درباره مرغ عشق

فرمانرو:

جانوران

شاخه:

طنابداران

رده:

پرندگان

راسته:

طوطی‌سانان

خانواده:

طوطی‌ها

زیرخانواده:

Psittacinae

تبار:

Platycercini

سرده:

Melopsittacus

گونه‌:

M. undulatus

نگهداری

قفس:
ابعاد:  اندازه‌ توصیه‌ شده‌ برای‌ یک‌ جفت‌مرغ‌ عشق‌ 75‚60‚100سانتیمتر می‌باشد. داشتن‌ میله‌های‌ افقی‌ (نسبت‌ به‌ عمودی‌) ارجح‌ است‌ چرا که‌ پرنده‌ می‌تواند برای‌ بالا رفتن‌ از آن‌استفاده‌ کند.

مکان‌ قفس‌:  قفس‌ را باید در اتاقی‌ روشن ‌، با هوای‌ مناسب‌ و درجریان‌ (با دمای‌ 1- 26 سانتیگراد بدون‌ تغییرات‌ ناگهانی‌) ، بدون‌ دود سیگار و در گوشه‌ای‌ از اتاق‌ قرار داد تا پرنده‌ احساس‌ امنیت‌ کند . پرنده‌ نباید در معرض‌تابش‌ مستقیم‌ آفتاب باشد . ارتفاع‌ قفس‌ بهتر است ‌طوری‌ باشد که‌ پرنده‌ حدودا هم‌ سطح‌ چشمان‌ شما باشد تا کنترل آن‌ ساده ‌تر شود . با توجه‌ به‌ اینکه‌ مرغ‌ عشق‌ در شب‌ ساعاتی‌ را می‌خوابد در صورتیکه‌ چراغها روشن‌ است‌ بهتراست‌ روی‌ قفس‌ با پارچه ‌پوشانده‌ شود.

وسایل‌ داخل ‌قفس‌:  وسایل‌ لازم‌ برای‌ قفس‌ شامل‌ ظروف‌ آب‌، غذا و سنگریزه‌ و کف‌ دریا می‌باشد. اسباب‌ بازی‌ نیز بویژه‌ برای‌ یک‌ پرنده‌ تنها لازم‌است ‌. کف‌ قفس‌ را می‌توان‌ ترجیحا با کاغذهای غیر چاپی مثل کاغذهای خاص الگوی خیاطی که کاهی و بدون مواد چاپی هستند فرش کنید . آبخوری‌ لوله‌ای‌ ، برای‌ مرغ‌ عشق‌ مناسب‌ است ‌. جلوی‌ ظروف‌ آب‌ و غذا باید میله‌ باشد تا پرنده‌ بتواند بر روی‌ آن‌ بنشیند ضمن‌ اینکه ‌ظروف‌ آب‌ و غذا نباید زیر میله‌های‌ بالایی‌ قفس‌ باشند چر که‌ با مدفوع‌ پرنده‌ آلوده‌ می‌شوند. آب‌ همیشه‌ تازه‌ و تمیز باید در اختیار پرنده‌ باشد. کف‌ قفس‌ باید هر روز و کل‌ قفس‌ 3 - 4 روز یک‌ بار تمیز شوند.

میله‌ داخل ‌قفس‌:  میله‌های‌ چوبی‌ نسبت‌ به‌ پلاستیکی‌ ارجح‌ هستند ضمن‌ اینکه‌ بهتراست‌ قطر میله ‌ها متفاوت‌ باشد. به‌ طور کلی‌ قراردادن‌ شاخه‌ درخت‌ بویژه‌ به‌ جای‌ میله ‌های‌ بالایی‌ قفس‌ مناسبتر است‌ چرا که‌ پرنده‌ می‌تواند از آن‌ بالا رفته ‌ضمنا ناخن‌هایش‌ نیز ساییده‌ می‌شود.

اسباب‌ بازی‌:  مرغ‌ عشق‌ آینه‌ را دوست‌ دارد. می‌توان‌ یک ‌آینه‌ کوچک‌ را داخل‌ قفس‌ قرار داد تا پرنده‌ خود را ببیند. اسباب‌ بازیهای‌ دیگر مورد علاقه‌ مرغ‌ عشق‌ شامل ‌نردبان ‌، تاب ‌، توپ‌ پینگ ‌پنگ‌ آویزان‌ و زنگ ‌می‌باشند.

نگهداری در پاسیو:  محیط پاسیو اگر هوای تازه و با تهویه مناسب داشته باشد محل بسیار خوبی است به شرط آن که:
_در معرض تابش مستقیم خورشید نباشد.
_گیاهان داخل آن سمی نباشند (می توانید از گیاهان و درختچه های مصنوعی استفاده کنید).
_تهویه مناسب برای هوا داشته و زیاد مرطوب ، گرم و سرد نباشد.

