جغرافیای طبیعی

آب و هوا :

عوامل متعددي از جمله كمي ارتفاع قرار گرفتن در محدوده عرض هاي جغرافيايي پايين ، مجاورت با دريا، وزش بادهاي گرم جنوب غربي و بادهاي گرم و مرطوب دريايي و عبور پاييزي زمستاني سيكلون هاي سوداني و مديترانه اي از عوامل عمده تعيين كننده وضعيت اقليمي منطقه مي باشند.

اين منطقه به دليل نزديكي به خط استوا و كمي ارتفاع به طور كلي داراي آب و هواي گرم ( نوع بيايان كناري ) است كه در داخل استان گرم و خشك و در سواحل گرم و نمناك است. حداكثر مطلق دماي استان 5/52 درجه سانتيگراد و حداقل مطلق درجه حرارت به 1- درجه سانتيگراد مي رسد ميانگين دماي سالانه بوشهر 7/25 درجه سانتيگراد است . تغييرات فصلي درجه حرارت نيز تابع تغيير تابش خورشيد در طول سال است اختلاف درجه حرارت در ماه هاي زمستان و تابستان نسبتا" زياد و حدود 2/19 درجه سانتيگراد است بين فصول زمستان و پاييز و بهار و تابستان اختلاف كم تري مشاهده مي شود.

ميانگين بارش سالانه استان بوشهر 220 ميليمتر است اين بارندگي ها در فصول پاييز و زمستان روي مي دهد، به طور كلي استان بوشهر 6 ماه از سال گرم، دو ماه تقريبا" معتدل تا سرد و حدود چهار ماه از سال معتدل تا گرم مي باشد. نم موجود در ساحل دما را تا حدودي متعادل مي كند اما در صد رطوبت در برخي از ماه ها چنان بالا مي رود كه به حد اشباع مي رسد. در اين حالت هوا از فعل انفعالات مي افتد و يك هوا دم كرده و كم تحركي به وجود مي آورد كه اصطلاحا" به آن شرجي مي گويند.

چشمه ها :

در اين استان تعدادي چشمه هاي گوگردي و آب شيرين وجود دارد كه مهم ترين آن ها عبارتند از :

1- چشمه هاي گوگردي دامنه هاي شرقي دشت برازجان ( چشمه آب گرم دالكي ) كه آب آن ها داراي تركيبات گوگردي است . اين چشمه ها به رودخانه دالكي مي ريزند.

2- چشمه هاي آب گرم منطقه اهرم از جمله چشمه آب گرم آقا ميراحمد كه به علت عمق زياد براي معالجه بيماري هاي پوستي بسيار مورد توجه است.

3- چشمه آب اباد اهرم

4- چشمه هاي آب شيرين ناحيه خائيز اهرم كه تعداد آن ها نسبتا" زياد بوده و داراي كيفيت بسيار خوبي هستند، چشمه زيباي بنيان پر آب ترين چشمه اين ناحيه مي باشد.

5- چشمه هاي منطقه فارياب كه از به هم پيوستن آب ان ها رود فارياب و آبشار زيباي فارياب تشكيل مي شود مهم ترين چشمه اين منطقه چشمه تنگ فارياب سات كه اهالي روستاي فارياب براي آبياري باغ هاي خود از ان استفاده مي كنند .

علاوه بر چشمه هاي فوق چشمه كوچك تر و كم آب تر در نواحي دشتستان و جم و ريز وجود دارد همچنين در نزديكي روستاي زيراه سعد آباد آثار يك رشته قنات قديمي كه به صورت يك آبشار حداكثر دو متري در دره حاصلخيز و زيبا كه خود ايجاد كرده سقوط مي كند . همراه با پوشش گياهي آن منظره زيبايي را به وجود آورده است.

جنگل ها و مراتع :

وسعت پوشش جنگلي استان بوشهر 334200 هكتاراست كه 94/18 در صد از كل وسعت منابع طبيعي استان را تشكيل مي دهد. با در نظر گرفتن شرايط اقليمي حاكم بر منطقه در حال حاضر جنگل هاي استان عموما" جنبه حفاظت شده داشته و اصولا" مورد بهره برداري قرار نمي گيرند.

