پروتئین و اسید های آمینه

پروتئین و اسید های آمینه

پروتئینها ، زنجیره‌های خطی یا پلیمرهایی هستند که از ترکیب اسیدهای آمینه حاصل می‌شوند.

با توجه به اینکه جایگاه پروتئین در سیتوپلاسم است پروتئین از ساختار غنی نیتروژنی برخوردار است پروتئین ها مواد مغذی اصلی هر سلول زنده هستند .

نقش پروتئین ها را می توان از انقباض عضلات گرفته تا ساختن بعضی از هورمون ها و آنزیم ها و آنتی بادی ها و تبدیل انرژی شیمیایی به کار و انتقال اکسیژن و هیدروژن و...دانست .پروتئین حاوی ملکول هایی است که بنیاد آنها را آمینو اسید ها تشکیل می دهند این ماده مهم و حیاتی در تمام بدن موجودات زنده وجود دارد و باعث ترمیم و رشد بافت های بدن می شود .کل تعداد آمینو اسیدها 22نوع می باشد که 8 نوع آن ضروری و 14نوع آن غیر ضروری می باشد .

با توجه به واژه آمینو اسیدهای ضروری ،به آن دسته از آمینو اسید هایی گفته می شود که خود بدن قادر به ساخت آنها نیستند و باید توسط مواد غذایی به بدن انسان منتقل شوند.وقتی صحبت از پروتئین کامل می شود منظور پروتئینی می باشد که هر 8 نوع آمینو اسید های غیر ضروری را در خود گنجانده باشد مثل سفیده تخم مرغ که دارای ارزش غذایی 100 می باشد .باید به این مهم توجه نمود که هرچه ارزش غذایی پروتئین ها از 70 بالاتر باشد پروتئین کامل تری را در خود گنجانده است و جهت رشد عضلات قابل قبول خواهد بود.

از این رو پروتئین هارا برحسب ارزش غذایی به صورت زیر تقسیم بندی می کنند :

1. بهترین نوع پروتئین برای بدن سازان تخم مرغ و ماهی است از این جهت که هم دارای ارزش غذایی بالایی هستند و هم بدون چربی می باشند.

2. در ردیف دوم پروتئین موجود در مرغ و گوشت می باشد که با درصد کمی چربی هم همراه است.

3. در ردیف سوم ،پروتئین موجود در لبنیات را می توان مد نظر قرار داد.

4. ودر ردیف چهارم پروتئینی که در حبوبات یافت می شود که ارزش غذایی کمتری نسبت به پروتئین های تخم مرغ ،ماهی،گوشت،مرغ و لبنیات را دارا می باشد.

هرچند که پروتئین ماده غذایی اصلی برای پرورش عضله می باشد اما افراط در ان سود آور نمی باشد . مصرف بیش از حد پروتئین یا دفع می شود ویا به صورت ذخیره در بدن نگه داری می شود .باید به این نکته توجه کرد که خوردن تنها پروتئین باعث رشد وتسریع عضلات شما نخواهد شد ، باید به همراه پروتئین مصرفی خود از کربوهیدرات ها بهره گرفته شود ،زیرا این کربوهیدرات ها هستند که در هنگام فعالیت بدنی شدید و ورزش ها می سوزند و تولید انرژی می کنند و اگر فردی مصرف کربوهیدرات خود را کاهش دهد بدن مجبور به سوزاندن پروتئین شده و باعث از دست دادن مقادیر زیادی پروتئین و درنتیجه کاهش هجم عضلانی را تجربه خواهد نمود.

در نتیجه اگر پروتئین را همراه با کربوهیدرات مصرف کنید با سوختن کربوهیدرات ها پروتئین باقی مانده صرف بازسازی و رشد عضلات خواهد شد.

پروتئین تخم مرغ(آلبومین(

پروتئین سفیده تخم مرغ یا آلبومین از پروتئینهای مهم و ارزشمند میان بدنسازان است که جهت بالا نرفتن سطح کلسترول از مصرف زرده آن خودداری کنید.

آلبومین پروتئینی است که درصد بالایی از اسیدآمینه های ضروری بدن را در بر دارد و همانطور که میدانید بدن قادر به ساخت اسیدآمینه های از منبع پروتئین نبوده و بایستی میزان مناسبی از انها در برنامه غذایی گنجانده شود.