چند نکته مهم

برای داشتن مرغ عشق های سالم رعایت بعضی از نکات الزامیست که در ذیل مختصرا ذکر میگردد :

1- مرغ عشق هایی که تازه خریداری شده اند را تا اطمینان از سالم بودنشان در قرنطینه نگهداری کنید.

2- به محض مشاهده علائم بیماری در هر کدام از مرغ عشق ها ، آن را از بقیه جدا کنید و سپس به مداوایش بپردازید.

3- سعی کنید از میله ها و ظروف غذاخوری پلاستیکی و بدون درز و شکاف و شکستگی استفاده کنید.

4- از قفس مناسب جهت نگهداری مرغ عشق (75 ‚ 60 ‚ 100 سانتیمتر) استفاده کنید قفسهای کوچک باعث بی تحرکی و در نتیجه چاقی مرغ عشق و همچنین شکستگی و بی نظمی پرها می شود.

5- میله را در جهت مخالف یکدیگر و در طول قفس قرار دهید تا فاصله پرواز بیشتر باشه و امکان تحرک پرنده زیادتر گردد.

6- میله ها را در جای خود کاملاً محکم کنید و حداقل دو هفته یکبار میله ها و ظروف غذاخوری را از قفس بیرون آورده ضد عفونی کرده و در صورت شکستگی تعویض نمایید.

7- حداقل روزی یک بار آب را تعویض و ظرف آن را تمیز کنید.

8- روزانه یکبار دانخوری را بیرون آورده و اضافات و پوسته ها را دور ریخته و دان جدید اضافه کنید تا مرغ عشقها گرسنه نمانند.

9- هر ماه یکبار مرغ عشقها را (البته در صورتی که جوجه و یا تخم نداشته باشند) در یک قفس دیگر گذاشته و قفس را ابتدا با اسپری های حشره کش یا مواد ضد عفونی کننده ضد عفونی کنید و پس از یک ساعت کاملاً با آب و مواد شوینده آنها را بشویید و بگذارید با نور خورشید خشک شوند.

10-  هفته ای دو بار ظرف حمام برای مرغ عشقهای خود بگذارید(البته در جای گرم و غیر از زمان جفتگیری). 

آبتنی

آب تنی خصوصا در فصول گرم سال و هنگام پرریزی بسیار ضروریست. چرا که موجب تحریک رشد سریع پرهای جدید می شود. در برخی از موارد به علت طولانی شدن فواصل بین آب تنی ها ممکن است برخی از پرنده ها میل به آب تنی را از دست بدهند و یا جوجه هایی که برای اولین بار با ظرف آب تنی آشنا می شوند ممکن است رغبتی به این کار نداشته باشند. بعد از استحمام پرنده به آراستن خود می پردازد. پرهای خودش را لرزانده و با نوک خود آنها را مرتب می کند. سپس به کمک نوکش ، مواد چربی ترشح شده از غده ای که در بالای محل اتصال دم به بدنش قرار دارد را روی کلیه پرهای خود می مالد. این روغن باعث براقی پرها شده و به عنوان یک ماده محافظ طبیعی عمل می کند. برای آب تنی ظرفی حاوی آب با درجه حرارتی حدود دمای اتاق و با عمقی کم به طوری که پرنده بتواند به راحتی داخل آن آب تنی کند را کف قفس قرار بدهید تا پرنده درون آن استحمام کند. پس از استحمام به علت ریختن آب بر روی کف قفس خشک کردن و یا تعویض پوشش کف آن ضروریست.

چگونه می توان مرغ عشقها را اهلی (دستی) نمود ؟

برای این کار دو روش وجود دارد و بسته به فرد بکار گیرنده و میزان زمانی که می خواهد برای این کار اختصاص دهد متفاوت می باشد (البته اصول ایجاد رفتار در هر دو مورد یکسان است و تفاوت آنها در مرحله ابتدای آنها می باشد) ؛ من در ذیل هر دو روش را همراه اصول حاکم بر آن توضیح میدهم :

