سردار ناصر لشکر(ناصر دیوان امیر عضدی)

به نام خدا

ايران دوره قاجار، صحنه رقابت های سياسی دو ابرقدرت آن روز، روسيه و بريتانيا بوده است. خرس پير (روسيه) و شير كهنسال (بريتانيا) مدام در جنگ و جدال بر سر شكار غزال بسيار زيباي ايران بوده اند. گاه قرارداد تسخير ايران نه يكبار بلكه چند بار بين هم منعقد می كنند. در پايان دوره قاجاريه امر تصاحب ايران توسط اين دو عنصر استعمار جهانی آنروز بيشتر مورد توجه قرار می گيرد و به همين دليل مردم آگاه ايران از پاي نمي نشينند و مبارزات خود را آغاز مي كنند. بدين صورت كه در 1291 خورشيدی جنگ مردم و عشاير قشقايی عليه بريتانيا در جنوب ایران كه به پيروزی مردم ايران می انجامد، در تاريخ ثبت شده است.

نمونه ای از اين مبارزات در 1293 در انديشه سياستگذاران بريتانياست كه نيرويی از ارتش در فارس ايجاد كند. اين امر در 1295 خورشيدی به وقوع می پيوندد و پادگان هايی در سعيد آباد (سيرجان)، نی ريز، آباده، شيراز، كازرون و پاسگاه هايی در نقاط بين اين پادگان ها ايجاد مي نمايند.

از سوي ديگر حزب تازه تأسيس يافته دمكرات در شيراز، كازرون و آباده شعباتی را ايجاد می كند و چون اين حزب تمايلات آلمانُفيلی (طرفداری از آلمان) را داشته تبليغات بسيار شديدی را عليه انگلستان آغاز مي كند. از جهت ديگر افسران ژاندارمری از سازمان ژاندارمری آن زمان كه تحت سرپرستي افسرهای سوئدی بوده، از اين سازمان جدا و مبارزه خود را عليه بريتانيا آغاز مي كنند. به گونه اي كه برخي عضو حزب دمكرات مي شوند و برخي نمی شوند. اين لشكر و نيروي بريتانيا به نام تفنگداران پليس جنوب ايران (South Persian Rifles ) نامگذاری می شوند. كه به پليس جنوب يا S.P.R (اختصار نام انگليسی آن) مشهور می شوند.

پليس جنوب به سرعت تمام سرباز گيری مي كند و اعضاي آن در طول دو سال به يازده هزار نفر می رسد. و بنابر قولی قصد نهايی بريتانيا جدایی فارس آنروز (شامل فارس، هرمزگان، كهگيلويه و بويراحمد، استان بوشهر، شهرستان سميرم و قسمتی از خوزستان) بوده است.

مبارزات مردم فارس همچنان به شدت ادامه پيدا مي كند. حزب دمكرات بالاترين فعاليت خود را انجام می دهد، روحانيت نقش عمده خود را ايفا مي كند و چهره های ارزنده ای چون ناصر ديوان كازرونی و يارانش جنگ خود را عليه پليس جنوب آغاز مي كنند. در برخی از جبهه ها مانند آباده پيروزی با مردم فارس است. در نی ريز شكست در چهره مردم مبارز ديده می شود و در كازرون و شيراز مدت زمانی در حدود هفت ماه ناصر ديوان و يارانش می جنگند. اردوی ناصر ديوان در اغلب جبهه ها بين كازرون و شيراز موفق بوده و سرانجام نيروهاي چريكی و نامنظم اين دلير سربازان ايران جبهه ها را به دلايلي ترک مي كنند و جنگ در تمام جبهه های آباده، نی ريز، شيراز، كازرون و فيروزآباد خاتمه مي يابد و رهبران آزاديخواهان ايرانی، جريمه نقدي رقم بسيار بسيار بالای سه يا چهار هزار تومانی آن زمان را می پردازند. اغلب تبعيد می شوند و تسلط بريتانيا بر فارس معرض مي گردد و با بلند پروازي های اين پير استعمار مقدمات تغيير رژيم قاجاريه پی ريزی مي گردد و با روی كار آمدن رضا شاه و تقويت قدرت مركزی در ايران در 1301 با توافق هايی كه با بريتانيا می شود پليس جنوب در ايران منحل می گردد.

