نقش پارچه در ساخت لباس عروسک

نقش پارچه در ساخت لباس عروسک در سیر تاریخی تحولات نمایش عروسکی لباس عروسک به عنوان نشانهای مشحون از ویژگیهای دراماتیک همیشه محل دقت و نکتهیابی هنروران این رشته بوده است. فارغ از اینکه تکنیک ساخت و اجرای نمایش عروسکی از چه نوع و گونهای باشد. لباس عروسک به عنوان محمل پیامهای ویژهای چون اشارات مکانی و زمانی، فضایی فانتزی یا واقعی، و تمام جزئیاتی که حال وهوای نمایش و ویژگیهای کاراکتر درصدد انتقالشان است، را به منصه ظهور میرساند. در این میان نحوه برخورد عرو***از با متریال پارچه و آشنایی با تنوع و گونهگونگی رنگها و جنسها و بافتهای آن میتواند راهگشای خلاقیتهای یکه و تابی در لباس عروسک باشد. هر کدام از گونههای عروسک نمایشی لباس به خصوص خود را میطلبد. گاه کارکرد لباس در گونهای از عروسک تنها وظیفه پوشانندگی و پنهان کردن محل دوختها مفاصل چارچوب و اسکلت عروسک و یا اساساً حجم غایب و تو خالی بودن عروسک، را برعهده دارد. و گاه در گونههایی دیگر لباس اساساً بدن عروسک است. و اهرم حرکت دهنده عروسک با پیچ و تاب و حجمش میتواند اندام زیر لباس را تداعی کند.
طراحی لباس در تئاتر زنده تأثیرات فراوانی را بر اشکال مختلف لباسهای عروسک نمایشی گذارده است. نوع و گونه لباسهای طبقات اجتماعی، اصناف و شغلهای مختلف، ملل گوناگون جهان و... هر یک بر طراحی لباس نمایش عروسکی تأثیر گذاردهاند. در این فصل ما به بررسی انواع پارچه ابزار و نوع دوخت الگوها و لباس انواع عروسک و ویژگیهای آن میپردازیم.

لباس به عنوان عروسک
پیش از آنکه به مبحث لباس برای عروسکهای نمایشی بپردازیم شایسته است موضوعی را درنظر بگیریم با این عنوان که یک لباس با توجه به پارمعنایی که بر دوش خود دارد. میتواند به عنوان یک عروسک نمایش به کار رود در جهان هنرهای نمایش عروسکی همانطور که بسیاری از اشیاء اطراف ما میتوانند با تغییراتی فیزیکی و افزودن مفاصل و اهرمهایی به آنها و همچنین با توجه به هنر و خلاقیت و نحوه عمل عروسکگردان تبدیل به عروسک نمایشی شود. در میان انواع گوناگون این اشیاء لباسها به دلیل کیفیت انسانیشان ـ اینکه به طور طبیعی انسان حیوانی است که لباس میپوشد ـ وقتی به عنوان عروسک نمایشی روی صحنه حاضر میشوند میتوانند بیانگر گستره وسیعی از موضوعات مربوط به انسان و جهان پیرامونش باشند.

