اقدام پژوهي خانم لطفي
باسمه تعالي
جمهوري اسلامي ايران
اداره كل آموزش و پرورش استان تهران
اداره آموزش و پرورش شهرستان رباط كريم
نمون برگ شماره 4
عنوان اقدام پژوهي :
1 - چگونه توانستم كيفيت برنامه ها و فعاليتهاي آموزشي و پرورشي دانش
آموزان مدرسه ام را افزايش دهم؟
نام و نام خانوادگي مولف اول : ناريلا لطفي شهيد لو
پست سازماني : آموزگاري
رشته تحصيلي : آموزش ابتدايي
آخرين مدرك تحصيلي : ليسانس
دوره تحصيلي : ابتدايي
سمت فعلي : مدير دبستان غير دولتي نهال
تقدير و تشكر :
باتشكر اززحمات بي شائبه ي استاد ارجمندم جناب آقاي علي سادئي (پژوهشگر
برگزيده كشور) كه مدرس اين بنده در دانشگاه تربيت معلم شهيد مفتح شهرري بودندو همچنين از سركار خانم
دانشور ، سركار خانم آزموده ، جناب آقاي صادقلو ، جناب آقاي كمرئي ، سركار خانم فدايي و كليه همكاران
آموزشگاه نهال و تمامي كساني كه در اين
مسيير بنده را ياري نمودند كمال تقدير و تشكر را دارم.
چكيده :
عزم جدي در تعليم و تربيت فرزندان
لازمه تربيت نسلي كوشا و متعهد است به همين منظور بايد روابط و تعامل موثر خانه و
مدرسه با همه عوامل موثر بر تعليم و تربيت دانش آموزان بسط و گسترش يابد تا ميان
آنها و جامعه ارتباط معنوي و پيوند هدفمند
به وجود آيد بنا بر اين درك عوامل معنوي و همكاري همه جانبه ميان محيط هاي متعامل
و تاثير گذار در تربيت صحيح فرزندان امري ضروري است ، همدلي و تعامل موثر ميان دو
كانون اصلي تعليم و تربيت يعني خانواده و مدرسه در ايجاد هماهنگي ، اتخاذ رويه هاي
يكسان و تسهيل در تعليم و تربيت دانش آموزان حائز
اهميت است .
در همين راستا هدف
اقدام پژوهي حاضر با موضوع چگونه توانستم كيفيت برنامه هاي آموزشي و پرورشي دانش آموزان
مدرسه ام را افزايش دهم؟ بر مبناي ايجاد تنوع در فرصتهاي تربيتي و ارائه
خدمات آموزشي متناسب با مصالح جامعه ، نيازها و علايق دانش آموزان در راستاي
شكوفايي استعدادهاي آنها و توجه كافي به شرايط جسمي و روحي آ ن ها كه جزء هدفهاي
عملياتي و راهكارهاي آن در سند تحول بنيادين
آموزش و پرورش (شماره 16 ) ايجاد هماهنگي و تعامل موثر بين روشهاي
آموزشي و تربيتي خانه و مدرسه از طريق
پياده نمودن طرح هايي چون جايگزين كردن روشهاي نوين آموزشي به جاي سنتي و برقراري ارتباط موثر معلمان با اوليا در جهت
پيشبرد اهداف آموزشي و پرورشي همچون طرح
كيف در مدرسه، صبحانه در مدرسه و پر كردن مطلوب و موثر اوقات حضور دانش آموز در
مدرسه از طريق ايجاد فضايي شاد و پر محتوا در جهت شكوفايي استعدادها و تامين نياز
هاي روحي در كنار نيازهاي جسمي آنها بود .
1 - چگونه توانستم كيفيت برنامه ها و فعاليتهاي آموزشي و پرورشي دانش آموزان
مدرسه ام را افزايش دهم؟
2 - توصيف موضوع :
اينجانب نازيلا
لطفي شهيدلو با 6 سال سابقه كار و پس از 3 سال سابقه معاونت در مدارس دولتي در سال
تحصيلي 92-91 به عنوان مدير مدرسه غير دولتي دخترانه نهال در منطقه رباط كريم
منصوب شدم.بنده كه براي اولين بار بود به عنوان مدير مدرسه آن هم در غير دولتي
مشغول به كار شده بودم هم پذيرفتن اين سمت و هم كار كردن در اين محيط برايم تازگي
داشت.
در همان ابتداي سال
با توجه به اينكه بايد برنامه سالانه اي طبق برنامه هاي سند تحول بنيادين آموزش و
پرورش براي مدرسه تنظيم مي كردم بر آن شدم
كه ابتدا تمام جنبه هاي فعاليتهاي مدرسه را در سال تحصيلي گذشته يعني 91-90 كه سال
اول تاسيس اش بوده را بررسي كنم و نقاط
قوت و ضعف را پيدا كرده و در جهت بهبود و پيشرفت بهتر برنامه ي اين مدرسه نوپا در
سال تحصيلي جديد ، گام هاي موثرتري برداشته شود.
اين مدرسه هم مثل
اكثر مدارس ابتدايي كه امروز با مسائل متعددي روبرو هستند دچار مسايل و مشكلاتي هم بود و چون مدرسه
از نوع غيردولتي هم بود انتظار بيشتري هم مي رفت كه در اين زمينه ها شاهد تفاوت
هاي چشمگيري بود كه اين مدرسه را از ساير
مدارس دولتي متمايز كند.