آلبومین از زمان مصرف در حدود یک ساعت و نیم طول میکشد تا هضم شود به همین خاطر منبع مناسبی برای وعده های بعد از تمرین شناخته نمیشود.

پروتئین سویا:

برای بدنسازان منبع مناسب و مطمئنی به شمار نمیرود، چونهضم آن برای معده تا حدودی مشکل است. ترکیبات اسیدآمینه آن زیاد جالب توجه نمیباشد .

اما این پروتئین خواص درمانی خارق العاده ای مخصوصا برای خانمها در بر دارد مانند کنترل فشار خون گرفته تا تنطیم هورمونها در بدن. در مردان نیز در درمان پروستات نقش دارد .

پروتئین شیر(کازئین)

ارزش و ترکیب اسیدآمینه های موجود در این منبع از پروتئین از پروتئین سویا بالاتر میباشد اما به آلبومین و وی نمیرسد. مدت زمان جذب و هضم آن هم در حدود 3 الی 4 ساعت میباشد .به همین خاطر بهترین زمان مصرف آن قبل از خواب میباشد چون در طول خواب بدن با جذب آن نیاز پروتئینی خود را رفع میکند.

پروتئین وی (WHEY)

یکی از بهترین و غنی ترین پروتئین ها میباشد و دارای مقادیر بالایی BCAA بوده و تعادل نیتروپنی را بالا میبرد. فعالیت زیستی با بیواولیبیتی این پروتئین در مقایسه با سایر پروتئینها بسیار بالا بوده و تقریبا 114 در نظر گرفته میشود.*(خاصیت زیستی آلبومین به عنوان کاملترین 100 میباشد) .

این پروتئین دارای انواع گوناگونی از وی هیدرولیز شده تا وی ایزولیت دارد:

وی هیدرولیز شده(Whey Hydrolyzed):

پروتئینی است که تا حدود زیادی ساختمان پروتئینی آن تغییر شکل داده و ساختکان پروتئینی آن تغییر یافته است و اجزای زنجیره پروتئینی آن تجزیه شده است و این مسئله باعث شده تا بیشتر خواص بیولیژیکی خود را از دست بدهد. اما همچنان منبع خوبی برای تامین اسیدآمینه های بدن میباشد.

وی یونیزه شده(Whey Ion Exchange):

از لحاظ کیفیت بسیار بالاتر از هیدرولیز شده میباشد و میتوان گفت که با کیفیت ترین وی میباشد که در حالت اولترا فیلتر شده حاوی 90% پروتئین میباشد.

این پروتئین طی فرآیندهای خاص توانایی های بیولوژیکی پروتئین در آن افزایش یافته است.

وی میکروفیلتر شده(Whey Microfiltretion):

این پروتئین نیز نوع دیگری از وی بوده و از لحاظ کیفیت در رده دوم قرار دارد و کاملا برابر با کانستریت میباشد . در فرایتد تولید آن جهت بالا بردن درصد هضم و جذب این محصول از فیلترهای میکروسکوپی یا نانوفیلترها استفاده شده است.

وی کانستریت(Whey Concentrate):

نوعی پروتئین وی میباشد که دارای 80% پروتئین است و 20% بقیه را لاکتوز و چربی و مواد معدنی تشکیل میدهد و خواص بیولوژیکی آن بهتر از وی ایزوله شده میباشد اما از لحاظ ریکاوری هیچ تفاوتی با هم ندارند.

وی ایزوله شده

همانطور که از اسم آن پیداست دارای 90%پروتئین و 10%رطوبت میباشد و بدون لاکتوز و چربی میباشد از این رو هضم آسانتری دارد. البته قیمت بیشتری هم دارد.

آمینو اسید ها:

اسید آمینه‌ها ، حروف الفبایی پروتئینها را تشکیل می‌دهند و چون امکانات بالقوه نامحدودی در طرز توالی و طول زنجیره اسید آمینه‌ها در تولید پروتئینها وجود دارد، از اینرو انواع بی‌شماری از پروتئینها نیز می‌توانند وجود داشته باشند.

