این هم مصاحبه شماره یک ما با دکتر نبوی

دکتر نبوی معاون دریایی سازمان حفاظت محیط زیست هستند

بخشی از بیوگرافی دکتر سید محمد باقر نبوی

دکتر سید محمد باقر نبوی در دزفول متولد شد. تحصیلات خود را تا مقطع دیپلم در این شهر به پایان رساند. سپس در رشته محیط زیست در دانشگاه اراک پذیرفته شد و در سال 1354 موفق به کسب درجه کارشناسی در این رشته گردید. بعد از آن راهی دانشگاه دپارتمان اقیانوس شناسی ساوتمتن انگلستان شد و درجه کارشناسی ارشد خود را کسب نمود. در نهایت دکتری بیولوژی دریا را از دانشگاه علوم و تحقیقات تهران اخذ کرد.

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

از سال 1356 در دانشکده علوم دریایی خرمشهر استخدام شد و پس از آن تلاشهای خود را جهت راه اندازی گرایشهای رشته محیط زیست در استان خوزستان آغاز نمود (از سال 1374 کار گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اهواز شروع گردید). دانشکده علوم دریایی خرمشهر نیز پس از جنگ و در دوران بازسازی تأسیس شد و هم اکنون به عنوان دانشگاهی مستقل، در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو میپذیرد.

مدیرگروه محیط زسیت دانشگاه علوم و تحقیقات بودند و بیش از 300 پایان نامه مقطع کارشناسی، 50 پایاننامه مقطع کارشناسی ارشد و 4 پایان نامه دکتری را به عنوان استاد راهنما به سرانجام رساندهاند. هم اکنون نیز استاد راهنمای 6 دانشجوی دکتری در ایران و در دانشگاه UPM مالزی میباشند.

در حال حاضر معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست کشور هستند. با توجه به علاقه و احساس مسؤلیت نسبت دانشجویان خوزستانی هم در خرمشهر و هم در اهواز مشغول به تدریس هستند. در حال حاضر فقط در دانشگاه آزاد اهواز در مقطع کارشناسی تدریس میکنند.

وضعیت علمی گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اهواز را چه طور می بینید؟

با توجه به توانمندیهایی که در واحد اهواز است نیاز است که به بخش پژوهش و بکارگیری دانشجو توجه بیشتری شود. با توجه به اینکه تعداد دانشجویان محیط زیست بالغ بر 700 یا 1000 نفر میباشد، ایجاد یک موزهی تاریخ طبیعی در واحد اهواز ضروریست.

عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان را چه طور ارزیابی می کنید؟

خوزستان استانی است که هم از لحاظ کشاورزی و هم فعالیتهای نفتی و گاز و پتروشیمی پیشرفنه میباشد. یکی ا زاستانهای مادر در صنعت نفت میباشد. و همچنین فعالیتهای کشاورزی بسیار گسترده ای را دارا می باشد. فعالیتهای صنعتی موجب دوچندان شدن آلودگیهای زیست محیطی در این استان شده است. سازمان محیط زیست خوزستان درسالهای اخیر فعالیتهای خوبی را د رمورد شناخت اکوسیستمها انجام داده است. در بحث آلودگی آب دچار استرسهای فراوانی هستیم به این دلیل که هم مورد نیاز صنعت است و هم مورد نیاز کشاورزان و هم مردم. اما نبود سیستمهای تصویه در اهواز موجب آلودگی منابع آبی شده اند (علی الخصوص رودخانه کارون). بانک جهانی در ارتباط با بهسازی این آلودگیها سرمایه گذاریهایی را انجام داده است و با کمک سازمان محیط زیست استان، فعالیتهایی را آغاز کرده اند.

ایا زیاد بودن سد ها نقشی در کمبود آب دارد؟

بارش کم و خشکسالی که اکنون با آن مواجه هستیم همه چیز را تخت تأثیر قرار داده است. ضروریست که منابع کم آبی که هم اکنون د راختیار داریم را از آلودگی حفظ کنیم. ما به یک مدیریت صحیح و اصولی بر روی منابع آبی که روز به روز د رحال کاهش هم هستند نیاز داریم.

