علل ترك تحصيل دانش آموزان

علل ترك تحصيل دانش آموزان

شرح علل ترك تحصيل

راهكار پيشگيري ازترك تحصيل

فقر مالي

خانواده از لحاظ مالي ضعيف ودر آمد پائيني دارد پاسخگوي نياز فرزندان نيست ناچاراً فرزندان براي كمك به خانواده وكسب در آمد ترك تحصيل مي نمايند

مدارس وآموزش وپرورش با شناسايي اين دانش آموزان آنهارا كمك مالي نمايند وهزينه تحصيل آنهارا پرداخت نمايند ،يا افراد خير را  شناسايي وبه آنها اعلام گردد تا هزينه تحصيل اين دانش آموزان را بعهده گيرند ،ماهيانه در مدارس مبلغ كمي از كليه دانش آموزان اخذ وبراي اينكارها هزينه شود

فقر انگيزشي

دانش آموز نسبت به آينده خود اميدوار نيست وآينده خودرا تاريك مي بيند واميد به اشتغال يا استخدام ندارد

توسط معليمن دانش آموزان را به آينده اميدوار نمود ، دولت اگر امكان استخدام براي همه فارغ التصيلان ندارد ضوابط دست وپاگير را بردار تا فارغ التحصيلان بر اساس رشته تحصيلي خود در جامعه شغل ايجاد نمايند ودولت از لحاظ تسهيلات آنهارا كمك نمايد ، وبه دانش آموز القاء شود قرار نيست همه شما استخدام ادارات دولتي شويد بلكه رشته اي را انتخاب نمائيد تا در جامعه بتوانيد از آن استفاده كنيد ، دانشگاهها ظرفيت انتخاب رشته را با توجه به نياز جامعه در نظر گيرند نه پركردن دانشگاهها وبعداً فارغ التحصيلاني كه امكان اشتغال يا حرفه آموزي براي آنها نيست

محيط نا مناسب خانه

در خانواده اي كه فساد وبي بند وباري وطلاق ورفتارهاي خشونت آميز ورذايل اخلاقي حاكم باشد

والدين محيط خانواده را از لحاظ بهداشت رواني براي تحصيل فرزندان خود مهيا سازند وهيچ گاه از وضعيت تحصيل فرزندان خود غافل نشوند

وضعيت نا مناسب مدرسه

از لحاظ نداشتن معلم خوب ،امكانات خوب ،نداشتن آزمايشگاه برخورد نامتناسب عوامل اجرايي

مدرسه بايد به سمت روشهاي نوين آموزشي حركت نمايد وتبديل به مدرسه هوشمند والكترونيكي شوند تا امر ياد دهي وياد گيري براي دانش آموزان سهل وآسان شود ودانش آموز از مدرسه فرار نكند

خشونت

هر گاه در خانواده وجامعه ومدرسه با نوجوانان وجوانان با خشونت برخورد شود آنها مجبور به فرار وترك صحنه خواهند شد

هم والدين ومهم معليمن بايد با دانش آموزان رابطه تنگاتنگ ودوستانه ومحبت آميز برقرار نمايند تا دانش آموز به راحتي بتواند با والدين يا معليمن درد دل نمايد

تنبيه معلم

اگر معلم بخواهد كلاس را با تنبيه بدني يا توهين واهانت به شخصيت دانش آموزان اداره كند سرانجام منجر به ترك تحصيل دانش آموزان خواهد شد

معلم با يد با لطافت ومهرباني ودوستانه با دانش آموزان بر خورد نمايد ومشكلات ونواقص كاري ورفتاري آنهارا ماهرانه وبا لحني دوستانه به آنها ياد آوري وهيچ گاه شخصيت آنهارا مورد تهديد قرار ندهد بلكه يك روابط انساني ودوستانه با دانش آموزان برقرار نمايد واگر تنبيه مي كند علت تنبيه  را به دانش آموزان بگويد

تشويق معلم

گاهي تشويق نابجا وتشويق تبعيض آميز موجب خشونت ونفرت ونهايتاً ترك تحصيل خواهد شد

معلم در موقع تشويق همه دانش آموزان را با يك ديد نگاه كند وتبعيض قايل نشود وعلت تشويق هر فرد را به خود فرد وبه همه دانش آموزان اعلام نمايد تا موجب عقده نشود

سخت گيريهاي بيهوده

سخت گيريهاي بيهوده وبدون توجه به استعدادهاوصفات فردي دانش آموزان موجب ترك تحصيل مي گردد

بايد خانواده ومعلمين در مورد دانش آموزان ووضعيت تحصيلي آنها سختگيري بيهوده نكنند ودانش آموز را با وضعيت گذشته خود مقايسه نمايند نه با ديگران وبخاطر عقب ماندگي از ديگران اورا مورد سرزنش قرار ندهند