همه ما کمابیش با داستان و ایده مرد نامرئی آشنا هستیم. این انسان نامرئی در داستانش، طی انجام عملی بر روی خود ـ که معمولاً نوشیدن و خوردن ماده ایست که در فرایند عمل کیمیاگری و علم شیمی بدان دست یافته است. که این هم خود سمبلیست از علم انسانی ـ نامرئی میشود. یعنی جسمیتش دیده نمیشود. اما تنها تشخصش ـ اینکه قابل تشخیص بشود از چیزی که نیست ـ لباسی است که پیش از عمل نامرئی شدن بر تنش داشته. هنگامی که ماده نامرئی کننده بر او تأیید میگذارد لباس او تو خالی میشود. و او بار آوردن لباسهایش دیگر هیچ تشخصی ندارد یعنی دیده نمیشود. و او هر بار که میخواهد دیده میشود و به تشخصی دست یابد باید لباس بپوشد باید تمام بدنش را بپوشاند...
این ایده را میتوان با توجه به مدیوم نمایش عروسکی گستردهتر کرد. حرکت لباسهایی که هر کدامشان عروسک نمایشی هستند یادآور انسانهاییست که این لباسها را پوشیدهاند. در حقیقت تشخص ویژه هر کدام از این لباسهاست که روی صحنه حرکت میکنند، حرف میزنند، زندگی میکنند.
هر کدام از این لباسها با ویژگیهایی که دارند میتوانند یا مفهومهایی را ارائه دهند. یک اورکت نظامی زمان جنگ جهانی دوم، یک کت شلوار سپید نو، یک شلوار لی کهنه مد دهه 60 اروپا، یک لباس عروس، یک کیمونو، یک ساری، یک دشداشه، یک چادر...
هر کدام از اینها به عنوان عروسک نمایشی روی صحنه خاطراتی را زنده میکنند، حس نوستالژی به همراه میآورند. با گفتن دیالوگها و عمل نمایشی مخصوص به خود حال و هوایی انسانی را ارائه میدهند. حتی اگر این لباسها در مورد خود حرف بزنند و از خودشان بگویند. مثل اعتراضهای پیاپی یک عروسک «شلوار لی» که از خالی بودن خود میگوید، از خالی بودن درونش، از بیهویتیاش. و شاید ناخودآگاه اشاره دارد به بیهویتی که صاحبش دارد. در این موقعیت نمایشی لباس به عنوان شیئی کاربردی کاربر خود را به چالش میکشد. در حقیقت برای مخاطبان این نمایش دیدن این موقعیت باعث میشود که ایشان لباس هر روزه خود را که میپوشاند و جزئی از زندگیشان میباشد، جدا از خود ببینند.
این جدا دیدن از سنخ این موضوع نیست که ما لباس خود را در زندگی روزمره بعد از اتمام کار و ورود به منزل روی چوبدست آویزان میکنیم.
در صحنه نمایش عروسکی ویژگی جدایی انسان از لباسش، این که لباسش را جدا و راز خود روی صحنه میبیند، برای او به نوعی حکم دیدن برخی از ویژگیها و رفتار پنهان خودش را دارد. شلوار لی با آن ویژگی دوختش سنگشور دور جیبها شکافهای عرضی در جای جیش بیانگر یک مد وابسته به یک دوره تاریخی است. تداعی کننده جوانان شورشی دهه 1960 در اروپاست که موسیقی مثال گوش میدهند، دچار بحران هویتند. ایدئولوژیهای زمانشان را برمیتابانند و در یک کلام معترضند. همه انواع لباسها با ویژگیهای منحصر به فردشان میتوانند بیانگر معانی و مفاهیم مختلفی باشند که به دورههای مختلف زندگی انسان و معضلات اجتماعی فرهنگی و روانی خاص ایشان اشاره دارند

چند شیوه تجربی برای تبدیل لباس به عروسک نمایشی الگوی تبدیل لباس به عروسک نمایشی الگوی مدونی نیست. در حقیقت روشهای تجربی است که در آنها با توجه به نوع لباسی که انتخاب کردهایم و نوع نمایشی که قصد اجرا کردنش را داریم به تبدیل لباس به عروسک نمایشی درست میبریم روشهایی که توضیح داده میشود صرفاً روشهای تجربی است و نمیتوان آنها را در ساخت این نوع عروسک نمایشی حکمی کلی تلقی کرد.
میتوان با بستن نخ به قسمتهای مناسبی از شلوار و سپس وصل کردن این نخها به پسایی به آن حرکت داد. همچنین میتوان با وصل کردن باطوم به نقاط مناسب آن شلوار، آن را به صورت عروسک تیبل تاپ.
در همه این تکنیکها هدف ما اینست که به لباس به عنوان عروسک حرکت دهیم حتی میتوان بدون اینکه روی لباس عملی انجام دهیم یا اهرمی به آن وصل کنیم. صرفاً با توجه به مهارت عروسکگردانیمان و تنها با دستهایمان این لباس را روی صحنه حرکت میدهیم.
میتوان با تخیل بیشتر به همین لباس ساده اعضایی از بدن خودمان با وارد کردن قسمتی از بدن به درون لباس و در حقیقت از ترکیب حجم توخالی لباس و تحرک اعضایمان به یک عروسک تلفیقی دست بیابیم. برای رسیدن به این هدف میتوان با ایجاد شکاف و برداشتن قسمتهایی از لباس از احجام دیگر برای کمک به تحرکپذیری و جانبخشی به لباس استفاده کرد.

http://forum.patoghu.com/thread80879-4.html نقل قول

نقش پارچه در ساخت لباس عروسک

مطالب مشابه :

نقش پارچه در ساخت لباس عروسک

آموزش روبان دوزی و جواهر دوزی روی لباس

عروسک و کاردستی های زیبا!!!!

سوالات بچه گانه دوزی

کوسن عروسکی

چند طرح زیبا برای گلدوزی و .....

نمونه هایی از عروسک دوزی(شماره3)

راهنمای انتخاب لباس مناسب برای کوتاه قدها

سیسمونی نوزاد