اختلاف هر اسید با سایر اسیدهای آمینه ، در زنجیره جانبی هر یک از اسیدهای آمینه است. اسیدهای آمینه در آغاز تشکیل زمین ، به همراه سایر مواد آلی پیدا شدند. اسیدهای آمینه‌ای که در حضور پرتوهای فرابنفش بوجود آمدند، گوناگونی بسیار داشته‌اند. اما به دلایلی ناشناخته تنها بیست اسید آمینه ، آن هم از نوع L ، در یاخته زنده کاربرد پیدا کرد.

هر آمینو اسید از یک قسمت نیتروژن و یک چارچوب کربنی تشکیل شده است و همین قسمت کربنی است که بین تمامی آمینو اسیدها تفاوت دارد ولی بخش نیتروژنی در تمامی آمینو اسید ها ثابت است و یک ملکول پروتئین زنجیره ای از همین آمینو اسیدها است.در کل آمینو اسیدها را می توان به دو دسته ضروری و غیر ضروری تقسیم نمود.

انواع اسیدهای آمینه :

1.مونو اسیدهای آمینه

•گلیکوکول (Gly):گلیکوکول که گلیسین نیز نامیده می‌شود و تنها اسید آمینه‌ای است که فاقد کربن ناقرینه است و در ساختمان پروتئینهایی مانند کلاژن ، الاستین و رشته ابریشم به مقدار فراوان وجود دارد.

•آلانین (Ala): در تمام پروتئینها فراوان است.

•والین (Val): اسید آمینه ضروری برای انسان است و به مقدار کم در بیشتر پروتئینها یافت می‌شود.

•لوسین (Leu): اسید آمینه ضروری برای انسان بوده و در بیشتر پروتئینها به مقدار زیاد وجود دارد.

•ایزولوسین (Ile): اسید آمینه ضروری برای انسان است که به مقدار کمتر از اسیدهای آمینه دیگر پروتئینها وجود دارد. ایزولوسین دو کربن ناقرینه دارد.

2.اسید آمینه الکل‌دار

•سرین (Ser): اسید آمینه‌ای است که در رشته‌های ابریشم بسیار فراوان بوده و در ساختمان چربیها و پروتئینهای مرکب نیز شرکت می‌کند.

•تره اونین (Thr): اسید آمینه الکل‌داری است که برای انسان ضروری بوده و مانند ایزولوسین یک کربن ناقرینه اضافی دارد.

3.اسیدهای آمینه گوگرددار

•سیستئین (Cys): این اسید آمینه نقش مهمی در ساختمان فضایی پروتئینها بر عهده دارد زیرا عامل تیول (SH-) دو مولکول سیستئین در یک زنجیره پلی پپتیدی و یا دو مولکول سیستئین در دو زنجیره پلی پپتیدی با از دست دادن هیدروژن پیوند کوالان می‌سازند و در نتیجه دو مولکول سیستئین تبدیل به اسید آمینه دیگری به نام سیستئین می‌گردند.

•متیونین (Met): متیونین از اسیدهای آمینه ضروری برای انسان است که مقدار آن در پروتئینها نسبتا کم است.

4.دی اسیدهای منو آمینه

اسیدهای آمینه‌ای هستند که دارای یک آمین و دو عامل کربوکسیل هستند و به اسید آمینه اسیدی مشهورند.

•اسید آسپارتیک (Asp): در پروتئینها به مقدار زیاد یافت می‌شود. اسیدیته این اسید آمینه زیاد است.

•اسید گلوتامیک (Glu): مقدار آن در پروتئین زیاد است و نقش مهم آن انتقال عامل آمین در واکنشهای بیوشیمیایی است.

5.اسیدهای آمینه آمیدی

این ترکیبات روی ریشه R دارای یک عامل آمیدی هستند. این اسیدهای آمینه در سنتز پروتئینها شرکت نموده و نقش مهمی را در انتقال آمونیاک دارا هستند.

•گلوتامین (Gln)

•آسپاراژین (Asn)

6.اسیدهای آمینه دی آمین

این اسیدهای آمینه دارای یک عامل آمین اضافی هستند.

•لیزین (Lys): این اسید آمینه برای انسان ضروری بوده و در بیشتر پروتئینها مخصوصا در بعضی از پروتئینها مانند هیستونها به مقدار فراوان دیده می‌شود. لیزین در سنتز کلاژن نیز شرکت می‌کند. ولی پس از تشکیل کلاژن ، لیزین به دلتا هیدروکسی لیزین تبدیل می‌شود.

