مصرف رسانه ای و الگوگزینی فرهنگی- اجتماعی قسمت دوم

چنانكه مك كوايل نيز اشاره كرده است كه ارتباط جمعي نابرابري هاي اطلاعاتي موجود را تقويت يا افزايش مي دهد و بر آن نيست كه طبقه پايين كاملا بي خبر بمانند بلكه مدعي است كه رشد دانايي بطور نسبي در ميان گروه هاي داراي منزلت بالا بيشتر است. براثر مرور زمان و استفاده بيشتر جامعه از اين ارزش ها و فراگير شدن آنها، ميزان دانايي و آگاهي استفاده از اين رسانه ها و ارزش ها نيز تغيير مي يابد. آنچه را كه افراد مختلف از رسانه دريافت مي كنند و به اصطلاح به مصرف مي رسند داراي بارهاي متفاوت ارزشي آگاهي هستند و اين تفاوت آگاهي آنها در انتخاب الگوهاي زندگي آنان نيز تاثير خواهد داشت. ازين رو است كه محقق درنظر داشته است تا با ميزان تفاوت استفاده از رسانه ها نشان دهد كه اين شكاف آگاهي و استفاده از رسانه بر نوع الگوگزيني آنها در زندگي نيز تاثيرگذار مي باشد. لذا سه فرضيه ميزان استفاده از رسانه (تلويزيون، ماهواره و اينترنت) از اين نظريه استخراج شده است و نگارنده بر اين نظر است كه احتمالاً هرچه آگاهي بيشتري در ميزان مصرف رسانه اي باشد به همان نسبت نيز افراد استفاده كننده، الگوهاي زندگي خود را از آن برداشت مي كنند. مصرف كنندگان رسانه، در ميان انبوه چندهزاري كانال هاي ماهواره اي و سايت هاي ميليوني اينترنت به طور حتم داراي علاقمندي هايي هستند كه بيشتر وقت و زمان بهره گيري خود را بدان اختصاص مي دهند. اين بيان گر آن است كه فرد داراي كنش و فعاليت است و مصرف كننده اي منفعل نمي باشد. همچنين نشان مي دهد كه او قادر است تصميم بگيرد و بر حسب انگيزه و هدفش، از رسانه استفاده نمايد و در چارچوب نگرشي و گزينش الگوهاي زندگي اش دخيل سازد. علاوه بر اين جنبه ها، مخاطب رسانه مي تواند درخصوص چرايي استفاده از نوع رسانه و حتي مدت زمان آن نيز استدلال نمايد چرا كه مخاطبان نسبت به علايق و انگيزه هايشان آگاه اند. نگارنده، فرضيه هاي مربوط به بررسي رابطه ميزان انگيزه و علاقمندي و همچنين كانال هاي مرجع را با الگوگزيني از اين نظريه استخراج و استنباط كرده است و چنين استدلال مي نمايد كه به نظر مي رسد مصرف كنندگان رسانه محتواي رسانه را براي ارضاي نيازهايش انتخاب مي كند و درين اقدام به گزينش شبكه ها، كانال ها و سايت هاي خاص، اهداف خاصي را مدنظر دارد و به طور مستقيم با فرايند الگوگزيني اش در زندگي، مرتبط مي باشد. درنظريه برجسته سازي محور اصلی عبارت است از ساخت آگاهی عمومی و مرتبط با موضوعاتی، که مدنظر سياستمداران و برنامه ريزان صاحبان رسانه مي باشد. يكي از كاركردهاي اصلي رسانه طبق نظريه برجسته سازي، انتقال ارزش ها و مفاهيمي خاص در ميان تعداد زيادي از ارزش ها، به مخاطبان است. اين كاركرد، جنبه گزينشي و حتي سياسي- استرات‍ژيك دارد كه تمامي كشورها و صاحبان رسانه ها براي به دنبال خودكشيدن مخاطباني خاص و جامعه پذير نمودن آنها، از آن استفاده مي كنند. از طرف ديگر مخاطبان و مصرف كنندگان نيز به دنبال مطالبي و موادي هستند كه متناسب با خواسته هايشان باشد. فرضيه هاي مربوط به اولويت دهي مصرف رسانه و همچنين نوع انگيزه و هدف استفاده از آن از اين نظريه استخراج شده اند و نگارنده بر اين نظر است كه احتمالاً رسانه ها به ويژه ماهواره و اينترنت، مفاهيم و مواردي خاص را در ميان تعداد زيادي از مطالب و مفاهيم انتخاب مي كنند و همان مفاهيم را طوري نشان مي دهند كه مطابق خواست و نظر و خط مشي شبكه يا سايت شان باشد.
مخاطبان نيز متناسب با سطح آگاهي، نوع علاقه و مفاهيمي خاص به دنبال استفاده از كانال هايي خاص و مفاهيمي ويژه هستند. در نتيجه اين كنش و واكنش بين رسانه و مصرف كننده، فرايند الگوگزيني نيز شكل مي گيرد و ممكن است دستخوش تغييراتي نيز قرار بگيرد. نظريه مصرف فرهنگي بسيار گسترده است و مفاهيم و ابعاد زيادي از زندگي را شامل مي شود. در اين تحقيق به طور خاص به رابطه بين مصرف فرهنگي و پايگاه اجتماعي – اقتصادي افراد تاكيد شده است. بدين معني كه شهرت يكي از مهم ترين مبناهاي منزلت در جامعه است و افراد از طبقات مختلف به ويژه طبقه مرفه سعي دارند با ثروت خود و نحوه تخصيص آن به موارد مختلف در زندگي، به فراغت تظاهري دست يابند و معتقدند كه ثروت بايد به گونه اي به نمايش درآيد كه با نوع خاصي از فرهنگ و ارزش هاي فرهنگي، بيشتر و فراگيرتر نشان داده شود. مطابق نظريه وبلن هرچه سطح درآمد و منزلت اجتماعي فرد از ديد جامعه بالاتر باشد به همان نسبت مي تواند به نسبت مسائل فرهنگي آن جامعه در ميزان مصرف خود قدرت عمل داشته باشد. فرضيه سرمايه فرهنگي و پايگاه اجتماعي از اين نظريه استخراج شده است. نگارنده بر اين نظر است كه احتمالاً شيوه خاص مصرف راهي براي بيان خود و پايگاه اجتماعي اش در رابطه با ديگران است.
فرضيه هاي تحقيق

