بابا گوریو اثر انوره دوبالزاک

بابا گوریو اثر انوره دوبالزاک
بابا گوریو [Le Pere Goriot] انوره دوبالزاک (1) (1799-1850)، نویسنده فرانسوی، در یکی از شبهای سال 1833، هنگامی که می‌خواست نوشتن باباگوریو را آغاز کند به نزد خواهرش لور دو سورویل (2) شتافت و بانگ برآورد: «یک فکر عالی به سرم زده است. نابغه خواهم شد». فکر آفرینش کمدی انسانی به سرش زده بود، و همچنین طرز فکر و طریقی که به وی امکان دهد تا جهان افسانه‌ای خود را بسازد و این طرز و طریق،«تکرار آدمها» در رمانهای این مجموعه بود. در حقیقت، از باباگوریو به بعد است که بالزاک این راه و روش را منظماً به کار می‌برد. وی به آثار پیشین خود چرم ساغری، اوژنی گرانده ...-بازگشته، اسامی آدمها را عوض می‌کند و آنان را در آن چرخه افسانه‌ای که نطفه‌اش را در ذهن بسته وارد می‌سازد. بنابراین، باباگوریو را می‌توان شالوده و سنگ چفت این بنا شمرد؛ باباگوریو همچون پانسیون ووکه (3)، ملتقا و چهارراهی است که در آن سرنوشتهایی چند باهم تلاقی می‌کنند. زندگی رمان بیشتر از چشم‌انداز کمدی انسانی مایه می‌گیرد تا از خود: وانگهی تعریف دقیق موضوع آن دشوار است. «یک نیکمرد ساده‌دل –یک پانسیون بورژوایی، 600 فرانک درآمد مقرر سالیانه-این مرد دار و ندار خود را در راه دو دخترش که هرکدام 50000 فرانک درآمد مقرر سالانه دارند داده است و همچون سگی در حال مردن است»: این است اشاره‌ای که در دفتر یادداشت بالزاک می‌توان یافت و بذر و تخمه باباگوریو را در بردارد. لیکن این ماجرای غم‌انگیز در جریان پروردگی تغییر می‌یابد، تا آنجا که امروز حاضریم نزع باباگوروی را موضوع اصلی اثر نشناسیم. پس این موضوع کدام است؟ موضوع اصلی اثر «تربیت عاطفی» یک جوان شهرستانی در پاریس است، یعنی درسهایی که اوژن دو راستینیاک (4) از شهر و زندگی، از جامعه و از این و آن می‌گیرد. در پایان رمان این تربیت خاتمه می‌یابد؛ راستینیاک مردی است که با تجربه‌ای پیشرس پخته شده و از فراز پرلاشز (5) پاریس را ورانداز می‌کند و بانگ برمی‌آورد: «اکنون، بگرد تا بگردیم» و سپس برای صرف شام به نزد معشوقه‌اش می‌رود. رمان در یک پانسیون خانوادگی بورژوایی در کارتیه لاتن، یعنی پانسوین ووکه، ریشه می‌گیرد. این پانسوین برای همه کسانی که در پی رمان‌نویس به درون آن راه یافته‌اند، بوی آن را استنشاق کرده‌اند و بر سر سفره آن نشسته‌اند فراموش نشدنی است. در این پانسیون، حیرت‌انگیزترین ابنای آدم باهم برخورد می‌کنند: راستینیاک جوان، که تازه از زادگاه خود، پریگور (6)، رسیده و آمده است تا پاریس را فتح کند؛ بابا گوریو، پیرمردی که اندک اندک خود را از هرچه داشته پیراسته تا دو دختر خویش، آناستازی دورستو (7) و دلفین دو نوسینگن (8)، را از آن برخوردار سازد؛ وُتْرن (9)، چهره مرموزی که راستینیاک را زیر پر خود گرفته و او را از فواید تجربه مخوفی که از آدمیان کسب کرده است بهره‌مند می‌سازد. راستینیاک که معشوق دلفین شده است، بعدها شاهد ورشکستگی نهایی باباگوریو بر اثر مهر پدری و مرگ او در تنهایی محض، در حالی که دخترانش او را رها کرده‌اند، می‌شود. نقاب از رخسار واقعی وُترن به کنار می‌رود و او به عنوان محکوم به اعمال شاقه فراری دستگیر می‌شود: وی پیش از گرفتاری، سموم نفرت خود را نسبت به جامعه منتشر می‌سازد. ماجرای غم‌انگیز دیگری، بیرون از پانسیون ووکه، نیز به بنای ساختمان روحی راستینیاک کمک می‌کند و آن ماجرای مادام دو بوسئان (10) است که معشوقش او را ترک گفته و پس از برگزاری رقصی، که از سراسر پاریس کسانی در آن گرد می‌ایند تا تیره‌بختی او را از نزدیک ببینند، جلای وطن می‌کند.