•آرژنین (Arg): این اسید آمینه در پروتئینهایی مانند هیستون و پروتامین بسیار فراوان است. آرژنین بسیار بازی است. گروه انتهای این اسید آمینه را که شامل سه ازت می‌باشد، گوانیدین می‌نامند.

7.اسیدهای آمینه حلقوی

بعضی از این اسیدهای آمینه به علت دارا بودن حلقه بنزنی ، عطری (آروماتیک) نامیده می‌شوند و برخی دیگر دارای یک حلقه هترو سیلیک هستند.

•فنیل آلانین (phe): از اسیدهای آمینه ضروری برای انسان بوده و در پروتئینها به مقدار فراوان یافت می‌شوند. در ساختمان این اسید آمینه یک حلقه بنزنی و یک زنجیر جانبی آلانین شرکت دارد.

•تیروزین (Thr): این اسید آمینه به مقدار فراوان در پروتئینها دیده می‌شود. حلالیت آن در آب کم است. تیروزین را پاراهیدروکسی فنیل آلانین هم می‌نامند. زیرا از اکسیداسیون فنیل آلانین حاصل می‌شود.

•تریپتوفان (Trp): اسید آمینه ضروری برای انسان است که به مقدار کم در پروتئینها وجود دارد.

•هیستیدین (His): این اسید آمینه در تمام پروتئینها به مقدار اندکی وجود دارد و فقط مقدار آن در هموگلوبین نسبتا زیاد است.

•پرولین (Pro): اسید آمینه‌ای است که در پروتئینهایی مانند کلاژن و رشته‌های ابریشم به مقدار فراوان دیده می‌شود. این اسید آمینه نقش مهمی در ساختمان فضایی پروتئینها به عهده دارد. در حقیقت پرولین که از حلقه ایمین مشتق می‌شود، یک اسید ایمینه است. در کلاژن تعدادی از پرولینها به هیدروکسی پرولین تبدیل می‌شود.

8.اسیدهای آمینه ضروری

از نظر تغذیه ، اسید آمینه‌ها را به دو دسته ضروری و غیر ضروری تقسیم می‌کنند. اسیدهای آمینه ضروری ، اسیدهای آمینه‌ای هستند که سلولها قادر به سنتز نیستند، در صورتی که اسیدهای آمینه غیر ضروری توسط سلولها از سایر مواد ساخته می‌شوند. نوع اسیدهای آمینه ضروری در نزد گونه‌های مختلف جانداران متفاوت است.

در کل 12 آمینو اسید ضروری و لازم است:

1)ایزولوسین :

BCAA است (در ادامه در مورد BCAA توضیح می دهم) به عنوان پیش ماده برای گلوتامین استفاده می شود و ایزو لوسین به عنوان سوخت ماهیچه در هنگام تمرین مصرف می شود BCAA آنابولیسم و آنتی کاتابولیسم را افزایش می دهدو باعث رشد بیشتر سلولهای ماهیچه ای می شود . و یکی از منابع BCAA همان مکمل آب پنیر سازی است.

2)لوسین :

مصرف این آمینو اسید در دوران حفظ حجم باعث می شود تا کمترین مقدار حجم را از دست دهید.در کل می توان به جای مصرف مقادیر بالای این آمینو اسید برای حفظ حجم و اثرات آنتی کاتابولیک از مکمل HMB استفاده نمود.

3)لیزین:

این آمینو اسید نقش انتقال اسیدهای چرب به سلولهای ماهیچه ای را ایفا می کندو به عنوان منابع انرژی در نظر گرفته می شوند.

و برای تشکیل کارنیتین استفاده میشود.

5)فنیل آلانین :

این آمینو اسید علاوه بر این که در مواد پروتئینی یافت می شوند در عدس و برخی تخم میوه ها یافت می شوند این آمینو اسید هم برای کم کردن اشتها و هم به عنوان تسکین درد در بدن عمل می کند.

6)ترئونین :

کمبود این آمینو اسید باعث می شود تا بعضی از ترکیبهای پروتئینی در بدن ساخته نشود و این آمینو اسید تخم مرغ و لبنیات موجود است.

