شستشوی شیمیایی در صنعت و روش‌های انجام تست‌هاي كنترل كيفيت به همراه ده‌ها فرمول شوینده‌ی صنعتی

ناشر: انتشارات انديشه‌سرا (با ﻣﺴﺅوليت بهزاد پاكروح)

http://www.andishehsara.org/

تألیف: دکتر سید حسن هاشم‌آبادی

پيشگفتار

امروزه، علاقه‌مندی به کاهش هزينه‌های جايگزينی و تعمير دستگاه‌ها، حفظ کيفيت و کميت توليد، کاهش مشکلات زيست‌ محيطی و افزايش ايمنی کار با دستگاه‌ها، نگهداری مناسب آن‌ها را اجتناب ناپذير کرده است. در بسياری از فرآيندهای توليدی، تميز و آماده کردن سطح قطعات، زمينه‌ساز انجام موفق عمليات بعدی مثل انجام انواع پوشش‌کاری و تعميرات می‌باشد. در صنايع خودروسازی عمر و کيفيت رنگ بدنه يکی از فاکتورهای ﻣﺆثر در انتخاب مشتری مي‌باشد. در صنايع آبکاری و تعميرات در صنايع بزرگ مثل صنايع هواپيمايی، حمل و نقل ريلی و تجهيزات صنايع نفت، گاز و پتروشيمی کيفيت تميزی سطح قطعات قبل از فرآيند اصلی از حساسيت بالايی برخوردار است. سالانه ميلياردها دلار در دنيا صرف هزينه‌های مربوط به خريد مواد شيميايی مورد نياز، تجهيزات مناسب و دستمزد پرسنل شاغل در اين بخش مي‌گردد که سهم هزينه‌های اين بخش در کشور ما نيز کم نيست. با توجه به حساسيت بالای شستشوی شيميايی در بسياری از بخش‌های صنعت و هزينه‌های بالای آن، تغيير در نگرش‌های موجود و دنبال کردن ديدگاه‌های علمی و تخصصی حائز اهميت مي‌باشد.

با توجه به عدم وجود منابع مناسب برای استفاده شاغلين در صنعت، حاصل تجربيات و مطالعات انجام‌شده در ارتباط با استانداردها و ديدگاه‌های علمی شستشوی شيميايی در کتاب حاضر ارائه شده است. مراجع مورد استفاده در انتهای کتاب در بخش مراجع آمده است. اين كتاب در سه فصل آماده شده است كه در بخش نخست به ترتيب به موضوعات شناخت روش‌های مختلف شستشو، پارامترهای مؤثر در انتخاب فرآيند شستشو، شناخت انواع آلودگي‌های صنعتی و معرفی تجهيزات مورد نياز پرداخته شده است. در فصل دوم با توجه به استانداردهای موجود، دستورالعمل‌های آزمايش‌ها برای کنترل کيفيت فرآيندهای شستشوی مختلف شامل شوينده‌های قليايی، امولسيونی، کربن‌زدا، پيکلينگ، اسيدشويی آمده است. يکی ديگر از بحث‌های مهم در شستشوی شيميايی، چگونگی ارزيابی کيفيت تميزی سطح قطعات پس از شستشو می‌باشد که فصل سوم به دستورالعمل‌های آزمايش‌های مربوط اختصاص داده شده است. در بخش ضمائم نيز تعدادی از فرمولاسيون‌های مفيد برای شوينده‌ها و بازدارنده‌های پرکاربرد معرفی شده‌اند. اميد است اين کتاب بتواند راه‌گشای بخشی از مشکلات موجود در صنعت کشور عزيزمان باشد.

