مدرسه خان شیراز
مدرسه خان شیراز
مدرسه خان از جمله بناهاي مدارس معروف و بزرگ علوم فقهي دوران صفويه مي باشد که در محله اسحاق بيگ شيراز واقع گرديده است ؛ اين بنا به همت الله وردي خان افشار والي شيراز و سپه سالار شاه عباس صفوي بنا گذاشته شد ، پس از مرگ ايشان پسرش سردار نامي ايران ، امام قلي خان در سال 1024 هجري قمري کار بنا را به اتمام رسانده ، زير بناي اين محل که به سبک بناهاي درون گرا ساخته شده 7686 متر مربع مي باشد که در زميني به مساحت 5003 متر مربع در دو طبقه بنا گرديده است ، اين بنا داراي يکصد حجره جهت اسکان طلاب بوده که در حال حاضر هفتاد هجره به جاي مانده و نيز صحن مدرسه با يک حوض هشت گوش در مرکز و 4 باغچه در چهار طرف آن به همراه درختان نارنج و نخل مزين گرديده است ، طول صحن 51 متر و عرض آن 45 متر مي باشد .
سردر ورودي با تزئينات بسيار عالي و ارتفاع چشم گير ، با کاشي هاي هفت رنگ تزيين شده و گل بوته هاي روي کاشي ها از جمله شاهکارهاي هنر و معماري و کاشي کاري بوده همچنين بالاي سردر، يک کتيبه با خط ثلث عالي و با قلم درشت نوشته شده که بيانگر ذوق والاي هنر مند ايراني است .
دالان ورودي مدرسه به شکل هشتي با سقفي که با شکل زيبا به صورت گنبدي با کاشي لاجوردي آبي و گل بوته هاي زيبا مزين شده است .
در زمان ساخت و تا عصر زنديه در طرفين جبهه غربي مدرسه دو گلدسته بلند آجري با تزيينات و کاشي کاري مفصلي وجود داشته که به دليل مسلط بودن بر ارگ حکومتي کريم خان زند ويران گرديده است ، کاشي کاريهاي سقف مدرسه مثل مسجد شيخ لطف الله در اصفهان مي باشد ، در حاشيه سقف آيات قرآني با خط ثلث عالي وجود دارد که در کتيبه آن به سال 1024 هجري قمري نگاشته شده ، بالاي دالان ، تالار وسيعي است که روزگاري حکيم ملاصدرا ملقب به صدرالمتألهين فلسفه اشراق در آن تدريس ميکرده است .
در 4 سمت حياط 4 طاق نماي بلند با کاشي کاري مزين شده است که فقط سر در غربي آن به تازگي مرمت گشته است
عمر مدرسه تاریخی خان را به دوره صفویه نسبت می
دهند. یعنی روزگار حکومت شاه عباس اول که الله وردی خان، والی فارس تصمیم
به ساخت این بنا گرفت و در نهایت، در دوره والی گری فرزندش امامقلی خان
(1022 تا 1041 ه. ق) ساخت آن به پایان رسید.
یکی از دلایل شهرت این مدرسه آن است که ملاصدرا
سال ها در آن به تدریس فلسفه و علوم اسلامی می پرداخت و درست از همین زمان
به بعد، این مدرسه به عنوان یکی از مهمترین مراکز علمی ایران مطرح شد. اما
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که مهم ترین ویژگی مدرسه خان به کارگیری
اعداد مقدس در ساخت آن است. به این ترتیب که مدرسه دارای پنج مَدرَس (محل
تدریس) به نیت عدد مقدس پنج تن (ع) است که یکی از این مدرس ها متعلق به
ملاصدرا و چهار مدرس دیگر برای سایرین بود. علاوه بر این، مجموعه دو اتاق
موجود در این مدرسه در کنار اتاق های درس خارج، در جمع عدد 14 را تشکیل می
دهند. این انتخاب اعداد و ارقام در ساخت بنا اتفاقی نبوده و با برنامه ریزی
قبلی صورت گرفته است.
اگر گذرتان به مدرسه خان افتاد، خواهید دید که
سردر این مدرسه طاقى ضربى و پوشیده از کاشیهاى رنگى دارد که با تصاویر گل و
ترنج تزیین شده اند. در زیر سقف طاق هم کاشی هاى معرق رنگین به چشم می
خورد و بدنه، پیشانى، جرزها و بخشى از دیوارهاى دو طرف طاق پوشیده از کاشی
های رنگین و داراى طرح هاى گل و بوته و اسلیمى است. ظاهرا در سال های اولیه
ساخت بنا هم در دو طرف بخش غربی مدرسه دو گل دسته بلند آجری با تزیینات و
کاشی کاری به چشم می خورد که در دوران زندیه، تخریب شده اند.
این مدرسه دو طبقه دارد که طبقه همکف آن در
اختیار طلاب مجرد و طبقه بالای آن در اختیار طلاب متاهل بوده است. دلیل این
تقسیم بندی هم آن بود که متولیان مدرسه برای طلاب متاهل فضای بزرگ و خروجی
مستقلی در نظر گرفته بودند. در این میان، یکی از اتاق های مدرسه به
ملاصدرا تعلق داشت که البته این روزها هیچ رد و نشانی از تابلو یا بروشوری
که این اتاق را مشخص کند به چشم نمی آید.
برای دیدن این بنا باید به محله اسحاق بیگ شیراز
سری بزنید اما انتظار نداشته باشید که با یک بنای با شکوه و فاخر رو به رو
شوید. مدرسه خان در گذر زمان آنقدر مورد بی توجهی قرار گرفته که این روزها
کم کم به یک مخروبه تبدیل می شود. بخشی از سقف این مدرسه فرو ریخته و شکاف
هایی در بدنه بنا به وجود آمده است و این ها همه در حالی است که سه هزار و
600 متر فضای تجاری در اطراف این بنای تاریخی به چشم می خورد!
منبع:http://www.alirezakhoshkhoo.blogfa.com
مطالب مشابه :
برخی مدارس در شیراز تعطیل می شوند
خـــــــــــــــــــــــبرگزاری فرهنگیان - برخی مدارس در شیراز تعطیل می شوند - جدیدترین
نقض قانون مدارس غیر دولتی( حمید مصطفی نژادیان از شیراز)
کانون صنفی فرهنگیان شیراز - نقض قانون مدارس غیر دولتی( حمید مصطفی نژادیان از شیراز) - - کانون
ادرس مدارس
از شیر مرغ تا جون ادمی زاد - ادرس مدارس - از شیر مرغ تا جون ادمی شیراز سما مهاباد
مدرسه خان شیراز
مدرسه خان از جمله بناهاي مدارس معروف و بزرگ علوم فقهي دوران صفويه مي باشد که در محله اسحاق
کودکستان و دبستان غیر دولتی امین شیراز
مجتمع غیر دولتی امین شیراز ۶- قبولی دانش آموزان در مدارس نمونه و تیزهوشان .
برچسب :
مدارس شیراز