همچنان که موریس بارْدش (11) اظهار نظر کرده، پیداست که در باباگوریو آدمها از دو دسته‌اند: دسته اول شامل موجوداتی که در زندگی خواهان پیروی از عاطفه‌ای شریف و عاری از غرض شخصی‌اند، یعنی گوریو و مادام بوسئان؛ دسته دیگر شامل «بعل پرستان» (شیطان پرستان)، یعنی وٍترن، محکوم به اعمال شاقه فراری؛ دختران بابا گوریو که آنها نیز میثاق اجتماعی را با خیانت به شوهر خود به دور می‌افکنند. راستینیاک میان دو دسته، در وسط جای دارد. جوانی و ساده‌دلی‌اش وی را با پاکان یگانه می‌سازد: مادام دوبوسئان، دوست باباگوریو، حامی و ولی‌نعمت اوست. هوای ترقی و بی‌پروایی او در انتخاب وسیله وی را با نیروهای شیطانی جهان یار می‌سازد: او فاسق دلفین و شاگرد وترن است. لیکن، سرنوشت «پاکان» بهتر از سرنوشت «پلیدان» نیست: گوریو در بی‌کسی می‌میرد؛ وترن دستگیر می‌شود. آری، عواطف زیاده شریف همچون عصیان آشکار، مسیر حرکت جامعه را، که از همه نیرومندتر است و قانون خود را تحمیل می‌کند، مشوش می‌سازند. پس باید با آن، همانند دختران باباگوریو، از در مکر و فریب درآمد و دست کم به ظاهر، قانون بازی را گردن نهاد. این همان کاری است که راستینیاک می‌کند. وی، پس از وداع با پیکر باباگوریو، برای صرف شام به نزد مادام نوسینگن می‌رود. آلبر تیبوده (12) بی تردید بابا گوریو را «مادرْ یاخته» کمدی انسانی می‌داند، نه‌تنها از این نظر که این رمان بیشتر آدمهای آن مجموعه را در بردارد، بلکه هم از اینرو که ما را با «سرّ ابوت»، که سرچشمه آفرینندگی بالزاک است، آشنا می‌سازد. گوریو می‌گوید: «چون پدر شدم به خدا پی بردم». پدری آفریننده کمدی انسانی نسبت به آدمهای داستانهای او «محاکات آبْ (خدای پدر) و نوعی همکاری با خداست.» با این همه،‌گوریو در امر پدری از باختگان است، «چون پدر من حیث جسم و من حیث نفس‌پرستی» است. وی از جهت عشق به دخترانش «مسیح ابوت» (شهید مهر پدری) است. به نظر بالزاک اثرآفرین، اراده و همچنین امری که او خود آن را «موهبت ویژه» یعنی موهبت دیدن مثالها و اصل انواع از خلال انواع، نامیده نجات‌بخش ابوت است. آنچه از خلال «حالت خاص» بابا گوریو بیان می‌شود راز ابوت است؛ لیکن، با توجه به وترن و علاقه و هم حسی عجیب او نسبت به راستینیاک، نوعی ادا و نقیضه شیطانی همین راز است. گوریو «مسیح ابوت» است و وترن «ملک مقرب مغضوب». این هردو، به علت افراط در شهوت خود و «پر باری بیرون از حد تخمه بارور» مغلوب شده‌اند. برابرْ نهاد زنده آنان عتیقه فروش چرم ساغری است که «مرگ در زندگی» را تحقق بخشیده و از این راه، با رد هرگونه شهوت قهار، عمر دراز خارق‌العاده‌ای او را حاصل شده است. بنابراین، بابا گوریو چشم‌اندازهایی به روی سرتاسر کمدی انسانی می‌گشاید. در آن، نه‌تنها اسطوره ابوت بلکه همچنین «اسطوره پاریس» را اندرکار می‌بینیم که پانسیون ووکه آن از سویی، و سالون مادام دو بوسئان آن از سوی دیگر، دو نقطه ممتاز این بنای عظیم و بی‌کران‌اند.
احمد سمیعی (گیلانی) . فرهنگ آثار. سروش.
1.Honore de Balzac 2.Laure de Surville 3.Vauquer 4.Eugene de Rastignac
5.Pere Lachaise 6.Perigord 7.Anastasie de Restaud 8.Delphine de Nucingen
9.Vautrin 10.Mme de Bauseant 11.Bardeche 12.Thibaudet

