یادی از استاد فرزانه دکتر محمد جواد شریعت

محمد جواد شریعت طالخونچه (۱۵دی ۱۳۱۵طالخونچه،اصفهان - ۴آبان ۱۳۹۱اصفهان)، پژوهشگر، مترجم، نویسنده، محقق، فرهنگ‌نویس، مؤلف، قرآن‌پژوه، مولوی‌پژوه، حافظ‌شناس، خاقانی‌شناس، شارح، شاعر، ادیب، مدرس و مصحح ایرانی بود.

از دکتر محمدجواد شریعت آثار بسیاری شامل بیش از چهل کتاب و هشتاد مقاله به جا مانده است که فهرست برخی از کتاب‌های او عبارت است از: املا (دو جلد)؛ املای صحیح، با تقریظی از دکتر محمّد معین؛ آیینه‌ی عبرت، شرح قصیده‌ای از خاقانی؛ آیین نگارش؛ بدیهه‌سرایی در ادب فارسی؛ پروین، ستاره‌ی آسمان ادب ایران؛ تجزیه و ترکیب اشعار گلستان (دو جلد)؛ ترجمان البلاغه؛ ترجمه‌ی نهج الادب، تالیف نجم الغنی؛ ترجمه‌ی نهج البلاغه؛ تصحیح اسرار الغیوب، شرح مثنوی معنوی، تألیف خواجه ایوب؛ تصحیح دیوان حافظ همراه با معانی اشعار و ذکر معانی لغات و اصطلاحات و زیبایی‌های ابیات؛ تصحیح منهاج الطلب (کهن‌ترین دستور زبان فارسی)؛ تصحیح و تحشیه‌ی جواهر الاسرار و زواهر الانوار، شرح مثنوی مولوی از کمال‌الدین حسین بن حسن خوارزمی، (چهار جلد)، برنده‌ی جایزه‌ی کتاب سال؛ تصحیح و تحقیق التعرف لمذهب التصوف، تألیف ابوبکر محمد کلاباذی، به‌همراه ترجمه؛ جمله و جمله‌سازى؛ دستور زبان فارسی و انگلیسی (تطبیقی)؛ دستور زبان فارسی؛ دیوان اشعار دقیقی طوسی، به انضمام فرهنگ بسامدی آن؛ سخنان پیر هرات (شامل پنج رساله و منقولات میبدی)؛ شرح دیوان خاقانی به انضمام فرهنگ بسامدی آن؛ فرهنگ الشاهد (عربی ـ فارسی) و (فارسی ـ عربی)؛ فرهنگ املایی فارسی؛ فرهنگ فارسی در سه بخش: ادبیات فارسی، چینی و فرهنگ‌نویسی، با همکاری دکتر غلامرضا ستوده و هیئت چینی. برنده‌ی جایزه‌ی کتاب یونسکو به سال ۱۹۸۰م؛ کتاب‌های دوره‌ی تحصیلی راهنمایی، سه جلد با همکاری دکتر غلامعلی حدّاد عادل و استاد احمد سمیعی (گیلانی)؛ گزیده‌ی تفسیر کشف الاسرار ابوالفضل رشیدالدین میبدی معروف به تفسیر قرآن خواجه عبدالله انصاری.

