برندگان جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۱ معرفی شدند

جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۱ به سه فیزیکدان آمریکایی اهدا شد که سرعت گسترش کهکشان را از راه مشاهده انفجار ستاره ها کشف کرده اند.

سول پرلموتر جایزه ۱ و نیم میلیون دلاری را با آدام ریس و برایان اشمیت تقسیم می کند.

آکادمی سلطنتی علوم می گوید اکتشاف این دانشمندان به شناسایی و پرده برداری از کهکشانی که تا حد زیادی برای علم ناشناس است کمک کرده است.

سه دانشمند که با نشان دادن شتاب‌گیری مداوم انبساط جهانی یک فرضیه بنیادی در حوزه کاری‌شان را باطل کردند، برنده جایزه نوبل فیزیک سال 2011 شدند.

به گزارش آسوشیتدپرس این کشف تصویر جدیدی از سرنوشت نهایی جهان ایجاد کرد: مکانی با درجه حرارت به شدت پایین و آسمان‌های سیاهی که نور کهکشان‌هایی که با سرعتی باورنکردنی در حال دور شدن هم از هستند، آن را روشن نمی‌کند.

فرضیه فیزیکدانان برای ده‌‌ها سال این بود که سرعت انبساط جهان به طور مداوم در حال کاهش است، به این معنا که جهان در طول میلیاردها سال بعدی از بسیاری جهات با جهان امروز مشابه خواهد بود.

اما سال پرلموتر، برایان اشمیت و آدام ریس در دهه 1990 در گروه‌های پژوهشی جداگانه دریافتند که نور ساطع‌شده از بیش 50 ستاره در حال انفجار دوردست بسیار ضعیف‌تر از حد انتظار است، به عبارت دیگر این کهکشان‌ها باید با سرعتی مرتبا در حال افزایش در حال دور شدن از هم باشند.

این شتاب گرفتن سرعت دور شدن کهکشان‌ها از هم ناشی از چیزی است که دانشمندان آن را انرژی تاریک می‌نامند، نیرویی کیهانی که یکی از اسرار بزرگ جهان است.

لازس برگستروم، دبیر کمیته نوبل فیزیک، گفت کشف برندگان نوبل امسال بیانگر آن است که جهان با انتشار ماده در فواصل بیشتر به طور فزاینده‌ای سردتر خواهد شد.

او گفت کهکشان‌هایی که سه میلیون سال نوری از کره زمین فاصله دارند با سرعت 70 کیلومتر در ثانیه از هم دور می‌شوند؛ کهکشان‌هایی که 6 میلیون سال نوری از زمین دور هستند، با سرعتی دو برابر این مقدار از هم دور می‌شوند.

چارلز بلو، سخنگوی انستیتو فیزیک آمریکا، گفت این پژوهش بیانگر آن است که میلیاردها سال بعد جهان به "مکانی بسیار بسیار بزرگ، اما بسیار سرد و متروک بدل می‌شود."

به گفته او این سرنوشت نهایی را در جهت مقابل مهبانگ یا انفجار بزرگ در آغاز جهان، گسیختگی بزرگ (big rip) می‌نامند، تا بیانگر از هم گسیخته شدن کهکشان‌ها از یکدیگر باشد.

او گفت کهکشان‌ها با چنان سرعتی از یکدیگر دور خواهند شد که دیگر نورشان نخواهد توانست مانند زمان حاضر با گذر از جهان به ناظران دوردست برسد، و آسمان سیاه به نظر خواهد رسد.

او گفت: "برای تقریبا یک قرن نظر بر این بود که جهان در پیامد مهبانگ در 14 میلیارد سال پیش در حال انبساط است. اما این کشف که این سرعت این انبساط یافتن در حال افزایش است، شگفتی‌آور بود. اگر سرعت این انبساط به طور مداوم در حال افزایش بماند، جهان به مکانی بسیار سرد بدل خواهد شد."

آکادمی سلطنتی علوم سوئد اعلام کرد پرلموتر نیمی از جایزه 10 میلیون کرونری (1.5 میلیون دلاری) را دریافت خواهد کرد و ریس و اشمیت، یک استرالیایی متولد آمریکا، در نیمه دوم جایزه شریک خواهند شد.

پرلموتر 52 ساله رئیس پروژه کیهان‌شناسی ابرنواختر در آزمایشگاه ملی لاورنس برکلی و دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است.

اشمیت 44 ساله رئیس گروه پژوهشی ابرنواختر های- زد در دانشگاه ملی استرالیا در وستون کریک استرالیا است.

ریس 41 ساله استاد نجوم در دانشگاه جانز هاپکینز و انستیتو علوم تلسکوپی فضا در بالتیمور مریلند است.