از جمله مسايلي هم
كه دانش آموزان و خانواده هايآنها با آن روبرو بودند از صبحانه نخوردن بچه ها به
دلايل مختلف گرفته تا سنگيني كيف دانش آموزان در رفت و آمد به مدرسه ، ارتباط ضعيف
اوليا با مدرسه در خصوص مسايل مختلف فرزندانشان ،تا عدم استفاده ي مفيد و لذت بخش
بچه ها از ساعات حضور خود در مدرسه كه نمود عيني آن در زنگ تعطيلي مشهود است را مي
توان نام برد .
در اين راستا از
سال تحصيلي گذشته اقداماتي صورت پذيرفته بود اما بنده به عنوان مدير مدرسه بر آن
شدم تا با كمك همكارانم گام هاي محكم تر و موثر تري در راستاي از ميان برداشتن حداكثري
اين مسايل بردارم.
3 - جمع آوري اطلاعات براي تشخيص بهتر مسئله :
طي بررسي هايي كه
در همان روزهاي اول سال تحصيلي در امور مدرسه به عمل آوردم متوجه شدم كه كيفيت
برنامه هاي مدرسه از آموزش گرفته تا فعاليت هاي غير درسي و پرورشي دانش آموزان از
انجام و خلاقيت شور و شكوفايي لازم برخوردار نيست و روال ،همان روال موجود در اكثر مدارس ابتدايي است ، يا ساعات فوق
برنامه هاي دانش آموزان بيهوده تلف مي شد و دانش آموزان ساعات حضور خود را در مدرسه آن طوري كه بايد مفيد و موثر بگذرانند ،نمي گذرانند.
در نتيجه برآن شدم
تا اين موضوع را با موسس محترم مدرسه سركار خانم فدايي در ميان بگذارم و ايشان هم
چون از سال گذشته اين مسئله يكي از دغدغه هاي مهم ااشان در جهت رسيدن به اهداف
مدرسه اي متفاوت بود ،از پيشنهادات بنده
استقبال نمود و خودش هم نيز پيشنهاداتي در اين راستا ارائه كرد.
از جمله مسائل
موجود در مدرسه :
1 – آشنا نبودن خانواده ها با روش هاي جديد آموزشي تحصيلي به فرزندان
2 – پايين بودن سطح دانش معلمان و عدم استفاده از روشهاي نوين تدريس
3 – سنگين بودن كيف دانش آموزان
4 – انجام تكليف شب و مشكلات به دنبال آن
5 – فعال نبودن فراگيران درجريان آموزش
6 – همراه نبودن اوليا در جريان آموزش
7 – حضور كم رنگ دانش آموزان در برنامه هاي پرورشي مدرسه كه از اركان مهم بود و
فرصتي بسيار مناسب جهت شكوفايي استعدادهاي فطري آنها بود.(شركت در طرح هاي قرآني ،
شركت در نماز جماعت و اعياد و مناسبتها و مسابقات
به عناوين مختلف و ...)
4 – شناسايي مهمترين عوامل موثر در ايجاد مسئله :
1 – مسئله ي شيوه سنتي بردن تكاليف سنگين از مدرسه به
خانه وبرعكس و عدم رسيدگي صحيح به تكاليف توسط معلم و اوليا
2 – به روز نبودن معلمان با روش هاي نوين آموزشي و نظارت
بر آن
3 – عدم آشنايي كافي اوليا با روش هاي نوين آموزشي تحصيلي
به فرزندان
4 – عدم توجه به شرايط جسمي دانش آموزان در خانه و مدرسه
( صبحانه نخوردن- كيف سنگين)
5 – عدم توجه به شرايط روحي دانش آموزان در خانه و مدرسه (فعال نبودن در جريان
يادگيري –حضور و اشتياق كم نسبت به
شركت در فعاليت هاي پرورشي و فوق برنامه )
علل پايين بودن سطح كيفيت
فعاليتهاي آموزشي و پرورشي دانش آموزان مدرسه نهال
1– ادامه شيوه سنتي بردن تكاليف سنگين از مدرسه به خانه و از خانه به مدرسه و
سختي هاي آن كه از نظر جسمي و روحي بر دانش دانش آموزان تاثير گذار است و به دليل عدم هماهنگي بين
آموزش هاي خانه و مدرسه عدم رسيدگي صحيح به تكاليف دانش آموزان اتفاق مي افتد.
2 – با توجه به اينكه نيروهاي آزاد به كار گرفته در اين مدرسه نوپا سال هاي اول
كاري خود را طي مي نمودند و رشته تحصيلي آنها گاها غير مرتبط با زمينه ي كاري شان
بود ، نياز به كسب تجربيات بيشتر از جوانب مختلف در آن ها احساس مي شد.
3 – با توجه به پيچيدگي دنياي امروز با مشغله هاي فراوان كه خانواده ها را در
گير خودش كرده بهانه اي شده است كه پدر و مادر ها آن طور كه بايد فرصت كافي را
براي رسيدگي به امور تحصيلي و تربيتي فرزندان خود اختصاص ندهند و براي فرار از اين
مسئله تمامي مسئوليت آن بر دوش مدرسه مي گذارند و اين كنار كشيدن در مدارس غير
دولتي خود را بيشتر نشان مي دهد.