زندگی نامه

دکتر محمد جواد شریعت طالخونچه در ۱۵دی ماه سال ۱۳۱۵خورشیدی در شهر اصفهان به دنیا آمد. پدرش روحانی باسواد و مطلعی بود که در یکی از روستاهای اصفهان به نام طالخونچه می زیست و جد مادری او مرحوم آیت الله میرزا محمد علی تویسرکانی از علمای طراز اول حوزه علمیه اصفهان بود. وی در محضر پدر مقدمات تحصیلات حوزوی را به نحو احسن فراگرفت و با کتابهای نصاب الصبیان، الفیه و شرح آن؛ یعنی سیوطی و جامع المقدمات انس و الفت داشت و هزار بیت ابیات عربی الفیه و کتاب نصاب را به تشویق پدر از بر کرد و همین امر علاقه و اشتیاق وی به زبان و ادبیات فارسی و عربی را سبب شد به طوری که از کلاس هشتم در سرودن شعر طبع آزمایی می کرد. تحصیلات ابتدایی را در روستا به پایان رساند و برای تحصیل در دوره متوسطه به اصفهان آمد و این دوره را در همین شهر به پایان رساند و در مدارس قدیم اصفهان تحت نظر دوستان پدر دروس حوزوی را نیز دنبال کرد. در سال ۱۳۳۳با مرگ پدر پشتیبان معنوی خود را از دست داد اما تعلیمات تربیتی آن مرحوم همواره همچون چراغی فرا راه وی قرار داشت. در سال ۱۳۳۴در دانشگاه تهران در رشته زبان و ادبیات فارسی به تحصیل مشغول شد و در همان زمان به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و در دبستانهای تهران به تدریس پرداخت. تا اینکه در سال ۱۳۳۷از دانشگاه تهران با درجه لیسانس فارغ التحصیل شد و به زادگاه خود بازگشت.

وی در دبیرستان هراتی و حکیم سنایی به کار مشغول گردید و به مدت ده سال دبیر دبیرستان بود. در سال ۱۳۳۹اولین اثر خود به نام املای صحیح را با مقدمه دکتر محمد معین منتشر ساخت. دومین اثر ایشان کتاب دستور زبان تطبیقی فارسی و انگلیسی بود که شامل قواعد هر دو زبان و مقایسه آنها است. از دیگر کارهای ایشان در این دوره، تالیف دو جلد کتاب املا برای دانش آموزان دبیرستان و دو فرهنگ کوچک لغت فارسی و کتاب تجزیه و ترکیب اشعار گلستان بود.

دکتر شریعت در حال سخنرانی سال ۱۳۳۳

در سال ۱۳۳۹در دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران پذیرفته شد. وی در خرداد ماه سال ۱۳۴۷از رساله خود با عنوان مطالعه در ترجمه تفسیر طبری به راهنمایی استاد محمد تقی مدرس رضوی دفاع کرد و در سمت استادیار در دانشگاه اصفهان مشغول به کار شد. وی در دوران تحصیل از دو کس فایده بسیار برد: مرحوم فروزانفر و مرحوم دکتر محمد معین. مرحوم دکتر معین کسی بود که او را با تحقیق آشنا کرد. روز اول ورود ایشان به دانشگاه با درس دکتر معین آغاز شد و در همان روز اول درس، رساله ای درباره خواجه نظام الملک بر عهده ایشان گذاشتند و منابعی هم معرفی کردند. مرحوم استاد بدیع الزمان فروزانفر نیز تأثیر بسزایی بر ایشان داشت. در دوره دکترا بسیار با ایشان مأنوس بود و مرحوم فروزانفر هم به ایشان علاقه مند بودند. از دیگر استادان ایشان می توان به استاد همایی، استاد مدرس رضوی و استاد بدیع الزمانی اشاره کرد.

فعالیتهای علمی مرحوم دکتر شریعت با ورود به دانشگاه بیشتر شد و غیر از نگارش مقالات علمی با تالیف و ترجمه برخی کتب، نیاز دانشجویان رشته ادبیات را مرتفع ساخت. از جمله این آثار می توان به ترجمه جلد اول تا چهارم مبادی العربیه به همراه پاسخ تمرینها، دستور زبان فارسی و آیینه عبرت (شرح قصیده ایوان مدائن خاقانی) اشاره کرد.

دکتر محمد جواد شریعت در سال ۱۳۸۹

ایشان از سال ۱۳۵۰به عنوان مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان به کار خود ادامه داد و در بیشتر سمینارها و همایشهای علمی و ادبی، سخنرانیها و مقالات ارزنده ای را عرضه کرد. وی در کنار فعالیتهای تخصصی دستور زبان، تحقیقاتی مطابق ذوق و سلیقه خود انجام می داد که حاصل آنها آثاری چون: سخنان پیر هرات، پروین ستاره آسمان ادب ایران بود.