سلامت جسمي وبهداشتي وروحي

عدم توجه به سلامت بهداشتي وروحي وجسمي دانش آموزان وعدم توجه به بهداشت رواني موجب ترك تحصيل خواهد شد

خانواده ومعلم بايد به سلامت روحي وجسمي وبهداشت رواني دانش آموزان توجه جدي نمايند واگر دانش آموز در زمينه هاي فوق مشكلي داشت اورا كمك ومساعدت نمايند نه اورا مورد طعنه ومسخره وسرزنش قرار دهند

عوامل ارثي

گاهي عوامل ارثي موجب ترك تحصيل مي شود

در خانواده آنها افراد تحصيلات را ادامه نداده اند ويا دانش آموز از لحظ كند ذهني از والدين خود ارث برده است

مدرسه اين دانش اموزان را مورد شناسايي قرار دهد وبراي آنها كلاسهاي فوق برنامه ومخصوص دائر نمايد وبه صورت خصوصي به دبيران اعلام شود تا وضعيت درسي اين دانش اموزان را مورد توجه قرار دهند واورا راهنمايي نمايند

عوامل ذهني وهوشي

معمولاً بيشترين ترك تحصيل در بين دانش آموزاني است كه از لحاظ هوش واستعداد ضعيف هستند

مدرسه بايد اين نوع دانش آموزان را شناسايي وبا كمك مشاورين وهسته مشاوره آنهارا هدايت نمايد تا از ترك تحصل آنها جلوگيري شود

امكانات آموزشي

امكانات آموزشي مانند دور بودن مدرسه از منزل مسكوني دانش آموزان ، نداشتن مدرسه مناسب ، و..موجب ترك تحصل خواهد شد

اگر مدرسه از منزل مسكوني دانش آموزان دور باشد وهر روز او مجبور به تردد زياد گردد ويا اگر فضاي مدرسه يك فضاي نامتناسب از لحاظ بهداشتي وساختماني ونور و...باشد ويا مدرسه فاقد آزمايشگاه يا كارگاه ويا امكانت سمعي  وبصري و..باشد منجر به ترك تحصيل خواهد شد لذا مديران مدارس بايد فضاي آموزشي مدرسه را كاملاً براي ايجاد انگيزه دانش آموزان مهيا سازند هر چه وضعيت فضاي مدرسه شادابتر وشاد تر وداراي امكانات آموزشي وآزمايشگاهي وكار گاهي باشد دانش آموز براي ادامه تحصيل رغبت بيشتري از خود نشان مي دهد

اعتماد به نفس و تلاش و پشتکار فردی

اگر دانش آموزان با اعتماد به نفس ضعيفي برخوردار باشند پشتكار نخواهند داشت ودر برخورد با هر مشكل جزئي ترك تحصيل مي نمايند

خانواده ومدرسه بايد با كمك هم اعتماد به نفس دانش آموزان را افزايش دهند وبه آنها درس مهارت زندگي ومهارت مقابله با مشكلات را ياد دهند تا در صورت برخورد با هر مشكلي نا اميد نشوند وبتوانند با پشتكار فعاليت خودرا تا رسيدن به موفقيت ادامه دهند

تاثیر همسالان

همسن وسالان بيشترين تأثير را در وضعيت نوجوانان وجوانان دارند واگر خانواده يا مدرسه متوجه اين وضعيت نشوند موجب ترك تحصيل خواهد شد

والدين ومعليمن بايد به دانش آموزان ياد دهند با چه افرادي دوست شوند واز دوستي با چه افرادي بپرهيزند زيرا اگر فردي ترك تحصيل نمايد اگر بخواهد در كمترين زمان ممكن بر روي رفيق خود تأثير مي گذارد واورا وادار به ترك تحصيل مي نمايد

اهمیت قائل شدن والدین به تحصیل فرزندان  

اگر والدين براي درس وتحصيل فرزندان خود ارزش واهميت قايل نشوند قطعا با ترك تحصيل مواجه هستند

والدين بايد همواره نظاره گر وضعيت تحصيلي فرزندان خود باشند ودر منزل از نزديك با وضعيت درسي فرزندان آشنا شوند وبا مدرسه رابطه صميمي وتنگاتنگ داشته باشند ووضعيت تحصيلي فرزندرا از مدرسه بخواهند

شرايط اقتصادي

شرايط اقتصادي خانواده با ترك تحصيل فرزندان رابطه مستقيم دارد

ترک تحصیل دانش آموزان با وضعیت اقتصادی جامعه و خانواده در ارتباط می باشد. عواملی چون پایین بودن در آمد ‚مسکن نا مناسب عدم سرپرستی و حضور پدر و مادر در خانواده‚ کثرت فرزندان و طبقه پایین شغلی والدین بر ترک تحصیل فرزندان تاثیر دارد

