همه چیر در مورد کرم خاکی

تاریخچه کرم

از نظر پيشينه تاريخي کرم های خاکی ملیون ها سال پیش تا کنون جزء سکنه این کره خاکی بوده و از شواهدی که دانشمندان باستان شناس مطرح کرداند عمر این کرم ها به 600 ملیون سال پیش بر می گردد و از مسائل جالب و حیرت انگیز این میباشد که کرم ها با وجود اینکه خود شاهد تغیرات زیادی در بین دگر گونه های گیاهی و جانوری بوده اند ولی خود تغییر چندانی نکرده و شکل و خواص خود را تا کنون حفظ کرده اند و میلیون ها سال این موجودات با ارزش سطح این کره خاکی را زیر و رو کرده و نقش بسیار مسبر ثمری را در چرخه عناصر ایفا نموده است.

کرم (worm)

کرم معمولاً به گروهی از جانوران گفته می‌شود که نرم تن و دارای بدنی بلند، بی استخوان و بدون پا هستند. در طبقه‌بندی جانوران که در آغاز قرن نوزدهم انجام گرفت، تمام جانورانی که دارای بدنی دراز و فاقد ضمائم واضح بودند به کرمها موسوم شدند. کرمها به یونانی Helmenthes و به لاتین Vermes نام دارند. این جانوران بر خلاف سایر بی مهرگان یک انتهای قدامی یا سر که دارای اندامهای حسی است و به قصد روبروشدن با محیط بطرف جلو حرکت می‌کند و یک انتهای خلفی یا دم دارند .کرم ها تقارن دوجانبی (Bilaterally symmetrical) دارند.

صدها هزار نوع کرم وجود دارد که فقط ۲۷۰۰ نوع آن کرم خاکی هستند. بسیار از گونه‌های دریایی و آب شیرین نیز که معمولاً توسط زیست شناسان دیده می‌شوند نیز در زمره کرم‌ها قرار دارند. شفیره و لارو حشرات نیز در گویش رایج کرم‌ خوانده می‌شوند.

کرمها از لحاظ زندگی دو دسته کلی دارند : ۱- آزادزی Free Livingworm و ۲- پارازیتها (Parasitha) کرمهای آزادزی می توانند مواد را جذب و مصرف کنند . کرم های پارازیت زندگی آزاد ندارند و حیات آنها وابسته به موجودات میزبان است.

طبقه بندی کرم ها

1. کرمهای پهن : پست‌ترین کرمها ، کرمهای پهن یا پلات هلمنت‌ها می‌باشند که بدنهای نازک و نرم دارند. عده کمی از آنها آزادند و بیشتر آنها به حالت انگل هستند. این کرمها از ۳ رده تورکیان ، بادکشداران ، و نواریان تشکیل شده‌اند مانند کرم کپلک گوسفند و کرم کدو.

۲. کرمهای لوله‌ای شکل : بدن آنها بدون تقسیم است. دارای بدنی باریک و استوانه‌ای ، همراه با کوتیکول مقاوم و یک لوله هاضمه کامل و دایمی می‌باشند. این جانوران در میان جانوران پریاخته از حیث تعداد بعد از حشرات شاید مقام دوم را داشته باشند. جنسهای نر و ماده آنها معمولا از هم جدا می‌باشند و جنس نر کوچک تر از ماده است. نمونه بارز کرمهای لوله‌ای ، کرم آسکاریس می‌باشد.

۳. کرمهای حلقوی : بدن آنها مرکب از بسیاری قطعات حلقه‌ای شکل ، همانند و یا قطعه می‌باشد. داشتن قطعات مشابه ، معمولا هم در شکل خارجی و هم در ساختمان داخلی از قبیل عضلات ، اعصاب و اندامهای گردش خون ، وازنش و تولید مثل نمایان است. کرمهای حلقوی شامل رده کم تاران ، رده پرتاران و رده زالوها می‌باشد.

محیط زیست کرم ها

کرم‌ها در بیشتر نقاط جهان می‌زیند. از محیط‌های دریایی گرفته تا آب شیرین یا در خشکی. گونه‌هایی از کرمها در خاک زندگی می‌کنند که به بهبود وضعیت خاک کمک می‌کنند. برخی از کرم‌ها نیز بصورت انگلی در گیاهان، حیوانات یا انسان (مثل کرم کدو) رشد می‌کنند. برخی کرم‌های دیگر نیز ممکن است زندگی غیرانگلی و آزادانه داشته باشند. کرم‌ها در زیست بوم‌هایی مانند دریا و آب شیرین و حتی ساحل زیست می‌کنند. کرم‌ها یکی از حلقه‌های اصلی زنجیرهٔ غذایی در تمام زیست بوم‌های جهان هستند.