بين ميزان سرمايه فرهنگي و الگوگزيني رابطه وجود دارد.
بين كانال هاي مرجع و الگوگزيني رابطه وجود دارد.
بين ميزان انگيزه و هدفمندي دانشجويان در استفاده از رسانه با الگوگزيني رابطه وجود دارد.
بين نوع پايگاه اجتماعي- اقتصادي افراد در ميزان مصرف رسانه با الگوگزینی تفاوت وجود دارد.
بين ميزان استفاده از تلويزيون و الگوگزيني رابطه وجود دارد.
بين ميزان استفاده از ماهواره (حسب ساعت) و الگوگزيني رابطه وجود دارد.
بين ميزان استفاده از اينترنت و الگوگزيني رابطه وجود دارد.
بين اولويت دهي مصرف رسانه و الگوگزيني رابطه وجود دارد.
ميزان مصرف رسانه زن و مرد با الگوگزيني آنها تفاوت وجود دارد.
- نتیجه گیری از مجموع 300دانشجوی پاسخگو، 76 نفر (3/25) درصد آنها زن و 224 نفر (7/74) درصد آنها مرد می باشند. رشته حسابداری بابیشترین تعداد دانشجو (320 نفر) ،69 نفر از حجم کل نمونه (23درصد) رشته کامپیوتر نیز با تعداد (306نفر)، حدود66 نفر از حجم نمونه (22درصد) ر اتشکیل می دهند. اولویت های تماشای شبکه های ماهواره ای نیز به ترتیب عبارت اند از: کانالهای فارسی با 75پاسخگو، کانالهای کردی با 65پاسخگو، کانالهای ورزشی و تفریحی با 54پاسخگو، و کانالهای مستند با 48پاسخگو و بالاخره اخبار با 34پاسخگو. البته نوع برنامه ها نیز مورد سنجش وبررسی قرار گرفت. نوع برنامه هايي كه پاسخگویان براساس اولويت انتخاب، وقت خودرا به آن اختصاص مي دهند عبارتند از: 77 نظر مثبت (28درصد) موسيقي؛ 70 پاسخ (26درصد) فيلم و سريال، 52 نفر (19درصد) ورزشي– تفريحي، 40 نفر(15درصد) اخبار و 37 نفر (14درصد) مستند. این اولویتهای تماشا ونوع برنامه ها توسط رسانه های جمعی مانند اینترنت وتلویزیون وماهواره و... پخش می شوند که نوع رسانه مورد استفاده توسط دانشجویان نیز به شرح وترتیب زیر می باشند: اينترنت( 118 نفر ، 41.69درصد)؛ ماهواره (77 نفر 27.20درصد)، تلويزيون(55 نفر 19.43 درصد) و نشريات (33 نفر11.64درصد ) از طرف دیگر فرضیه اول بین میزان سرمایه فرهنگی و الگوگزینی دانشجویان بود که با آزمون آماری پيرسون مورد بررسی قرار گرفت و چون آزمون معنی داری بیشتر از 5درصد (Sig=/96 > /05) بود مورد تائید قرار نگرفت.
فرضیه دوم که بررسی تفاوت بین کانال مرجع و الگوگزینی بود مورد تائید قرار گرفت. چون آزمون معنی داری کمتر از 5 درصد است پس مورد تایید قرار می گیرد. در فرضیه سوم که بررابطه انگیزه و هدفمندی در استفاده از رسانه با الگوگزینی اشاره دارد چون آزمون معنی داری کمتر از 5درصد است (Sig=/000 ) است و F محاسبه شده با درجه آزادی df=11، بزرگ تر از F جدول می باشد لذا فرضیه تحقیق مبنی بررابطه بین میزان انگیزه و هدفمندی در استفاده از رسانه با الگوگزینی تائید می شود. نوع پایگاه که با مقیاس بالا، متوسط و پایین درنظر گرفته شده است با آزمون آماری تحليل واريانس در فاصله اطمینان 95درصد، مورد بررسي قرارگرفت وچون آزمون معنی داری بیشتر از 5درصد است (Sig=/11) است بنابراین فرضیه چهارم مبنی بر تفاوت بین نوع پایگاه اجتماعی اقتصادی دانشجویان در میزان استفاده از رسانه با الگوگزینی در فاصله اطمینان 95درصد، تائید نمی