محتوي كتب درسي

اگر دانش آموز محتوي كتب درسي را با نيازهاي جامعه خود نبيند در ترك تحصيل او تأثير دارد

لذا وزارت آموزش وپرورش وسازمان كتابهاي درسي بايد در محتوي كتب درسي بر اساس نياز فعلي وواقعي جامعه تجديد نظر نمايند بین محتوای کتب‚  ساعات تدریس و درک دانش آموزان و مراحل رشد آنها تناسب وجود ندارد.
یکی از مهم ترین و موثر ترین عوامل ترک تحصیل محتوای کتب درسی است و همچنین ارتباط نداشتن محتوی دروس با نیاز های دانش آموزان‚ ارتباط نداشتن محتوی دروس با آموخته های قبلی دانش آموزان ‚حجیم بودن محتوای کتب درسی با توجه به مقدار زمانی که برای یادگیری فرصت دارند‚ ارتباط نداشتن محتوای دروس با نیاز های حال و آینده جامعه‚ روان نبودن و جذاب نبودن و قابل درک و فهم نبودن مطالب درس‚  عدم ایجاد تفکر و عدم ایجاد روابط اجتماعی مطلوب در دانش آموزان نیز از دیگر عوامل مرتبط می باشد .

شیوه برگزاری امتحانات(شیوه ارزیابی)

شيوه برگزاري  امتحانات وارزشيابي در مدارس نيز از عوامل مؤثر در تركم تحصيل است

هدف عمده در مدرسه پیش بردن یادگیری دانش آموزان است . تمام فعالیت های مدرسه باید متوجه همین هدف باشد . زیرا مقدار و نوع یادگیری دانش آموزان است که میزان فعالیتهای مدرسه را روشن می کند. هرگاه دانش آموز مطلبی را یاد بگیرد ‚این امر موجب تغییر رفتار وی خواهد شد و به عبارت دیگر تجارب یادگیری موفقیت آمیز  موجب تغییراتی در رفتار دانش آموز می شود. بوسیله ارزیابی و امتحان است که معلم می تواند اثر کوششهای خود را بفهمد  و یا بداند که چه اندازه توانسته است دانش آموز را در راه رسیدن به هدفهای مورد نظر کمک کند و خود نیز تا چه حد موفق بوده است. چنانچه امتحان به جای اینکه یک وسیله باشد ‚یک هدف اصلی به شمار آید و این بر کل فرایند آموزشی اثرات سو می گذارد و هدفهای حقیقی آموزش و پرورش را به مخاطره می اندازد.در چنین حالتی امتحان بر چگونگی تدریس و یادگیری تاثیر گذاشته و دانش آموزان فقط برای کسب نمره و قبول شدن در امتحان فعالیت می کنند .دانش آموزان برای دریافت نمره به حفظ کردن مطالب می پردازند و در نتیجه قدرت تفکر و استدلال و نو آوری فراگیران ضعیف می گردد و موجب خستگی آنها از درس و معلم می شود.همه این موارد منجر به عدم پیشرفت و افزایش میزان افت تحصیلی و در نهایت ترک تحصیل دانش آموزان می گردد.

عقب ماندگی درسی

برخی از دانش آموزان عقب ماندگیشان ناشی از افت هوشی و نارسایی ذهنی نیست بلکه صرفا ناشی از تن پروری یا بیکارگی است .

برخی از دانش آموزان عقب ماندگیشان ناشی از افت هوشی و نارسایی ذهنی نیست بلکه صرفا ناشی از تن پروری یا بیکارگی است .یعنی عقب ماندگی درسی ناشی از تنبلی .گاهی عقب ماندگی ناشی از تن پروری و تنبلی است بدین معنی که کودکان وقت و تلاش خود را مصروف کار و تحصیل نمی کنند و مانند دیگر دانش آموزان درس نمی خوانند و یا عوامل دیگر مانند وجود نارسایی های عضوی ‚ چون ضعف در بینایی و در شنوایی عدم قدرت بیان ‚اختلال در رفتار ‚ حالت گیجی و ماتی و گم کردن دست و پای خود در حین پاسخ به سوالات معلم است كه نهايتاً منجر به ترك تحصيل خواهد شد

انگیزه

نداشتن انگيزه در دانش آموزان موجب ترك تحصل آنها خواهد شد

به حرکت های درونی فرد که موجب هدایت رفتار او به سوی نوعی هدف است انگیزه گفته می شود.محققان یکی از دلایل افت تحصیلی را نداشتن انگیزه پیشرفت می دانند.برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان باید تلاش نمود تا فرد احساس نیاز کند.وقتی دانش آموزان در اثر شکست در دل تازه نسبت به آن نگرشی منفی پیدا می کنند ‚باید به او کمک کرد در درس تازه موفقیت کسب کند در نتیجه به تصویری مثبت تر به توانایی خود در مورد یادگیری مطلب درسی دست یابد‚ زیرا یادگیری همراه با موفقیت به ایجاد انگیزه منجر می شود.و باید شرایطی را فراهم کرد که دانش آموزاموفقیت خود را احساس می کند زیرا هیچ چیز مانند خود موفقیت به آن کمک نمی کند.