در سال ۱۳۵۲به انگلستان رفت و در آنجا تدریس ادبیات فارسی در دانشگاه دورهام را به عهده گرفت و در سال ۱۳۵۶به همراه دکتر غلامرضا ستوده به چین سفر کرد و در آنجا برای تالیف فرهنگ فارسی – چینی به استادان دانشگاه پکن یاری رساند که این اثر در سال ۱۹۸۰برنده جایزه یونسکو گردید. همچنین حاصل جستجوی ایشان در میان نسخ خطی کتابخانه مسجد دون شی در پکن، تصحیح و چاپ کتاب منهاج الطلب بود.

غیر از آنچه ذکر شد ایشان در موضوع قرآن و مثنوی مولوی نیز آثار ماندگار و با ارزشی به یادگار گذاشتند؛ از جمله:۱- تصحیح شرح مثنوی خوارزمی به نام جواهر الاسرار و زواهر الانوار که به عنوان کتاب سال برنده جایزه گردید. ۲- تصحیح شرح دیگری در باب مثنوی با عنوان اسرار الغیوب نوشته خواجه ایوب که از شروح ممتاز مثنوی مولاناست. ۳- کشف الابیات مثنوی بر اساس چاپ نیکلسون که از آثار مرجع در ادبیات فارسی است. در باب قرآن پژوهی فهرست تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار که از بهترین تفاسیر قرآن و منبعی کم نظیر در احادیث و اقوال صوفیان به شمار می رود و چهارده روایت قرآن نیز از دیگر پژوهشهایی قرآنی ایشان محسوب می شود. در زمینه حافظ افزون بر مقالات متعدد، اثری با عنوان دیوان حافظ با معانی اشعار و لغات ابیات و شرح زیباییهای ابیات نگاشته اند که به گفته مرحوم هروی می توان آن را دایره المعارف حافظ نامید.

این ادیب دانشور در سال ۱۳۶۰پس از ۲۵سال خدمت عاشقانه و صادقانه بازنشسته شد و همچنان با اشتیاق راه تدریس و تحقیق را ادامه داد. ایشان در سال ۱۳۶۵از سوی دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد دعوت به همکاری شد. این مرد همیشه معلم، محقق و پژوهشگر نستوه تا پایان عمر پربار و ثمربخش خود همچون چراغی روشنگر راه دانشجویان بود و شاگردان بسیاری را تربیت کرد. خلق خوش، ظرافت طبع، گستره دانش و معرفت و خیرخواهی وی زبانزد همگان بود. متاسفانه این اسطوره مجسم علم و عمل پس از تحمل دوره کوتاه بیماری در چهارم آبان ۱۳۹۱در سن ۷۶سالگی در بیمارستان الزهرای اصفهان چشم از جهان فرو بست.

کارنامه علمی

تالیف، تصحیح و ترجمه

۱- املای صحیح، اصفهان: ثقفی ، ۱۳۳۹.

۲- دستور زبان تطبیقی فارسی و انگلیسی، اصفهان: مشعل، ۱۳۴۰.

۳- کتاب املا ، ۲جلد، اصفهان: مشعل، ۱۳۴۲.

۴- لغت فارسی ، اصفهان: مشعل، ۱۳۴۴.

۵- راهنمای زبان و ادبیات فارسی، اصفهان: مشعل، ۱۳۴۵.

۶- مطالعه در ترجمه تفسیر طبری، رساله دکتری به راهنمایی محمدتقی مدرس رضوی، دانشگاه تهران، ۱۳۴۶.

۷- کاملترین صرف و نحو عربی (ترجمه جلد چهارم مبادی العربیه) اصفهان: مشعل،۱۳۴۶.

۸- ترجمه و راهنمای مبادی العربیه، جلد ۲، اصفهان: مشعل، ۱۳۴۶.

۹- تجزیه و ترکیب اشعار گلستان ، اصفهان: مشعل، ۱۳۴۷.

۱۰- زمینه بحث درباره آیین نگارش، اصفهان: دانشگاه اصفهان، ۱۳۴۸.

۱۱- آیینه عبرت( شرح قصیده ایوان مدائن خاقانی)، اصفهان: دانشگاه اصفهان، ۱۳۴۸.

۱۲- جمله و جمله سازی ، اصفهان: مشعل، ۱۳۴۸.