روش اول : این روش دیر بازده بوده و نیاز به صبر و حوصله فراوانی دارد اما کاملا بر قوانین اخلاقی منطبق است ، این روش در ابتدا به ساکن بر پایه عادی شدن و حذف محرک بی اثر استوار است و پس از آن بسته به راهکاری که شما پیش می گیرید میتواند بر طبق اصول یادگیری شرطی شدن کلاسیک و یا فعال ادامه یابد ؛ حال به شرح جزئیات کار می پردازیم : در این متد ، شما هر روز مدتی را صرف غذا دادن به حیوان نموده و با ملایمت با او صحبت می کنید (در این هنگام هرگز حرکات تند و ناگهانی از خود بروز ندهید چراکه حیوان ، شما را به عنوان محرک خطرناک شناسایی کرده و عکس العمل دفاعی که همان فرار و یا ستیز است را از خود بروز خواهد داد) پس از مدتی درخواهید یافت که پرنده با شما اجین شده و حتی اگر دست خود را درون قفس ببرید عکس العمل شدیدی از خود نشان نداده و به کار خود مشغول است (حیوان ، در این دوره ای که هر روز با او صحبت می کرده اید و به او غذا داده اید به طور ذاتی دریافته که شما برای او خطری ندارید و اصطلاحا به یک محرک بی اثر تبدیل شده اید) خوب ، هم اینک نوبت مرحله دوم کار است ، این مرحله و روشی که پیش می گیرید (علاوه بر نوع گونه حیوانی که در حال تعلیم دادن به آن هستید) بسته به فعلی است که می خواهید حیوان از خود بروز دهد متفاوت است مثلا اگر می خواهید با ایجاد صدای خاصی پرنده به سمت شما بیاید باید در هنگام غذا دادن به پرنده یک صدای خاص از خود ساطع کنید (مثلا با یک ریتم خاص سوت بزنید یا یک صدای ممتد ایجاد کنید و امثالهم ؛ البته نکته ای که در اینجا حائز اهمیت است یکسان بودن نوع صدای تولید شده در تمام مدت آموزش می باشد) پس از مدتی حیوان نسبت به آن صدا شرطی شده و در صورت شندینش به گمان این که غذا به همراه دارید عکس العمل نشان داده و به سمت شما جذب میشود و یا مثلا فقط با دست به او میوه و یا سبزی مورد علاقه اش را بدهید در این صورت او نسبت به دست شما شرطی شده و با دیدن دستتان به سمت آن جذب می شود (به این  الگوی یادگیری در اصطلاح شرطی شدن کلاسیک می گویند). اما برای ایجاد رفتار پیچیده تر این  الگوی رفتاری ناکارآمد بوده و نیاز به الگوی دیگری به نام شرطی شدن فعال دارید که این نوع از یادگیری بر پایه پاداش و تنبیه استوار است . در این مورد ، بروز یک رفتار منجر به پاداش و یا تنبیه می گردد . حال اگر عمل و رفتار به پاداش منتهی شود قطعا احتمال بروز مجدد آن رفتار افزایش یافته و بلعکس اگر منتهی به تنبیه شود احتمال تکرار کاهش خواهد یافت لازم به ذکر است که این الگوی یادگیری بیشتر در مورد حیوانات بزرگ و باهوش (از جمله اسب ، سگ و ... ) بسان آنهایی که در سیرک هستند متداول است و در مورد مرغ عشق کارایی چندانی ندارد ؛ به دلیل اینکه این نوشته مستقیما در مورد مرغ عشق می باشد از توضیح وبسط این الگوی یادگیری خودداری می کنم.

حال به روش  دوم می پردازیم : قبل از توضیح در مورد این روش باید متذکر شوم تمام اصول بنیادی این متد مثل روش قبل است و تنها تفاوت آنها این است که در روش اول باید مدتی را صرف غذا دادن و صحبت کردن با حیوان می کردید تا به شما عادت کند (شناسایی به عنوان یک محرک بی اثر) که در این راهکار نیازی به آن نیست ، در این روش شما باید بالهای مرغ عشق را کوتاه کرده و از اصل گرسنگی برای جذب حیوان استفاده کنید فی الواقع چیدن بالها منجر به عدم توانایی گریز پرنده می شود و گرسنگی دادن ، حیوان را مجبور به اعتماد میکند که مجموعا علاوه بر کاهش چشمگیر مدت زمان عادی شدن همراه با شرطی شدن کلاسیک می باشد. حال به شرح جزئیات کار می پردازیم : ابتدا شاه پرهای مرغ عشق خود را کوتاه کنید (اگر آنها را بکشید بعد از 6 هفته رشد کامل کرده و پرنده شما مجددا قادر به پرواز خواهد بود ولی اگر آنها را کوتاه کنید تا اولین پرریزی عملا صاحب شاه پر نخواهند شد و توانایی پرواز را بدست نخواهند آورد . اصولا چیدن پر نسبت به کشیدن آن دارای دو مزیت است : اول اینکه به پرنده خود آزار نرسانیده اید و دوم اینکه مدت زمان بیشتری برای آموزش و جلوگیری از گریز در اختیار دارید پس قطعا چیدن پر بر کشیدن آن ارجح است) سپس ظرف غذا و همه مواد خوراکی را از قفس بیرون بیاورید (ظرف آب را هرگز برندارید چرا که ممکن است آب دادن به پرنده را فراموش کنید و منجر به تلف شدن آن شوید) و حدودا نیمی از روز تا یک روز پرنده را به حال خود رها کنید پس از آنکه متوجه شدید حیوان شما به شدت گرسنه شده در کف درست خود ارزن ریخته (البته اگر از قبل با علایق حیوان خود آشنا باشید می توانید غذای مورد علاقه اش را در دستتان ریخته و به او بدهید که مطمئنا این کار به جذب پرنده بسمت غذا تاثیری بسزا خواهد داشت) و درون قفس ببرید تا به سمت آن جذب شود سپس این کار را برای مدتی ادامه بدهید تا پرنده به شما عادت کند (می توانید از همان ابتدا هنگام غذا دادن یک صدای خاص را برای پرنده ایجاد کنید تا به آن صدا شرطی شود).