4 – يكي از عمده دلايلي كه بچه ها بدون خوردن صبحانه كامل به مدرسه مي آيند ، بي ميلي و بي اشتهايي آن ها در ساعات اوليه صبح و يا كمبود وقت و استرس
براي آماده شدن بچه ها براي به موقع رسيدن به مدرسه و اوليا جهت رفتن به سر كار
است كه باعث مي شود به علت اين عدم برنامه ريزي صحيح صبحانه يا كامل صرف نشود و يا
اصلا خورده نشود.
5 – يكي از مسايلي هم كه بنده در برنامه ريزي كلاسها ابتداي سال تحصيلي و با توجه
به برنامه ي كلاس ها در سال قبل به آن پي بردم اين بود كه كلاسها آن طور كه بايد بر
اساس استعدادها و علايق دانش آموزان
برنامه ريزي شده بودند و بچه ها شور و اشتياق خود و انگيزه ي لازم و كافي در كلاس
ها فعاليت نمي كردند كه نتيجه ي آن را در فعاليتهاي پرورشي و مناسبتها ي مدرسه با
حضور و مشاركت كمرنگ آنها در اين فعاليتها شاهد بوديم و اين يعني بلا استفاده
ماندن بهترين سرمايه ها يعني استعدادهاي شكوفا نشده...
5 – تفكر و جستجو براي پيدا كردن راه حل مناسب :
انجمن های اولیاء و مربیان فصل مشترک همکاری های مردم و
نظام تعلیم و تربیت کشور
محسوب می شوند و از این رو دارای اهمیت اند به همین دلیل
جلب مشارکت های فکری و
عملی اولیاء و مربیان در زمینه حل و فصل مشکلات و نیز
برقراری ارتباط درست و هماهنگی
میان انجمن های یاد شده با واحدهای آموزشی کشور، نیازمند
شناخت اهداف انجمن اولیاء و
مربیان توسط والدین است تا با علاقه مندی و انگیزه بیش تر
در مدارس به همفکری بپردازند.
عنوان تكليف
خانگى دانش آموزان پديده جديدى نيست. مسأله اى است كه از ديرباز براى دانش آموزان،
معلمان و اوليا در بسيارى از كشورهاى جهان مطرح بوده است.كوله پشتى دانش آموزان
ايرانى از همين رو سنگين ترين حجم را دربرمى گيرد. انتقال دائمى معلومات بين مدرسه
و خانه، تكيه بر محفوظات ، تمرين انفرادى و تمديد طولانى مدت آموزش از مدرسه به
خانه و از معلم به والدين. مصداق چنين برداشتى يافته هاى دو پژوهشگر دانشگاه
پنسيلوانياست. براين اساس در بين ۵۰كشور جهان معلمان سه كشور ايران،
تايلند و يونان بيشترين تكاليف خانگى را به دانش آموزان مى دهند. در مقابل، دانش
آموزان سه كشور ژاپن، چك و دانمارك كمترين ميزان تكليف خانگى را دارند.
چگونگى تكليف شب در ايران، از جمله مسائل
آموزشى است كه به علت درگيرى والدين، دانش آموزان و معلمان، داراى اهميت و حساسيت
ويژه اى است. به طورى كه عدم انجام تكاليف دانش آموزان مشكلات عمده اى براى
آموزگاران دوره ابتدايى فراهم ساخته. براساس نظريات كارشناسان، تكاليفى كه معمولاً
براى دانش آموزان تعيين مى شود، اغلب داراى ساختار حل تمرين و رونويسى و حفظ كردن
است كه هر دانش آموز با انگيزه متفاوت به انجام آن مى پردازد
چرا دانش آموزان در موقع راه رفتن، مطالعه
یا ورزش کردن و دهها فعالیت دیگر به سرعت خسته می‌شوند و قادر به ادامه کار
نیستند؟ چرا دچار دلزدگی و بی علاقگی و حرکات بیش از حد غیر طبیعی و مزاحم می
شوند. این عوارض خود به صورت یک دایره معیوب ، خسته را خسته تر و احتمالا رابطه
فرد با محیط را دشوارتر می سازد.
علت اصلی این مشکلات را باید در طرز نشستن،
ایستادن و راه رفتن و بسیاری از عادات ناصحیح وی مخصوصا حمل چیزهای سنگین مانند
کیف سنگین پر از کتاب در یک دست یا آویخته بر شانه در یک طرف بدن جستجو کرد که در
بدشکلی اندام نیز موثر است.
مدرسه بدون كيف يكي از مفاهيمي است كه در كشورهاي توسعه يافته به عنوان
راهبردي آموزشي در حال اجراست و نيزكشورهايي كه طي سالهاي اخير چرخش چرخ‌هاي توسعه
دانش مضاعف بخشيده‌اند، اين سياست كلان آموزشي را با جديت دنبال مي‌كنند تا آنجا كه اكنون كشوري مانند
تركيه مدرسه بدون كيف را ضميمه اين سياست آموزشي خود كرده است.
در رشد و توسعه كشور نقش آموزش به ويژه آموزش ابتدايي بسيار مهم مي‌باشد و
مي‌بايست جدي گرفته شود و براي امر مزبور مسولان و معلمان دلسوز و آگاه به صورت تخصصي تربيت شوند. در اين راستا بايد
فضاي آموزشي زيبا براي اين مدارس طراحي كرد و مديريت آنها را به افراد آگاه و باتجربه سپرد.