۱۳- دستور زبان فارسی اصفهان: دانشگاه اصفهان، ۱۳۴۹و چاپ دوم با تجدیدنظر ، تهران: اساطیر،۱۳۶۴.

۱۴- سخنان پیر هرات ، تهران: امیرکبیر، ۱۳۵۵و چاپ دوم، ۱۳۵۸.

۱۵- پروین، ستاره آسمان ادب ایران،اصفهان:مشعل، ۱۳۵۶و چاپ دوم، ۱۳۶۸.

۱۶- منهاج الطلب(کهن ترین دستور زبان فارسی)، اصفهان: مشعل، ۱۳۵۹.

۱۷- ترجمه نهج البلاغه، اصفهان: مشعل، ۱۳۶۰و چاپ دوم، تهران: اساطیر، ۱۳۷۴و چاپ سوم، ۱۳۷۶.[۵]

۱۸- جواهر الاسرار و زواهر الانوار( شرح مثنوی مولوی)، ۴جلد، اصفهان: مشعل، ۱۳۶۱و چاپ دوم، تهران: اساطیر، ۱۳۸۴.

۱۹- فرهنگ فارسی– چینی، با همکاری غلامرضا ستوده و هیات چینی، پکن، ۱۹۸۳.

۲۰- کمال البلاغه، اصفهان، میثم تمار، ۱۳۶۲.

۲۱- کشف الابیات مثنوی، اصفهان: کمال، ۱۳۶۲.

۲۲- فهرست تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، تهران: امیرکبیر، ۱۳۶۳.

۲۳- دیوان دقیقی طوسی به انضمام فرهنگ بسامدی آن،تهران:اساطیر، ۱۳۶۸.

۲۴- چهارده روایت در قرائت قران مجید، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۸.

۲۵- کتاب تعرف، متن و ترجمه، تهران: اساطیر، ۱۳۷۱.

۲۶- کتابهای دوره راهنمایی تحصیلی، با همکاری دکتر حداد عادل و احمد سمیعی، ۳جلد، تهران: سازمان چاپ و نشر کتابهای درسی، ۱۳۷۴.

۲۷- گزیده تفسیر کشف الاسرار، تهران: اساطیر، ۱۳۷۴.

۲۸- دستور ساده زبان فارسی، تهران: اساطیر، ۱۳۷۶.

۲۹- اسرار الغیوب، ۲جلد، تهران: اساطیر، ۱۳۷۷.

۳۰- دیوان حافظ با معانی اشعار و لغات ابیات و شرح زیباییهای ابیات، اصفهان: آترپات، ۱۳۸۱.

۳۱- ترجمان البلاغه، اصفهان: دژنپشت، ۱۳۸۶.

مقالات

۱- انتقادی درباره دیوان عطار، راهنمای کتاب، سال ۶، شماره ۳، ۱۳۴۲.

۲- سهم دانشمندان ایرانی در تمدن اسلامی، یادنامه شیخ طوسی، مجلد ۳، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۵۴.

۳- قلمرو زبان حافظ ، یادنامه کنگره سعدی و حافظ، دانشگاه شیراز، ۱۳۴۹.

۴- پیشنهادی برای آسان نوشتن در زبان فارسی، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره ۵، ۱۳۴۸.

۵- افعال لازم و متعدی در تاریخ بیهقی، یادنامه بیهقی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۴۹.

۶- انتقاد از تاریخ زبان دکتر خانلری( جلد ۲)، ، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره ۹، ۱۳۵۱.

۷- بحثی درباره صفت مرکب، مجموعه سخنرانی های سومین مجلس بحث درباره زبان فارسی(وزارت فرهنگ و هنر)، ۱۳۵۴.

۸- اشتقاق از فعل، مقالات سومین کنگره تحقیقات ایرانی، جلد ۱، ۱۳۴۵.

۹- حذف، تخفیف، ترخیم، مجموعه مقالات چهارمین کنگره تحقیقات ایرانی، جلد ۱، ۱۳۵۴.

۱۰- حرف اضافه در سیاست نامه، مجموعه مقالات پنجمین کنگره تحقیقات ایرانی، ۱۳۵۳.