كتاب نيوز
http://www.ketabnews.com/detail-65-fa-16.html

اونوره دو بالزاک " در عرصه ادب فرانسه ، همچنان یگانه است . او وقتی در سال ۱۸۵۰ در سن ۵۱ سالگی درگذشت ، میراثی از خویش باقی گذاشت که چشم جهانیان را خیره کرد . فرانسه همیشه از اینکه چنین انسانی را در دامان خویش پرورانده می تواند به خود ببالد . زیرا او نه تنها یک داستان سرا ، بلکه یک جامعه شناس و نیز روانشناسی ارزنده بود . اکنون به مدد نوشته های او می توانیم تا حدود زیادی با نوع زندگی ، شیوه تفکر و ذوق و سلیقه و آرمانهای طبقات مختلف اجتماع فرانسه در دوران فرمانروایی " ناپلئون " ؛ " لویی هجدهم " ؛ " شارل دهم " و " لویی فیلیپ " آشنا شویم .
ادب شناسان جهان ، داستان " بابا گوریو " را یک شاهکار ادبی می دانند و از آن به عنوان " شاه لیر " فرانسوی یاد می کنند . آنها معتقدند که نظیر این کتاب در صحنه ادبیات فرانسه و حتی جهان کمیاب است . " هنری جیمز " در رساله خود پیرامون بالزاک ، به کتاب بابا گوریو ی پیر اشاره کرده و آنرا نمونه ایی شاخص برای امر فضیلت متعال می نامد .
رئالیسم نیرومند کتاب ، برای آنها که با ادبیات انگلیسی سر و کار دارند ، یادآور بهترین داستانهای " چارلز دیکنز " است که تقریبا در همان عصر در فرانسه انتشار یافته است . البته ناگفته نماند گروهی از منتقدان چون " لزلی استیفن " و " مارتین ترنل " که هر دو از مولفان مشهور انگلیسی هستند ، اعتقاد دارند باباگوریو یکی از آثار ضعیف بالزاک است و دلیل این ضعف را در این می دانند که داستان سرا نباید با تلقین ، خواننده را در مقامی قرار دهد که بخندد یا گریه کند و اصولا ارزش یک کار بزرگ به خنده و یا گریه خواننده نیست ، بلکه به محتوای فکری آن اثر است . و داستان سرا کسی است که اندیشه ای را در قالب داستان بیان می کند و داوری اثر را به عهده خواننده می گذارد .
بالزاک این کتاب را در قصر ساشه و در خانه دوست خود موسیو " مورگون " نگاشت و تاریخی که زیر آن نوشت سپتامبر سال ۱۸۳۴ بود .
داستان شروع کندی دارد و در یک پانسیون می گذرد ، موسیو گوریو یک بازنشسته پیر و تنها است که در این پانسیون اتاقی دارد . به مرور ایام او از نظر مالی دچار بحران می شود و این باعث تغییر رفتار ساکنان پانسیون نسبت به او می گردد . گوریو ی پیر دو دختر جوان نیز دارد که حوادث فراوانی را باعث می شوند آنها اسیر کام طلبی های خود هستند و پدر را فراموش کرده اند ، و البته شخصیت های دیگری که داستان را تبدیل به فضایی سراسر جذبه و زیبایی می کنند .
