اثرات پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی وامور بانکی (گردآورنده:لیلا حیدرزاده)

ویژگی‌های سازمان‌های بین‌المللی
1.     پذیرش عام در سطح بین‌الملل
2.     عضویت اکثر کشورها در این سازمان
3.     قدرت نفوذ و تاثیرگذاری بر کشور
4.     تاثیرپذیری از سیاست‌ها و اهداف کشورهای قدرتمند
5.     قدرت ایجاد و مدیریت بحران‌های سیاسی/ اقتصادی بین‌المللی
6.     همسویی با نظام اقتصاد سرمایه‌داری
7.     اشراف و دسترسی به دنیای اطلاعات و مدیریتی بالا دستی نسبت به اقتصاد ملی و جهانی
8.     تمرکز محیطی و اداری سازمان‌های بین‌المللی در حیطه کشورهای قدرتمند
9.     ظرفیت‌های علمی و کارشناسی بالا در جهت اقناع‌سازی کشورها

دلایل تمایل جمهوری اسلامی ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی
این سوال مطرح است که جمهوری اسلامی ایران با پیوستن به سازمان تجارت جهانی بایستی چه اهدافی را دنبال نماید؟ و دلایل تمایل جمهوری اسلامی ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی چیست؟ بخشی از موارد مهمی که در پیوستن به سازمان تجارت جهانی قابل جستجوست، به شرح زیر می‌باشد:
1. تقویت جایگاه ایران در بازارهای بین‌المللی و منطقه‌ای
2. افزایش قدرت رقابت و چانه‌زنی
3. حاشیه امنیت اقتصادی برای سرمایه‌گذاری (داخلی/ خارجی)
4. جذب سرمایه‌گذاری (داخلی/ خارجی)
5. جلوگیری از فرار سرمایه
6. گسترش امنیت بازار سرمایه (بورس)
7. امنیت روند فعالیت بخش خصوصی (خصوصی‌سازی)
8. توسعه یافتن روند اقتصاد الکترونیک در کشور (تجارت، بانکداری، مالیه‌، بیمه، بورس و ...)
9. افزایش کارآمدی قوانین و مقررات اقتصادی (ابهام، نارسایی، نبود قانون)
10. از بین رفتن بسترها و زمینه‌های رانت و انحصار و امتیازات
11. کاهش فاصله عقب‌ماندگی در جامعه اطلاعاتی (شکاف دیجیتالی)
12. توسعه صادرات غیرنفتی
13. مقابله با تحریم اقتصادی / سیاسی
14. افزایش درآمدهای دولت
15. کاهش بحران‌های اقتصادی (بازار سرمایه، پول، ارز و ...)
16. کاهش بیکاری در بلندمدت
17. جلوگیری از انزوای اقتصادی ایران
18. کاهش حجم و نقش دولت در اقتصاد
19. کاهش فاصله عقب‌ماندگی با مقیاس‌های جهانی
20. تقویت حضور و تاثیرگذاری در سازمان‌های بین‌المللی
21. کاهش محدودیت‌های دسترسی به منابع مالی خارجی
22. افزایش سطح بهره‌وری و کارایی منابع (نیروی انسانی، منابع طبیعی، سرمایه)
23. افزایش مشارکت بخش خصوصی (اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ...)
24. تقویت نهادی و ساختاری در پیوند، نظام بین‌الملل و فرایند جهانی شدن (اقتصادی، سیاسی و ...)
25. افزایش ظرفیت‌های هم‌پیوندی با اقتصاد بین‌الملل
مراحل الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی
ارائه درخواست الحاق ایران به دبیرخانه سازمان تجارت جهانی
تصویب درخواست الحاق ایران در شورای عمومی و تشکیل گروه کاری الحاق ایران
ارائه نظام نامه رژیم تجاری ایران به سازمان تجارت جهانی
بررسی و پرسش در مورد گزارش و نظامنامه از ایران و همچنین بررسی شرایط و ضوابط مورد نظر که طی اولین نشست بعدی انجام خواهد گرفت.
در این مرحله که مهمترین مرحله نیز محسوب میشود ایران با دیگر اعضا وارد مذاکرات چند جانبه میشود و به این ترتیب شرایط و ضوابطی که ایران ملزم به رعایت آن در صورت عضو شدن در سازمان است مورد بررسی قرار میگیرد
در این مرحله که بیشتر اوقات حین مرحله قبل انجام میگیرد مذاکرات دوجانبه بین ایران و دیگر اعضا صورت میگیرد که باید منجر به توافقی محکم گردد.
نتایج مذاکرات ایران در دو مرحله آخر شامل سه سند جداگانه خواهد بود که باید در نهایت به تصویب نهایی اعضای کارگروه برسد.