۱۱- ویژگیهای دستوری سیاست نامه، مجموعه مقالات ششمین کنگره تحقیقات ایرانی، ۱۳۵۴.

۱۲- داوری درباره سیاست نامه، مجموعه مقالات هفتمین کنگره تحقیقات ایرانی، ۱۳۵۵.

۱۳- بررسی اشعار دقیقی از دیدگاه دستور زبان، یادنامه دقیقی طوسی، ۱۳۵۵.

۱۴- بحثی درباره لفظ« افتادن» در لغت نامه دهخدا، گوهر، خرداد ۱۳۵۳.

۱۵- قدرت ترکیبی زبان فارسی، وحید، اردیبهشت ۱۳۵۳.

۱۶- انتقادی بر ترجمه تفسیر کمبریج، راهنمای کتاب، زمستان ۱۳۵۳.

۱۷- انتقادی بر کتاب فارسی سوم دوره راهنمایی تحصیلی، راهنمای کتاب، سال ۱۷، بهار ۱۳۵۴.

۱۸- انتقادی بر مرصاد العباد، راهنمای کتاب، بهار ۱۳۵۵.

۱۹- نقدی بر فارسی اول دبیرستان، راهنمای کتاب، سال ۲۰، شماره های ۷-۵، تابستان ۱۳۵۶.

۲۰- جایی که گاهی در آن دانش پیدا می شود (دانشگاه)، روزنامه کیهان، آبان ۱۳۵۱.

۲۱- خانه از پای بست ویران است، روزنامه کیهان، شماره ۹۹۶.

۲۲- کتابخانه مسجد دون شی در شهر پکن،راهنمای کتاب، سال۲۰، شماره های۱۰-۸، بهار ۱۳۵۵.

۲۳- فعل، متمم، مفعول به واسطه، قید، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، سال ۱۰، شماره ۱۱، ۱۳۵۴.

۲۴- دگرگونیهای لفظ در مثنوی مولوی، جشن نامه استاد مدرس رضوی.

۲۵- منهاج الطلب یکی از کهن ترین دستورهای زبان فارسی، آینده، سال ۶، شماره ۷و ۸، مهر و آبان ۱۳۵۹.

۲۶- تاثیر زبانهای خارجی در زبان فارسی معاصر، اولین سخنرانی در دانشکده زبانهای خاوری دانشگاه پکن.

۲۷- نثر معاصر فارسی، دومین سخنرانی در دانشکده زبانهای خاوری دانشگاه پکن.

۲۸- فرهنگ نویسی و فرهنگهای فارسی و طرز استفاده از آنها، سومین سخنرانی در دانشکده زبانهای خاوری دانشگاه پکن.

۲۹- ضمیر و کاربرد آن در دیوان حافظ، نامواره دکتر افشار، جلد ۶، صص ۳۳۲۹-۳۳۶۳.

۳۰- نقدی بر دیوان حافظ چاپ دکتر خانلری، آینده، شماره های ۹و ۱۰، آذر و دی ماه ۱۳۶۰.

۳۱- کهن ترین نسخه دیوان سعدی و طرز استفاده از آن، کیهان فرهنگی، شماره ۱۰، دی ۱۳۶۳.

۳۲- روابط تاریخی میان چین و ایران، نامواره دکتر افشار، شماره دوم.

۳۳- آفتاب در ادب فارسی، فرهنگ ایران زمین، جلد ۲۷، ص ۸۵-۹۷.

۳۴- زمزمه محبت(مصاحبه)، رشد آموزش زبان و ادب فارسی، تابستان ۱۳۶۵.

۳۵- نگاهی دیگر به غلط ننویسیم، نشر دانش، سال هشتم، شماره ۵، مرداد و شهریور ۱۳۶۸.

۳۶- طبری و اولین ترجمه قران به زبان فارسی، کیهان فرهنگی، سال ۶، شماره ۶، شهریور ۱۳۶۸.

۳۷- اظهارنظر درباره حافظ( اقتراح)، کیهان فرهنگی، سال پنجم، شماره ۸.