مراتع :

وسعت كل مراتع استان بوشهر در حدود 1/1 ميليون هكتار مي باشد كه شامل مراتع دشتي و كوهستاني است. قريب 600 هزار هكتار از اين مراتع در حاشيه خليج فارس قرار دارد كه به علت شوري شديد خاك و وجود گياهان نامرغوب ( از لحاظ تعذيه دام ) قابليت استفاده چنداني ندارند ولي در فصول زمستان و اوايل بهار چشم اندازي خيره كننده در بسياري از نقاط استان ايجاد مي كنند.

بقيه مراتع استان كه حدود 1/1 ميليون هكتار مي باشد از نظر عوارض طبيعي به دو قسمت تقسيم مي گردد. يكي مراتع دشتي حاشيه خليج فارس تا ارتفاع 70 متر كه داراي شيب كم و بسيار يك نواخت مي باشد. در بخش ساحلي، به دليل بالا بودن سطح سآب هاي زيرزميني گياهان شور پسند سالسولا پوشش عمده را تشكيل مي دهد و به تدريج كه به طرف ارتفاعات كم پيش مي رويم گياهان ديگري مانند اتريپلكس و سالكورنيا جاي گزين مي گردند. ناحيه شمالي و شرقي استان از ارتفاع تقريبي 70 بالاتر كه داراي آب و هواي ملايم تر مي باشد، از تنوع گياهي بهرتي برخوردار است پوشش گياهي اين مراتع را عمدتا" گياهان علفي با گونه غالب بهمن و انواع لگم هاي گرمسيري از قبيل يونجه، شبدر، ماشك گل خوشه اي نوعي اسپرس و غيره همراه با گونه هاي بوته اي خانواده بقولات مانند:

گون، اتنگرس و نوعي درمنه و گونه هاي درختي و درختچه اي مانند : كنار، بنه، بادام كوهي و كلخنگ تشكيل مي دهد.

چشم اندازهاي كوهپايه اي :

در استان بوشهر رويش گياه همزمان است با فصل مرطوب ( فصل بارندگي ) به همين جهت در كوهپايه هاي منطقه دشتستان، تنگستان دشتي و جم و ريز در فصول پاييز، زمستان و اوايل بهار پهنه هاي وسيعي از گل هاي رنگارنگ و مراتع سرسبز و زيبايي به وجود مي آيد كه در نوع خود بي نظير است اين مناظر را مي توان در مسير جاده اهرم، برازجان ن كوهپايه هاي خورموج، پشتكوه، اطراف زيارت و محدوده كوهستاني شهرستان گناوه با كهكيلويه مشاهده كرد.

بادهاي محلي :

در واقع قسمتي از همان توفان هاي خليج فارس هستند كه در اثر اختلاف فشار بين بيابان عربستان و ارتفاعات جنوب ايران ( زاگرس) در ايران در فصول مختلف پديد مي آيد اين بادها تقريبا" در تمام سواحل خليج فارس مي وزند و درنقاط مختلف فارس داراي اسامي متفاوت هستند بنا به مقتضيات زماني يعني فصول وقوع آنان و تصور ذهني دريانوردي در خليج فارس انجام مي شده و خطرات ناشي از آن به نام هاي گوناگون معروف است كه مهم ترين آنان ها عبارتند از :

ليمو ( يا لحيمر ) لچيزب، باد شمال، باد سهيلي ، باد غبوب، باد تريه، باد سبعه، باد پيرزن و ... وقوع بيشتر اين بادها در فصل پاييز و زمستان است.

در استان بوشهر تعدادي رودخانه هاي دائمي و فصلي وجود دارد علاوه بر آب هاي سطحي تعدادي چشمه هاي گوگردي و آب شيرين در اطراف برازجان و اهرم وجود دارد كه برخي از آن عبارتند از چشمه هاي گوگردي دامنه هاي شرقي دشت برازجان ( اطراف دالكي ) چشمه هاي آب گرم منطقه اهرم، چشمه هاي آب شيرين خائيز كه تعداد آن ها نسبتا" زياد و داراي كيفيت بسيار خوبي هستند ، چشمه هاي منطقه فارياب كه از به هم پيوستن آن ها رود فارياب تشكيل مي شود و مهم ترين چشمه اين منطقه چشمه تنگ فارياب است.

منبع: bushehrmiras.ir