش برفهای سنگین در بازه زمانی سوم، آنها به دامنه های جنوبی نقل مکان می کنند.

بازه زمانی اول (ابتدای فصل): یکی از مهمترین عوامل ادامه حیات کبک، آب است. قبل از بارش بارانهای پاییزی، سطح موفقیت شما در شکار این پرنده، به میزان دانش شما از محل و موقعیت چشمه های دائمی بستگی دارد.

بازه زمانی دوم: در این زمان، رویش گیاهان، کبک ها را از پناهگاه ها و حفره های نزدیک چشمه ها بیرون کشیده و در چهار گوشه منطقه پخش می کند. بدین ترتیب پیش بینی محل استقرار کبک بسیار مشکل است. آنها هر جا ممکن است باشند. میزان تجربه شکارچی و دانش او از رفتار کبک ها و تاکتیک های شکار این پرنده، در این زمان به یاری او خواهند آمد.

بازه سوم (انتهای فصل): بارش برف به کمک شما خواهد آمد. برف زیاد، کبک را از بلندی ها به زیر کشیده و شکارچی های تنبلی را که نای بالا رفتن از کوه را ندارند خوشحال می کند. در این موقع از فصل، کبک ها در دامنه های رو به جنوب، در کنار خط برف یا نزدیک به آن، جمع می شوند. منظور از خط برف جایی است که برف تمام شده و زمین بدون برف نمایان است. تا زمانی که مقدار برف زیاد نشده باشد، کبک می تواند با کندن آن تا عمق 20 سانتیمتری، غذا بیابد و ادامه حیات دهد.

پوشش منطقه تا حد امکان و سکوت

کبک می تواند انرژی و نیروی شما را به طور کامل تخلیه کند. نیروی بدنی شما محدود است و باید از آن به بهترین نحو استفاده کنید. کبک رو به بالا می دود و رو به پایین می پرد. سالها پیش، وقتی تجربه نداشتم، دنبال کبک در سربالایی ها می دویدم تا آنها را در تیررس خودم قرار دهم. این روش کارساز نبود. چرا که کبک ها سریعتر می دویدند و گهگاهی می ایستادند و نگاه می کردند که آیا من هنوز در تعقیب آنها هستم یا نه ! در این حالت بعد از مدتی دویدن در سربالایی، می ایستادم و با هن هن و تپش شدید قلب، نظاره گر پرواز و فرار دسته کبکی می شدم که دنبالش بودم ! این روش، کار درستی نیست و جز هدر دادن انرژی شما، ثمری ندارد.

استراتژی موثر، تعادل در ارتفاع است. ارتفاع خود را اگر ضرورتی ندارد، عوض نکنید. سعی کنید میزان دامنه هایی که باید از آنها بالا بروید را به کمترین مقدار ممکن برسانید.

تاکتیک های مختلفی برای شکار کبک وجود دارد که موفقیت در اغلب آنها بستگی به همراه داشتن سگ تربیت شده برای این کار دارد. با این وجود بدون سگ هم می توان به شکار کبک رفت و چون امکان تربیت و داشتن سگ، برای اکثر ما وجود ندارد، فقط در مورد روش شکار کبک بدون سگ صحبت می کنم.

شکار کبک بدون سگ مشکل تر است. باید تکنیک های یافتن کبک را که قبلا توضیح دادم، به خوبی فراگرفته و بکار گیرید. باید به جای استفاده از حس بویایی و غریزه شکاری سگ، از چشم و گوش و دانش خود از رفتار کبک ها، به دقت استفاده کنید.

اگر بنا دارید که دسته کبک را با صدا یا جستجوی چشمی بیابید، بعد از یافتن آنها، باید آنها را دور زده و به طرف بالای محلی که آنها را یافته اید حرکت کرده و سپس پایین بیایید. اگر شما بالا سر کبک ها باشید، شانس شما در شکار آنها بیشتر خواهد بود. ولی اگر از پایین به سمت آنها حرکت کنید، سریعتر از شما به طرف بالا فرار خواهند کرد و هرگز به آنها نخواهید رسید.

وقتی دسته کبکی را فراری می دهید، قسمت اصلی را با چشم تعقیب کرده و سعی کنید محلی که فرود می آیند را نشان کنید. اگر آنها از دامنه دید شما خارج شدند، آخرین نقطه ای که آنها را دیده اید، نشان کنید. چون احتمالا خیلی نزدیک به آنجا فرود آمده باشند. سپس به نزدیک محلی که نشان کرده اید رفته، بایستید و گوش دهید. ظرف مدت 5 تا 10 دقیقه، معمولا صدای آنها را خواهید شنید. دسته اصلی و کبک های پراکنده شده، همدیگر را صدا می کنند تا دسته اولیه را مجددا تشکیل دهند.

کبک های بالغ، بسیار هوشیار و مراقبند. هنگام شکار، باید همیشه ساکت باشید. اگر با همراهتان حرف بزنید و یا فریاد بکشید، آنها از فاصله خارج از تیررس اسلحه شما، فرار خواهند کرد. البته امکان اینکه شما به یک دسته کبک نزدیک شوید، بدون اینکه آنها شما را ببینند خیلی کم است. ولی اگر ساکت باشید، می توانید قبل از اینکه پرواز کنند، به فاصله مناسبی از آنها برسید. سعی کنید اگر با کسی به شکار می روید، به جای حرف زدن با اشاره دست و علامت دادن، همدیگر را از موقعیت کبک ها باخبر سازید.

بعد از تیراندازی، وقتی کبک تیر خورده فرود می آید، فقط و فقط به آن و به جایی که می افتد خیره شوید و به هیچ جای دیگر نگاه نکنید. به خاطر داشته باشید ارزش کبکی که در ساک شکار شما باشد، بسیار بیشتر از آنی است که در کوه گم کنید. اگر تفنگتان خالی شده، در عین حالی که فقط کبک را نگاه می کنید، آن را پر کنید. این کار نیاز به تمرین دارد و باید به انجام دادن آن مسلط شوید.

اگر کبک زخمی شده بود و پس از افتادن، بلند شده و به راه افتاد، روی زمین به آن شلیک کنید. فکر صرفه جویی در مصرف فشنگ و یا گرفتن کبک را از سر خود بیرون کنید. کبک می تواند با سرعت 45 کیلومتر در ساعت به طرف بالا بدود و شما هرگز به آن نخواهید رسید.

اصول شکار کبک

مطالب مشابه :

همه چیز درباره کبک

طرز صحیح شکار کبک

روشهای رایج شکار کبک

اصول شکار کبک

شکار کبک

راه های شکار کبک

50 نکته در شکار کبک