بالزاک بنا بر روش معمول خویش ، کتاب را با تصویری از یک مکان معین که وقایع در آنجا رخ می دهد آغاز کرده و این مکان معمولا محیطی است آکنده از رموز و ابهام . این بار او به سراغ کرانه غربی رود سن در پاریس می رود ، زمان سال ۱۸۱۹ میلادی است و این دورانی است که " لویی هجدهم " حکمفرمایی می کند . وقایع داستان در بنا هایی می گذرد که رو به ویرانی نهاده اند . در این ویرانه ها افرادی زندگی می کنند که در مسیر ناملایمات زندگی قرار دارند . پاکدامنی و اخلاق از یک سو و پلیدی و شر از سوی دیگر با هم برخورد دارند . و چون حاصل این برخورد " تراژدی " است ، پس پلیدی بر پاکی چیره می گردد و ...
در نهایت اما این ارابه تمدن است که پیروزمندانه به حرکت خود ادامه می دهد .
داوری نقد نویسان جهان پیرامون این اثر متفاوت است ، اما در مجموع اکثر منتقدان از این که باباگوریو را بهترین داستان بالزاک بنامند به خود شک راه نمی دهند . " سامرست موام " در اثر معروف خود که به معرفی برترین داستان های جهان پرداخته ، باباگوریو را در کنار شاهکارهایی نظیر جنگ و صلح ؛ برادران کارامازوف ؛ غرور و تعصب ؛ بلندی های بادگیر ؛ سرخ و سیاه و مادام بواری قرار داده است . سامرست موام عقیده دارد بالزاک نخستین داستان سرایی بود که محیط یک پانسیون را فضای اصلی داستان خود قرار داده و بعد از او این ایده مورد استفاده بسیاری از نویسندگان قرار گرفته است .
اما " امیل فاگه " یکی از منتقدان بسیار قدیمی که در ۱۹۱۶ از دنیا رفت در کتابش پیرامون بالزاک ، فصل مشروحی را درباره اشتباهات سبک ، سلیقه ، انشاء و زبان بالزاک به رشته تحریر آورده و ثابت کرده است که او خطا کار است و ...
البته واقعیت این است که هیچ کس کامل نیست . بالزاک نیز فردی عامی بود که با پشتکاری جنون آمیز توانست به درجات بالایی از نبوغ دست پیدا کند . نثر او اکثرا مبتذل و یا خسته کننده است . اما هیچ کس نمی تواند او را به عنوان یک نقاش بزرگ اجتماع انکار کند .
از آثار زیبای دیگر این نویسنده پر کار می توان به " اوژنی گرانده " ؛ " شادی ها و سیاه روزی های روسپیان " ؛ " زن سی ساله " و " دختر عمو بت " اشاره کرد .

نقاشی با واژه ها
http://astronaute.blogfa.com/post-184.aspx

بابا گوریو اثر انوره دوبالزاک

مطالب مشابه :

چرم ساغري/ بالزاک

کتاب مزرعه حیوانات

تاریخ چرم در ایران

جلد ساغری

زوربای یونانی

کتاب های نایاب

رکود صنعت چرم در همدان شهر دباغ خانه ها

آشنايي با انوره دو بالزاک نویسنده نامدار فرانسوی

زندگی نامه بالزاك

بابا گوریو اثر انوره دوبالزاک