1:سند اول شامل خلاصه توافقات و شرایط پذیرش عضویت است
سند دوم شامل خلاصه مذاکرات بین ایران و دیگر کشورهاست:2
:سند سوم شامل خلاصه مذاکرات دوجانبه بین ایران و کشورهای عضو دیگر است3
ودست آخر در مرحله ششم گزارشات نهایی به شورای عمومی سازمان ارایه و عضویت قطعی می‌گردد. قابل توجه‌است که تمامی اسناد مربوط به الحاق هر کشور به سازمان جهانی تجارت در تمامی مراحل مورد بررسی در کارگروه، محرمانه بوده و تنها پس از تصویب شورای عمومی این سازمان قابل انتشار است. پس از تصویب نهایی اسناد الحاقی ایران به سازمان تجارت جهانی در شورای عمومی یا کنفرانس وزیران این سازمان، سه ماه به ایران مهلت داده می‌شود تا مصوبه شورای عمومی سازمان تجارت جهانی را در مجلس به تصویب برساند.
پس از گذشت مهلت ۳۰ روزه، دولت باید این تائیدیه را به اطلاع دبیرخانه این سازمان برساند. پس از گذشت این مراحل، ایران به عضویت کامل و دائم در سازمان تجارت جهانی در خواهد آمد.
پذیرش بررسی عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی
پس از حدود ۹ سال سرانجام در نشست پنجم خرداد ماه در شهر ژنو سوئیس، تقاضای عضویت ایران پذیرفته شد. سازمان تجارت جهانی به اجماع با مذاکرات در مورد پیوستن ایران به این سازمان موافقت کرد و ۱۴۸ کشور عضو از جمله آمریکا که مخالف عمده پیوستن ایران به این سازمان بود، به اجماع به پیشنهاد ایران برای عضویت پاسخ مثبت دادند.ایران اکنون عضو ناظر سازمان تجارت جهانی است که نخستین مرحله از روندی نسبتا طولانی و از نظر فنی و کارشناسی پیچیده است و در نهایت می‌تواند به عضویت کامل و رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان تجارت جهانی بیانجامد. از این پس مذاکرات فنی و تجاری، جایگزین ملاحظات و حساسیت‌های صرفا سیاسی در پیوستن کامل ایران به این سازمان می‌شود. هرچند که آمریکا هنوز فرصت مخالفت با ایران در فرایند عضویت را دارد.
با آنکه ایران عضو ناظر شده است اما هنوز کار گروه الحاقی ایران تشکیل نشده است و کشورهای عضو در آن نیز مشخص نشده‌اند. در این کارگروه است که ایران با هریک از کشورها به توافق می‌رسد و به سوالات آنها پاسخ می‌دهد. ایران باید تمامی جنبه‌های نظام تجاری و قانونی خود را به کارگروه خود ارائه دهد. در خصوص عضویت اعضای کارگروه ایران نیز محدودیتی برای اعضا وجود ندارد و اعضا می‌توانند در ‌آن عضو شوند و ایران باید موافقت همه اعضای کارگروه را جلب نماید. با عضویت احتمالی آمریکا در کارگروه ایران کسب موافقت برای عضویت ایران سخت‌تر خواهد شد.
از آنجا که در اساسنامه سازمان تجارت جهانی پذیرش اعضای جدید در این سازمان باید با اجماع تمامی کشورهای عضو سازمان همراه باشد دولت آمریکا به دلیل تعارض با جمهوری اسلامی ایران، امکان وتو کردن درخواست‌های مکرر ایران را برای عضویت در این سازمان یافته است. هرچند همواره نگرانی‌هایی برای کشورهای در حال توسعه در زمینه آزادسازی تجارت خارجی و پیوستن به سازمان تجارت جهانی وجود دارد، ولی مطالعات انجام شده حاکی از آن است که برآیند این تصمیم برای اکثر کشورهای در حال توسعه مثبت می‌باشد. چراکه دور ماندن از جریان اقتصاد و تجارت جهانی آثار به مراتب مخرب‌تری بر اقتصاد این کشورها دارد که از جمله آنها، کاهش سهم از تجارت جهانی، انحراف الگوی تولید و تجارت، کاهش سهم از تجارت جهانی، انحراف الگوی تولید و تجارت، کاهش سهم از سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی و ... می‌باشند. می‌توان گفت که برخی از آثار منفی مذکور در اقتصاد و تجارت خارجی ایران نیز در دهه‌های گذشته به دلیل دور ماندن خواسته یا ناخواسته از اقتصاد و تجارت جهانی بروز نموده‌اند.