فهرست مطالب

فصل اول :آشنايي با روش‌هاي مختلف شستشوي صنعتي و انتخاب روش شستشو

1-1- انتخاب پروسه شستشو

1-1-1- شوینده‌ها

2-1-1- جنس قطعات در عملیات شستشو

2-1- انواع آلاينده‌ها

1-2-1- زدایش ترکیبات رنگی و کربنی

1-1-2-1- شستشوی امولسیونی

2-1-2-1- شستشوی قلیایی

3-1-2-1- شستشوی قلیایی الکترولیتی

4-1-2-1- اسید‌شویی

5-1-2-1- چربی‌گیری با بخار

6-1-2-1- شستشوی با حلال

2-2-1- زدایش روغن‌ها و گریس‌ها غیر کربنه

1-2-2-1- شستشوی امولسیونی

2-2-2-1- چربی‌گیری با بخار

3-2-2-1- شستشوی با حلال

4-2-2-1- اسید‌شویی

5-2-2-1- قلیا‌شویی

6-2-2-1- شستشوی قلیایی الکترولیتی

3-2-1- زدایش روغن‌های تراشکاری و مواد همراه آن از روی قطعات فولادی

1-3-2-1- شستشوی امولسیونی

2-3-2-1- شستشوی قلیایی

3-3-2-1- شستشوی قلیایی الکترولیتی

4-3-2-1- چربی‌گیری با بخار

5-3-2-1- شستشوی با حلال

6-3-2-1- اسید‌شویی

4-2-1- زدایش زنگ و رسوب

1-4-2-1- فرچه‌زنی

2-4-2-1- تامبلینگ

3-4-2-1- بلاست کردن توسط مواد ساینده

4-4-2-1- پیکلینگ

5-4-2-1- پیکلینگ الکترولیتی

6-4-2-1- رسوب‌زدایی در حمام نمک

7-4-2-1- رسوب‌زدایی قلیایی

8-4-2-1- اسید‌شویی

9-4-2-1- مثال اول برای انتخاب روش تميزکاری

10-4-2-1- مثال دوم برای انتخاب روش تميزکاری

11-4-2-1- مثال سوم برای انتخاب روش تميزکاری

12-4-2-1- مثال چهارم برای انتخاب روش تميزکاری

13-4-2-1- مثال پنجم برای انتخاب روش تميزکاری

5-2-1- زدایش بقایای ذرات مغناطیسی و فلورسانس نفوذکننده در بازرسی فنی

6-2-1- روش‌های خاص برای زدایش آلاینده‌های ایجاد‌شده در عملیات سنگ‌زنی، پرداخت‌کاری و صیقل‌کاری

