عمارت ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان در ولایت آذربایجان
عمارت ذوالفقاري:
عمارت ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان در ولایات آذربایجان موسوم به محله' "دالان آلتی"'در ضلع شمالی سبزه میدان و مسجد جامع قرار دارد. این بنا ساختمان مسکونی و اداری حکمران زنجان بوده و از مجموعه بناهای اندرونی و بیرونی و بخشهای مختلفی تشکیل یافته بود. که در حال حاضر از این مجموعه در حال حاضر فقط عمارت بیرونی باقی مانده که به نام' عمارت محمود خان ذوالفقاری' معروف است. بنا به روایاتی این خانه توسط سردار اسعدالدوله (پدر محمود خان) در اواخر حکومت قاجار بنا گردیده و پس از وی محمود خان در آن اقامت داشته است. در گذشته این بخش از شهر زنجان محله ی اعیان نشین بوده و مجموعه بناهایی در سبک و الگویی همسان همچون خانه وزیری، خانه خدیوی، عمارت دارایی و... در این محل ساخته شده بود.
این بنای ارزشمند با سبکی متأثر از الگوهای معماری غربی و با حفظ سنتهای معماری آذربایجان قدیم به مساحت 1176 متر مربع، در دو طبقه ساخته شده و در گذشته شامل حصار، سر در ورودی، حیاط و بخش مسکونی و اداری بوده است. طبقه همکف بخش اداری و دفتری عمارت محسوب می شد و طبقه اول به بخش مسکونی اختصاص داشته است. مصالح بکار رفته در بنا خشت، آجر و سنگ و پوشش سقف خانه از نوع شیروانی است. این نوع پوشش در دوران پهلوی در خانه های زنجان بسیار رایج بوده و پوشش سقف عمارت ذوالفقاری یکی از اولین نمونه های پوشش شیروانی در زنجان است. در بخش مرکزی سقف، نورگیر زیبایی تحت عنوان کلاه فرنگی تعبیه شده است. تزئینات بنا بسیار متنوع و چشمگیر بوده و شامل تزئینات فلزی، سنگی، آجری، گچی، چوبی و کاشی است. درپائین دیوار های طبقه همکف کاشیکاری برجسته با رنگهای قهوه ای، زرد و قرمز اجرا گردیده و تزئینات سنگی و گچی را بیشتر در ستونهای ورودی همکف و ایوانهای ستوندار طبقه اول می توان مشاهده کرد. سر ستونهای گچی ایوانهای طبقه اول از زیباترین تزئینات گچی باقی مانده است. سقف بیشتر اتاقها آراسته به لمبه کاری چوبی و نقش های متنوع است. اما بیشترین تزئین در نمای جنوبی بنا دیده می شود. نمای جنوبی به صورت یکپارچه با انواع آجرچینی و با طرحهای مختلف تزئین شده است.
بعد از انقلاب اسلامی، عمارت ذوالفقاری مدتها در اختیار یکی از نهاد های انقلابی بود و تا ثبت این بنا در فهرست آثار ملی کشور به دلیل متروک ماندن و عدم مراقبتهای لازم آسیب فراوانی دید. در جریان توسعه و تعریض خیابان طالقانی دیوار و سردر ورودی بنا بطور کامل تخریب گردید. در سالهای اخیر نیز با اجرای طرحهای عمران شهری، آسیب زیادی به بنا وارد آمده است. از جمله با احداث خیابان زینبیه و عبور آن از داخل حیاط عمارت، قسمتی از عرصه ی بنا از بین رفت و بخش عمده دیگر به پارگ تبدیل شد.
در سال 1379 میراث فرهنگی استان زنجان تصمیم به حفاظت و مرمت عمارت ذوالفقاری گرفت و در این راستا بنای مذکور در چندین مرحله مرمت و باز سازی گردید. با انتقال مجموعه آثار بدست آمده از معدن نمک چهر آباد در سال 1386، موزه موقت مومیایی ها در این مکان بوجود آمد و در سال 1388 اولین موزه باستان شناسی استان زنجان در عمارت ذوالفقاری افتتاح گردید.
این بنا در تاریخ 25/12/75 به شماره 1852 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
حال حاضر موزه در دو طبقه بوده و شامل بخشهای زیر است.
طبقه همكف:
- محل فروش بليط
- محل فروش محصولات فرهنگي
- يگان حفاظت ميراث فرهنگي
- سالن نمايش اشياي پيش از تاريخي شامل:
ابزارهاي سنگي دوره هاي مختلف پيش از تاريخ
ظروف سفالي دوران پيش از تاريخ
اشيا و ابزارهاي كوچك همچون مهر، اثر مهر، ابزارهاي فلزي و ....
- گالري و نمايشگاه موقت آثار هنري ( در دست اجرا )
طبقه اول:
- سالن نمايش اشياي دوران تاريخي و اسلامي شامل:
- ظروف سفالي از عصر آهن تا دوران متاخر اسلامي
- اشياي فلزي شامل پيكركها، ادوات جنگي، ادوات تزئيني و...
- ظروف و اشياي شيشه اي از دوران تاريخي و اسلامي
- سكه ها از دوره اي مختلف تاريخي و اسلامي
- سالن نمايش مجموعه مكشوفه از معدن نمك شامل:
- موميايي هاي طبيعي شماره 2و4و5
- قطعات پارچه هاي ساده و منقوش دوران هخامنشي و ساساني
- ابزار هاي معدن كاوي شامل كلنگ، تيشه و چكش
- اشياي كوچك شامل دسته چاقو، آتشزنه، مهره هاي شيشه اي، شانه چوبي، شاخ حيوانات و پي سوز هاي سفالي
- مديريت و بخش اداراری
مطالب مشابه :
محمودخان ذوالفقاری کیست؟
آقاي محمود ذوالفقاري با و زنجان وتوصیف محمود محمود خان
محمود خان ذوالفقاری
از طرف دموكرات‌ها، آقاي محمود ذوالفقاري با برادران خود دردهات محمود خان, زنجان,
عمارت ذوالفقاری
محمود خان ذوالفقاري در زمان قضيه زنجان، خانه‌ي ذوالفقاري‌هاي زنجان كاربري اداري
عمارت ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان در ولایت آذربایجان
عمارت ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان در عمارت ذوالفقاري: عمارت محمود خان
زندگی و شرح مبارزات محمودخان ذوالفقاری با فرقه دموکرات پیشه وری
ها، آقاي محمود ذوالفقاري با ورزش زنجان، محمود محمود خان
وقايع و سوابق تاريخي و فرهنگي معاصر در شهرستان خدابنده
مجاهدين آخوند را به زنجان آورده و به سلطان محمود خان ذوالفقاري محمود خان با قشون
ويژگي‌هاي معماري و شهرسازي قصرها و دارالحكومه‌ي قاجاريه در زنجان
محمود خان ذوالفقاري و حميد خان و مصطفي خان ذوالفقاري و خان ماكويي حاكم زنجان
برچسب :
محمود خان ذوالفقاري زنجان