جابجايي

جابجايي وتغير محل سكونت وتغيير مدرسه در ترك تحصيل مؤثر است

بخش عمده‌اي از تحقيقات تجربي مويد اين نكته‌اند كه يكي از مهم ترين عناصرجابه جايي دانش آموز است: چه جابه جايي محل اقامت (تغيير محل سكونت ) و چه جابه جايي تحصيلي (تغيير مدرسه)، خطر ترك تحصيل را افزايش مي‌دهد

بنيه علمي‌ضعيف،

بنيه علمي ضعيف يكي از دلائل ترك تحصيل است

تحقيقات زيادي نشان داده اند كه بنيه علمي‌ضعيف، محركي قوي براي ترك تحصيل بوده است ( لارسن ۱۹۹۸.) هم چنين مشخص شده است كه حتي بعد از كنترل ( به دليل مشكلات تحصيلي و سوابق دانش آموزان ) و بهبود بنيه دانش آموزان، باز هم نتوانسته‌اند از ترك تحصيل آنان جلوگيري كنند. لذا بايد مدارس وآموزش وپرورش دانش آموزاني را كه از لحاظ بنيه علمي ضعيف هستند تقويت نمايند وكلاسهاي فوق برنامه يكي از اين راهكارهاست

مردودي

مردودي تأثير بسزايي در ترك تحصيل مي نمايد چون دانش آموز اميد به آينده را از دست مي دهد واحساس يك نوع شكست در زندگي مي كند

. برخي تحقيقات اخير نشان داده است كه مردودي، تاثيرات زيادي بر كيفيت تحصيلي مي‌گذارد. (الكساندر۱۹۹۴)، تمام مطالعات تجربي انجام شده مويد اين است كه مردودي حتي در سطوح پايين تر تحصيلي به طرز محسوسي بر تمايل به ترك تحصيل تاثير گذار است آموزش وپرورش بايد با برنامه ريزي مدارس را به سمتي سوق دهد كه مردودي به حد اقل برسد

عوامل خانوادگي

عوامل خانوادگي بر ترك تحصيل اثر دارد

بيشتر تحقيقات معطوف به ويژگي‌هاي ساختاري خانواده‌ها از قبيل وضعيت اقتصادي - اجتماعي است. وضعيت اقتصادي - اجتماعي كه با سطح سواد و درآمد والدين سنجيده مي‌شود، عامل مهمي‌در پيش بيني موفقيت تحصيلي و رفتار ترك تحصيل است. اين تحقيقات نشان داد دانش آموزاني كه تنها يك سرپرست دارند يا تحت تكفل پدر يا مادر ناتني‌اند، بيشتر از دانشآموزاني كه داراي دو سرپرست (پدر و مادر واقعي‌اند) ترك تحصيل مي‌كنند

عوامل مدرسه‌اي

عوامل مدرسه نيز مؤثر در ترك تحصيل است

در اين زمينه چهار ويژگي مدرسه دخيل اند: تركيب دانش آموز، امكانات مدرسه، مشخصه‌هاي ساختاري مدرسه و فرآيندها و شيوه‌هاي مدرسه.) ▪ امكانات مدرسه: يكي از تحقيقات نشان داد هر چه دانش آموزان معلم‌ها را بهتر درك كنند، نرخ ترك تحصيل پايين مي‌آيد. 

▪ ساختار مدرسه:  تحقيقات مويد آن هستند كه اندازه مدرسه و عمومي‌يا خصوصي بودن آن، بر ترك تحصيل تاثير مي‌گذاردد. 

▪ شيوه‌ها و خط مشي‌هاي مدرسه:  تحقيقات نشان مي‌دهند كه مدرسه برد به روش بر انصراف دانش آموزان از تحصيل تاثير مي‌گذارد. يك راه به طور غير مستقيم و از طريق خط مشي‌هاي عمومي‌و اموري است كه براي بهبود بهره‌وري كل مدرسه طراحي شده است. اين خط مشي‌ها و امور كاري و ساير مشخصه‌هاي مدرسه مي‌توانند منجر به انصراف داوطلبانه دانش آموزان شود.