اکثر اولیا نمی‌توانند در منزل با روشهای جدید تحصیلی به فرزندان خود آموزش
دهند و مدرسه بدون کیف این امکان را پدید آورده است که دانش‌آموز در مدرسه با نظارت مربی و معلم خود به یادگیری و
تمرین دروس بپردازد.
هنوز تعداد كثيري
از دبيران فقط با عناوين اين روشهاي تدريس آشنايي دارند و يا اطلاعات خيلي محدودي
دارند. معمولاً اين اطلاعات محدود را با استفاده از مطالب پراكنده مجلات كه اتفاقي
به دست آنها مي رسد، كسب كرده اند و هيچ گاه بطور جدي و عمقي با اين روشها آشنا
نشده اند. كلاسهاي ضمن خدمت دبيران نيز معمولاً آموزش مطالب تئوري و يا روشهاي
آزمايشگاهي كلاسيك و سنتي است و هيچ گاه روشهاي فعال آموزشي، روشهاي سازماندهي
كلاس و مديريت زمان براي تدريس با روشهاي فعال، مورد توجه قرارنگرفته اند. چگونه
از معلمي كه هنوز با اين روشها آشنا نشده و مورد حمايت علمي قرار نگرفته است، مي
توان انتظار داشت كه روشي را كه نمي داند به كار ببرد؟!-تغيير نظام آموزشي كشور به
يك نظام آموزشي متكي بر رشد همه جانبه فرد، دادن آزادي و اختيارات به دبيران، عدم
يكسان سازي كتاب درسي و برنامه ثابت آموزشي مهمترين راه كار براي فعالتر كردن
روشهاي آموزشي مي باشد.
2- حمايت معنوي و علمي از معلمان، مخصوصاً طراحي كلاسهاي آموزشي براي دبيراني كه
آشنايي چنداني با روشهاي نوين آموزشي ندارند، يكي ازاصول پراهميت براي جايگزين
كردن روش فعال آموزشي به جاي روشهاي سنتي است.
از ديگر مسائل مهم وضعیت
تغذیه کودکان و نوجوانان در زمان تحصیل است كه از اهمیت ویژه ای برای دولت ها و
خانواده ها برخوردار است زیرا آموزش نحوه ی صحیح تغذیه از طریق مدارس و خانواده ها
نقش مهمی در بهبود وضعیت تغذیه و بهداشت جامعه دارد. تغذیه در سنین مدرسه باید
متنوع و حاوی انرژی لازم باشد تا نیازهای دوران رشد و نیاز به انرژی برای
فعالیتهایی مانند درس خواندن، بازی، فعالیت جمعی و ورزش را تامین نماید
یکی از مسایلی که در زنگ تفریح مدنظر است، آن هم در
اولین زنگ تفریح، رسیدگی به بعد جسمانی دانش آموز است. متاسفانه اکثرا از نظر
تغذیه و صبحانه دچار مشکل می باشند و گاهی دانش آموزان بدون خوردن صبحانه به مدرسه
می آیند. این امر بارها توسط معلمین گزارش شده است که ساعات اول گاهی کسلی دانش
آموزان (به علت دیر خوابیدن در شب) و یا خشک بودن لبها و بوی دهان را (که ناشی از
نخوردن صبحانه و عدم رعایت بهداشت است را نشان می دهد. لذا زنگ اول بهتر است اختصاص به تغذیه دانش آموزان داده شود.
نظام آموزشی ما در راه رسید‌ن به اين هدف بزرگ
و متعالی با چالش‌ها و خلاءهایی روبه‌رو مي‌باشد و براساس تحقیقات انجام‌شد‌ه
اکثر برون‌د‌اد‌های سیستم آموزشی فارغ‌التحصیلانی هستند که نمي‌توانند نیازهای
خود و جامعه را برآورد‌ه سازند. از جمله خلاءها و چالش‌های موجود در نظام
آموزشی مي‌توان به خلاء در نیازسنجی و تعیین اهداف، خلاء در تعیین و تد‌وین
محتوا، ضعف در انتخاب و استفاده از روش‌های‌ياد‌د‌هی، ياد‌گیری و روشهای ارزشیابی و... اشاره نمود. اين عوامل باعث گرد‌ید‌ه
است که ياد‌گیری د‌انش‌آموزان عميق و پاید‌ار نبود‌ه و فراگیران به رشد واقعی دست
پید‌ا نکنند. يکی از راهكارها جهت کاهش اين خلاءها، توجه به فعالیت‌های مکمل و
فوق برنامه آموزشی و پرورشی مي‌باشد. اين گونه فعالیت‌ها با توجه به ویژگی‌هایی
که دارند، مي‌توانند در جهت تعميق‌ياد‌گیری، رشد همه‌جانبه فراگیران در ابعاد مختلف، توجه
به ویژگی‌های محلی و منطقه‌اي، توجه به خلاقیت د‌انش‌آموزان، آموزش مهارت‌های اساسی زند‌گی و پاسخ به سوالات
اساسی فراگیران استفاده شوند
6 – اجراي راه حل با ذكر جزئيات و چگونگي اجرا :
در همان اوايل سال
طبق برنامه ريزي هايي كه حاصل مطالعات
اينجانب و بهر ه گيري از پيشنهادات همكاران آموزشگاه و سند تحول بنيادين آموزش و پرور ش بود برنامه
مدوني چيده شد تحت عنوان تشكيل كميته مديريت كيفيت در مدرسه با رهبري مديريت مدرسه
كه موظف شدم ضمن استفاده از مشاركت همه معلمان و اوليا و دانش آموزان فرآيند نتايج
را مرتبا موردارزيابي قرار داده و از طريق اين رهبري جمعي و تاكيد بر كار گروهي در
جهت افزايش كيفيت آموزش و پرورش دانش آموزان اين آموزشگاه گام برداريم لذا در جلسات شوراي معلمان و اوليا و مربيان جزئيات
اين برنامه به اطلاع ايشان رسيد .