نکته : حال که به تفصیل دو روش را توضیح دادم لازم میدانم این نکته را هم ذکر کنم که من بشخصه راهکار اول را ترجیح میدهم چرا که علاوه بر عدم آزار رساندن به حیوان برای خود شخص هم لذتبخش است.

بزرگ کردن دستی جوجه ها

 به وسیله دو سری مواد غذایی می توانید جوجه ها را بزرگ کنید:
1_یک سری پودر در بازار و مغازه های پرنده فروشی هست که مخصوص غذادادن به جوجه هاست(بدان پودر مکمل هم گفته می شود) ، برای مصرف پودر و آب جوش را با هم حل کنید و بعد از اینکه به دمای متعادل رسید (حدود 37 درجه سانتی گراد) برای تغذیه جوجه ها از آن استفاده کنید.
2_یک تخم مرغ بپزید و زرده آن را جدا کنید. آن را له کرده و کمی آب جوش اضافه کنید ، چند عدد بیسکویت مادر و مغز نان باگت (یا سوخاری) به مایع اضافه کرده و در آخر کمی آرد نخودچی درون آن بریزد و تمام مخلوط را درون
میکسر ریخته ، بگذارید مواد با ھم خوب مخلوط شده و کاملاً یک دست گردد.

پس از تهیه یکی از دو محلول فوق یک سرنگ 10 سی سی برداشته و یک لوله نرم و باریک و انعکاف پذیر به سر این سرنگ وصل کنید، این لوله را میتوانید از مغازه هايي که دوچرخه تعمیر می کنند خریداری نمایید ارتفاع این لوله باید حداکثر 5 سانتیمتر باشد به طوری که این لوله مستقیما به چینه دان پرنده وارد شود.
سرنگ را 2 تا 5 سی سی پر کنید، با یک دست سعی کنید نوک پرنده را باز کنید و با دست دیگه لوله را آرام آرام وارد حلقش کنید و تاچینه دان پایین ببرید (بسیار مواظب باشید پرنده خفه نشود) حال این مایع را با فشار ثابت خالی کنید .اگر این کار را خیلی آرام انجام بدهید حیوان تقلا زیادی می کند و غذا را قی کرده و مجبور خواهید بود یکبار دیگر این کار را تکرار کنید (اگر نمی توانید بال زدن و حرکات پرنده را کنترل کنید می توانید آن را در یک پارچه طوری که فقط سرش بیرون بماند بپیچید و بعد بدان غذا بدهید).
باید چندین بار در روز به پرنده خود به این صورت غذا بدهید. بھترین زمان برای غذا دادن به جوجه وقتیست که چینه دانش تقریبا خالی باشد( شما براحتی با دست زدن به چینه دان پرنده میتوانید متوجه این قضیه گردید).
پیش از هر بار غذا دادن سرنگ را کاملاً با آب جوش و مایع ظرفشویی خوب خوب بشویید و اینکار را دوباره بعد از غذا دادن تکرار کنید.
باید غذا دادن به پرنده را تا زمانی که تمام پرھایش رشد کند و کاملا بزرگ شود ادامه دهید. معمولًا این پرنده ھا باید 1 ماه و 2 هفته تغذیه شوند ( 40 تا 45 روز _ البته این زمان تقریبیست) ؛ یک مسئله که نباید فراموش کنید این است که در این فاصله دان را در قفس بگذارید تا با کم کم از آن تغذیه کنند.هفته هاي آخر باید تعداد دفعاتی که خودتان به پرنده غذا میدهید کم کنید تا پرنده مجبور شود خودش دانه بخورد ،
جوجه شما ممکن است در این دوران مقداری ضعیف شود ولی نگران نباشید ، برایش یه مقدار تخم مرغ
بپزید، زرده آن را جدا کنید و فقط سفیده را رنده کنید و در قفسش بگزارید همچنین جوانه گندم و نان ترید شده در شیر و یا آب می تواند غذای کمکی خوبی در این دوران باشد .