شود. F محاسبه شده نیز کوچک تر از مقدار F جدول می باشد. میزان استفاده از تلویزیون و الگوگزینی، بعنوان فرضیه پنجم، مورد تائید قرار نگرفت چون آزمون معنی داری بیشتر از 5درصد است(Sig=/099 ) به دست آمد و این بیانگر آن است که تلویزیون داخلي نمی تواند یکی از منابع الگوگزینی موثر برای دانشجویان باشد. بین میزان استفاده از ماهواره و الگوگزینی با آزمون پيرسون مورد بررسي قرارگرفت و چون آزمون معنی داری کمتر از 5درصد است (Sig=/000 ) است بنابراین فرضیه ششم مبنی بر وجود رابطه بین میزان استفاده از ماهواره دانشجویان در استفاده از رسانه و الگوگزینی در فاصله اطمینان 95درصد، تائید می شود. جهت این ارتباط مستقیم می باشد یعنی هرچه دانشجویان بیشتر از ماهواره استفاده کنند به همان نسبت نیز بیشتر در الگوگزینی خود از آن متاثر خواهند شد. مقدار پیرسون نشان می دهد که شدت ارتباط بین این دو متغیر، در حد متوسط می باشد. بین میزان استفاده از اینترنت و الگوگزینی (Sig=/023 ) نیز رابطه معنی دار وجود دارد.
بنابراین فرضیه هفتم مبنی بر وجود رابطه بین میزان استفاده از اینترنت توسط دانشجویان و الگوگزینی در فاصله اطمینان 95درصد، تائید می شود. جهت این ارتباط مستقیم می باشد یعنی هرچه دانشجویان بیشتر ازاینترنت استفاده کنند به همان نسبت نیز بیشتر در الگوگزینی خود از آن متاثر خواهند شد. مقدار پیرسون نشان می دهد که شدت ارتباط بین این دو متغیر، در حد ضعیف می باشد. دانشجویان در راستای الگوگزینی خود، بیشتر از همه به ماهواره و سپس به اینترنت اهمیت می دهند. فرضیه هشتم بیانگر رابطه بین اولویت دهی مصرف رسانه و الگوگزینی است که از نتایج به دست آمده مشخص میگردد که ارتباط مستقیم و مثبت این دو متغیر و شدت ضعیف می باشد. هرچه دانشجویان، رسانه هایی را که بدان اولویت می دهند را مصرف نمایند، متناسب با همان اولویت ها نیز میزان الگوگزینی اشان از آن رسانه ها بیشتر می باشد.بنابر فرضیه نهم بین جنس و الگوگزینی رابطه معنی داری تائید نشد و میزان و نحوه الگوگزینی دانشجویان زن و مرد در راستای الگوگزینی اشان از رسانه تفاوتی مشاهده نشده است.
فهرست منابع و مآخذ (فارسی و غیر فارسی) مورد استفاده در پایان نامه به شرح زیر:
- اتكينسون، ريتا و همكاران (1983)، زمينه ي روانشناسي، ترجمه محمدتقي براهني، جلد اول، تهران، انتشارات رشد
-استیفن، لیتل جان (1384)، نظریه‌های ارتباطات، ترجمه مرتضی نوربخش و سیداکبر میرحسینی، تهران، نشرجنگل، چاپ اول
- اسولیوان،تام (1385)، مفاهیم کلیدی ارتباطات، ترجمه‏ میر حسین رئیس‏زاده،تهران:انتشارات فصل‏نو،چاپ اول.
- اعزازی، شهلا (1379)، تصویر خانواده در برنامه های کودک سیما، تهران: واحد ارزشیابی اداره کل پژوهش های سیما
- اینگلیس، فرد، (1377)، نظریه رسانه‏ها، ترجمه محمود حقیقت‏کاشانی، مرکز تحقیقات،مطالعات و سنجش برنامه‏های صداوسیما جمهوری‏ اسلامی ایران،چاپ اول.
- آزادارمكي، تقي (1387)تلويزيون درايران، نامه علوم اجتماعي، پاييزوزمستان(شماره 14)، صص20-3
-برومند، سید مهدی(1380)، شیوه‏های تعلیم در قرآن و سنت، قم‏ ، نشرکتاب مبین.
