معرفی پراید و قطعات آن

معرفی پراید و قطعات آن

جهت استفاده درکارگاههای اتومکانیک

تهیه و تنظیم : حسن سربازی

این خودرو دوران بسیار خوبی را در بازار کشور ما سپری کرده و حتی با وجود خودروهای جدید هنوز هم نقش خود را به عنوان یک خودروی پر طرفدار تا به امروز حفظ کرده است. این خودرو به علت قیمت مناسب و مصرف پایین، خیلی زود مورد توجه قرار گرفت و خود را در جایگاه پرفروشترین خودروهای بازار داخلی قرار داد. سرویس آسان و دسترسی به قطعات یدکی و خرید و فروش راحت آن از دیگر مزایای مهم این خودرو به شمار می رود این خودرو در مدلهای ۱۳۲ ,۱۴۱ ,GTX , LX , CD 5 , DM تولید و به بازار عرضه شد. شاید این خودرو بعضی اوقات بد قلق می شود ولی امروز یکی از دوستان بسیار خوب شماست. دوستی به نام پراید. پراید خودرویی است که تولید آن در ایران از سال ۱۳۷۲ در شرکت سایپا ( SAIPA ) آغاز شد . پراید در اصل در شرکت مزدا ژاپن با نام مزدا ۱۲۱ طراحی و تولید شد و تولید آن از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۳ ادامه داشت سپس در آمریکای شمالی این خودرو توسط شرکت فورد با نام فورد فستیوا تولید شد. حتی امروز خودریی به نام “ایننام” در اروپا و آمریکا وجود دارد که از فرزندان پراید است. این مدل همچنین از ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ در شرکت کیا موتورز کره جنوبی تولید ‌شد. این خوردرو با وزن معادل ۸۵۰ کیلوگرم و موتوری با حجم ۱۳۲۳ سی سی جایگاه خوبی در نوع خودروهای پر شتاب دارد حداکثر وزن خودرو با بار ۱۲۱۵ کیلوگرم است و موتور آن با سیستم انژکتور در دور ۵۵۰۰RPM قدرتی معادل ۶۱ اسب بخار و گشتاوری برابر ۱۰۳ Nm تولید می کند که این توان در سیتم کاربراتوری ۵۰ اسب بخار است. نوع سوخت مورد طراحی موتور بنزین اکتان ۹۲ به بالا است و مصرف سوخت آن با باک ۳۷ لیتری در شهر ۶٫۷ لیتردر ۱۰۰ کیلومتر است. گیربکس این خودرو ۵ دنده بوده و دیفرانسیل آن در محور جلو قرار دارد. استانداردهای آلودگی اتحادیه اروپا را نیز تا یورو۲ داشته است. سیستم سوخت رسانی موتور پراید در نوع کاربراتوری تا اواخر سال ۸۲ تولید شده و پس از آن سیستم انژکتوری بر روی آن نصب شد.

تجهیزات انژکتور پراید

از سنسورها و عملگرهای مهم موتور پراید می توان به تجهیزات زیر اشاره کرد :

1-سنسور دور موتور:

کنار دنده استارت روی فلایویل ۶۰ دندانه قراردارد که دو دنده آن حذف شده است. این سنسور موقعیت میل لنگ را هنگامی که پیستون ۱و۴ در نقطه مرگ بالا قرار دارد بررسی کرده و دور موتور را به دور سنج اعلام می کند. روشن نشدن موتور، ریپ زدن، و نوسانی بودن پشت آمپر از نشانه های خرابی این سنسور است .

2-سنسور سرعت:

این سنسور روی شفت خروجی گیربکس نصب شده می باشد و وظیفه ارسال اطلاعات مربوط به سرعت خودرو را به ECU و پشت آمپر دارد. خاموش شدن خودرو هنگام رها کردن پدال گاز مثل رها کردن پدال پشت چراغ قرمز و خطاهای موتور در دورهای بالا مثل بالا نرفتن دور موتور از ۳۰۰۰ ازنشانه های خرابی این سنسور است.

