« نصرالله مردانی »

شعرخوانی

فرشته مهر

نصرالله مردانی:

در فاصله سال های 57 تا 67 طرحی نو در شعر فارسی افکند که در دو محور درون مایه و ساختمان شعر قابل ارزیابی است. نصرالله در شعر معاصر یک جهش بلند از متن تلاش های پس از نیما بود که با درک روشنی از ضرورت همدلی و همزبانی موجی از استعدادها را به شاعری برانگیخت و در ایجاد آنچه به او الهام شده بود، با خود همراه ساخت.

ده سال پرتب و تاب و بی آرامش زندگی مردانی در تمام جغرافیای ایران گذشت و خانواده عزیز او بیش از همه می دانند که در طول ده سال مردانی هیچ هفته ای را به طور کامل در میان خانواده نبود.

در این سالها مردانی هم شعر می آفرید و هم شاعر. وی برای راه افتادن مجامع ادبی، کنگره های شعر، شب های شعر در دور افتاده ترین شهرها و روستاهای کشور و در سال های دفاع مقدّس، در مقدّم ترین خطوط دفاع پیشگام می شد و آنگاه تعدادی از استعدادهایی را که کشف کرده بود ، با خود همراه می کرد و به منقار عشق می گرفت و از این شهر به آن شهر می رفت تا هم پیام انقلاب را به همه برساند هم شعری شایسته انقلاب بنیان گذارد و هم شاعرانی منطبق با پیام انقلاب تربیت کند .

1- مردانی و اندیشه ولایی : عشق به اهل بیت (ع) از خصلت های وجودی مردانی بود که در شعر زندگی او تجلّی روشنی داشت . اهل بیت در شعر مردانی مستقیم و غیرمستقیم حضور دارند ، چه آن جا که مستقیماً به وصف یا مرثیه خاندان عصمت و طهارت می پردازد و چه آن جا که در سایر شعرهایش جلوه ای از زندگی و زمینه های الگویی اندیشه و رفتار آنان را پشتوانه پیام فکری ، اخلاقی و اجتماعی خود می کند .

به همین جهت رهبری و ولایت فقیه در ذهن و زبان مردانی جایگاهی ویژه داشت . به طوری که در طول ربع قرن انقلاب تاکنون همواره پشت سر رهبری حرکت کرد و شاگردان خود را نیز به این عبادت مهم تشویق می کرد . شاهد مدعا شعرهایی است که مردانی در وصف امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری سروده است و رفتار اجتماعی مردانی در طول این سال ها ، که بر همه ی کسانی که او را می شناسند ، مبیّن و مبرهن است .

2- مردانی و شعر انقلاب : مردانی واژه های خود را از متن انقلاب اسلامی برمی داشت . واژه هایی مثل شهید ، شهادت ، حماسه ، مبارزه ، امام ، رهبری ، قیام ، نور ، خون و کلمات را به همنشینی تازه در تولّد مصراع ها و بیت های شعر واداشت . چنان چه در شعر او با زبانی متفاوت نسبت به آن چه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در شعر دیدیم مواجه بودیم . زبان متفاوت مردانی بعدها توسّط نسل اوّل و دوم پرورش یافتگان شعر انقلاب به سمت تعادل و تعامل در عناصر و شعر انقلاب را به مرز تبدیل شدن به یک سبک در ادامه سبک های شناخته شده شعر فارسی پیش برد . شعری که در قالب غزل ، مثنوی ، رباعی ، دوبیتی و چهارپاره نشان داده شده و نمونه های آن را در شعر مردانی و سایر شاعران شعر انقلاب می توان دید .

3- مردانی و شاعران انقلاب : آن چه به ارتباط مردانی و شاعران انقلاب برمی گردد ، در دو دهه قابل بررسی است . در نیمه ی اوّل دهه ی اوّل مردانی بزرگسال تر از خود و هم سنّ و سالان خود را در گوشه گوشه ایران پیدا کرد و به همراه آن ها جرگه ی شاعران انقلاب را بنیان گذاشت . مردانی در نیمه دوم دهه ی اوّل پس از پیروزی انقلاب اسلامی به سراغ نسل بعد از خود رفت و از میان دانشجویان ، طلّاب و در مواردی دانش آموزان استعدادهای ادبی را یافت و در ایثاری وصف ناشدنی خود را وقف پرورش و رشد نسل جوان شعر انقلاب کرد . بی تردید حرکت های مردانی و شاعران جوان متأثر از مردانی شعر دانشجویی ، شعر طلّاب و شعر دانش آموزی را در قالب کنگره و جشنواره ها و شب های شعر به وجود آورد که نصرالله مردانی در تمامی این برنامه ها نقش ممتاز و پیش برنده داشت ، اگرچه همواره از دیده شدن پرهیز داشته و کارهای پیدا را به سایرین می سپرد .