- بهرامیان، شفیع (1388)، جزوه نظریه های ارتباطات جمعی، دانشگاه جامع علمی کاربردی
- بودون، ریمون (1369) روش های جامعه شناسی، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران، نشر ققنوس
- بيرو، آلن (1366)، فرهنگ علوم اجتماعي، ترجمه باقرساروخاني، تهران، انتشارات كيهان
- حسين پور، جعفر؛ معتمدنژاد، كاظم (1390) "بررسي رابطه ميزان مصرف رسانه ها و ميزان سرمايه اجتماعي شهروندان تهراني"، فصلنامه علمي
- پژوهشي برنامه ريزي رفاه و توسعه اجتماعي، سال سوم( شماره 6)، صص 140-129
- دیرینگ،جیمز و راجرز اورت.(1385)، مبانی برجسته‏سازی رسانه‏ها، ترجمه‏ی علی‏اصغر کیا و مهدی رشکیانی، تهران، شرکت تعاونی‏ سازمان معین ادارات،چاپ اول
- دیلینی، تیم(1388)، نظریههای کلاسیک جامعهشناسی، ترجمه بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران، نشرنی، 1388، چاپ دوم
- رزاقي، افشين (1385)، نظريه‌هاي ارتباطات جمعي، تهران، انتشارات آسيم، چاپ دوم
- روح الامینی، محمود (1368). زمينه فرهنگ شناسي، تهران: انتشارات عطار.
- ساروخاني، باقر(1375)، روشهاي تحقيق درعلوم اجتماعي، نهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
- ساروخانی،باقر (1383)، اندیشه‏های بنیادین علم ارتباطات، تهران، خجسته، چاپ اول
- سرمد،زهره، بازرگان،عباس، حجاري،الهه(1385)، روشهاي تحقيقي درعلوم رفتاري، تهران، انتشارات آگاه
- سورین، ورنر؛ تانکارد، جیمز (1386)، نظریه های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
- شاکری، مجتبی (1384)، رسانه‏های جمعی و انتخابات ریاست جمهوری، قم، مرکز پژوهش‏های اسلامی صدا و سیما
- عباسی قادری، مجتبی ؛ خلیلی کاشانی، مرتضی (1390)، تاثیر اینترنت بر هویت ملی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی
- عريضي، فروغ السادات؛ وحيدا، فريدون؛ دانش، پروانه (1385)، ماهواره و هويت جنسيتي دختران جوان، مجله جامعه شناسي ايران، دوره هفتم(شماره 2)، صص 100-76
- عضدانلو، حميد (1384)، آشنايي با مفاهيم اساسي جامعه شناسي، تهران، نشر ني.
- فاضلی، محمد (1386 )، جامعه شناسی مصرف موسیقی، تهران، پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات
- فاضلي، محمد‌(1382)، مصرف و سبك زندگي، قم، نشر صبح صادق
- فکوهی، ناصر (1381)، تاریخ اندیشه و نظریه های انسان شناسی، تهران، نشر نی
- فوكوياما، فرانسيس (1379)، پايان نظم، ترجمه غلامعباس توسلي، تهران، انتشارات جامعه ايرانيان، چاپ اول
- قاسمی، محمد (1388)، بررسی نقش رسانه ها در ایجاد همگرایی ملی و امنیت پایدار، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی. شماره سوم. سال دوم
- كاظمي، عباس(1387)، مطالعات فرهنگي، مصرف فرهنگي و زندگي روزمره در ايران، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهي واحد تهران
-کریمی، یوسف (1382)، تغییر رفتارهای کودکان و نوجوانان، تهران، نشرفاطمی.
- كوزر، لوئيس، برناردلوزنبرگ،(1378)، نظريه هاي بنيادي جامعه شناختي، ترجمه فرهنگ و ارشاد، تهران، نشر ني - كيويستو، پيتر(1378)، انديشه هاي بنيادي درجامعه شناسي، ترجمه منوچهر صبوري، تهران، نشر ني