فواید کرم خاکی

کرم‌های خاکی روزانه به اندازه وزنشان خوراک می‌خورند و بیرون می‌دهند و این کودی بی همتا برای تقویت خاک می‌باشد. از سودمندیهای دیگر آنها این است که آنها با سوراخ کردن زمین راه آب و هوا را به زمین باز می‌کنند واین برای رشد گیاهان بسیار سودمند است.

آناتومی کرم خاکی (Eisenia foetida)

حركت
کرم خاکی همانند لوله گوارش، دارای دو گروه ماهیچه های طولی و حلقوی است؛ با این تفاوت که در لوله گوارش ماهیچه طولی در طرف خارج ماهیچه حلقوی قرار دارد، ولی در کرم خاکی وضعیت برعکس است و ماهیچه های حلقوی درطرف خارج ماهیچه های طولی قرار دارند. انقباض این ماهیچه ها به صورت متناوب انجام می شود؛ یعنی در بخشی از بدن کرم خاکی که ماهیچه های طولی منقبض هستند، ماهیچه های حلقوی در حال استراحتند. همان طور که در شکل دیده می شود، در این بخشها، قطر بدن کرم خاکی بیش از بخشهای دیگر است. در بخشی از بدن که ماهیچه های حلقوی منقبض هستند، ماهیچه های طولی استراحت می کنند و بدن کرم خاکی نازکتر است. این انقباضات متناوب موجب می شود که طول بدن کرم خاکی تغییر کند (درازتر یا کوتاهتر شود) و به این طریق، کرم خاکی حرکت می کند .

دستگاه گوارش
این دستگاه از قسمتهای زیر تشکیل می‌شود:
· دهان که دنباله آن حفره دهانی است. (در حلقه‌های 3 – 1)
· حلق (در حلقه‌های 5 - 4) با غده‌های مخصوص چرب و نرم کردن و الیاف عضلانی در دیواره‌های خارجی آن.
· مری باریک و مستقیم (در حلقه‌های 14 - 6) که بوسیله سه جفت غده‌های آهکی از پهلو اتصال دارد.
· یک چینه‌دان بزرگ با دیواره نازک که در حقیقت یک پیشخانه برای ذخیره می‌باشد.
· سنگدان (در حلقه‌های 18 - 17) با دیواره‌های عضلانی ضخیم و محکم که در داخل از کوتیکول مفروش است.
· روده که تا مخرج امتداد دارد.

تغذیه
كرم های خاكی معمولاً از مواد آلی رو به فساد و مدفوع پستانداران تغذیه می كنند و گونه های سوراخ های عمیق (گونه های geophanous)، و برخی دیگر از آن ها حتی از نماتود ها تغذیه می كنند. معلوم شده است كه وقتی كرم های خاكی به خاك اضافه شدند جمعیت كرم های نماتود ممكن است تا حدود %60 كاهش یابد.
همچنین میكروب ها نقش مهمی در جیره غذایی كرم های خاكی دارند، و حتی كرم های خاكی مواد آلی دارای حیات میكروبی با تراكم بالا را ترجیح می دهند. برخی محققین معتقدند كه میكروارگانیسم ها برای كرم های خاكی حیاتی هستند.
آب یك نیاز عمده كرم های خاكی می باشد، بطوری كه %80 وزن بدنشا ن را آب تشكیل می دهد در روز حدود %15 شل و سست می شوند. اگر رطوبت در دسترس نباشد به منظور دست یافتن به آن به عمق خاك خواهند رفت.