3-1- شستشوی قلیایی

1-3-1- صابونی شدن آلاینده

2-3-1- ایجاد امولسیون

3-3-1- سازنده‌های یک شوینده قلیایی

4-3-1- افزودنی‌ها

5-3-1- فعال‌کننده‌های سطحی

6-3-1- تجهيزات لازم براي شوينده‌هاي قليايي

4-1- اسيدشويي با محلول‌های سولفوريک اسيد

1-4-1- بازدارنده‌ها

2-4-1- کنترل متغیرهای فرآیند

3-4-1- شستشو با آب

4-4-1 غير فعال كردن سطح قطعات پس از اسيد‌شويي

5-4-1- ساخت تانک اسید شویی

6-4-1- روش حرارت‌دهی و کنترل درجه‌ی حرارت

5-1- روش اولتراسونیک

6-1- چربی‌گیری با بخار

فصل دوم- دستورالعمل‌های آزمایش‌های کنترل کیفیت فرآیند شستشو

1-2- کنترل شوینده‌های قلیای

1-1-2- قلیائیت آزاد

2-1-2- قلیائیت کل بر مبنای

1-2-1-2- بررسي نتايج آزمايش‌های اندازه گيري قليائيت كل و آزاد

3-1-2- تعیین مقدار Na2O ترکیب‌شده با اسیدهای چرب

4-1-2- تعیین مقدار چربی و روغن محلول در شوینده قلیایی

2-2- کنترل شوینده‌های امولسیونی

1-2-2- تعیین نقطه‌ی کار شوینده‌ی امولسیونی

3-2- کنترل تانک کربن‌زدا

4-2- کنترل عملیات پیکلینگ

1-4-2- تعیین راندمان عملیات پیکلینگ

2-4-2- تعیین غلظت اسی

1-2-4-2- روش انجام آزمایش تیتراسیون

2-2-4-2- روش انجام آزمایش آزاد‌سازی گاز

3-2-4-2- اندازه‌گیری دانسیته توسط بومه‌سنج

3-4-2- تعیین غلظت فلز

1-3-4-2- استفاده از نموگراف

2-3-4-2- استفاده از جداول موجود

3-3-4-2- تیتراسیون

4-3-4-2- استفاده از بومه‌سنچ

5-3-4-2- استفاده از کاغذهای تست

6-3-4-2- روابطي براي محاسبه دانسيته

4-4-2- تعیین راندمان بازدارنده

5-2- کنترل فاضلاب

فصل سوم- دستورالعمل‌های آزمایش‌های کنترل کیفیت تميزي قطعات

1-3- تست‌های بررسی کیفیت تمیزی سطح قطعات

2-3- تست جایگزینی مس ‌‌

3-3- تهیه کوپن‌های تست جهت ارزیابی شستشو

1-3-3- تعاریف

2-3-3- روش تهیه‌ی کوپن

3-3-3- روش A، نمونه آلاینده غیر فرارNVR یک طرفه

4-3-3- روش B، نمونه آلاینده NVR دو طرفه

5-3-3- روش C، نمونه آلاینده NVR و دانه‌های جامد

6-3-3- محاسبات

4-3- فاکتور تأثیر شستشو (Cleaning Effectiveness Factor, CEF)

1-4-3- تعاریف

2-4-3- کاربردهای تست

3-4-3- روش انجام آزمایش

4-4-3- محاسبات

5-4-3- محاسبه‌ی فاکتور تأثیر CEF

5-3- تست شکست فیلم

1-5-3- روش انجام آزمایش

6-3- تست اسپری

1-6-3- روش انجام آزمایش

2-6-3- تفسیر نتایج

7-3- تعیین میزان تمیزی سطح قطعه به صورت کمی

8-3- فلورسانس

9-3- وزن آلاینده باقی‌مانده

10-3- روش ویپینگ

11-3- تکنیک تریسر رادیو ایزوتوپ

12-3- تست بر خط on-line

13-3- روش‌هاي تست تميزي سطح قطعات آلومينيوم

پیوست

فرمولاسيون برای زنگ‌زدايی (Rust Removers) سطوح مختلف (31 فرمول)

تركيب مناسب جهت سفيدكاري (Brightening) و پوليش‌كاري (Polishing) سطح قطعات

ترکيب مناسب برای اسيدشويي

بازدارنده خوردگي در فاز بخار

بازدارنده‌هاي مورد استفاده در اسيد‌شويي با محلول‌هاي سولفوريك اسيد

كاهش‌دهنده خوردگي فلزات سبك در چربي‌گيري با حلال

تركيبات مفيد جهت كربن‌زدايي قطعات

فرمولاسيون شوينده‌هاي امولسيوني

فرمولاسيون حلال شستشوي موتور (Motor Cleaner)

ترکيبات ضد زنگ (Rust Proofing) (8 فرمول)

فرمولاسيون شوينده‌هاي قليايي مختلف با توجه به جنس قطعه و روش شستشو

غير فعال‌سازي سطح پس از شستشو

فرمولاسيون فسفات جهت قطعات آلومينيومي

حذف پوشش‌های فلزی از روی سطوح

مراجع

شستشوی شیمیایی در صنعت و روش‌های انجام تست‌هاي كنترل كيفيت به همراه ده‌ها فرمول شوینده‌ی صنعتی

مطالب مشابه :

مواد شوینده

ساخت مایع ظرفشویی :

شستشوی شیمیایی در صنعت و روش‌های انجام تست‌هاي كنترل كيفيت به همراه ده‌ها فرمول شوینده‌ی صنعتی

حباب بزرگ

طریقه ساخت پودر رختشویی