- گودرزي، سعيد(1388)، كاربرد آمار درعلوم اجتماعي همراه با دستوراتspss ونحوه تفسير خروجي، تهران، نشر جامعه شناسان و دانشگاه آزاد اسلامي واحد تويسركان،
- گودرزی، محسن (1383)، پیمایش ملی تحولات فرهنگی ایرانیان(مناطق شهری و روستایی)، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی
- گونتر، بری (1384)، روش‌های تحقیق رسانه‌ای، ترجمه مینو نیكو،چاپ اول، تهران، اداره كل پژوهش‌های سیما
- گيدنز، آنتوني (1376) جامعه شناسي، ترجمه منوچهر صبوري، تهران، نشر ني - گیدنز، آنتونی (1387) تجدد و تشخص: جامعه و هويّت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نشر نی
- لازار، ژودیت (1384)، افکار عمومی، ترجمه مرتضی کتبی، تهران، نشر ني، چاپ‏ سوم - لطیفیان، مرتضی (1373) بررسی برخی مشکلات و مسائل گروهی دانش آموزان نوجوان شهر شیراز، فصلنامه علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره 19، صص 100-79
- مارلت، جی.آلن و دیگران (1381)، روش‏های الگوگزینی، ترجمهء پروین غیاثی، شیراز، نشرراهگشا.
- محسني، منوچهر؛ دوران، بهزاد؛ سهرابي، محمدهادي (1385)، بررسي اثرات استفاده از اينترنت بر انزواي اجتماعي كاربران اينترنت، مجله جامعه شناسي ايران، دوره هفتم (شماره 4) صص 95-72
- محسني، منوچهر(1366)، جامعه شناسي عمومي، تهران، نشرطهوري، چاپ هشتم
- مک کوایل، دنیس (1388)، درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران ، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها
- ممتاز، فریده(1383)، معرفی مفهوم طبقه از دیدگاه بوردیو، پژوهشگاه علوم انسانی، شماره 42-41، ص160-149، ص153
- منصورفر، كريم(1385)، روشهاي پيشرفته آماري همراه با نرم افزارهاي كامپيوتري، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول
- نصیری، بهاره (1386) میزان بررسی نظرات متخصصان علم ارتباطات پیرامون سوادرسانه ای در جامعه ، پایان نامه کارشناسی ارشد "علوم ارتباطات اجتماعی"، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
- نيكو، مينو، سعيديان، ايما، سركسيان، وازگن( 1378)، رويكرد استفاده و رضامندي، مجله پژوهش و سنجش، شماره 11، سال چهارم - هرمز، مهرداد (1379)، مقدمه ای بر نظریات و مفاهیم ارتباط جمعی، تهران، انتشارات فاران
- هی وود، لس (1380)، اوقات فراغت ،ترجمه محمد احسانی ،تهران، نشر امید دانش
- وبلن، تورشتين (1383)، نظريه طبقه مرفه، ترجمة فرهنگ ارشاد، تهران، نشر ني
- كريمي، مجيد (1385) نظرات مردم تهران درباره "رسانه‌ها" تحت عنوان الگوي مصرف رسانه‌ها، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات صدا و سیما

مصرف رسانه ای و الگوگزینی فرهنگی- اجتماعی قسمت دوم

مطالب مشابه :

ثبت نام در دوره های مرکز کارافرینی دانشگاه فاران اغاز شد

اشتباه های مرگ بار در ایمیل زدن

شروع به کار (برای فعالیت مطالعه این پست ضروری است)

اصلاحیه دفترچه پذیرش بدون کنکور دانشگاه پیام نور و غیرانتفاعی برای بهمن 92

لیست دانشگاه های غیرانتفاعی

مصرف رسانه ای و الگوگزینی فرهنگی- اجتماعی قسمت دوم

يهود، مستأجران كلبه كاباليسم

آدر س پستی موسسات آموزش عالی غیر انتفاعی 2