دستگاه گردش خون
گردش خون در كرم خاكی از نوع بسته بوده ودارای دورگ خونی اصلی كه در طول بدن آن گسترش یافته اند،می باشد .رگ خونی شكمی خون رسانی به قسمت های عقبی بدن ورگ خونی پشتی خون رسانی به قسمت های جلوئی بدن را بر عهده دارد. رگ های پشتی قابل انقباض بوده وخون را به طرف قلب ها(قوس های آئورتی)واز آنها به داخل رگ های شكمی پمپ می نمایند .
خون توسط رگ های شكمی به مویرگ های دیواره بدن ، سایر اندام هاوسینوس رگی دردیواره لوله گوارش توزیع می گردد.پنج رگ اصلی ممتد در طول بدن و پنج جفت قلب در حلقه‌های 11 - 7 دیده می‌شود. (10عدد)از حلقه 12 به طرف عقب ، هر حلقه دارای رگ های بند بند زوج است که رگ های طولی را به اندام های گوناگون مربوط می‌سازد.
كرم خاكی دارای هموگلوبین محلول در پلاسما است.
دستگاه تنفس :
تنفس ازنوع پوستی است. پوست توسط ترشحات سلول های غده ای ونیز نفوذ مایع سلومی از طریق منافذ به سطح،مرطوب نگه داشته می شود.خون جاری اکسیژن را در مویرگ های نزدیک کوتیکول مرطوب در دیواره بدن ، دریافت کرده و CO2 پس می‌دهد. اکسیژن با هموگلوبین در پلاسما ترکیب شده به بافت های مختلف حمل می‌شود.
دستگاه عصبی :
در بالای حلق (حلقه 3) یک جفت گانگلیون های مغزی با مغز وجود دارد. دو رابط از پیرامون حلق به گانگلیون های زیر مری دو قطعه‌ای کشیده می‌شود، به نام حلقه دور مری و از گانگلیون های زیر مری طناب عصبی شکمی در طول کف حفره عمومی بدن تا حلقه مخرجی امتداد می‌یابد. چندین عصب نیز به پیش دهان و ناحیه دهانی متصل می‌گردد. طناب عصبی شکمی در هر حلقه دارای یک عقده بزرگ است و 3 جفت عصب جانبی از آن خارج می‌شود. طناب و عقده‌ها به صورت ساختمان های جفت بوجود می‌آید، رشته اعصاب جانبی به عضلات ، سلول های اپیدرمی ، نفریدی ها ، کیسه‌های تار و سایر اندام ها عصب می‌دهد
دستگاه تولید مثل :
کرم خاکی هرمافرودیت( تک جنسی) است و در هر کرم اندام های جنسی نر و ماده در قسمت شکمی جای دارد. ولی اقدام به جفت گیری با فرد هم گونه می كند.کرم های خاکی در بیشتر سال ، تولید مثل می‌کنند، ولی حداکثر فعالیت تکثیری آنها در هوای گرم و مرطوب است. جفت گیری در شب صورت گرفته. دو کرم خود را از سوراخ بیرون کشیده، سطح شکمی قدامی‌شان را نزدیک هم می‌آورند، بطوری که انتهای قدامی‌شان در دو جفت مخالف هم قرار دارد. در هر کرم یک جفت شیار اسپرمی تشکیل می‌شود که در طول آنها توده‌های اسپرم به منظور دخول در جایگاه اسپرمی دیگری عبور می‌کند. پس از این عمل ، کرم ها از هم جدا می‌شوند. بنابراین عمل لقاح دو جانبه و متقابل است.

دستگاه دفعی:
دستگاه دفعی از نوع نفریدیوم بوده كه در همه بندها جز سه بند جلویی ویك بند انتهایی یافت می شوند.

کرم خاکی (Eisenia foetida ) در طب سنتی

در حدود 2300 سال پيش در كشور چين، از كرمهاي خاكي به روش طب سنتي براي استفاده دارويي بكار برده مي‌شد. در چين باستان ديلانگ( نام پزشكي چيني كرمهاي خاكي) به عنوان داروي ضد فلج، داروي بيهوشي، جهت دفع مسموميت، درمان فشار خون و درمان نازايي و همچنين درمان بسياري از بيماري‌هاي مزمن ديگر استفاده مي‌شد. مانند: درمان ورم مفاصل، خارش، سوختگي، دمل‌هاي بزرگ، طب باد سرخ، درمان عفونت‌ها و التهاب‌ها.

با استفاده از پيشرفتهاي اخير در علم مدرن، برخي از تركيبات فعال و مولد مانند Lumbritin و terrestrolumbrolysn از بدن كرمهاي خاكي از نوع Oligochaeta : Lumbricidea را جدا كردند. در سال 1986 يك دانشمند ژاپني عصاره آنزيمي را از كرمهاي خاكي نوع Eisenia foetida استخراج نموده كه انعقاد خون را در حالت‌هاي آزمايشي حل مي‌كند. آنزيم تهيه شده در طب پزشكي به صورت شفاهاً و به وسيلة صنعت داروسازي اين كشور ساخته شده است. به منظور استفاده در پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي Cardiovascular در هنگ كنگ، ژاپن، كره و چين به كار برده مي‌شود. نويسندگان و مؤلفان روشهاي جمع‌آوري و عملي كرمهاي خاكي دارويي و شفابخش، تركيبات داروسازي و عملكرد بيمارستاني اين دارو كه شامل تاثيرات كرمهاي خاكي بر روي سامانه عصبي و خون، سامانه قلبي، سامانه تنفسي، ماهيچة رحم، و عملكرد ضد سرطاني آنرا مورد بازبيني قرار دادند.كاربرد كلينيكي كرمهاي خاكي به تفصيل ثبت شده است كه شامل درمان طب آماس ناي و تنگي نفس، بيماري صرع، فشار خون بالا، جنون جواني، زخم پا، اگزما، خارش و كهير، و بيماريهاي anaphylactic، پروستات مزمن، سوختگي و تاول شكستگي‌ها، بيماري‌هاي ورم مغز، كمردرد مزمن، شكاف پوست، سكته بر اثر نارسايي خوني، زخم‌هاي حاد در بافتهاي نرم، سرگيجه، وجود خون در ادرار و هماتمسيس، زخم معده، سنگ مثانه و درمان سرطان مي‌باشد