7)تریپتوفان :

این آمینو اسید باعث ایجاد حالت ایجاد خواب آلودگی در اشخاص می شود و به عنوان یک پیش ماده برای سروتونین در عصبها عمل می کند و باعث حالت خواب آلودگی می شود.این آمینو اسید بیشتر در ترکیبات کربوهیدرات یافت می شود تا ترکیبات پروتئینی مانند موز و تخم آفتاب گردان و در جایی نیز خواندم که این آمینو اسید در شیر نیز یافت می شود و شاید همین آمینو اسید باشد که وقتی شیر می نوشیم باعث ایجاد آرامش می شود و پیشنهاد می شود که قبل از خواب حتما یک لیوان شیر بنوشید. حتی این آمینو اسید می تواند باعث کاهش اشتها نیز شود.

8)والین :

یکی دیگر از BCAA ها می باشد یا زنجیره شاخه دار در کل ترکیبات BCAA 33% از پروتئینی که در ساختار عضلات بکار می رود را شامل می شوند (BCAA شامل ایزولوسین + والین + لوسین و شامل یکسری گروه متیلی که به هم پیوسته هستند و به زنجیره شاخه دار معروف هستند) والین به نوعی پیش ماده برای آمینو اسیدهای آلانین و گلوتامین نیز می باشد. و آمینو اسید های زنجیره شاخه دار به عنوان سوخت عضلات در موقع تمرین محسوب می شوند .و این بدین معنی است که می توانند به نوعی آنتی کاتابولیسم نیز باشند. در ضمن آمینو اسیدهای زنجیره شاخه دار یا BCAA در پروتئین آب پنیر سازی به مقدار کافی یافت می شوند.

9)گلوتامین :

یک آمینو اسید که برای حفظ عضلات ضروری است زیرا از پدیده کاتوبولیسم جلوگیری می نماید.بدون گلوتامین سیستم دفاعی بدن خوب کار نمی کندو باعث تجزیه شدن دستگاه عضلانی می شود و در ضمن این آمینو اسید ارزشمند باعث دفع آمونیاک از مغز می شود . از خیلی از ورزشکاران حرفه ای اگر بپرسید می گویند ما گلوتامین را در تمام طول سال استفاده می کنیم و در برنامه غذایی ما جایگاه ویژه ای دارد .روزانه 10 الی 30 گرم از این آمینو اسید باعث بهبود عملکرد ورزشی ما می شود.

10)تورین :

این آمینو اسید به فراوانی در بافت ماهیچه ای یافت می شود . تورین مانند انسولین عملکرده و به نوعی مقلد و تقلید کننده انسولین است و به خاطر همین مطلب بعضی از کراتین ها عملکرد بهتری دارند مانن کراتین فسفاژن HP که در ساختار خود تورین را دارد .و باعث حجیم تر شدن سلول های عضلانی می شود.و این آمینو اسید باعث کاهش تجزیه پروتئین می شود. و در در نگهداری حجم بسیار مفید است. بهترین زمان مصرف تورین دقیقا پس از پایان تمرین است.

11)آلانین :

آلانین به مانند گلوتامین عمل می کندو باعث افزایش حجم سلولها می شودو باعث پایداری قند خون تحت شرایطی می شود و برای این کار از گلوکز کمک می گیرد و مصرف آن نیز بعد از تمرین بسیار مفید خواهد بود به میزان 1 الی 2 گرم بلافاصله بعد از تمرین.

12)آرژنین:

این آمینو اسید باعث می شود تا ترشح هورمن رشد زیاد شود و یکی از بهترین زمانه برای مصرف این مکمل قبل از خواب است زیرا هورمن رشد در شب در هنگامی که ما خواب هستیم ترشح می شود .

(4 میتونین :این آمینو اسید در تخم مرغ , ماست, ماهی و دیگر مواد پروتئینی یافت می شود و خود نقش آنتی اکسیدانی دارد و این آمینو اسید یکی از سه آمینو اسید تشکیل دهنده کراتین باشد

پروتئین و اسید های آمینه

مطالب مشابه :

قیمت مکمل ها(آمینو اسید)

آمینو اسید | بی سی ای ای : Carnivor Beef Aminos

آمینو اسید | بی سی ای ای : BCAA Complex Dymatize

کربو پروتیین

آمینو اسید | بی سی ای ای : Amino Fuel 1000 Twinlab

آمینو اسید | بی سی ای ای : Amino Fuel 2000 Twinlab

آمینو 9000 الیمپ

پروتئین و اسید های آمینه