کلیسا های تهران

نام کليسا	آدرس
دير خواهران حضرت مسيح	خيابان جامي � شماره 74
دير خواهران روحاني	خيابان مير داماد � خيابان شهيد آبكار
كليساي ارتودكس روس	خيابان شهيد مفتح � بعد از خيابان طالقاني
كليساي ازتدوكس يونان	خيابان شهيد مفتح � چهارراه طالقاني � شماره 3
كليساي انجيلي	قلهك � خيابان يخچال � خيابان قوام � كوچه فرشيد
كليساي آشوري حضرت توما	خيابان كارگر شمالي � خيابان شهيد خسروي � شماره 157
كليساي انجيلي ارامنه حضرت يوحنا	خيابان ميرزاي شيرازي � كوچه چهارم � شماره 3
كليساي انجيلي امانوئل	ميدان ونك � خيابان حافظ� خيابان نيلو � كوچه فرشتگان
كليساي انجيلي حضرت پطرس	خيابان سي تير � شماره 7/1
كليساي انجيلي نور	خيابان شريعتي � انتهاي خيابان مژده
كليساي برادران آشوري	شهر آرا � خيابان ستارخان � جنب گذرنامه
كليساي پرسبتري كره ايها	خيابان سي تير � شماره 7/1
كليساي تادئوس موس بارتوقي	بازار � خيابان مولوي � شهيد مصطفي خميني � چهارراه موسوي
كليسايث تار گمانچاس مقدس	خيابان تهران نو � خ وحيديه � كوچه كليسا
كليساي حضرت ابراهيم	خيابان جمالزاده � شماره 100
كليساي حضرت مريم	خيابان جمال الدين اسد آبادي �خ امير تهراني � خ 21 � شماره 26
كليساي حضرت مريم	خيابان خرمشهر � شماره 158
كليساي حضرت مريم	ميدان سپاه � خيابان برادران بابا خاني � شماره 121
كليساي حضرت مريم	خيابان نوفل لوشاتو � جنب سفارت ايتاليا � شماره 75
كليساي حضرت يوسف	خيابان انقلاب � خ فرصت � شماره 91
كليساي ژاندارك	خيابان فردوسي � كوچه شهيد طاهري � شماره 40
كليساي سركيس مقدس	خيابان كريمخان � خيابان استاد نجات الهي
كليساي گريگورلوسارويچ مقدس	مجيديه � شانزده متري دوم � كوچه جمشيد رويان
كليساي گريگورلوسارويچ مقدس	خيابان غزالي � شماره 22
كليساي گورگ مقدس	خيابان وحدت اسلامي � بازارچه قوام الدوله
كليساي مارگيوكيس	خيابان كارگر جنوبي � خيابان ساعد � آقابالازاده � شماره 65
كليساي مريم مقدس	خيابان مير داماد � خيابان شهيد آبكار � خ ششم � شماره 29
كليساي مريم مقدس	خيابان جمهوري � خيابان ميرزا كوچك خان
كليساي ميناس مقدس	ده ونك - محله ارامنه
كليساي وارطان مقدس	خيابان شهيد اجاره دار � ده متري ارامنه

در قسمت قبل به

معرفی سقاخانه ها ، تکایا و آرامگاه های استان تهران پرداختیم . اینک در ادامه می خوانیم...

کلیسای سورپ گئورگ

این کلیسا

در میدان وحدت اسلامی ، بازارچه قوام الدولهواقع است. این کلیسا در سال 1790 تا 1795 به عنوان محراب روستا بنا شد و در سال 1835 به کلیسا تبدیل شد. در مرحله بعد با بازسازی در سال 1882 ، به صورت کنونی درآمد. در آن سال ها ، این محله به ارامنه اختصاص داشت. هر سال در سالروز گئورگ مقدس در دهه اول مهرماه در این کلیسا مراسم دعا و نیایش برگزار می شود. روی سنگ قبرهای نصب شده بر دیوارهای کلیسا نقوش زیبایی دیده می شود.

کلیسای تادیوس بارتوقیموس مقدس

این کلیسا

در دروازه حضرت عبدالعظیم ، در جنوب شرقی تهران قرار دارد. بنای کلیسا در سال 1808 میلادی ( 1223 ق) به دست ده خانواده ارمنی که به «جام بـُران» معروف شدند، انجام شد. این افراد به دستور فتحعلی شاه قاجار از جلفای اصفهان برای شیشه بری قصرهای سلطنتی ( کاخ گلستان ) به تهران آمده بودند. کلیسای تاتاوس از قدیمی ترین کلیساهای تهران محسوب می شود که در داخل آن مقابر و سنگ مزارهای جالب توجه شخصیت های ارمنی و مسیحیان اروپایی که در تهران در گذشته اند، قرار دارد.