تهدیدات پیوستن به سازمان
1.    افزایش واردات ناشی از برداشتن موانع غیرتعرفه‌ای و حذف کنترل‌های ارزی و زیان حاصل از آن با توجه به کمبود منابع ارزی
2. وابستگی شدید صادرات کشور به واردات؛ بدین معنی که کشور نیازمند وارد کردن بخش زیادی از امکانات، تجهیزات و حتی مواد اولیه کالاهای تولیدی برای صادرات می‌باشد.
3.   امکان کسری زیاد در تراز بازرگانی به دلیل افزایش واردات در مقابل صادرات
4.  امکان ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی در بخش‌های مختلف و پیامدهای ناشی از آن مانند افزایش میزان بیکاری و ...
5. ضعف تکنولوژی و دانش فنی در زمینه بازاریابی، تبلیغات، خدمات پس از فروش و ...
6.  ضعف حضور و فعالیت ایران در سازمان‌های تجاری و اقتصادی بین‌المللی
7. نفوذ و تاثیر گسترده آمریکا و لابی صهیونیسم در اقتصاد و تجارت بین‌الملل و ممانعت از عضویت ایران در سازمان تجارت
8. وجود فساد مالی، اداری و اقتصادی (امتیازات، تشویق‌ها و اعتبارات و تسهیلات)
9. ضعف تکنولوژی و دانش فنی و تجهیزات در امر تجارت و تجارت الکترونیک، شامل پایانه‌ها، مناطق آزاد، حمل و نقل، گمرک، خدمات بانکی و اداری
10. بی‌ثباتی سیاسی، اقتصادی کشور؛ وجود چالش‌ها و مجادلات سیاسی از عوامل عمده خروج سرمایه‌ها و ناتوانی کشور در جذب سرمایه‌گذاری خارجی محسوب می‌شود.
11. ملزم بودن ایران به قطع رایانه‌ها در اقتصاد ایران (به خصوص یارانه انرژی) که در اقتصاد کشور ریشه دوانیده و بر بخش‌های مختلف تسلط یافته است.
12. ضعف کالاهای صنعتی سخت داخل در رقابت با مشابه خارجی
13. کاهش درآمدهای دولت به دلیل کاهش تعرفه‌های گمرکی و مالیات
14. تاثیرگذاری قدرت‌های بزرگ اقتصادی توسعه‌یافته در اتخاذ سیاست ها و وضع قوانین و هدایت این نهاد (۹۰ درصد اختلافات در سازمان تجارت جهانی به نفع آمریکا پایان یافته است)
15. احتمال ورشکستگی کارخانجات عمده و شرکت‌ها به دلیل ناکارایی و بهره‌وری پایین.
o  ضعف تکنولوژی در بخش کشاورزی
o   پایین بودن بهره‌وری
o   اتلاف منابع و عوامل تولید
o  کمبود درآمد کشاورزان
o  محرومیت از دستاوردهای علمی و فنی

اثرات پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی وامور بانکی (گردآورنده:لیلا حیدرزاده)

مطالب مشابه :

نمونه سئوالات امتحانی رشته های کارشناسی ارشد

نمونه سئوالات امتحانی حقوق تجارت بین الملل

سازمان جهانی تجارت

اثرات پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی وامور بانکی (گردآورنده:لیلا حیدرزاده)