1 – در جلسه ديدار عمومي با اوليا در ابتداي سال تحصيلي پيشنهاد شد كه آموزشگاه
برنامه صبحانه و ميان وعده همگاني جذاب و پر شور براي كليه ي دانش آموزان در ساعات
اوليه برنامه مدرسه قرار دهند به اين صورت كه بچه ها با شنيدن صداي زنگ صبحانه و
پخش موسيقي هاي شاد كودكانه به طور همگاني و منظم بر روي صندلي هاي چيده شده در
سالن اموزشگاه مي نشستند و به صرف صبحانه همگاني در كنار دوستان خود مشغول مي شدند
كه يكي از اثرات اين روش موجب تشويق دانش آموزاني كه به خوردن صبحانه ميل نداشتند
مي شود و از طرفي هم با آداب صحيح خوردن
غذا آشنا مي شوند كه يك رفتار اجتماعي است . از طرف ديگر موجب :
1 – دريافت انرژي و كالري لازم جهت انجام فعاليتهاي آموزشي و پرورشي در مدرسه
2 – ايجاد صميميت و دوستي بيشتر بين دانش آموزان
3 – آشنايي با آداب صحيح غذا خوردن
4 – افزايش همكاري و مشاركت همگاني در حين جمع آوري ظروف غذا
5 – افزايش اشتها در دانش آموزاني كه به خوردن صبحانه رغبتي نشان نمي دادند.
2 – طرح كيف در مدرسه
طرح مدرسه بدون كيف
بر اساس نظرات كارشناسي اعمال شده و يكي از مدرن ترين شيوه هاي آموزشي در كشور به
شمار مي رود. وي در خصوص علّت عدم اجراي تكليف و تمرين دروس در منازل توسط دانش
اموزان تصريح كرد : اكثر اولياء نمي توانند در منزل با روش هاي جديد تحصيلي به
فرزندان خود آموزش دهند و مدرسه بدون كيف اين امكان را پديد آورده است كه دانش
اموز در مدرسه با نظارت مربّي و معلّم خود به يادگيري و تمرين دروس بپردازد. البته
خانواده ها مي توانند در منزل با دانش آموز خود تمرين كنند ولي براي اين كار
اجباري وجود ندارد.
با توجه به اين كه
بايد دانش آموزان نسبت به كيف و كتاب و . . . با اولياء در منزل ارتباط مستمر
داشته باشند و بحث و تبادل نظر با اولياء آموزشگاه و خانواده ها مورد بررسي و پي
گيري قرار گرفت كه اين آموزشگاه با بهره گيري از كليه امكانات و تجهيزات آموزشي و رفاهي و فوق
برنامه و فضاي مناسب و كادر مجرب و كارآزموده نسبت به طرح مربوطه كه در
ادامه مراحل آن مي آيد اقدام نمود.
پوشه كار مادر
كه در اين پوشه با
ذوق و سليقه ي خود دانش آموز برگه هاي A4
از قبل تهيه شده و شماره گذاري گرديده است و براي دانش آموزاني كه به اين پوشه
توجه بيشتري دارند جوايز و تشويق هاي خاصي در نظر گرفته مي شود از جمله كشيدن
نقاشي، نوشتن املاء . . . .
با توجه به اين كه
كتاب در منزل نيست دانش آموزان توجيه شده
اند كه بايد حتما كتاب هاي غير درسي مثل داستان و . . . مطالعه كنند و اولياء
ازكتاب هاي مطالعه شده به فرزندان ديكته بگويند و كتاب هاي مورد نظر حتما خلاصه نويسي
يا نتيجه گيري شود. اين پوشه ي كار به صورت مستمر و هفتگي و ماهانه از طرف معلّمين
مربوطه و مجريان طرح در مدرسه مورد بررسي قرار مي گيرد و در جلسات ماهانه ي اولياء
مورد بحث و تبادل نظر قرار مي گيرد و با گذشت زمان و پيشرفت تحصيلي و بودجه بندي
كتاب روند كار بهتر و بهتر مي شود.
پوشه كار دانش آموز
:
كه شامل گزيده اي
از تلاشها و فعاليتهاي دانش آموز در سيستم ارزشيابي توصيفي مي باشد كه با جملات
توصيفي مورد ارزيابي معلم قرار مي گيرد.
پوشه ي كار معلّم
شامل كليه ي تلاش
ها، زحمات و برنامه ريزي آموزشي معلّم در طول سال تحصيلي مي باشد.
پوشه ي كار مدير
كه شامل نتايج
برنامه ريزي و تلاش هاي آموزشي و پرورشي زير نظر مدير مي باشد و اولياء جهت اطلاع
از شرايط فرزندشان در آموزشگاه و معلّم پايه ي مربوطه و مدير در جلسات متعدد
ماهانه به صورت مستقيم شركت مي كنند و با مشاهده ي نتايج 3 مرحله ي فوق نقاط قوت و
ضعف پي گيري و مشخص مي شود.