۳۸- نکته هایی در شعر حافظ،کیهان فرهنگی، سال پنجم، شماره ۸.

۳۹- چهره پیر هرات در آیینه کشف الاسرار، سخنرانی در انجمن فلسفه به مناسبت هزارمین سال وفات خواجه عبدالله انصاری.

۴۰- راههای درست آموزش زبان و مشکلات آن، سخنرانی در سومین سمینار زبان فارسی، زبان علم.

۴۱- زبان علمی و واژه سازی، سخنرانی در دومین سمینار زبان فارسی،زبان علم.

۴۲- نکته ای در بیتی از حافظ، یغمای سی و دوم، یادنامه حبیب یغمایی، صص ۱۵۳-۱۵۶.

۴۳- فعل در دیوان حافظ، سخن اهل دل، مجموعه سخنرانیهای کنگره حافظ.

۴۴- استفاده از فرهنگها در تصحیح شاهنامه فردوسی، سخنرانی در کنگره جهانی فردوسی.

۴۵- لغات و ترکیبات نو، سخنرانی در چهارمین سمینار زبان فارسی، زبان علم.

۴۶- مقابله فرهنگها، مجله گسترش،سال۷، شماره۴، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۲.

۴۷- در سایه خورشید درخشان(نقدی بر فرهنگ جبهه)، کیهان، آبان ۱۳۷۳.

۴۸- سیری در گلستان، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال ۲۳، شماره ۳و ۴، ۱۳۶۶.

۴۹- همنشین دل، مجله رشد آموزش ادب فارسی، سال ۶، شماره ۲۶، پاییز ۱۳۷۰.

۵۰- کتابهای درسی و آینده تعلیم و تربیت ایران، مجله گسترش، سال ۶، شماره ۳، اسفند ۱۳۷۰.

۵۱- دنیای داد و ستد، سخن اهل دل، ماهنامه فرهنگی ادبی دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، ۱۳۷۲.

۵۲- خاندان ترکه، مجله گسترش، سال ۸، شماره ۱، فروردین ۱۳۷۳.

۵۳- «وجوه» در تفسیر کشف الاسرار، کنگره بزرگداشت ابوالفضل رشیدالدین میبدی، اردیبهشت ۱۳۷۴.

۵۴- مردی که از سلاله حکمت بود، جهان کتاب، شماره ۲۹و ۳۰، بهمن ۱۳۷۵.

۵۵- یادی از چهار استاد: فلاطوری؛ مردی از سلاله حکمت، وقف میراث جاویدان، شماره های ۱۹و ۲۰، پاییز و زمستان ۱۳۷۶.

۵۶- مردی از دیار فضیلت، آیین فرزانگی، دفتر پنجم، ستاد بزرگداشت مقام معلم استان اصفهان، ۱۳۷۷.

۵۷- همیشه معلم، همیشه دانش آموز، (مصاحبه) سکه صاحب عیار، ۱۳۷۷.

۵۸- گسترش معنی در مصدرهای بسیط، پژوهشنامه دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد، شماره ۱، ۱۳۷۷.

۵۹- نهج البلاغه در دانشگاهها، وقف میراث جاویدان، شماره های ۲۵و ۲۶، بهار و تابستان ۱۳۷۸.

۶۰- خاطراتی از شادروان جلال الدین همایی، یادنامه استاد همایی(پایان شب سخن سرایی)، بهار، ۱۳۸۱.

۶۱- بررسی چاپ تازه ترجمان البلاغه، نشر دانش، سال ۱۹، شماره ۳، پاییز ۱۳۸۱.

۶۲- انواع صفت در دیوان حافظ ، مجله هستی، پاییز و زمستان ۱۳۸۲.

۶۳- انسان کامل، دانشنامه دانشگاه آزاد اسلامی، شماره ۵۲و ۵۳، بهار و تابستان ۱۳۸۳.

۶۴- سخن و اهل سخن، بزرگداشت فرهنگیان اهل قلم استان اصفهان، بهار ۱۳۸۳.

۶۵- اسطوره آفرینش در شاهنامه، هستی، شماره ۱۸، تابستان ۱۳۸۳.

