درباره ی ابونواس

بعد از مدتها دوری می خواهم به روز شوم و جسارت کنم و درباره ی یک شاعر بزرگ ایرانی که به شاعر خمریات ( البته در زبان عرب )معروف است ، مطالبی بنویسم. ابونواس متاسفانه در ایران مهجور مانده است و حتی در کتابی که یک ایرانی ترجمه کرده است با عنوان شاعر عرب نام برده شده است[1]. البته تحقیقات جالب و خوبی را جناب آقای حسین نوربخش در کتاب « دلقکهای مشهور درباری» انجام داده اند ولی متاسفانه جامع و کافی به نظر نمی رسدو ایراداتی هم دارد از جمله اینکه تاریخ تولد او سال 1139 ذکر شده است . و اینکه آقای عبدالمحمد آیتی تعدادی از اشعار او را ترجمه کرده است . این چند مورد اندک را بگذارید در مقابل خیل عظیم کتبی که درباره ی سعدی و حافظ و...وحتی شاعران درجه چندم ، وجود دارد با اینکه به جرئت می توان گفت مقام ابونواس در شاعری هیچ کم از سعدی و حافظ و...ندارد و فقط ایرادش آن است که بنا بر مقتضیات زمانی اشعار ابونواس به زبان عربی است . حال جسارت می کنم و چند پست را به این مورد اختصاص می دهم و حتی الامکان سعی می کنم که تحقیق جامع و کاملی باشد و تمام ابعاد شخصیتی و اشعار و تفکرات او را در بر بگیرد.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

تولد و کودکی

ابونواس با نام کامل « حسن بن هانی بن عبدالاول بن صباح حکمی الولاء [2]» درسنه ی139 هجری در اهواز به دنیا آمد . [3]البته اختلافاتی در سال تولد او وجود دارد از جمله اینکه دکتر رضازاده ی شفق در کتاب تاریخ ادبیات ایران سال تولد او را در 120 هجری می داند و اینکه ابن قتیبه سال وفاتش را سال 99 هجری می داند بنابراین سال تولدش از دید ابن قتیبه خیلی کمتر از این حرفهاست ولی گویا روایت دکتر عبدالله رازی معتبر تر است .

مادرش « گلبن » نام داشت . پدرش را از همان دوران کودکی از دست داد و بعدها نیز مادرش همسر مردی از اهالی اهواز شد. [4]مادرش در 2 سالگی او را به بصره برد و ابونواس در همان جا عربی آموخت و رغبتی به ادبیات پیدا کرد . و بعدها شاگرد یک عطار شد و اشعاری سرود. او از بین شعرای آن زمان به «والبه بن الحباب» که شاعری شوخ طبع بود عشق می ورزید تا اینکه والبه روزی به دکان عطاری آنان رفت و از اینکه ابونواس فی البدیهه شعر می سرایید از او درشگفت شد و به او گفت که : « اگر همراه من بیایی تو را در شعر به پایه ای می رسانمت که با من برابری کنی . ابونواس پرسید که تو کیستی ؟ گفت « والبه » . گفت : به خدا سالهاست در طلب توام ، و با او به کوفه رفت . » [5] و بعد از آن با والبه و دوستان او که غالباً مردمانی شوخ مسلک بودند زندگی کرد و شعر را از ایشان آموخت و در اندک مدتی از همه برتر گشت. [6]

اما چرا به او ابونواس می گویند : « گویا موی پریشانی داشته و غالباً آن را روی صورتش می ریخت » و به همین جهت به او ابونواس می گویند .

ادامه دارد

[1] ) سرکار خانم مژده دقیقی هنگام ترجمه ی کتاب رویای نوشتن یادشان رفته که خطای نوشته های کتاب را که از زبان یک نویسنده ابونواس شاعر عرب زبان معرفی شده را گوشزد کند .

[2] ) نام کامل ابونواس را از حاشیه ای که مصححان بر نکته ای از کتاب فهرس التواریخ رضا قلی خان هدایت نوشته اند برداشته ام .

[3] ) رازی عبدالله – تاریخ کامل ایران – انتشاراتی اقبال - چاپ نوزدهم 1383 – ص 226

[4] ) غزلهای ابونواس – ترجمه ی عبدالمحمد آیتی – انتشارات زمان – چاپ اول 1350 -

[5] ) همان

[6] نوربخش حسین – دلقک های مشهور درباری – از انتشارات کتابخانه ی سنایی – چاپ دوم 1363 – ص 307

درباره ی ابونواس

مطالب مشابه :

بررسی و نقد فن شعر

فلسفه اسلامی

معرفی کتاب بوطیقای ارسطو برای فیلمنامه نویسان

زندگینامه ارسطو

تاریخچه نقد ادبی در یونان و روم باستان

نقد و بررسی کتاب حکمت هنر اسلامی

درباره ی ابونواس

تریاک معشوقه ی سیاه هنرمندان