3 – مشاركت بيشتر اوليا با مدرسه :
رابطه خانه و مدرسه
همچون رابطه جسم و روح است. هيچ كدام بدون ديگري نمي تواند به اهداف خود برسد و به
قولي خانه و مدرسه دو بال لازم براي
پروازند.و بدون ديگري امكان پرواز وجود ندارد. هدف از مشاركت استحكام بخشيدن به
روابط بين خانه و مدرسه و تقويت و توسعه فرهنگ مشاركت و ايجاد فضايي مناسب به
منظور تبادل افكار ، اطلاعات و تجارب اوليا و مربيان با يكديگر و ارتقاي سطح آگاهي
آنان در نظام تعليم تربيت است .
-
حضور همه جانبه ي اوليا در تصميم گيري هاي آموزشي و اداره ي مدرسه از طريق
ارائه فرم هاي نظر سنجي در جلسات ،تبادل نظر و پيشنهادات و ...) و اطلاع رساني
دقيق و به موقع درباره ي وضعيت تحصيلي و تربيتي دانش آموزان در قالب ارتباط مستمر
و روزانه ، هفتگي و يا ماهانه به صورت هاي گروهي و فردي ( حضوري،تلفني،مجازي ) كه
در جريان طرح كيف در مدرسه اين اهداف محقق مي شد .
-
تشكيل كلاسهاي آموزش خانواده با حضور اساتيد مجرب و كارآزموده متخصص (يعني
به جاي يك نفر از افراد متخصص ديگري هم جهت ارتقاي محتواي كلاسها استفاده شد كه با
استقبال گرم اوليا روبرو شد و كلاسها از حالت انفعالي به فعاليت و خود جوش و كار
آمدي بالا تبديل شد.
-
شناسايي و ارجاع به موقع اوليا و دانش آموزان مشكل داربه واحد مشاوره و
پيگيري نتايج آن.
-
قدر داني از فعاليت ها و همكاري هاي اوليا با مدرسه
4
- به روز كردن و افزايش انگيزه معلمان
با توجه به اينكه اكثر نيروهاي آزاد اين مدرسه
از سابقه ي كار كمي در اين مدرسه نوپا برخوردار بودند و گاها رشته ي تحصيلي آن ها
غير مرتبط با زمينه ي كارشان بود برخود لازم ديدم كه آموزش به آنها را در اولويت قرار گيرد از جمله اقدامات صورت گرفته :
1 - ارجاع آنها به كلاسهاي ضمن خدمت
قبل از شروع و حين سال تحصيلي
2 – دعوت از كارشناسان
خبره در زمينه ي آموزش وتدريس دروس از اداره آ.پ رباط كريم جهت حضور در كلاسهاي همكاران
و ارائه راهنمايي هاي لازم به آنها
3 – برگزاري جلسات
متعدد شوراي معلمان و فعال كردن جلسات پرسش و پاسخ بين گروه هاي درسي جهت ارتقاي
كيفيت تدريس و آموزش
4 – ارائه كتابهاي روش
تدريس به همكاران از طرف معرفي مديريت مدرسه و
اهدا كتاب به آنها و معرفي و در دسترس قرار دادن سايتهاي مفيد از جمله( (تبيان، راسخوان و رشد) (
آموزش ابتدايي جهت استفاده و به روز شدن روشهاي و بازديد مستمر كلاس توسط مديريت
آموزشگاه و ارائه راهنمايي (تشويق و تقويت نقاط قوت و تلاش در جهت رفع نقاط ضعف)
ازجمله اينكه از آنها خواسته مي شد روشهاي فعال آموزشي را جايگزين روشهاي سنتي و
معلم محور نمايند محور كار خود را طوري بنا نهند كه دانش اموز را در گير مسائل
كاربر دي و پژوهشي نمايند همانند به كار بردن فناوري اطلاعات در آموزش روشهاي
آزمايشگاهي پروژه ، پرسش و پاسخ و ...
5
– بازديد خود معلمان از كلاسهاي
همديگر و مطرح شدن كارها و تجارب موفق در جلسات جهت انتقال تجربيات و انديشه ها به
همديگر تقدير از آموزگاران موفق و نمونه
هر ماه از طرف مديريت مدرسه و اداره آ.پ رباط كريم
جهت افزايش كيفيت فعاليتهاي پرورشي
دانش آموزان مدرسه تصميم گرفتم محتواي
كلاسهاي فوق برنامه را ارتقا دهيم يعني در كنار كلاسهايي چون زبان ، كامپوتر ،
كلاسهاي هنري چون : نقاشي ، خطاطي ، سرود ،تئاتر، كلاسهاي قرآني مانند : قرائت ، حفظ و ... و برپايي نماز جماعت اول
وقت به صورت پر شور برگزار كرديم همراه با
تقدير و اهداي جوايز لحظه اي و در مناسبتهاي مختلف كه اين باعث شد استعدادهاي دانش آموزان جهت
شركت در مسابقات مختلف قرآني و هنري كه به مناسبتهاي مختلف از سوي اداره برگزار مي
گرديد شكوفا گردد وعلاوه بر اينكه دانش آموزان اوقات خود را با خوشحالي مي
گذراندند باعث رضايتمندي اوليا و افزايش اعتماد به نفس و مسئوليت پذيري و مشاركت
همگاني دانش آموزان مي شد.
