شهر کرمانشاه- قسمت دوم
جاذبه ها
تکایا و مساجد
تکیه معاون الملک
تکایای شهر کرمانشاه و اکثر مساجد تاریخی این شهر مربوط به دوران قاجار و پهلوی اول می‌باشند و معماری قدیمی شهر نیز در این حال و هوا فرو رفته‌است. تکیه معاون الملک معروفترین ترین اثر از دوره قاجاریه در شهر کرمانشاه است که که کاشی منحصر به فردش آن را از دیگر تکایا متمایز می‌کند. این بنا در بافت قدیمی شهر در محله آبشوران بنا شده‌است که به دستور حسین خان معین الرعایا در سال ۱۳۱۵ هجری قمری ساخته شده‌است.[۵۳] شهر کرمانشاه هم اکنون دارای ۷۶ باب مسجد و ۱۱ باب کانون فرهنگی و ۸ کتابخانه عمومی است.[۵۴]
جاذبه های تاریخی
کرمانشاه پیش از اسلام یکی از شهرهای مهم ایران به شمار می رفت و پس از اسلام بارها توسط اعراب مورد حمله قرار گرفت؛ مسعر ابن مهلهل که در قرن چهارم از کاخ های باستانی شاهان ایران در کرمانشاه دیدن کرد و شرح ویران کردن آن توسط اعراب را نوشته است.[۵۵]
جاذبه های تاریخی پیش از اسلام شهر کرمانشاه بیشتر آثار باقی مانده از دوران ساسانیان است که سرآمد آنها تاق بستان است که به گونه ای نماد شهر کرمانشاه هم به حساب می آید و در پایین تر از محوطه تاریخی تاق بستان و شهر تاریخی کامبادنه منطقه ای به نام شکارگاه خسروپرویز وجود دارد که در زمان خسروپرویز برای شکار تفریحی کاربرد داشته است که در نقش برجسته های تاق بستان این شکارها به تصویر کشیده شده اند.
بیشتر بناهای تاریخی پس از اسلام شهر کرمانشاه بیشتر مربوط به دوره قاجار می شوند، زمانی که شهر کرمانشاه به دلیل موقعیت خود مورد توجه قرار می گیرد، این بناها که در نزدیکی بازار کرمانشاه و محله فیض آباد؛ محله قدیمی شهر قرار دارند شامل مسجدهای قدیمی، تکایا و خانه های قدیمی هستند، بازار کرمانشاه که در دوران پهلوی به چهار قمست تقسیم شده است بیشتر این بناها را در خود و مناطق اطراف خود جای داده است، که شامل تکیه معاون الملک، مسجد عمادالدوله، مسجد جامع کرمانشاه، مسجد جامع شافعی، تکیه بیگلربیگی، مسجد حاج شهباز خان، مسجد شاهزاده، مسجد دولتشاه، خانه خواجه باروخ و غیره می شوند.
جاذبه های گردشگری
پارک جنگلی تاق بستان که در شمال شرقی شهر کرمانشاه قرار دارد شامل کوهستان ها، چشمه ها، فضای سبز، دریاچه های مصنوعی، مجموعه نقش برجسته های ساسانی و شکارگاه خسرو پرویز می شود که به دلیل آب و هوای معتدل مورد توجه پادشاهان ساسانی قرار گرفته است و از آن به عنوان شکارگاه سلطنتی استفاده کرده اند که امروزه بدلیل امکانات تفریحی و آثار تاریخی یکی از پر جاذبه ترین مناطق کرمانشاه مورد استفاده قرار می گیرد.[۵۶] همچنین غار پرآو که بزرگترین غار عمودی دنیا و دومین اثر طبیعی ملی کرمانشاه است،[۵۷][۵۸] از مکان های مهم برای غارنوردی است که هر ساله غارنوردان داخلی و خارجی زیادی را راهی کوه پراو می کند.[۵۹]
پارک ها
میزان فضای سبز در کرمانشاه ۸٫۸۱ متر مربع به ازای هر نفر است و تعداد ۱۲۰ بوستان در شهر کرمانشاه وجود دارد.[۸] پارک های مهم شهر که بیشترشان در کنار محوطه تاریخی تاق بستان قرار دارند عبارتند از پارک شرقی، پارک غربی، پارک کوهستان که در شمال شهر کرمانشاه قرار دارند و پارک هایی که در نقاط دیگر شهر قرار دارند شامل پارک شاهد، پارک شیرین و پارک لاله می شوند؛ پارک شاهد محل برگذاری نمایشگاه های مهم شهر کرمانشاه است که در بلوار شهید بهشتی قرار دارد.
سالن‌های سینما
درب سینما آزادی که نشان دهنده تعطیلی يك ساله سینماهای اين شهر است.
کرمانشاه در سال ۱۳۱۰ صاحب سینمایی بوده که توسط سید ابول نقاش با راهنمایی و کمک دوستش حبیب‌الله مراد در زمین‌های تفریحی آن روزگارساخته شده، بانام سینما فروهر - در مجموع کرمانشاه درطی تاریخ خود دارای ۱۴ سالن سینمابوده، البته نه به طور همزمان، نام این سینماها عبارتند از سینما باربد، سینما هما کرمانشاه (قبل از سینما ایران درمحل همین سینمابوده) سینما ایران، سینما دیانا، سینما مولن روژ ورکس، (که تابستانی بوده‌اند) سینما متروپل، سینما کریستال، سینما آتلانتیک، سینما شهر فرنگ، سینما شهر تماشا، سینما صحرا، سینما فرهنگ که پس از پیروزی انقلاب این سالن‌ها متروکه شدند و یا تغییر کاربری دادند.