خواجه عبدالله اميرعضدی ( ناصر ديوان کازرونی )، فرزند خواجه حسن علی كه خود و پدر و اجدادش هميشه به سمت كلانتری شهر كازرون برقرار بوده و خانواده آنها هميشه به شجاعت و دلاوری زبانزد بوده اند.

خواجه عبدالله در بين مردم كازرون به ناصر لشكر معروف بود. ناصر لشكر مردی متوسط قامت و چهار شانه ، بسيار بردبار و صبور بود كه داراي چهره ای ايرانی با سبيل های پر و هميشه در ميدان ها با لباس جنگی حاضر مي شد. ناصر ديوان برای مردم كازرون دارای مقام و منزلت خاصی بوده و هست و دليل اين امر بی طمعی وی نسبت به مال و منال عنوان گرديده و به همين دليل مورد اعتماد مردم كازرون قرار گرفته بود و در بين مردم كسی وجود نداشته است كه با وی به مخالفت برخيزد.

از مشهورترين فرزندان و نوادگان به جا مانده از ايشان حسن علی خان ، محمد خان ، امرالله خان و امان الله خان می باشند.

بزرگترين و عمده ترين دليل محبوبيت ناصر ديوان جنگهای وی با استعمار بريتانيا مي باشد. كه مهمترين آنها در سال 1336 ه . ق به مدت بيشتر از هفت ماه مي باشد كه در كازرون، تنگ تركان، كمارج، قله چنگ، خان زنيان، دشت ارژن و شيراز در جبهه های جنگ به همراه همه ياران كازرونی اش می جنگيد. كه به دنبال آن اموالش مصادره شده و به فسا تبعيد می گردد.

اين بزرگ مرد تاريخ كازرون، فارس و ايران در سال 1320 خورشيدی در كازرون ديده از جهان فرو می گشايد و درهمان جا به خاك سپرده می شود .

بخشي از منابعی كه شرح جنگ های ناصر ديوان در آن آمده به شرح زير می باشد :

- جنبش ضد استعماری جنوب و آزادی خواهان كازرون / مطهری زاده، موسی

- كوچک خان جنوب / مطهری زاده، موسی

- زندگی و اسناد ناصر ديوان كازرونی / مطهری زاده، موسی

- مردی دلير و وطن پرست / بهروزی، علی نقی

- يگانه مرد نامور معارف پيروز در فارس / دستجردی، وحيد

- فارس و جنگ بين الملل / ركن زاده آدميت، محمد حسين

- فعاليت های جاسوسی واسموس يا لارنس آلمانی در ايران / سايكس، كريستوفر

- پليس جنوب ايران / سفيری، فلوريدا

- جنوب ايران در مبارزات ضد استعماری / فراشبندی، عليمراد

- عمليات در ايران / مابرلی، جيمز فردريك

- تاريخ ايران / سايكس، سرپرسی

- نهضت روحانيون ايران / دوانی، علی

- تاريخچه حزب دمكرات فارس / فراشبندی عليمراد

- واسموس لورنس آلمانی / فن ميكوش، داگو برت

حجت الاسلام علامه علی دوانی کازرونی، نويسنده و مورخ بزرگ معاصر درباره ناصر ديوان چنين می گويد :

« ناصر ديوان قهرمانی از ديار ما و در حقيقت رادمردی با ايمان و دليری مسلمان از همشهری های ما بود. »

مؤلف كتاب واسموس يا لارانس آلمانی نيز اينگونه به تمجيد ناصر ديوان پرداخته است :

« هنگامي كه يك ناظر بی طرف اعمال و رفتار ميرزا كوچک جنگلی و ناصر ديوان كازرونی را مورد بررسی قرار مي دهد، خواه ناخواه شهامت و شجاعت اين دو شخصيت متهور و بي باک را تمجيد و تقدير خواهد كرد؛ زيرا اين هر دو با قوای محدود خود مدتی با نيرو هاي مخالفين كه چند برابر قوای هر يك از آنها بود، زد و خورد كردند و مزاحمت های فراوانی برای حريف به وجود آوردند.»

