روش تدریس فارسی

حيطه شناختي 1-اشنا يي مختصربا زبان فارسي معيار2-گستر ش حوزه ي نمادها و معا ني3-اشنا يي با گفتار ونوشتار و درك تفاوت ان ها4-اشنايي مختصر با جلوهاي هنري زبان5-اشنايي با مسائل اعتقادي اجتماعي.سياسي.ملي علمي و هنري در قالب زبان

حيطه ي عاطفي الف) ايجاد پرورش وتقويت علا قه ونگرش مثبت نسبت به:- مباني اعتقادي.فرهنگي وملي كشور

-بيان احساسا ت .وعواطف وافكار در قالب گفتا ر ونوشتار-جنبه هاي زيبايي سخن وتحسين ان-مطا لعه

ب)تلطيف احساسات وعواطف

روش هاي نوين تدريس زبان وادبيات فارسي

استفاده از روش تدريس فعال وهمگام با روزروش هاي تدريس معلم را ويژگي خاص مي بخشد .هدف از اين مقاله آشنايي معلمان با روشهاي نوين تدريس زبان وادبيات فارسي واستفاده آنها در كلاس وغنا بخشيدن به محتواي دروس وحرفه اي با ر آوردن معلمان وخدمت به اعتلاي كيفيت آموزش وپرورش ميهن عزيز اسلامي ميباشد .براي اطلاعات بيشتر به كتابهاي الگوهاي تدريس 2000وآموزش راههاي يادگيري و... مراجعه شود .

1- يادگيري از طريق همياري

معلمان بايدبه دانش آموزان فرصت دهند تا به صورت گروهي و از طريق همياري به يادگيري اقدام كنند .يادگيري از طريق همياري يك قالب يا چهارچوب آموزشي است كه در آن گروه هاي دانش آموزي ناهمگن از سوي معلم شكل داده مي شوند و به فعاليت مي پردازند.

هدف نهايي از كاربست الگوي تدريس يادگيري از طريق همياري دستيابي به فعاليت هاي عالي ذهني است. همبستگي مثبت، مسئوليت فردي، تعامل چهره به چهره، مهارت هاي اجتماعي و پردازش گروهي. اين عناصر معلم را از سخنراني صرف و دانش آموز را از تكرار بي مورد آموخته هايش رها مي سازد. افزون بر اين، ياگيري از طريق همياري فرصت هايي را پديد مي آورد كه يادگيرندگان بتوانند در موقعيت هايي چون كارگروهي، ارتباطات، ايجاد هماهنگي اثرگذار و تقسيم كار موفق شوند. سينر گوژي براي آموزش يادگيري از طريق همياري چهار روش را ارائه مي دهد :

الف ) طرح كارايي گروه ب) طرح تدريس اعضاي گروه ج)طرح قضاوت عملكرد ث)طرح روشن سازي طرز تلقي

مراحل اجراي الگو همياري
1- ابتدا كروه ها شكل مي گيرند. گروه هاي ناهمگن كه داراي اطلاعات و توانايي هاي مختلف، گوناگون و متنوع هستند، مؤثرتر خواهند بود. در يادگيري از طريق همياري، تفاوت افراد گروه باعث كارآمدشدن يادگيري مي شود. پس از تشكيل گروه ها معلم به كمك دانش آموزان قوانيني را تدوين مي كنند مثلا گروه هاي ختلف نمي توانند با همديگر صحبت كنند.
2-اين مرحله معلم حدود 15 دقيقه درباره ي هدف هاي مهم درس، انتظاراتي كه از دانش آموزان در پايان جلسه وجود دارد و مطالب اصلي درس كه نياز به توضيح دارد صحبت مي كند.

3- در مرحله ي سوم به دانش آموزان فرصت داده مي شود كه در يك زمان مشخص روي مطالب و يا فعاليت هايي كه در اختيار آنها گذاشته شده در گروه هاي خود تمرين و كار كنند. معلم با حضور در گروه ها ضمن ارزشيابي راهنمايي هاي لازم را انجام مي دهد.
4-اين مرحله نتايج كار گروه ها به نمايش گذاشته خواهد شد. براي نمايش كار گروه ها روش هاي مختلفي وجود دارد مثلا" هر گروه نتايج كار خود را روي يك برگه يا مقوا به صورت نوشته، نمودار يا نقاشي به تصوير درآورده و اين برگه ها روي تابلو يا ديوار كلاس نصب شده و در معرض ديد و نقادي ساير گروه ها قرار گيرد

5- در آخرين مرحله كه مرحله ي ارزشيابي است معلم كار گروه ها را مورد ارزشيابي قرار مي دهد. براي ارزشيابي مي توان از گروه ها كمك گرفت و با كمك گروه ها معيارهايي براي ارزشيابي تدوين نمود و براساس اين معيارها حتي خود گروه ها مي توانند به ارزشيابي از كار خود (خودارزشيابي) بپردازند.