چرا نگرانی ما نسبت به کم آبی نسبت به سالهای گذشته بیشتر شده است؟

در دهه 70 ما در ایران با کمبود آب مواجه شدیم. خیلی بدتر از الان، اما نگرانی ها کم تر بود. اما الان با وجود خشکسالی که خیلی شدید نیست این نگرانی ها بیشتر شده است؟

رشد جمعیت پارامتری است که بر روی این عوامل مؤثر است. و هم چنین فعالیت هایی که انسان دارد رو به افزایش است. و همه اینها باعث شده که ما این کمبودها را بیشتر احساس کنیم. طبیعتاً ما باید بیشتر به فکر استفاده از آب باشیم. ما از آب استفاده بهینه از آب را مدیریت کنیم.اشاعه فرهنگ استفاده صحیح از منابع آبی ،نقش کلیدی در حفظ ذخایر آبی ایفا نماید.

خودکشی دلفینها در سواحل جاسک را در اثر چه چیزی می دانید؟

دلفینها پستانداران دریایی باهوشی هستند و جزء گونههای حفاظت شده جهانی هستند. طبیعتاً حفاظت از انها به دلیل نقش مهمی که در اکوسیستم های دریایی دارند باید مورد توجه قرار گیرد. دلفین ها با ماهی های تن هم غذا هستند. تورهای صیادی که برای صید ماهی های تن مورد استفاده قرار میگیرند به دلیل هم غذا بودن ماهی تن و دلفین ها ، آنها را نیز در تور گرفتار می کند و چون دلفین ها در حین تنفس در تور دچار استرس می شوند علرغم اینکه هنوز آثار حیاتی در آنها دیده میشود بعد از مدتی از بین رفته و به ساحل میرسند مطالعه بر روی شماری از افراد گونه دلفین در سری اول تلف شده موید مرگ ناشی از فعالیت های صیادی بود.نتایج بررسی های کارشناسان IUCNنیز نظر کارشناسان محیط زیست را تایید نمود.طبق اطلاعات موجود هر ساله شماره زیادی از پستانداران دریایی و بویژه دلفین ها در اثر فعالیت های صیادی در آب های اقیانوس و دریایی جهان از بین میروند.آمارهای سازمان ملل نشان می دهد که در دهه ی 1970 یا 1980 آمار 10000 دلفین در کل فعالیت های صیادی از بین رفته بودند. در سالهای 2003 به رقم 12000 رسیده است. عوامل دیگری هم وجود دارند از جمله مسموم شدن یا آلودگی دریا اما Fishing Activity بهترین عامل مرگ و میر دلفینها (در تمام دنیا)بشمار میرود. از یک تیم کارشناسی از سازمان ملل دعوت شد تا قضیه روشن شود به ایران بیایند. و از منطقه بازدید کردند. بعد از 3 ماه گزارش به ما رسید و نتایج همان چیزی بود که ما د رابتدا آنها را پیش بینی کرده بودیم که د راثر صیادی از بین رفته اند. در اثر صیادی صنعتی بوده است (در مدت زمانی حدود یک ماه تعداد 73 و 74 دلفین از بین رفتند).

ضمناً من از مردم و رسانه ها که پیگیر این مسئله بودند تشکر می کنم. البته هنوز بعضی از رفتارهای دلفین ها برای ما ناشناخته است. علت از بین رفتن دلفین ها را با استفاده از تصاویر ماهواره های بررسی کردیم. تصاویری که از کویت دریافت شد یا بحث نفتکش ها. هیچ حادثه ای از نوع آلودگی در آن مدت ایجاد نشده بود. تنها موردی که ما بیشتر به آن مضنون بودیم فعالیتهای صیادی بود.

آلودگی های نفتی و دریایی؟

ما در حوضه های دریایی دریای خزر با 4 کشور در ارتباط هستیم که شامل فدراسیون روسیه، آذربایجان، قزاقستان وترکمنستان میباشند. 1000 کیلومتر مرز ساحلی داریم. دریای خزر، یک دریایی بسته است و فقط ورودی آب شیرین دارد. و خطر آلودگی آن بیشتر است. با توجه به توسعه صنایع و فعالیتهای صنعتی که الودگیهای زیادی را وارد این دریا می کنند. 12 سال پیش تصمیم گرفته شد که برای این جریان یک کنوانسیون تشکیل شود که 2 سال پیش در تهران نهایی شد. 8 پروتکل هم پیش بینی شده که اینها بازوهای اجرایی کنوانسیون بشمار میروند.در آبانماه جاری(1387) دومین اجلاس کشورهای متعاهد. این کنوانسیون د رتهران برگزار میشود و ما امیدواریم که نهایتاً 2 پروتکل در تهران نهایی شود. ما در این جریان استانداردهای محیط زیست میکروبی را نیز آماده کرداه یم که باید تحویل دستگاههای مربوطه شوند.با توجه به ماده 63 قانون برنامه چهارم تئسعه کشور بحث آزاد سازی سواحل را د رپیش رو داریم که باید تا پایان برنامه چهارم توسعه این کار تمام شود. با این کار حریم سواحل آزاد و مردم ا زاینها استفاده می کنند و ما می توانیم کنترل کنیم و بر روی ورودی آلودگی به دربا نیز کنترل داشته باشیم. همچنین جلوگیری از از بین رفتن ذخایر خدادادی در دریاها.