3-سنسور دمای آب CTS:

این سنسور مقاومتی است که با افزایش حرارت مقاومت آن کم می شود و اطلاعات حرارت موتور را از طریق تغییرات مقاومتی به ECU انتقال می دهد. در صورت خرابی این سنسور موتور هنگام سرد بودن موتور بد روشن شده و دود ضعیفی تولید می شود.

4-اکسیژن سنسور(oxygensensor):

این سنسور روی منیفولد دود نصب می شود و بنا به میزان اکسیژن گازهای خروجی، ولتاژی برای ECU می فرستد. در صورت خرابی این سنسور مصرف سوخت بالا می رود و چراغ چک روشن می شود.

5-سنسور فشار منیفولد –MAP :

با تغییرات فشارهوای موتور واختلاف آن با فشار محیط پیرامون ولتاژی متناسب با فشار هوای منیفولد به ECU ارسال میشود خرابی این سنسور موجب افزایش مصرف و گاهاً روشن نشدن موتور می شود.

6-کویل دوبل :

وظیفه کویل دوبل تهیه ولتاژ بالا برای جرقه شمعها است. در داخل کویل دو بل دو هسته مجزا در کنار هم وجود دارد که برق تحریک آن توسط ECU داده می شود. در این سیستم جرقه سیلندر ۱و۴ و همچنین ۲و۳ با هم زده می شود این کوئل در نوع زیمنس دوتکه است و در صورت خرابی کوئل موتور روشن نمی شود .

7-انژکتور:
انژکتور وظیفه پاشش سوخت در پشت سوپاپ گاز و در نتیجه ترکیب با هوا را بر عهده دارد که بر اساس فرمان ECU فعال می شود. دود کردن خودرو و افزایش مصرف سوخت از نشانه های خرابی سوزن انژکتور است.

8-استپر موتور :

محل نصب استپر در مسیر فرعی هوا می باشد. در بالای دریچه گاز است و وظیفه تنظیم نسبت سوخت به هوا را در دور آرام بر عهده دارد. استپر در حالت ساسات، کولر کشیدن یا هنگام رها کردن دریچه گاز عمل می کند و دور موتور را متعادل میکند .

9-کنسیتر و شیر برقی:

این مجموعه وظیفه جمع آوری بخارات بنزین داخل باک را بر عهده دارد و جنس آن از کربن فعال بوده و زیر در پوش موتور کنار گلگیر سمت راننده نصب می شود و هنگام شتاب گرفتن و سرعتهای بالا توسط فرمان ECU از طریق شیر کنیستر بخارات بنزین به موتور منتقل می شود .

10-سنسور موقعیت دریچه گاز –TPS :

این سنسور یک پتانسیو متر ساده است که با محور پولکی دریچه گاز همگام است. وظیفه آن فرستادن اطلاعات مربوط به میزان باز شدن دریچه گاز به ECU است.درصورت خرابی این سنسورخودرو گاز نمیخورد ویا خودبه خود و نامنظم گاز می خورد .

11-رله دو بل:

وظیفه این رله تامین برق به قسمتهای مختلف از جمله پمپ بنزین- ECU -انژکتور- کویل دو بل– شیر برقی کنسیتر و سنسورهای اکسیژن است. هنگام خرابی این رله خودرو استارت می خورد ولی روشن نمی شود.

12-سنسور ضربه -KNOCK:

این سنسور یک مقاومت پیزو الکتریک است و روی بلوک سیلندر نزدیک سیلندر شماره ۲ نصب شده است و اطلاعات مربوط به خود سوزی سوخت را به ECU می رساند که در این حالت ECU جرقه را ریتارد کرده یعنی جرقه دیرتر زده می شود تا از خود سوزی را کاسته شود .

نکته: بنزینها دارای نمرات اکتان و کیفیتهای متفاوتی هستند. برای اینکه بدانید بنزین مصرفی شما نسبت به بنزین محلی دیگر دارای اکتان بهتری است سعی کنید برای چند لحظه دنده مرده حرکت کنید یعنی دنده را زود عوض کنید. اگر صدا کمتر شنیده شود جنس بنزین مرغوبتر و دارای اکتان بالاتر است یاد آور می شوم این روش نیاز به تجربه و قضاوتی درست است.

