آشنايي با شهرستان خلخال
شهرستان خلخال
ازشهرستانهاي آذربايجان ، از شمال به اردبيل
از جنوب به زنجان و از مشرق به طالش و از مغرب به سراب و ميانه محدود است .
دركتاب حدود العالم من المشرق الي المغرب كه در 372 هجري تاليف گرديده ،
بخش شاهرود را بنام قصبه مركزي آن ( يعني شال ) نام برده شده است .
در قرن دوم و سوم خلخال از شهرهاي كوچك و از توابع آذربايجان شرقي و محصول
عمده اش گندم و جو و پلاس و گليم و لباس پشمي و كركي بود.
در معجم البلدان ( در اواخر قرن ششم ) چنين آمده است : خلخال شهري است در
مشرق آذربايجان ، نزديك گيلان و مزارع و آبادي آن بيشتر در وسط كوههاي بلند
قرار دارد و از آنجا تا قزوين هفت روز راه است و در اين ولايت قلاعي است
كه مردمان هنگام حمله مغول به آنجا عزيمت نموده اند
در نزهه القلوب از خلخال تحت عنوان شهري متوسط نام برده شد و گفته شد اكنون
دهي است .
در اواخر استيلاي مغول اين شهرستان زير نفوذ ايل سعدلو كه محل اقامت اصلي
آنان در بخش كاغذكنان بوده و ايل سعدلو تا اوايل سلطنت فتحعلي شاه مالك
بالاستقلال كليه شهرستان خلخال بودند .
جفرافياي طبيعي
شهرستان خلخال از شمال به اردبيل – از شرق به كوههاي تالش و استان گيلان ، از جنوب به استان زنجان از مغرب به شهرستان ميانه ختم مي شود و در هفت درجه و 37 تا 56 درجه و 37 دقيقه عرض شمالي و 48 درجه و 1 دقيقه و 48 درجه و 54 دقيقه طول شرقي قرار دارد ، مساحت 3979 كيلومتر مربع طول شهرستان از شمال به جنوب از حدود اردبيل تا زنجان و ناحيه طارم km 120 و عرض آن از 48 تا 90 كيلومتر است . خلخال استان اردبيل را از دو قسمت شرق و جنوب شرقي به استان گيلان مربوط مي سازد.
وجه تسميه :
د ركتاب برهان قاطع چنين آمده است «
خلخال زر»نام شهري است ما بين قزوين و گيلان و پاي برنجن را نيز گويند.
فرهنگ برهان قاطع : ( خلخال ، كنايه از آفتاب عالمتاب است ) كه خوانندش
امروز خلخال زر كه ميگويد زپر كار آن حلقه بركرد سر كه خوانندش امروز خلخال
زر
فرهنگ دهخدا : خلخال زر شهري است كه امروز خلخال ناميده مي شود.
بنابه قولي : چون تصويرهاي مختلف از طبيعت خدادادي در اين ناحيه حاكم است
از اين روخال خال ناميده مي شود. به روايت ديگر مي گويند شرايط اقليمي و
خصوصيات طبيعي اين منطقه طوري است كه در نقاط هوا مدام متغير مي شود. اين
تغييرات را به «خال خال »تغيير مي گردد. پس اگر خلخال را شكل تغيير اي از
كال كال فرض كنيم در صورت صحت آن سابقه تاريخي و مكتوب ،تاريخ منطقه به
قرن هشتم پيش از ميلاد مي رسد كه به مرور به خلخال تغيير يافته است.
جمعيت شهرستان :
جمعيت اين شهرستان 106500 نفر مي باشد كه از اين تعداد 35612 نفر در شهر و 91386 نفر در روستاها زندگي مي كنند ، طبق آمار سال 1375 در سال 1380 از اين تعداد 5/89% روستانشين و 5/10% شهرنشين مي باشند.
تقسيمات كشوري شهرستان خلخال:
شهرستان
خلخال 7/4037 كيلومتر مربع مساحت دارد و براساس تقسيم بندي جديدي داراي 2
شهر و 3 بخش و 8 دهستان است و 106500 نفر جمعيت دارد.
بخشي خانفربيل ( مركزي ) = اين بخش كوهستاني و هوايش مايل به سرد است و
حدود 4/1035 كيلومتر مربع وسعت دارد و داراي سه دهستان و 57 آبادي است و
بخش خورش رستم 4/926 كيلومتر مربع وسعت و داراي دودهستان و 59 آبادي است .