مدفن دو استاد کار اصلی بنا در همین کلیسا قرار دارد. مساحت تقریبی کلیسا 220 متر مربع است و از صحن آن برای تدفین مسیحیان تهران استفاده می شد. در سال 1970 میلادی بخشی از گچ دیوار فرو ریخت و قسمت هایی از نقاشی ، زیر گچ نمایان شد که شامل تصاویری از سفرای روسیه و انگلستان ، اسکندر شاهزاده گرجستان ، چارلز فرزند سر والتر اسکات نویسنده انگلیسی و .... بود. در سمت راست مدخل ورودی ، لوحی به زبان فارسی و لاتین نصب است.

کلیسای تاتاووس

این کلیسا

در زمان فتحعلی شاه قاجار در محله ی چال میدان ساخته شد و دارای نمازخانه ای با پوشش گنبدی شکل و چهار شاه نشین است. محراب و جایگاه پیشوای روحانی در شاه نشین شرقی قرار دارد. این کلیسا از قدیمی ترین کلیساهای تهران محسوب می شود که در داخل آن مقابر و سنگ مزارهای جالب توجه شخصیت های ارمنی و مسیحیان اروپایی که در تهران در گذشته اند، قرار دارد.

کلیسای انجیلی

با گسترش تهران در سال 1284 هـ . ق ارامنه تهران از کلیسای کوچک دروازه قزوین که در سال 1876 م توسط یک مبلّغ مذهبی تأسیس شده بود، تغییر مکان دادند و

در منطقه حسن آباد ، کلیسای انجیلی کنونی توسط میسیون مذهبی آمریکایی ها بنا شد. در سال 1874 م این کلیسا با وسعت بیشتر ، کاربری فرهنگی نیز یافت و مدرسه آمریکایی ها در آن شروع به کار کرد. مدرسه در سال 1319 شمسی به امر پهلوی اول بسته و تأسیسات فرهنگی آن به وزارت فرهنگ ایران واگذار شد. برای تأمین آب مورد نیاز باغ و کلیسای انجیلی که در خیابان سی تیر واقع است، برای اولین بار در ایران چاه آرتزین حفر شد. این باغ و کلیسا امروزه به صورت متروکه باقی است.

از دیگر کلیساهای تهران باید از کلیسای حضرت مریم، کلیسای سورپ تارگمانچاس در وحیدیه ، سورپ وارتان حشمتیه ، سورپ گریگور لوساوریچ مجیدیه و میناس مقدس در قریه ونک نام برد.

کلیسای سرکیس مقدس یا کلیسای سارکیس مقدس [۱] نام یک کلیسای ارامنه واقع در خیابان کریمخان زند ،ابتدای خیابان نجات الهی تهران است [۲]،کلیسای سرکیس مقدس با هزینه شخصی فردی خیر از ارامنه تهران بنام مارگار سرکیسیان به یاد همسرش [۳]و طرح مهندس اوژن آفتاندیلیانس در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰) بنا شد و مقر خلیفه گری ارامنه تهران از کلیسای مریم مقدس به این محل جدید انتقال یافت.[۴]از این کلیسا با عنوان نماد مسیحیت در تهران نیز یاد می‌کنند.[۵]

پلان بنا چه از داخل و چه از خارج دارای شکل بازیلیک است و همچنین دارای یک گنبد در بالای مرکز نمازخانه با نورگیرهای بزرگ و دو برج گنبدی برای ناقوسخانه کلیسا در قسمت غرب بنا و دو سمت ورودی اصلی کلیسا است ،بنای یادبود کشتار ارامنه به دست حکومت عثمانی در سال ۱۹۱۵ نیز در محوطه کلیسا بنا است‌. مزار اسقف اعظم آرداک مانوکیان نیز، تنها مقبره موجود در صحن کلیسا است‌[۶][۷]

راهنمای جامع کلیساهای تهران از سوی پایگاه کلیساهای تاریخی ایران سازمان میراث فرهنگی و گردشگری منتشر شد.

راهنمای جامع کلیساهای تهران از سوی پایگاه کلیساهای تاریخی ایران سازمان میراث فرهنگی و گردشگری منتشر شد.

در این راهنما اطلاعاتی درباره تاریخچه، تصاویر و نقشه پراکندگی ۱۵ کلیسای تهران چاپ شده است.

بر اساس این راهنما، در تهران ۱۶ کلیسا به نامهای گئورک، گریگور، گریگور لوسووریچ، صلیب، مارگیورگیز، میناس، نیکلای، پطروس، سرکیس، تادئوس و مارتوقیمئوس، سورپ تارگمانچاتس، توما، حضرت یوسف(ع) و دو کلیسا به نام مریم مقدس(ع) وجود دارد.

همچنین قدیمی ترین کلیسای تهران نیز کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس است که در چهار راه مولوی بوده و در سال ۱۸۰۸ میلادی توسط ۱۰ تن از شیشه بران ارمنی که برای آئینه کاری کاخ گلستان آمده بودند، ساخته شد.

پایگاه کلیساهای تاریخی ایران نیز در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای شناسایی و بررسی ۴۵۰ کلیسای موجود در ایران راه اندازی شد .

منابع:

http://www.dorsanet.com/abbey.php

http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=11923

http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3

http://www.aftab.ir/news/2008/jan/27/c7c1201439001_religion_religion_church.php