شرایط تکثیر

برای تکثیر مرغ عشق نیازی به وسایل خیلی گران قیمت و زحمت زیاد نیست ، کافی است به آن دل بدهید و واقعا حوصله داشته باشید.

1- به ازای هرجفت مرغ عشقی که دارید یک خانه تخم بگیرید ، بهتر است خانه پلاستیکی باشد (در بازار هم خانه چوبی و هم پلاستیکی موجود است ، لانه پلاستیکی بهتر می باشد چون به راحتی قابل شست و شو بوده و مثل چوب نیست که موجودات ذره بینی لای درزها و سوراخهایش رشد کنند).

2- لانه را بعد از خرید با آب گرم و مایع ظرفشویی خوب بشویید و 2 ساعت در معرض نور آفتاب بگذارید تا کاملا خشک و ضد عفونی شود.

3- لانه را نه خیلی بالا و نه در کف قفس ، بلکه در وسط یکی از دیواره های قفس بگذارید جلوی در لانه طوری یک میله را به موازاتش قرار بدهید تا پرنده بتواند راحت به درون لانه برود.

4-  پرنده را با انواع میوه ها مثل سیب ، گلابی ، پوست هندونه و انواع سبزیها مثل شوید و هویج و جعفری تغذیه کنید و البته جوانه گندم هم که یک غذای بسیار ایده آل و مقوی محسوب می شود را فراموش نکنید . آب تازه را همواره در اختیار پرنده خود بگذارید (ویتامین و کلسیم را هفته ای دو بار به آب آنها اضافه کنید).

5- جای نه گرم و نه سرد و بدون جریان شدید هوا را برای قرار دادن قفس در نظر بگیرید.

مدت زمان لازم برای جفت شدن مرغ عشق نر و ماده

نمی شود زمان مشخصی را عنوان کرد ، این امر کاملا به خصوصیات مرغ عشق بستگی دارد بعضی ها شدیدا گوشه گیر هستند  (معمولا در مرغ عشقهای ماده بیشتر دیده می شود) و دیرتر عادت می کنند هرچه محیط برایشان مستعد تر باشد سریعتر جفت می شوند. سعی کنید محیطی ساکت برایشان فراهم کنید و وسایل بازی و ظرف آب برای حمام و سبزیجاتی مثل هویج ، شوید و جعفری برایشان بگذارید.اگر بسیار مشتاق داشتن یک جفت تخمگذار هستید توصیه می کنم جفتی که سابقه تخمگذاری داشته اند را خریداری کنید.

تولید مثل

برای‌ موفقیت‌ درجوجه‌ گرفتن‌ باید به‌ موارد زیر توجه‌ شود :

1- فراهم‌ آوردن‌ شرایط مناسب‌ نگهداری‌ و تغذیه.

2- قرار دادن‌ جعبه‌ آشیانه‌ : یک ‌محرک‌ برای‌ تولید مثل‌ محسوب‌ می‌شود. برای‌ مرغ‌ عشق‌ جعبه‌ آشیانه‌ به‌اندازه ‌23‚17‚17 سانتیمتر و ورودی‌ به‌ قطر 4-5 سانتیمتر مناسب‌ است‌. وجود یک‌میله‌ جلوی‌ سوراخ‌ ورودی‌ کمک‌ می‌کند پرنده‌ نر جفت‌ خود را هنگام‌ خوابیدن‌ روی‌تخم‌ها بهتر تغذیه‌ کند. ضمنا مرغ‌ عشق‌ تخم‌ را مستقیما روی‌ کف لانه‌ می‌گذارد و نیاز به‌ وسیله ‌دیگری‌ نیست‌.

3- استرس ‌: استرس‌ را باید به‌ حداقل‌ رساند. صاحبان‌ وسواسی‌ یا فضول‌ که‌ بطور متناوب‌ داخل‌ جعبه‌ آشیانه‌ را نگاه‌ می‌کنند و نیز ظاهر شدن‌ شکارچیانی‌ مانند گربه‌ اطراف‌ قفس‌ از عوامل‌ مهم ‌استرسزا‌ محسوب‌ می‌شوند.

4- نقش‌ تحریک‌ سایر پرندگان ‌: می‌توان‌ چند جفت‌ مرغ‌ عشق‌ را در قفس‌های‌ مجزا ولی‌ در کنار یکدیگر قرار داد. صدای‌ هر جفت‌ می‌تواند جفت ‌های دیگر‌ را به‌ نشان‌ دادن‌ رفتار تولید مثلی‌ تشویق‌ کند.

5- تأثیر نور : افزایش‌ تدریجی‌ مدت‌ زمان‌ وجود نور تحریک ‌مناسبی‌ است‌. فصل‌ جفت‌گیری‌ مرغ‌ عشق (معمولا) بهار و تابستان‌ است‌. شما می توانید در زمستان با روشن نگه داشتن چراغها تا پاسی از شب پرندگان خود را به جفتگیری تحریک کنید.