موتورهای گاز سوز

یکی از سیاستهای کاهش مصرف سوخت و کنترل آلودگیها استفاده از سوختهای گازی است گازهای مورد استفاده در خودرو ها از دو نوع CNG گاز طبیعی فشرده و LPG گاز نفتی مایع بوده که گاز CNG از جنس متان است و نسبت به LPG که از بوتان و پروپان تشکیل می شود آلودگی کمتری دارد و اقتصادی تر است. کیت خودروهای گاز سوز در چهار نسل بر روی خودروها نصب میشود در نوع خودروهایی که امروزه شرکتها به نام خودروی OEM تحویل میدهند از نسل چهارم استفاده می کنند که دارای دو ECU جداگانه گاز و بنزین است در تبدیل خودروهای دوگانه سوز در گاراژهای متفرقه بیشتر از نسل اول و دوم استفاده می شود که نسبت به نوع چهارم دقت کمتری دارد. کیت گاز سوز شامل کپسول پرکن، شیراطمینان، شیر قطع کن برقی، میکسر، لوله های ارتباطی، گیج گاز، کلید انتخاب سوخت و در نسلهای بالاتر انژکتور تزریق گاز و کامپپیوتر مرکزی است. به یاد داشته باشید در خودروهای گاز سوز OEM که در کارخانه گاز سوز می شوند هنگامی که خودرو روشن می شود حتی اگر کلید انتخاب سوخت روی گاز باشد خودرو با بنزین روشن شده و با گاز دادن و بالا رفتن دور تا ۳۰۰۰ خودرو به حالت گاز می رود . خودروها هیچگاه درحالت شتابگیری و یا دور بالاتر از ۳۰۰۰ از حالت بنزین یه حالت گاز نمی روند ولی می توان از حالت گاز به حالت بنزین رفت. ولی اگر می خواهید خودرو را درحالت گاز روشن کنید کلید را حالت گاز قراد داده وسوئیچ را باز کنید. کلید انتخاب سوخت را کمتر از دو ثانیه به حالت بنزین برده و دوباره به گاز برگردانید و استارت بزنید خودروهای گاز سوز جهت گرم شدن رگلاتور به آب گرم موتور نیاز دارند بنابراین وجود ضدیخ در موتور در همه شرایط الزامی است. استفاده از بنزین در طول رانندگی برای افزایش طول عمر موتور و کاهش استهلاک ناشی از سوختن گاز واجب است . گاز CNG به علت بالا بودن درجه اکتان و کم بودن نسبت تراکم موتور راندمان کاری موتور را کم می کند و درنتیجه شتاب خودرو نیز کم می شود. چهار LED گیج گاز روی داشبورد نشان دهنده حجم گاز مخزن است که هنگام استفاده از گاز روشن می شود، هرکدام LED ها نشانگر یک چهارم مخزن است. یعنی اگر حجم مخزن نصف شود تنها یک چراغ سبز از سمت چپ روشن می شود ودر صورت رسیدن به حجم یک چهارم آخر تنها چراغ زرد رنگ سمت چپ روشن می شود. هر ۶ ماه کپسول و اتصالات مربوط به سیستم گاز را بوسیله افراد متخصص بازدید کنید و از هر گونه نشتی وخطا با استفاده کف صابون اطمینان حاصل کنید حد اکثر عمر کپسولهای گاز CNG 22سال است و استفاده بیشتر از آن پر خطر هستند .

روغن موتور

انتخاب درست روغن موجب افزایش طول عمر موتور و کاهش مصرف سوخت می شود. با توجه به مواد افزودنی به پایه روغن، روغن موتور دارای ویژگیهای متفاوتی خواهد بود . کارکرد مثبت و طولانی، کاهش سایش قطعات، نقطه جوش بالا، جلوگیری از اکسیداسیون موتوری و عدم آلودگی محیط زیست از مزایای یک روغن مناسب است. روغن استاندارد موتور پراید با غلظت 50w20 و کیفیت SF یا SG است. حجم روغن موتور پراید ۳ لیتر است که با فیلتر ۳٫۴ لیتر خواهد شد. همانطور که در کتاب دوم گفته شدهSF یا SG نشان دهنده کیفیت روغن است که حرف S ثابت است و حرف کنار آن طبق جدول لاتین با نزدیک شدن به واژه N روغنی با کیفیت بالاتر خواهد بود. به طور مثال روغن SL نسبت به دو روغن نامبرده کیفیت بالاتری دارد.