2- شيوه ي نمايشنامه اي (ايفاي نقش )

در اين شيوه دو يا چند دانش آموز موضوعي را به صورت نمايشنامه اجرا مي كنند .اين شيوه ي تدريس ،نياز به مهارت هاي خاص بازيگري ندارد؛ بلكه معلم مي تواند بنا به محتواي آموزشي مورد نظر، به ضرورت از آن استفاده كند .از ويژ گي هاي مهم شيوه ي ايفاي نقش اين است كه زبان آموزان با نمايش وبازيگران آن ،ارتباط عاطفي برقرارمي كنند وبا هيجان، مراحل نمايش را مشاهده مي كنند .به اين طريق، دقت ،تمركز حواس وتوجه به مطالب افزايش مي يابد ويادگيري بهتر وموثرتر انجام مي گيرد .هم چنين اين شيوه براي مقابله با كم رويي وخجالتي بودن برخي زبان آموزان كه در كار زبان آموزي مشاركت كم تري دارند، بسيار مفيد است .

3-شيوه ي بحث گروهي

اين شيوه كه اساسا يك شيوه ي تدريس شاگرد محور است ، براي سطوح بالاتر از سطح پايه كاربرد دارد وبراي شاگردان دوره ي ابتدايي چندان مناسب نيست .مثلا براي جلسه هاي گفت وشنود در سطح متوسط پيشرفته ، فوايد بسيار دارد .دراين شيوه معلم در كنار صحنه مي ماند واجازه مي دهد زبان آموزان با هم صحبت كنند وفقط گاهي به سوال هاي آنان پاسخ مي دهند اجراي اين روش از هر روش ديگر دشوارتر است ؛ چون معلم بايدكاملا به روش مسلط باشد وزبان آموزان نيز با آمادگي قبلي وارد كلاس شوند .اداره كردن كلاس گفت وشنود به نحوي كه همه ي زبان آموزان در گفت وگو شركت كنند ودر باره ي اطلاعاتي كه رد وبدل مي شود ،علاقه نشان دهند،كاري مشكل است .در اين زمينه روش مشاوره اي مي تواند به موفقيت برنامه يآموزش زبان فارسي كمك زيادي كند .

4-الگوي بديعه پردازي يا نوآفريني

يكي از الگوهاي تدريس كه باعث پرورش ظرفيت مشكل گشايي دانش آموزان وهدايت آنها به بيان خلاق وگسترش انگاره هاي جديد عقلي از طريق توجه به بعد عاطفي وغير معقول مي شود. الگوي بديعه پردازي است در اين الگو ،به وسيله ي فعاليت استعاري به جريان آگاهانه تبديل مي شود . ازاين الگو اكثرا براي تدريس انشاء استفاده مي شود .زيرا بيشتر از هر درس ديگري نياز به پرورش تصورات ذهني براي خلق چيزي جديددارد . هدف اساسي نوآفريني يا بديعه پردازي شكستن سد قواعد مرسوم و ايجاد راه هاي جديد براي حل مسائل مي باشد. اين روش به منظور كمك به افراد براي شكستن زمينه هاي ذهني قبلي و پيداكردن راهي مناسب براي انديشيدن به طرز جديد به موضوع مي باشد. شش گام درتدريس اين الگو عبارت است از :گام اول توصيف وضعيت جديد ،گام دوم "قياس مستقيم ،گام سوم قياس شخصي، گام چهارم تعارض فشرده ،گام پنجم قياس مستقيم وگام ششم بررسي مجدد وظيفه اوليه

5 - الگوي تفكر استقرائي

بر اين اساس اين الگو معلم به دانش آموزان مجموعه اي از اطلاعات در قلمرو خاصي مثل فرهنگ كشورها ارائه مي دهد .وظيفه اصلي معلم درك آمادگي دانش آموزان براي كسب تجربه، فعاليتهاي شناختي جديد ومورد استفاده قرار دادن تجارب در موقعيت جديد است دانش آموزان اطلاعات را در مغز خود سازمان دهي مي كنند نكات ومطالب مستتر در آنرا به يكديگر ارتباط مي دهند وسپس آموخته هاي خود را در موقعيت جديدبه كار گرفته وتعميم مي دهند