ناباروری

بعضی مرغ عشقهای نر توانایی باروری ندارند این مشکلات که اغلب ژنتیکی هستند درمانی ندارد . گروهی از مرغ عشقها هم هستند که با هم جفت نمی شوند، یعنی گرچه سعی در جوجه دار شدن دارند اما تخم حاصل ، بی نطفه است . البته علت اول بیشتر اتفاق می افتد که شما می توانید پرنده نر را عوض کنید.
بعضی وقتها این امکان وجود دارد که بتوان مشکل بی نطفه بودن تخم را حل کرد (در بیشتر موارد مربوط به پرنده نر می شود. در صورتی که این مشکل در پرنده نر از نوع ژنتیکی نباشد امکان درمان آن وجود دارد. کمبود ویتامین D و E و برخی از مینرالها در پرنده باعث ناباروری آن می شود. سعی کنید که از داروخانه دامپزشکی مولتی ویتامین و مینرال (مواد معدنی) تهیه کنید. اکیدا توصیه می کنم جوانه گندم تازه را نیز در اختیار پرنده بگذارید. جوانه گندم یکی از مقوی ترین مواد غذایی برای اکثر موجودات است. تخم کتان را نیز در جیره غذایی مرغ عشق خود بگنجانید چرا که به نطفه سازی کمک میکند ولی میزان زیاد تخم کتان می تواند مشکل آفرین باشد ، زیرا دانه ای بسیار چرب است و مصرف بیش از اندازه آن ، به کبد پرنده آسیب وارد می کند ؛ این کارها را انجام داده و اگر بعد از 2 یا 3 سری تخم گذاری ، بازهم مشکل ادامه داشت ، می توانید مطمئن باشید که مشکل پرنده شما ژنتیکی بوده و راه درمانی ندارد).
جفت گیری در مرغ عشقها دلیل بر تخم گذاری آنها نیست. ممکن است که دو مرغ با هم جفت باشند اما تا مدت ها از تخم گذاری خبری نباشد. اگر علل ژنتیکی و بیماری را فاکتور بگیریم ، علل دیگری نیز چون اضطراب ، عدم وجود لانه تخم گذاری باب میل ، کوچک بودن قفس و همچنین کمبود غذا و آب باعث این مسئله هستند. باید محیط زندگی مرغ عشق های جفت گیری کرده به گونه ای باشد که همیشه این اطمینان را حس کنند که غذا و آب به میزان فراوان و بیش از نیاز در اختیارشان خواهد بود. در صورتی که همه چیز نرمال باشد ، یعنی نر و ماده هر دو کاملا سالم باشند و فضای لانه نیز آماده باشد، مرغ ماده تا 6 تخم می گذارد مرغ ماده هنگامی که شروع به تخم گذاری می کند این کار را تا زمانی ادامه می دهد که صدای نبض جوجه درون یکی از تخمها را بشنود. در این حالت از تولید تخم بیشتر اجتناب کرده و به گرم نگه داشتن و خوابیدن بر روری تخم های باقی مانده اکتفا می کند. اگر به هر دلیل یکی از تخم ها خراب شود ، خود ماده این مسئله را متوجه شده و آن را بیرون می اندازد. البته توجه کنید که ممکن است تخم بیرون انداخته شده سالم باشد و تنها به اشتباه و یا کمبود فضا و حرکات مادر در لانه بیرون بیفتد. هفت روز پس از اینکه مرغ بر روی تخم خوابید می توانید خودتان سالم بودن تخم را امتحان کنید. برای اینکار به آرامی تخم را برداشته و در فضای تاریک در مقابل یک لامپ پرنور نگاه دارید ، باید یک لکه سیاه در وسط تخم ببینید ؛ این لکه همان جنین است که کم کم بزرگ شده و کل فضای تخم را میگیرد. تقریبا 18 تا 21 روز طول می کشد تا جوجه از تخم بیرون بیاید. جوجه ابتدا کور است و قدرت بینایی ندارد و پس از 7 تا 10 روز چشم باز می کند.

نکته : بعضی موارد ممکن است مرغ عشق ماده پس از اینکه جوجه هایش از تخم بیرون آمدند بعضی از آنها ترد کرده و از لانه بیرون  بیاندازد ، یکی از علل این مسئله فقدان غذا در قفس است چرا که در حین بزرگ کردن جوجه مصرف غذای مرغ عشق ها چند برابر می شود ، اگر با چنین موردی مواجه شدید به آرامی جوجه را در دهانه لانه قرار دهید ، در این حالت مادر جوجه را به درون لانه و به زیر شکم خود هدایت می کند اما اگر این اتفاق باز هم تکرار شد یا باید جوجه را در زیر شکم مرغ عشق دیگری که خود صاحب جوجه است قرار دهید و یا اینکه خودتان نقش مادر را برایش ایفا کرده و آن را بزرگ کنید.