سیتم خنک کاری

سیستم خنک کاری موتور پراید همانند موتورهای آب خنک دیگر با استفاده از چرخش آب موتور را خنک می کند. حجم آب موتور پراید ۵ لیتر است که نیمی از این حجم باید ضد یخ باشد استفاده از ضد یخ در موتور پراید در تمام فصول الزامیست و باید هرسال سرویس و تعویض شود.مایع خنک کننده موتور را هر ۱۵ روز بازدید کنید ودر صورت کم شدن به آن آب مقطر اضافه کنید. آب کم کردن در موتور امری عادی نیست و باید بررسی شود معمولا آب کم کردن دلایل مختلفی دارد ولی احتمال خرابی درب رادیاتور زیاد است. سعی کنید در طول رانندگی به آمپر آب توجه کنید بالا رفتن آمپر آب علتی دارد که باید بر طرف شود. موتور پراید بنا به ارتفاع بیشتر نسبت به رادیاتور نیاز به هواگیری دارد بنابراین هیچگاه هنگام گرم بودن موتور در رادیاتور را باز نکنید و برای بازدید آب از منبع جانبی که کنار گلگیر سمت راننده نصب شده است استفاده کنید

جوش آوردن موتور

اگر آمپر آب تا خط چهارم بالا رفت موتورگرم است. در این حالت اگر موتور را خاموش کنید فن به نشانه گرمای غیر معمول روشن می ماند. اگر چراغ قرمز باطری روشن شده است به کناری بروید ( خودرو را متوقف کنید ) و قبل از گرمتر شدن موتور آن را خاموش کنید خواهید دید که تسمه پاره شده است. سعی کنید آن را تعویض کنید. ولی اگر چراغ باطری روشن نیست موتور را خاموش نکرده و به حرکت خود ادامه دهید. با روشن کردن بخاری حرارت موتور را کم کنید. این کار مثل پاشویه کردن فردیست که تب دارد و اگر حرارت پایین نیامد به کناری بروید، پیاده شوید و بدون خاموش کردن موتور شرایط آن را بازدید کنید. اگر نتوانستید موتور را خنک کنید و آمپر نیز به خط پنجم یعنی HOT رسید بدون خاموش کردن موتور با ریختن آب بر روی رادیاتور بدنه آن را خنک کنید. توجه کنید که به هیچ وجه نباید بر روی موتور آب ریخته شود زیرا باعث ترک برداشن سرسیلندر و موتور می شود . در این شرایط درب رادیاتور را شل کنید و با گذاشتن دستمالی خیس که آب آن گرفته نشده است بر روی رادیاتور مانع از سوختن دستتان و پاشش آب به سمت خود شوید . به این نکته خوب دقت کنید گاهی خودرو به علت خطایی جوش می آورد که در آن لحظه جبران پذیر نیست مثلا پارگی شلنگ آب یا سوراخ شدن رادیاتور، که روشن نگه داشتن موتور دراین شرایط خطر ناک است بنابراین موتور راباید خاموش کرد ولی اگر حرارت موتور بالاست باید هر ۲۰ ثانیه تک استارت بزنید تا مانع از چسبیدن قطعات و سوختن موتور شوید .

معرفی پراید و قطعات آن

مطالب مشابه :

دفترچه راهنماي پرايد 131

مطالبي در مورد فيوزها و تعويض آنها

پراید

معرفی پراید و قطعات آن

مطالبی در مورد فیوزها:

عیب یابی سنسور خودروهای انژکتوری

جدول عیب یابی خودروهای انژکتوری

آشنایی با سیستم انژکتور بنزینی

از پراید بیشتر بدانیم

گزارش کارآموزی