وبدين وسيله به پيش گويي، فرضيه سازي وتوضيح پديده هاي نا آشنا يي مي پردازد . الگوي تفكر استقرائي موجب مي شود كه دانش آموزان اطلاعات را گرد آورند به دقت بررسي كنند به شكل مفاهيم در آورند ودست ورزي با آن مفاهيم را ياد بگيرند . دانش آموزان با استفاده منظم از اين شيوه توانايي كارآمدتري را در تكوين مفاهيم مي يابند وبر چشم اندازهاي خود در نگرش به اطلاعات مي افزايند . الگوي تفكر استقرائي براي تدريس تكوين مفهوم وهمزمان آموزش مفاهيم به دانش آموزان تدوين شده وتوجه به منطق، زبان ومعاني كلمات، وماهيت دانش را پرورش مي دهد.سه شيوه ي تدريس در اين الگووجود دارد .نخستين آن تكوين مفهوم دومي تفسيرمطالب وسومي كاربرد اصول است . هر شيوه داراي سه گام مي باشد .مرحله اول: ا- فهرست گيري 2- گروه بندي 3- عنوان دهي مرحله دوم :1- تعيين جنبه هاي شاخص 2-كشف روابط 3- استنباط مرحله سوم: 1-پيشگويي نتايج 2- توضيح پيشگوييها 3-تصديق پيشگويي

6- روش يورش مغزي در تدريس انشاء
تفكر ، عالي ترين مراتب عبادت است .امام محمد باقر) ع( .در رويكردهاي نوين آموزش ، قصد اين است كه آموزش و پرورش دانش آموزان را براي نزديكي در فضاي اجتماعي آينده ، آماده سازد . هدف تعليم وتربيت نوين ، بروفق آراي پيشگامان آموزش وپرورش پيشرو ، ارتقاي سطح توانايي همه يادگيرندگان براي حل مسأله است.
يكي از شناخته شده ترين شيوه هاي برگزاري جلسات هم فكري و مشاوره بوده و كاربرد جهاني دارد. اين روش داراي مزايا و ويژگيهايي منحصر به فرد است. آموزش دادن دانش آموزان با روش بارش مغزي حل مساله را به نحو خلاقانه اي در آنان بالا مي برد . «روش بارش مغزي مي تواند به عنوان وسيله اي براي يادآوري مفاهيم و اصول مورد نياز براي حل مسئله به يادگيرندگان كمك مي كند.

چهار قاعده اساسي بارش مغزي

1. انتقال ممنوع: اين مهمترين قاعده است و لازم است تمام اعضا به آن توجه كرده و بررسي و ارزيابي پيشنهاد را به آخر جلسه موكول كنند.

2. اظهار نظر آزاد و بي واسطه: اين قاعده براي جرأت بخشيدن به شركت كنندگان براي ارايه پيشنهاداتي است كه به ذهن آنها خطور مي كند، به عبارت ديگر در يك جلسه بارش مغزي تمام اعضا بايد جسارت و شهامت اظهار نظر را پيدا كرده باشند و بدون آنكه ترسي از ارزيابي و بعضاً انتقاد مستقيم داشته باشند ؛ بتوانند پيشنهاد و نظر خود را بيان كنند. هر چه پيشنهادات جسورانه تر باشد نشان دهنده ي اجراي موفق تر جلسه است.

3. تأكيد بر كميت : هر چه تعداد نظرات بيشتر باشد، احتمال وجود پيشنهادات مفيد و كارسازتر در بين آنها بيشتر مي شود. موفقيت اجراي روش بارش مغزي با تعداد پيشنهادات مطرح شده در جلسه رابطه مستقيم دارد. در اين روش اين گونه عنوان مي شود كه هر چه تعداد پيشنهاد بيشتر باشد احتمال وجود طرح پيشنهاد كيفي بيشتر است.

4. تلفيق و بهبود پيشنهادات : اعضا مي توانند علاوه بر ارايه پيشنهاد، نسبت به بهبود پيشنهاد خود اقدام كنند. روش بارش مغزي اين امكان را به اعضا مي دهد كه پس از شنيدن پيشنهادات ديگران پيشنهاد اوليه بهبود داده شود. آنها همچنين مي توانند پيشنهاد خود را با چند پيشنهاد ديگر تلفيق كرده و پيشنهاد بهتر و كاملتري را به دست آورند.

روش تدریس فارسی

مطالب مشابه :

روش های پیشنهادی برای تدریس دروس زبان وادبیات فارسی

روش های نوین در تدریس فارسی دوره ی راهنمایی

روش های تدریس

موضوع مقاله : روش های نوین در تدریس دروس به ویژه درس ادبیات فارسی

روش هایی برای بهبود شیوه ی تدریس درس انشا :

مشکلات و راه کارهای آموزش زبان فارسی در مقطع متوسطه

نمونه طرح درس ادبیات فارسی سوم راهنمایی

روشهای نوین تدریس در ادبیات فارسی ابتدایی

پاسخ به برخی سوالات در مورد تدریس فارسی ششم

روش تدریس فارسی