تاثیر عوامل محیطی بر باروری و بسط اصول حاکم بر تولید مثل

برای اینکه بتوانم این مطلب را به طور شایسته برای شما عزیزان توضیح دهم نیاز به پیش زمینه ها و دانسته های اولیه ای می باشد که در ذیل به صورت تیتروار ذکر می نمایم (لازم به ذکر است که برخی از مطالبی که در ادامه می خوانید در مورد افراد آزاد گونه صادق می باشد نه آنهایی که در قفس نگهداری می شوند ولی به دلیل افزایش بار دانش شما خوانندگان گرامی آن را ذکر نموده ام):

عوامل موثر بر بروز رفتار تولید مثلی:
بسته به گونه مورد بررسی متفاوت می باشد اما می توان به طور کلی گفت که علاوه بر مدت زمان طول روز (روشنایی) عواملی چون بارندگی و فراوانی غذا (بالاخص در مورد گونه هایی که در مناطق با بارش کم زندگی می کنند) ، دمای هوا و... موثر می باشد.

فاکتورهای دخیل در موفقیت تولید مثل :
مطلبی که در مساله تولید مثل حائض اهمیت است موفقیت گونه در پرورش نوزادان و بقای نسل می باشد که تابع فاکتورهایی چون فراوانی مواد غذایی ،وجود فضای مکفی (این دو عامل اخیر وابسته به عدم همپوشانی کنام گونه با گونه های دیگر بویژه گونه های نزدیک به آن می باشد) ،کم بودن تعداد افراد گونه در اکوسیستم محلی(البته این تقلل خود می تواند بقای گونه را به خطر بیاندازد) ، عدم وجود یا عدم تکثر شکارچیان (موثر بر گونه هایی واقع در قاعده هرم) ، توان جنسی بالا و سابقه پرورش نوزاد و... .

خوب حالا که کمی با اصول بنیادی این مبحث آشنا شدیم به بسط گفته های پیشین ( برای آنهایی که در قفس اسیر می باشند و اختصاصا مرغ عشق) می پردازم :
از میان عوامل موثر بر بروز رفتار تولید مثلی هر سه عامل ذکر شده که شامل دمای هوا ، طول روز و میزان دسترسی به آب و غذا می باشد بر ایجاد رفتار تولید مثلی در مرغ عشق موثر می باشد.برای اینکه بتوانید در امر تکثیر موفق باشید عوامل ذکر شده را به صورتی که در ذیل بیان می کنم به کار گیرید:

1- دما :
بهترین دما حدود 26-27 درجه سانتیگراد می باشد که علاوه بر اینکه دمایی مشابه فصل بهار و آغار بارندگی دارد به خراب نشدن تخمها (بر اثر دمای بالا و یا پایین) و عدم اتلاف انرژی مرغ عشق ماده (برای گرم کردن تخمها) کمک می کند.

2- طول روز :
برای تامین روشنایی و شبیه سازی فصل بهار و تابستان و تحریک ترشح ملاتونین و هورمونهای جنسی در مرغ عشقها سعی کنید تا پاسی از شب (در فصول پاییز و زمستان) چراغهای محل نگهداری آنها را روشن نگهدارید.

3- آب و غذا :
برای ایجاد حس امنیت و جلوگیری از کشتار نوزادان(چه عمدی و چه غیر عمدی (کمبود انرژی دریافتی بوسیله نوزاد __> عدم توانایی در انجام صحیح متابولیسم __> اختلال در کارگرد بافتهای بدن __> مرگ)) سعی کنید غذا (ر.ج بخش تغذیه) و آب کافی در اختیار آنها قرار دهید.همچنین برای تامین ویتامینهای دخیل در امر تولید مثل از مولتی ویتامین و قرصهای ویتامین (ر.ج بخش تغذیه قسمت انواع ویتامین ها و خواص آنها) استفاده نمایید.

از میان فاکتورهای دخیل در موفقیت تولید مثل عوامل ذیل موثر می باشند :

1- فراوانی مواد غذایی :
در قسمت پیشین مفصلا ذکر شد.

2- وجود فضای مکفی و کم بودن تعداد افراد گونه در اکوسیستم محلی :
برای این کار باید قفسی بزرگ را برای نگهداری مرغ عشق در نظر بگیرید و سعی کنید تعداد مرغ عشق هایی که درون یک قفس نگهداری می نمایید در حداقل تعداد باشد.