تولید مثل کرم خاکی (Eisenia foetida)

کرم های خاکی جاندارانی Hermaphrodit ))یعنی الهه دو شاخه یا نرماده هستند . یعنی هر جاندار در بدن خود هم گامت نر (اسپرم) تولید می کند و هم گامت ماده (تخمک) . از طرف دیگر اسپرم های یک کرم خاکی ، نمی تواند تخمک های خودش را بارور کند و برای باروری به فرد دیگری از گونه خود نیاز دارد .
برای همین به کرمهای خاکی از لحاظ تولید مثلی ، هرم آفرودیت دیگر لقاح یا نر ماده دگر بارور گفته می شود . در سطح بدن کرم خاکی سوراخ هایی به غیر از دهان و مخرج وجود دارد که برخی از آنها در تولید مثل نقش دارند .
- چهار سوراخ کوچک مربوط به جایگاه اسپرمی یا جام نطفه ای که به طور جانبی در شیارهای میان حلقه 9-10 و 10-11 واقع است .
- سوراخهای تخم بر یا اوویدوکت به صورت زوج در سطح شکمی در حلقه 14 .
- سوراخهای مجاری اسپرمی زوج با لبه های متورم در سطح شکمی حلقه 15 .
همچنین هر کرم خاکی 2 جفت بیضه (کوچک و بزرگ) و یک جفت تخمدان دارد . کرمهای خاکی در قسمت بیشتر سال تولید مثل می کنند ولی حداکثر فعالیت تکثیری آنها در هوای گرم و مرطوب است . جفت گیری معمولا در شب صورت گرفته و به 2 یا 3 ساعت وقت نیازمند است . دو کرم خاکی از سوراخ خود خارج شده و سطح شکمی قدامیشان را نزدیک هم می آورند به طوری که امتداد قرار گیری سر در آنها در جهت مخالف هم قرار داشته باشد . یعنی اگر سر یک کرم به سمت مشرق است ، سر کرمی که می خواهد با او جفت گیری کند به سمت مغرب خواهد بود . در این زمان ، کمربند تناسلی (حلقه 31 تا 37 ) هر کرم به حلقه های 7 تا 12 دیگری محکم می چسبد . سپس هر کرم لوله گلی به دور خودش تولید می کند که حلقه های 9 تا 36 را می پوشاند . سپس هر کرم از طریق یک جفت شیار اسپرمی که از حلقه 15 تا کمربند تناسلی کشیده می شود به کرم دیگر اسپرم منتقل می کند . بعد از این کرم ها از هم جدا می شوند . بعدا هر کرم پیله های (cocoons) محتوی تخم تولید می کند . اندازه پیله ها در کرم خاکی معمولی 7 تا 5 میلی متر است و هر کدام دارای چندین تخم است که گویا فقط یکی از آنها به ثمر می رسد . پیله ها به شکل قطره اشک و به رنگ نارنجی یا قهوه ای هستند . معمولا 3 هفته تا یک ماه طول می کشد تا تخم به کرم تبدیل شود و این مدت وابسته به دما و رطوبت است . همچنین حدودا 2 ماه طول می کشد تا کرم ها بالغ شوند . پس از این مدت زمان برداشت کرم ها رسیده است

همه چیر در مورد کرم خاکی

مطالب مشابه :

همه چیر در مورد کرم خاکی

مشخصات چند اسلحه مورد استفاده در نیروهای مسلح ایران1 2 3 4 5

مقاله در مورد کرم خاکی و ورمی کمپوست

همه چیز در باره پرورش کرم خاکی زباله خوار و تولید ورمی کمپوست

همه چیز در مورد سد خاکی

جسته گریخته

لایه های خاکی ، زیر اساس ، اساس ، رویه ها

بندهای خاکی

اطلاعات کامل در مورد کرم خاکی و ورمی کمپوست

لایه های خاکی ، زیر اساس ، اساس ، رویه ها