کار گروه تولید و اشتغال عشایر

جلسه کار گروه تولید واشتغال دراداره کل امورعشایر خراسان رضوی با موضوعیت اهمیت و ضرورت پرورش شتردرمناطق عشایری استان برگزارگردید.

"آیا به شتر نمینگرند که چگونه به انواع حکمت و منفعت برای بشر خلق شده است" آیه از سوره مبارکه الغاشیه

تقریبا یک سوم وسعت کشورمان ایران را مناطق بیابانی و کویری تشکیل داده است.بارش کم با پراکنش نامتناسب که از خصوصیات لاینفک این مناطق میباشد سبب فقر پوشش گیاهی شده است.مراتع مناطق بیابانی و حاشیه کویر در چنان وضعیتی از فقر علوفه قرار دارند که حتی بزها و گوسفندان نیز برای تامین علوفه مورد نیازشان با مشکل مواجهند.شتر حیوان بسیار کم توقع و مفید است که از جهت باربری ،تولید گوشت،شیر، پشم،مسابقات ،استفاده در صنعت توریسم و تولید واکسن و سایر محصولات بیولوژیک مورد استفاده قرار میگیرد و سازگار با شرایط بیابانی و کویری است.

مقاومت شتر به بی آبی در فصول خشک 7 تا 14 روز میباشد در حالیکه مقاومت گوسفند و بز 2 تا 4 روز و گاو 2 تا 3 روز است.

متوسط تولید گوشت روزانه در صورت تغذیه مناسب در شتر 2 الی 5/2 کیلوگرم است درحالیکه در گاو حداکثر 2/1 کیلوگرم و در گوسفند حداکثر 250 گرم می باشد. تولد پشم شتر 3 الی 5/3 کیلوگرم در سال است. میانگین تولید شیر شترهای ایرانی حدود 5/4 لیتر در روز است (2100 لیتر در 15 ماه). شترها از نظر زایمان بسته به منطقه و نژاد ،متفاوتند ولی عموما هر 5/2 سال دو آبستنی دارند و مدت بارداریشان 12 الی 13 ماه میباشد. شترها روزانه به 20-40 کیلو خوراک مناسب و 20-30 لیتر آب تمیز نیاز دارند. گیاهان مورد علاقه شتر تاغ،علف شور و خار شتر میباشد. در کنار چرا میتوان تغذیه تکمیلی هم داشت.در تغذیه دستی شتر از جو بلغور،کاه،سبوس گندم،کنجاله پنبه، ملاس و .... استفاده میگردد.

سیستم های پرواربندی:

1- سیستم باز: در این سیستم شترها آزادانه و بدون ساربان در مرتع چرا میکنند، بدون آنکه تغذیه دستی شوند. این سیستم در سالهای با بارندگی زیاد مناسب است.

2- سیستم نیمه باز: در این سیستم شترها در روز به هراه ساربان در مرتع چرا میکنند و در شب مقداری کنستانتره به آنها داده میشود.

3- سیستم فشرده یا بسته: در این سیستم شترها در یک سیستم بسته نگهداری میشوند و بصورت دستی تغذیه میشوند.در این مکان باید محوطه ای برای راه رفتن شترها و محوطه مسقف برای استراحت و همچنین انبار برای علوفه و کنستانتره موجود باشد. بسته به جنس و سن، بایستی 3مترمربع به ازای هر نفر شتر برای محوطه باز و مسقف در نظر گرفته شود.

شترداری و اصلاح مراتع:

مراتع یکی از منابع مهم و گرانبهای سرزمین ماست و همگی موظف به حفظ و حراست از آن میباشیم. عوامل بسیاری در تخریب مراتع دخیل می باشند از جمله میتوان ازکمبود میزان بارندگی سالیانه و پراکنش نامناسب آن،کم آبی در مناطق خشک و کویری، وزش بادهای شدید و طوفان، خاکهای شور و قلیا، قطع درختان مرتعی توسط سودجویان،هزینه زیاد بوته کاری و نشاء کاری و چرای بی رویه دام نام برد.

مقایسه بین چرای بز و شتر که دو حیوان مهم چرا کننده در اکولوژی گیاهی کویر هستند بخوبی نشان میدهد که چرا بز به عنوان آفت مراتع شناخته شده است ولی شتر به این نام معروف نیست.

بز به دلیل عادت و نوع حرکت سر و فک در موقع تغذیه به کمک آرواره های قوی خود گیاهان مرتعی را گرفته و با ضربه آنرا همراه ریشه از خاک خارج میکندو بدین علت بعنوان موجودی مخرب در مراتع شناخته میشود و با توجه به دوبار زایش بز در سال،بدون در نظر گرفتن رشد مراتع مرتبا به جمعیت بز افزوده و از تراکم علوفه های مرتعی کاسته میگردد اما شتر با راندمان تولید مثل کمتر ( هر سه سال دوبار زایش)در موقع گرفتن علوفه به گیاه ضربه وارد نکرده و بکمک دندانها و لبهای قوی خود گیاه را قطع نموده و در طی این عمل به هیچ عنوان ریشه گیاه را از خاک خارج نمیکند و لذا حداقل ترکیب دائمی مراتع را بهم نمیریزد و تخریبی در مراتع بوجود نمی آورد.

بعلاوه شتر حیوانی است که مانند گوسفند و بز عادت به چرای تمام و کمال یک بوته ندارد بلکه پس از برداشت مقداری علوفه از یک بوته ، چندین قدم راهپیمایی نموده و سپس دوباره شروع به چرا از بوته دیگر می نماید.

همچنین شتر قادر به خوردن طیف وسیعی از انواع گیاهان خوش خوراک و بد خوراک و درختان و درختچه های کویری است، بهمین علت شتر هنگام چرای در مراتع بر خوردن گونه معینی اصرار نمیکند بلکه از همه گیاهان مرتعی بصورت موزون و یکنواخت استفاده میکند.درصورتیکه بزها فقط سراغ گونه های خوشخوراک رفته و تا از ریشه خارج کردن آنها دست از تغذیه برنمیدارند.

با تمام این تفاصیل شترداری در کشور باید با پتانسیل تولید علوفه و اصلاح مراتع همراه باشد تا آسیبی به منابع طبیعی کشور وارد نشود.

گلدوزروابط عمومی اداره کل امورعشایر خراسان رضوی

کار گروه تولید و اشتغال عشایر

مطالب مشابه :

لینک ورود سریع به سایت پیام نور ( گلستان)

گزارش 428 در سیستم گلستان ( reg.pnu.ac.ir ) فعال شد

آدرس سیستم گلستان دانشگاه هرمزگان

سیستم آبونمان و مشترکین

کار گروه تولید و اشتغال عشایر

رمان گل عشق من و تو 14

سفرنامه نروژ

jigging به زبان ساده

طراحی مدل کاربردی ارزیابی متوازن عملکرد سیستم های نگهداری و تعمیرات

رمان همه زن های من (جلد اول) 13