وضعيت اجتماعي :
شهرستان
خلخال يكي از شهرهاي دور افتاده و خارج از سير آمد وشد ميباشد كه در جنوب
استان اردبيل قرار گرفته و داراي 106500 نفر جمعيت مي باشدو جمعيت تشكيل
دهنده اين شهرستان غالباً مهاجريني هستند كه بواسطه نبود امكانات نسبي
بناچار از روستاهاي دور افتاده به شهرستان مهاجرت كرده و به داخل شهر هجوم
آورده اند اين مهاجرت بي رويه همچنين باعث گرديده است تا ناهنجاريهاي
اجتماعي خاصي را نيز ايجاد كند كه عمده ترين عوامل بروز ناهنجاري‌ها ريشه
در تفاوت اقتصاد و ساير شاخصهاي فرهنگ مهارت با تمدن شهرنشيني دارد و قابل
ذكر ميباشد كه تعداد كثيري از مردم شهر خلخال به شهرهاي بزرگ مهاجرت كرده
اند.
وضعيت ورزش و امكانات آن :
شهرستان خلخال علي رغم اينكه در منطقه سردسير كشور قرار گرفته ولي همواره
علاقه عمومي به ورزش بالا بوده و ورزشكاران آنها مقامهائي در سطح استاني ،
در ورزش دو ميداني بدست آورده اند كه نشان دهنده استعداد ورزش در اين
شهرستان مي باشد.
در حال حاضر برادران در 20 رشته ورزش و خواهران در 8 رشته ورزش فعاليت
مستمر دارند.
مشاهير و مفاخر :
1ـ
دكتر برات زنجاني فرزند كاظم بسال 1303 در خلخال بدنيا آمد. ليسانس ادبيات
فارسي از دانشگاه تبريز و فوق ليسانس و دكتري در رشته زبان و ادبيات فاسي
را از دانشگاه تهران دريافت نمود. قريب به 50 مقاله در مجلات دانشكده
ادبيات دانشگاههاي تهران ، تبريز و مشهد و ساير مجلات علمي و ادبي از وي
منتشر گرديده است
2ـ دكتر حبيب الله زنجاني فرزند كاظم در خلخال بدنياآمد. ايشان دكتراي
جمعيت شناسي مي باشند كه از سوربن فرانسه مدرك دكترا را گرفته اند.
3ـ دكتر لطفي بنان فرزند ميرزا ابوالفضل مشهور به بنان الدوله و نام جدش
ميرزا ابوالقاسم هر دو آزاد با و خوشنويسان عصر خود بوده اند. دوره دكتراي
زبان و ادبيات فارسي را در دانشگاه تهران بپايان رسانيده . آثاري چون كتاب
«دستور زبان فارسي » و «تصحيح ديوان حكيم شفائي اصفهاني » چاپ و به
يادگار گذاشته است.
4-ملامحمد باقر خلخالي از دانشمندان و سخنوان بزرگ قرن 13 هـ . ق و در
فلسفه و حكمت نظري از نوابغ زمان خود بشمار مي رفت .
5ـ آيت الله سيد اسدالله طهوري به « فاضل ) فرزند سيد عبدالغفار از زمره
علماي بزرگ و دانشمندان شهر آذربايجان شرقي بود.
6- دكتر حسن احمدي گيوي دكتري زبان و ادبيات فارسي را در دانشگاه تهران با
موفقيت بپايان مي رساند. تاليفات او به قرار زير است .
1) آئين نگارش
2) ادب و نگارش
3) زبان و نگارش فارسي
4) گزيده آثار دهخدا
5) گزينه اشعار ملك الشعراء بهار
6) گزينه اشعار و مقالات علامه دهخدا
7) مرجع شناسي و آئين پژوهش
8) گلچيني از اشعار نغز بزرگان بعنوان «از گزيده ها »برگزيده اي بزرگ كه
هنوز چاپ نشده است .
7- سيــــد عبدالرزاق خلخالي معروف به حجه الاسلام از علماي بزرگ اواخر
دوازدهم و اوايل قرن سيزده هـ . ق است .