7 – جمع آوري اطلاعات
به منظور برسي ميزان تاثير گذاري راه حل
اجرا شده :
در همان نيمسال اول تحصيلي مي توان گفت كه شاهد تغييرات چشمگيري در برنامه هاي آموزشي و پرورشي
مدرسه بوديم ازجمله اينكه در مصاحبه هايي
كه با اوليا داانش آموزان در جلسات آموزش خانواده داشتيم اكثر آنا ن رضايتمندي خود
را از اجراي چنين برنامه هايي ابراز مي نمودند كه اين رضايتمندي آنان شكل مشاركت
و همكاري هاي داوطلبانه بيشتر به خود مي گرفت زيرا آنها اعلام مي داشتند كه
فرزندان ما و حتي خود ما از حالت انفعالي به
حالت فعال در آمده ايم و به نظر بنده چون
اوليا پس از آشنايي با روش هاي نوين اموزش
تحصيلي به فرزندان به اهداف و برنامه هاي طرح نيز يقين پيدا كرده بودند خود را به
صورت جزيي مهم از اين برنامه شناخته بودند.
از طرف ديگر معلمان آموزشگاه نيز با مشاهده اثرات شيوه هاي نوين تدريس و همسو
شدن همكاري و مشاركت اوليا با اين روشها
علاقه بيشتري به ادامه استفاده از اين روشها نشان دادند فقط به شرطي كه عده
ي محدودي از اوليا كه به دلايل مختلف مشغله هاي زندگي در اين زمينه همكاري كافي را
از خود نشان نمي دادند و توجيه و تصورآنها بر دوش نهادن همه مسئوليتها برعهده كادر اجرايي و معلمان مدرسه بود ، به خود امده
و در اين طرح مسئوليت خود را به عهده گيرند و مشاركت لازم را
نمايند.
دانش آموزان نيز ديگر مشكل سنگين بودن كيف و بردن بار سنگين تكاليف را
نداشتند و با آرامش خاطر هم به فعاليتهاي آموزشي خود در طول ساعات آموزشي مي
پرداختند و هم در ساعات تفريح و فوق برنامه به شيوه اي هدفمند و مطلوب به انجام
فعاليتهاي پرورشي مي پرداختند و حائز رتبه
هاي برتر مسابقات پرورشي : قرآني ، ورزشي و هنري به طور چشمگيري شدند .
8 - ارزيابي از ميزان اعتبار اقدام
انجام شده :
براي اعتبار يابي راه حل اجرا شده در راستاي افزايش كيفيت فعاليتهاي آموزشي
و پرورشي دانش آموزان آموزشگاه نهال ،
اقدام مورد نظر با ذكر جزئيات آن در مرحله اجرا با همكاران آموزشگاه كه خود نيز در
اين طرح مشاركت داشتند در ميان گذاشته شد و هر چند در مورد برخي از جزئيات طرح در
مرحله اجا انتقادهايي داشتند ، اما در مجموع راه حل بكار گرفته شده را مورد تاييد
قرار دادند .
1 – سركار خانم زهرا فدايي معلم بازنشسته منطقه رباط كريم موسس مدرسه نهال
محل امضا
2 – سركار خانم حكيمه
محمد دوست رئيس انجمن اوليا و مربيان
منطقه رباط كريم آموزشگاه نهال
محل امضا
3 – سركار خانم الهام
بابايي آموزگار پايه دوم و نماينده معلمان منطقه رباط كريم آموزشگاه نهال
محل امضا
4 – سركار خانم شيرين
دانشور معاونت محترم آموزش ابتدايي اداره آموزش و پرورش شهرستان رباط كريم
محل امضا
5 – جناب آقاي قاسم صادقلو كارشناس مسئول محترم مدارس و مراكز غير دولتي اداره آموزش و پرورش
شهرستان رباط كريم
محل امضا
6- جناب آقاي احمد كمرئي كارشناس مسئول محترم انجمن اوليا و مربيان اداره
آموزش و پرورش شهرستان رباط كريم
محل امضا
نتيجه گيري و پيشنهادها :
در دنياي امروز در راستاي
رسيدن به اهداف عالي سند تحول بنيادسن آموزش و پرورش كه از اهداف مهم دولت به حساب
مي آيد وبا توجه به كمبود امكانات و منابع كيفيت بخشي به امور آموزشي و پرورشي
خصوصا مدارس ابتدايي را بايد در اولويت اول برنامه ها قرار داد. به طوري كه علماي
تعليم و تربيت معتقدند كه محيط يادگيري مناسب از مهمترين پايه هاي كيفيت بخشي محسوب
مي شود و محيط يادگيري مناسب در گروي (فضاي فيزيكي، رواني، اجتماعي) مطلوب در
مدرسه توأم با مناسبات انساني مي باشد، يعني هر گاه فضاي مدرسه (باز، خلاق و
انساني) باشد يادگيري مداوم، لذت بخش و عميق خواهد بود. در كيفيت بخشي به امور
مدرسه در ابعاد آموزشي و پرورشي بايد به بازسازي الگوي روابط درون مدرسه اي و
آموزشهاي لازم براي توانمندسازي دانش آموزان توجه جدي نمود تا با كمك الگوي مناسب
كيفيت بخشي، دانش آموزان (توانمند، مستقل، خود رهبر، پژوهشگر و متدين) تربيت كرد.
الف ) برخي از راهكارهاي
كيفيت بخشي به امور آموزشي در مدرسه
× توجه به شرايط جسمي و روحي دانش آموزان و همچنين شرايط فيزيكي مدرسه در همه ابعاد «از جمله ميز و نيمكت مناسب، رنگ
كلاسها و ...»