در يكي از منابع غربی ديگر آمده است: « كه ناصر ديوان، ميرزا كوچک خان جنگلی جنوب است و بر تر از او » ( كريستوفرساكس )

بخشي از سخنان ناصر ديوان كازرونی :

« ما به موجب تعاليم اسلامی بايد با قوای كفر جهاد كرده، از تسلط ملحدين به مسلمانان جلوگيری به عمل آوريم. »

« من هدفي جز استقلال و عظمت وطن ندارم و با هر كس كه با ايران دشمن باشد و در جهت مخالفت مصالح ما گام بردارد مبارزه خواهم كرد .»

ناصر دیوان مردی بزرگ بود با خصلتهای انسانی و مردم دوستی، بنا به گفته نزدیکان او، وی ماهانه برای فقرا و بیچارگان مقداری غذا و آذوقه و همچنین پول مقرری تعیین کرده بود و در اواخر هر ماه فقراء و بیچارگان و بینوایان شهر در کنار خانه او جمع می‌شدند. در خانه وی همیشه بر روی عموم باز بود و بدین جهت هر انسان نیازمندی را بسوی خود جذب می‌کرد، بخشودگی، فداکاری، احترام به کودکان، ایجاد آثار خیریه از خصوصیات دیگر وی می‌توان نام برد. دینداری و ایمان به خدا از خصوصیات بارز ناصر دیوان بود و در تمام جهادهای خود نظر به فتوای جهاد مراجع عالیقدر از جمله عبدالحسین لاری و علمای اعلام کازرون داشت. دوستی اهل بیت و پرداختن به آنها و فنا شدن در ولایت آنها از نکات بارز زندگی این مرد بشمار می‌آید. وی همانطور که در حفظ استقلال و عظمت وطن بی نظیر بود در بر پایی شعائر اسلامی (از جمله مراسم تاسوعا،عاشورا و تعزیه)نیز معروف بود و نسبت به ادای فرایض مذهبی حرص شدیدی داشت. از خصوصیات چشمگیر ناصر دیوان، فتوت، جوانمردی و فرزانگی است. نقل است که در یکی از جنگلها اسیری بعد از اسارت بدست یکی از مجاهدین به ضرب گلوله کشته می‌گردد، ناصر دیوان پس از شنیدن این واقعه خشمگین و متأثر می‌گردد وی ضمن اعتراض شدید به این عمل نابهنجار، آنرا عملی خلاف شئون انسانی و اصول فتوت و جوانمردی و مغایر با عواطف عالی انسانی و شرافت می خواند.

مقبره ناصر دیوان کازرونی در پارک کوچکی در غرب شهر کازرون و در محله شاه ارغوان (شارغون) و در کنار مقبره گلبن کازرونی،شاعر بزرگ کازرونی قرار دارد.اما به شکلی نیست که در شان این بزرگمرد باشد.چنانچه در روستای دلوار در شهرستان تنگستان در جنوب ایران،خانه رییسعلی دلواری را تبدیل به موزه کرده اند که هر ساله هزاران نفر به این موزه می روند.

سردار ناصر لشکر(ناصر دیوان امیر عضدی)

مطالب مشابه :

دومین دوره مسابقات کشوری رباتیک دانشگاه آزاد اسلامی کازرون

جشنواره گل نرگس کازرون

خبرهای 30شهریور

فلسفه ی سیستم گلستان

دریاچه های استان فارس

سردار ناصر لشکر(ناصر دیوان امیر عضدی)

ربات اسکارای ایرانی در حال نوشتن متن

چهارمین دوره مسابقات رباتیک کشوری - گیلان