در خلیج فارس ما کنوانسیون کویت را داریم که 28 سال پیش شکل گرفت (حفاظت از محیط زیست در خلیج فارس ودریای عمان). مرکز این کنوانسیون د رکویت است. بخشی ازاین ساختار جهت مقابله با آلودگی در دریا را در بحرین داریم. امسال در جلسه وزیران ما توانستیم مرکز تنوع زیستی منطقعه ای را درایران به تصویب برسانیم که در یکی از جزایر استان هرمزگان فعال خواهد شد .

علت کاهش ماهی در بنادر ایران چه بوده است؟

صیادی علاوه بر صیدهای مجاز صید غیر قانونی و خارج از فصل مجاز نیز اتفاق می افتد که می تواند بر کاهش ذخایر تاثیر گذار باشد. به دلیل اینکه صیادان در زمان مناسبی صید نمی کنند و یا از ابزارهای نامناسب استفاده می شود. در استفاد هز تور نیز دقت نمی شود. چون تورهای غبر استاندارد است. اگر ذخایر کم شود میزان آنها هم خیلی کم شد.

این کاهش ذخایر در بساری از جیطهای دیگر اتفاق می افتد.

حدود 35 سال پیش که من تقریباً20 سال داشتم جمعیتی میلونی از کوکی ها د ردشت عباس تجمع می کردند که پروازشگفت انگیزی را بوجود می آوردند که الان شاید به ندرت تعدادی از آنها را مشاهده کنیم.

سازمان حفاظت محیط زیست استان خوزستان در راستای توسعه جمعیت های حیات وحش در نظر دارد تا شماری از گونه های حیات وحش را مانند گوزن ،آهو و... را در مناطق حفاظت شده تکثیر و در مناطق بکر رها سازی کنند.دانشجویان محیط زیست می توانند در این زمینه سرمایه گذاری کنند و آنها را تکثیر کنند. به عنوان مثال چند وقت پیش که من قطر بودم وزیر محیط زیست آنجا به من بسیاری از حیواناتی را نشان داد که توسط این روش تکثیر یافته بودند. و بعد هم وارد طبیعت کرده بودند.

در پایان:

در پایان توصیه ای که همیشه دارم بحث حفاظت از محیط زیست که این یک تکلیف بشمار می رود چون ما یک ملت با فرهنگ هستیم واقعا آموزه های دینی و فرهنگی ما در زمینه حفاظت از محیط زیست به کرات به ما آموخته اند که محیط را نباید آلوده کنیم.

دانشجویان عزیز محیط زیست در هر جا تبلیغ این کار بارارزش و با فرهنگ را باید انجام دهند.

از شما هم متشکرم که باعث شدید، دیدگاههای افراد و کارشناسان به دیگر افراد جامعه منتقل شود.

با آرزوی سلامتی و موفقیت شما و با امید به اینکه محیط زیستی عاری از آلودگی برای خود و نسل های آینده به ارمغان بیاوریم.

www.heb-environment.blogfa.com

مصاحبه کنندگان:

سید محمد امین ابراهیم زاده

سید محمد جواد تقوی

تایپ:

سید سجاد ابراهیم زاده

این هم مصاحبه شماره یک ما با دکتر نبوی

مطالب مشابه :

منابع کنکورهای سراسری کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی زیست شناسی دریا

معرفی رشته زیست شناسی - گرایش زیست دریا:

خصوصیات فردی، تحصیلات و سوابق آموزشی من

این هم مصاحبه شماره یک ما با دکتر نبوی

معرفی رشته زیست شناسی در مقطع ارشد– گرایش زیست دریا

دانلود رایگان سوالات دکتری 91

نمونه فرم پیشنهاد تحقیق- 1

منابع ارشد مجموعه زیست شناسی - میکروبیولوژی

بورسیه