مردانی شاعر گروه های پیش گفته را به سازمان ها و مجامعی که سر فعّالیّت ادبی به بهانه ی موضوعات میهنی و دینی داشتند ، معرفی می کرد و برخی از آن ها را به این طرف و آن طرف کشور در سال های دفاع مقدّس به جبهه ی نبرد می برد تا هم در میان رزمندگان شعر بخوانند و موجب تقویت روحیّه ی آن ها شوند و هم خود از دانشگاه دفاع مقدس درس بگیرند و در همان سال ها شعر عاشورایی به شکلی که امروز در میان شاعران مرسوم است ، توسّط مردانی ترویج و پشتیبانی شد .

4- مردانی و دفاع مقدس : مردانی درخشان ترین دوره ی زندگی ادبی خود را به دفاع مقدّس اختصاص داد ، با رزمندگان از این مرزو و بوم دفاع کرد و با شهیدان تا ارتفاعات شهادت پرو بال زد . مردانی با هیجان ، استوار و معتقد به گسترش شعر دفاع مقدّس قیام کرد و قیام نور را در «خون نامه خاک» متجلّی ساخت و «سمند صاعقه» را برای اوج گیری رزمندگان در عرصه دفاع مقدس روز به روز مهیاتر ساخت و بر «ستیغ سخن» شعر متعهد زمانه ایستاد .

5- مردانی و شعر فارسی : نصرالله مردانی شاعر زمانه ی خود بود و از شعر زمانه درکی روشن و خاص داشت . او ادامه دادن راه بزرگان شعر و ادب و زنده نگه داشتن شعر ، ادب و زبان فارسی را بر خود واجب می دانست امّا با این باور که هر دوره ای شعری را می طلبد و هر شعری زبانی با توان خارق العاده خود قالب غزل ، مثنوی و رباعی را جان دیگر بخشید و دوبیتی پیوسته را از فضای رخوتناک احساس های رمانتیک خارج ساخت ، عشق و حماسه را به هم آمیخت و عرفانی نو را در عرصه شعر و ادب فارسی بنیان گذاشت .

6- مردانی و آرمان های اخلاقی : مردانی که شیعه ی آگاه اهل بیت (ع) بود و در تمام زندگی خود بر مدار آموزه های اهل بیت (ع) حرکت کرد . شخصیّتش آن چه بود که در شعرش دیدیم و شعرش همان بود که در شخصیّتش دیدیم . هرکس پس از خواندن شعر مردانی ، مردانی را می دید ، به این واقعیّت اعتراف می کرد . به جز اشعاری که در وصف اهل بیت ، شهیدان و ... سرود ، حتّی اشعار عاشقانه مردانی نیز اشعاری پاک ، بی آلایش و مبتنی بر ارزش های اخلاقی بود .

نصرالله مردانی ، در بیستم اسفندماه ، سال 1382 خورشیدی درگذشت .

(نوشته «خلیل عمرانی» منبع اینترنت)

شعر «فرشته مهر» برای توصیف عظمت و ارجمندی مقام مادر مبتنی بر آموزه های دینی و برآمده از فرهنگ اسلامی است که شاعر آن را در قالب چهارپاره یا دوبیتی پیوسته سروده است . در بند نخست «ایمان و قرآن» و در بند دوم «خورشید و امید» و در بند سوم «اذان و قرآن» و .. قافیه قرار گرفته اند .

درون مایه ای این سروده بر حدیث نبوی (ص) « الجَنَّه تَحت اقدام الاُمَهات : بهشت زیر گام های مادران است » استوار است و پیوستگی کاملی هم با عنوان فصل که مهرورزی و ادب است ، دارد .

« نصرالله مردانی »

مطالب مشابه :

34 دکلمه در وصف معلم

دلنوشته زیبا در وصف معلم

روز معلم

چهل حدیث زیبا درباره علم و دانش-1

نیکی به پدر و مادر

متن مجری روز معلم

مقاله در مورد شغل معلمی ، معلم ، روز معلم ، دبیر ، استاد ، مدرس

« نصرالله مردانی »