۶۶- طالخونچه و صاحب بن عباد، کیهان فرهنگی، شماره ۲۱۴، مرداد ۱۳۸۳.

۶۷- نقدی بر حافظ و الهیات رندی، حافظ، شماره ۶، شهریور ۱۳۸۳.

۶۸- ابیات حافظ در تعلیقات اسرار التوحید، حافظ، شماره ۸، آبان ۱۳۸۳.

۶۹- استاد بدیع الزمان فروزانفر و اصفهان و اصفهانیان، سخن آشنا، یادنامه بدیع الزمان فروزانفر، آبان ۱۳۸۳.

۷۰- پیر حافظ و خطا پوشی خدای او، حافظ، شماره ۱۱، بهمن ۱۳۸۳.

۷۱- تقدیم شرح مثنوی به دکتر غلامحسین یوسفی، حافظ، شماره ۱۰، دی ۱۳۸۳.

۷۲- نقدها را بود آیا که عیاری گیرند، فلسفه، کلام و عرفان، نامه علوم انسانی،شماره ۱۲، تابستان و پاییز ۱۳۸۴و شماره ۱۵، زمستان ۸۵و بهار ۸۶.

۷۳- نوروزتان پیروز(شعر)، حافظ، شماره ۱۳، فروردین ۱۳۸۴.

۷۴- نقدی بر فرهنگ بزرگ سخن، حافظ، شماره های ۱۳- ۱۹، ۱۳۸۴.

۷۵- نکاتی از نخستین کتاب بدیع زبان فارسی، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره ۹۳، تیر ۱۳۸۴.

۷۶- نظری به دیوان حافظ به اهتمام احمد مجاهد چاپ دانشگاه تهران، حافظ، مهر ۱۳۸۴.

۷۷- ماجرای پایان نامه ها، حافظ، شماره ۲۲، دی ۱۳۸۴.

۷۸- زبان خاقانی، حافظ، شماره ۲۵، اسفند ۱۳۸۴.

۷۹- پندنامه انوشیروان، یادنامه دکتر منوچهر مرتضوی.

۸۰- پندنامه بزرگمهر حکیم، مجله هویت ایرانی.

۸۱- نقدی بر دستور خط فارسی فرهنگستان، مجله نقد و بررسی، شماره ۱۸، اسفند ۱۳۸۵.

۸۲- زبان فردوسی، حافظ، فروردین ۱۳۸۵.

۸۳- تاثیر حافظ بر مردم پس از خود، سخنرانی در دومین همایش ایرانشناسی.

۸۴- فرهنگ بسامدی گلستان، یادنامه شادروان دکتر غلامحسین یوسفی.

۸۵- کدام راه؟، جهان کتاب، شماره ۲۲۴و ۲۲۵، دی و بهمن و اسفند ۱۳۸۶.

۸۶- نقد دیوان حافظ فریدون میرزا چاپ دانشگاه تهران، حافظ، تیر ۱۳۸۶.

۸۷- ایران شناسی: اوضاع فرهنگ و معارف ایران، حافظ، اردیبهشت ۱۳۸۶.

۸۸- «همزه»، «الف»، «و» ، «ه»، « ی»، پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی، پاییز ۱۳۸۹.

۸۹- خاطره ها و تجربه ها: حاج آقا رحیم ارباب و جوانان، روانشناسی و علوم تربیتی، رشد معلم، بهمن ۱۳۸۹

۹۰- نقدی بر ساختار صفت نسبی در زبان فارسی , پژوهش های نقد ادبی سبک شناسی، سال اول، شماره ۴، تابستان ۱۳۹۰.

یادی از استاد فرزانه دکتر محمد جواد شریعت

مطالب مشابه :

نمونه ای از تجزیه و ترکیب خطبه ی 17 نهج البلاغه

متن کامل نهج البلاغه

منابع آزمون دکتری ادبیات

یادی از استاد فرزانه دکتر محمد جواد شریعت

منابع کنکور دکتری

محدوده دروس حوزه های علمیه سراسر کشور سال تحصیلی 91-90

تجزیه و ترکیب

تجزیه و ترکیب 3

مصاحبه اي با استاد

تجزیه و ترکیب 4