3- توان جنسی بالا :
برای نیل به این مهم سعی کنید در جیره مرغ عشقهای خود انواع مواد غذایی را گنجانده و از انواع ویتامین ها استفاده نمایید و علاوه بر آن در بین دفعات جفتگیری دوره های استراحت را برای مرغ عشقهای خود مد نظر داشته باشید (جدا نمودن جفتها و یا برداشتن قفس) البته تعداد و طول این دوره ها بسته به سن مرغ عشقها و سابقه تخم گذاری آنها متفاوت است :
سن بالا و سابقه طولانی : تعداد دفعات و همچنین زمان استراحت باید زیاد باشد ؛
سن پایین و سابقه کم : تعداد دفعات و همچنین زمان استراحت را می توان کم نمود.


کنترل تخمها

طریقه تشخیص نطفه دار بودن تخم :
 
بوسیله یک منبع روشنایی مثل چراغ قوه ، به تخم نور بتابانید (باید حدود 4 تا 6 روز  از زمان تخمگذاری گذشته باشد_در این زمان جنین در حال تشکیل به راحتی قابل تشخیص می باشد) در صورت وجود جنین یک لکه تیره درون تخم مشاهده می گردد (اگر در اواخر دوران جنینی به تخم حاوی جنین زنده نگاه کنید قادر به دیدن حرکات ظریفی خواهید بود که نشان دهنده حیات جنین درون تخم می باشد) در غیر این صورت (عدم رویت لکه) می توانید به هرز بودن تخم یقین داشته باشید و آن را دور بیاندازید.

تشخیص تخم با جنین مرده :

بعضی از اوقات جنین درون تخم به دلایلی می میرد ؛ علل احتمالی آن می تواند به قرار زیر باشد :

** فقدان مواد غذای حیاتی در تخم
** بیماری عفونی
** پیدیش فاکتور لتال به دلیل هم خونی
** وجود مواد سمی درون خوارک والدین ( پیش از تخمگذاری)
** صدمه فیزیکی و ورود عوامل بیماری زا به درون تخم (اگر تخمی صدمه فیزیکی ناچیزی دیده باشد می توان ترک را بوسیله لاک ناخن و یا چسب پوشاند هرچند که احتمال جوجه شدن تخم ، به دلیل احتمال ورود عوامل ویروسی ، باکتریایی و ... کاهش می یابد)
** آلودگی تخم بوسیله مدفوع مادر و یا جوجه های بزرگتر
 
مرگ جنین را به دو صورت می توان تشخیص داد :

1_عدم رسیدگی به تخم و آلوده شدن تخم با مدفوع ( همانطور که ذکر گردید همین آلوده شده بوسیله مدفوع به دلیل مختل کردن تبادل رطوبت و اکسیژن با محیط خود می تواند عامل مرگ جنین باشد) :

به دلایل مختلف ممکن است این اتقاق رخ دهد از جمله کثیف بودن ذاتی ،  بیما بودن (در این حالت باید مرغ عشق ماده را از قفس تکثیر دور کرد و تخمها را نیز درو ریخت چون احتمال سرایت بیماری به آنها و ایجاد اپیدمی وجود دارد) و یا جوان بودن مرغ عشق ماده ؛ در  این صورت (اگر احتمال می دهید که هنوز جنین درون تخم زنده است) باید مبادرت به شستشوی تخم ها نمایید ؛ برای این کار تخمها را در ظرفی حاوی آب گرم (حداکثر 35 تا 40 درجه سانتی گراد) قرار داده و صبر کنید تا کثافات آن حل شود ، متاسفانه در این حالت لایه پروتئینی نازک سطح تخم نیز از بین رفته و تخم قابلیت تنظیم رطوبت و ممانعت از ورود باکتری ها را از دست میدهد که این امر اغلب منجر به تلف شدن جنین می گردد به همین دلیل باید معقول بودن شستشوی تخم را مورد سوال قرار داد.

2_تیره شدن غیر عادی تخم (این تیرگی را نباید با تیرگی تخم در اواخر دوران جنینی اشتباه گرفت بلکه این امر به دلیل فساد تخم حادث می گردد و برای افراد حرفه ای تشخیص آن بسی سهل و آسان است).

جدول رشد جوجه ها (بر اساس گزارش میشائیلیس)

لازم به ذکر است که گزارش میشائیلیس در اواسط دهه 60 میلادی منتشر شده و متاسفانه (همانطور که مشاهده می نمایید) از دقت و تقریب درستی برخوردار نیست چراکه دارای خطا بر حسب واحد اندازه گیری می باشد ( واحد گرم می باشد و خطا نیز بر حسب گرم است) ؛ الا ایهی الحال برای اطلاعات بیشتر شما دوستان عزیز آن را در وبلاگ قرار دادم(مرجع Michaelis , H.J (1967) Der Wellensittich.Ziemsen, Wittenberg-Lutherstadt. )