× روابط انساني مطلوب بين كاركنان و دانش آموزان و اوليا با هدايت و رهبري دلسوزانه
مدير با عنوان كارگردان اصلي در مدرسه
× ارتباط و تعامل دوسويه بين دانش آموزان به عنوان عنصر اصلي و محوري در تعليم
و تربيت .
× توجه جدي به نيازهاي آموزشي و پرورشي دانش آموزان در مدرسه از قبيل كتابخانه،
نمازخانه، كارگاههاي علمي و رايانه، آزمايشگاه، زمين بازي مناسب، وسايل و امكانات
ورزشي و...
× كيفيت بخشي به جلسات شوراي معلمان با طرح مسايل علمي و كاربردي و تشكيل كارگاههاي
آموزشي
× هدايت و راهنمايي معلمان به آموزشهاي خلاق و استفاده از يادگيري مشاركتي توسط
خود دانش آموزان، استفاده از روشهاي تدريس بارش مغزي (فكري) براي توانمندسازي‌دانش
آموزان در حل مسايل روزمره و زندگي
× توجه جدي به بانك جايزه در مدرسه و تشويق دانش آموزان
× توجه جدي به ساعت ورزش در مدارس و نيز برگزاري مسابقات علمي در مدارس با تشويق
دانش آموزان
× ارتباط مستمر و دو سويه بين معلمان و اوليا و دانش آموزان در جهت حل مسايل
روزمره با كمك خود دانش آموزان
- آشنا كردن و به روز كردن اوليا با روشهاي آموزشي و پرورشي مدرسه و استفاده از
مشاركت همه جانبه آنها در اين راستا .
ب ) برخي از راهكارهاي كيفيت بخشي به امور تربيتي و پرورشي در مدارس
× توجه و اهميت جدي به امر مهم اقامه نماز در مدرسه
× توجه لازم به كلاسهاي فوق برنامه و ارتقا محتواي برنامه كلاسها متناسب با
نيازهاي دانش آموزان (يعني كاربردي در زمينه هاي پژوهشي ، هنري و تفريحي و ...).
× اهميت دادن به شوراي دانش آموزي در مدرسه و دادن نقشها و مسؤوليتهاي متفاوت
به ايشان در كارها از جمله ايجاد نظم در مدرسه، همكاري با معاونان مدرسه، شوراي حل
اختلاف در مدرسه براي حل مسايل بين دانش آموزان، امور بهداشتي و ورزشي مدرسه و...
× توجه و اهميت به همه مسابقات علمي و فرهنگي در مدرسه در جهت تقويت بروز استعدادهاي
متفاوت دانش آموزان
× اهميت دادن به تشكيلات سازمان دانش آموزي مدرسه از قبيل «پيشتازان، فرزانگان،
هلال احمر و بسيج دانش آموزي»
× توجه جدي به درس پرورشي در مدارس و اهميت دادن به آن در حد دروس ديگر
× تشويق و ترغيب دانش آموزان قاري قرآن، هنرمند، ورزشكار و داراي استعدادهاي
خاص
× توجه به نيازها و خواسته ها و مشكلات رفتاري و خاص دانش آموزان در مدرسه و ايجاد
چتر حمايتي براي ايشان «مخصوصاً احيا و بكارگيري مشاوران مجرب در راستاي حل مسائل خانوادگي، رفتاري و تحصيلي
آنها .
منابع و ماخذ :
1 - سادئي،علي،پژوهش در عمل به همراه 100 تجربه
آموزشي و تربيتي،تهران:شلاك،1386
2 - سند تحول بنيادين آموزش و پرورش ، آذر ماه 1390
3 – سايت رشد و آموزش
ابتدايي و ...
مطالب مشابه :
نمونه اقدام پژوهي (1):نحوه حل مشكل آموزش مفهوم «نظام اجتماعي» در درس مطالعات اجتماعي
نمونه اقدام پژوهي علوم اجتماعي منطقه و از دوره راهنمايي با
نمونه کار معلم پژوهنده
تقویت انشا و تقويت املا به كار عملي اقدام پژوهي. نمونه ای از گزارش اقدام اوّل راهنمايي
نمونه موضوعات اقدام پژوهي:
نمونه موضوعات اقدام پژوهي: • نمونه موضوعات اقدام علل مشكل نگارش در كلاس اول راهنمايي
نمونه ای از اقدام پژوهی همکاران
نوان اقدام پژوهي: ضميمه راهنمايي شامل يک کلاس، در به ديگران، مهارت هاي اجتماعي و
تحليل موضوعات اقدام پژوهي در سال 92-
آزمون ها و نمونه تحليل موضوعات اقدام پژوهي كه در مقطع ابتدايي و راهنمايي
اقدام پژوهي خانم لطفي
آزمون ها و نمونه در همين راستا هدف اقدام پژوهي حاضر با موضوع شوند كه يك رفتار اجتماعي
روش تحقیق در علوم اجتماعی
تحقيقات اجتماعي انجام شده قبل از اقدام به تحقيق آن، راهنمايي بالقوه
دستورالعمل طرح مطالعاتی مدارس نمونه
(دستور العمل طر ح مطالعاتي مدارس راهنمايي نمونه (اقدام پژوهي ) در علوم اجتماعي
برچسب :
نمونه اقدام پژوهي علوم اجتماعي راهنمايي