8- ملاادهم واعظ خلخالي «عزلتي » مشهور و متخلص به عزلتي فرزند غازي بيگ
خلخالي از دانشمندان و سخنوران بزرگ قرن يازدهم هـ . ق است . او در زمان
مير داماد و شيخ بهائي به اصفهان رفته و در حوزه علميه آن شهر از اساتيد و
دانشمندان بزرگ بهره ها برده و بعد از رسيدن به مراتب بالاي علمي رهسپار
اردبيل شده و تدريس دارالارشاد اردبيل به وي تفويض شده است .
آثار و تاليفات ملا ادهم واعظ خلخالي «عزلتي »
1) اربعين
2) اعتقادات
3) تفسير سوره حمد
4) ديوان اشعار يا بهارستان (1)
5) ذكر الهيه الف ) فضليت ذكر ب)انواع ذكر ج) آداب و شرايط ذكر د) نصحيت
سالكان هـ ) فضيلت همت و گذشت
6) رساله عرفاني
7) سبحان الانوار
8) سفينه الملوك يا هدايت نامه
9) صحايف الوداد و مكاتيب التحاد
10)معريه فخريه
11)كدوي مطبخ قلندري
12)لطائف المواقف
13)لوازم الدين
14)مخاطبه النفس
15)مصباح المشكا
16)معيار العمر و العمل
17)مناجات
18)هشت بهشت يا قنبر نامه
9-سيد المحققين خلخالي
آيت الله سيد عقيل آياتي معروف به سيد المحققين فرزند سيد عبدالرزاق از
علما و فضلاي بزرگ منطقه بود. كتب و جزوات زير ازا و به يادگار مانده است .
1) حاشيه بر رسائل شيخ انصاري
2) حاشيه بر قاموس فيروز آبادي
3) الدر المنصور في خلاف المشهور در نجف بپايان رسيده است .
4) المختصر الموسوم بجواهر الاصول المحتوي علي الاختراع الجديد
5) نفثه الناقور علي قرحه الناسور
6) حاشيه بر اسفار
7) حرمت النبات الموقب بالفتح علي اولاد الموقب.
8) تعليقه بر قوانين
9) كتابي در طب
10)الرسائل المسماه با طامور الباكو
11)اقامه الدلالات في مضاله الكلالات
12)تعليقه بر رسائل و متاجر شيخ انصاري
13)كتابي كه در آن لغات فرانسه جمع آوري شده است .
14)رساله اي در سهو
15)مجموعه اي كه در آن اخبار و روايات نقل شده است .
16)جزواتي در معجزه و غيره
17)جزواتي به نهج دائره المعارف در ماده شين شهر رمضان را عنوان نموده و
درآن وجود هشتگانه ذكر كرده است .
منبع: سايت استانداري اردبيل
مطالب مشابه :
دو گزینه جدید برای استانداری قزوین
شهرنامه قزوین آباد - دو گزینه جدید برای استانداری قزوین - با دید منصف
اينها بهانه است!
اينكه سردار صابري از استانداري رفت استاندار قزوين به طور نيز ذكر گزينه هاي
با حكم وزير كشور : سيد علي موسو ي مويني فرماندار شهرستان قزوين شد
باران اعتدال - با حكم وزير كشور : سيد علي موسو ي مويني فرماندار شهرستان قزوين شد - - باران
مهندس آقازاده سکان هدایت شهرداری خاکعلی را بر عهده می گیرد
گزينه هاي مطرح شده به عنوان شهردار پيشنهادي خود به استانداري قزوين قزوين ، انجمن
ارسلان قاسمي د ر راه فرمانداري شهرستان بوئين زهرا
را به عنوان گزينه مورد نظر خود برنامه ريزي استانداري قزوين قزوين. فرهنگي
ايا با حضور وزير فرهنگ و ارشاد اختلاف بين استاندار و مدير كل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي به پايان
نسبت به گزينه معرفي شده استاندار قزوين با مدير در استانداري قزوين
اولين مدير دولت تدبير و اميد در راه شهرستان بوئين زهرا
با حضور مدير كل امور روستايي و شوراهاي استانداري قزوين : قزوين سكان شدن گزينه
بخشداران شهرستان بوئين زهرا در راه اند
استاندار قزوين : از نير وهاي فعال در استانداري و در خصوص گزينه هاي معرفي
آشنايي با شهرستان خلخال
نام شهري است ما بين قزوين و گيلان و گزينه اشعار و مقالات علامه استانداري
برچسب :
گزينه استانداري قزوين