سینماهای شهر كرمانشاه پس از انقلاب ۵۷ شامل سینماهای آزادی، پیروزی، فرهنگ و استقلال بوده كه در دی ماه ۱۳۸۷ همه سینماها به جز سینما فرهنگ به گفته نهادهای دولتی به دلیل بازسازی و بهبود كیفیت سینماهای شهر كرمانشاه تعطیل شدند.[۶۰][۶۱] اين در حالی بود كه تعداد صندلی های سینما فرهنگ نیز به ۲۰۰ صندلی كاهش یافت و پس از نه ماه انتظار همزمان با عید فطر ۱۳۸۸ سینما آزادی به دستور استاندار كرمانشاه بدون بازسازی سینما بازگشایی شد و عنوان شد كه به دلیل فقدان اعتبارات سینماهای این شهر هنوز بازسازی نشده اند.[۶۲] در حال حاضر تنها دو سینمای فرهنگ و آزادی به کار خود ادامه می‌دهند.
موزه‌ها
موزه های متعددی در شهر کرمانشاه وجود دارند که بیشتر موزه های شهر را موزه هایی در در زمینه فرهنگی تشکیل می دهد که ۱۴ موزه در این زمینه در شهر کرمانشاه وجود دارد.[۶۳]
آموزشدانشگاههانوشتار اصلی: فهرست دانشگاه‌های کرمانشاه هم اکنون ۴۹ هزار دانشجو در ۹ مرکز دانشگاهی دولتی و خصوصی کرمانشاه در حال تحصیل هستند،[۱۸]دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه اولین دانشگاه در منطقه غرب کشور بود که در سال ۱۳۴۷ مدرسه عالی پرستاری کرمانشاه با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ناپیوسته (در زیر مجموعه بهداری) و دانشکده پزشکی (زیر مجموعه دانشگاه رازی) در سال ۱۳۵۵ با پذیرش دانشجو در مقطع دکترای عمومی تأسیس، گردیدند. دانشگاه رازی پس از دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، نخستین دانشگاه در منطقه غرب ایران و نیز نخستین دانشگاه در منطقه موسوم به سرزمین کردستان است.
مدرسههااولین مدارس در شهر کرمانشاه، مدرسه اسلامیه و مدرسه محتشمیه بودند که در سال ۱۲۷۸ تأسیس شدند همچنین در سال ۱۲۸۸ قرائتخانه ای در شهر ساخته شد که نخستین قرائتخانه این شهر و مدرسه اکابر نیز بود.[۶۴] اقتصاد شرکت پالایش نفت کرمانشاه
کرمانشاه مرکز کشاورزی ایران است و بیشتر درآمد اقصادی کرمانشاه از این راه است.[۲۳] در حوزه شهرستان کرمانشاه دو شهرک صنعتی وجود دارد که بیش از ۲۵۶ واحد صنعت و تولیدی در آن احداث شده‌است. این شهرستان به لحاظ نیروی کار ارزان می‌تواند فعالیت صنعتی چشم گیر ی داشته باشد.[۶۵] میزان صادرات مواد غذایی، مصالح ساختمانی و صنایع دستی کرمانشاه تنها در ۳ ماه نخست سال ۱۳۸۸ مجموع ۹درصد از صادرات کل کشور را شامل میشود.[۲۴] بازارچه مرزی پرویز خان سال ۱۳۸۷ رتبه اول فعالیت را میان بازارچه‌های مرزی کشور کسب کرد.[۶۶] در شش ماه اول سال ۸۷ بیش از ۲۳۸٫۶۵۲ تن کالای غیرنفتی به ارزش ۱٫۵۳۱ میلیون دلار را از مبادی‌های خروجی استان کرمانشاه صادر شد و همچنان مقام اول صادرات به کشور عراق و مقام هشتم صادرات کشور ایران را به خود تخصیص داد.[۶۷] شرکت پالایش نفت کرمانشاهدر سال ۱۳۰۱ وجود نفت خام به مقدار کافی در غرب ایران به اثبات رسید و از این زمان فعالیت استخراج و پالایش بااحداث شرکت پالایش نفت کرمانشاه که در آن زمان «پالایشگاه کرمانشاه» نام داشت شروع گردید.[۶۸] شرکت پالایش نفت کرمانشاه با توجه به آن که پس از گسترش شهر کرمانشاه در مرکز شهر قرار گرفت ولی یکی از واحدهای صنعتی سبز صنعت نفت با ۱۲۶ هزار متر مربع فضای سبز است.[۶۹] جغرافیاموقعیتشهر کرمانشاه از شمال به استان کردستان، از جنوب به بخش فیروزآباد، از شرق به هرسین و از غرب به بخش ماهیدشت ختم میشود که در قسمت مرکزی استان کرمانشاه با موقیعت ۴۷ درجه و ۴ دقیقه شرقی و ۱۹ درجه و ۳۴ دقیقه شمالی قرار دارد كه دارای ۲۴۵۰۰ كیلومتر مربع گستردگی و ارتفاع ۱۲۰۰ متر از سطح دریا می باشد.[۱۰] کرمانشاه یکی از شاهراه‌های ارتباطی شرق و غرب و قدیمی‌ترین راه عبور زائران عتبات عالیات است که به همین سبب تاثیرات فرهنگی و معنوی برجا گذارده‌است.[۲۱] کرمانشاه در دروازه زاگرس قرار دارد. رشته کوه زاگرس که فلات ایران را از سرزمینهای همسایه جدا کرده است در مسیر کرمانشاه منتهی به دشتهای وسیع و کوههای عمدتا مجزا و دره های وسیعی میشود که از قدیم برای رسیدن به میان‌رودان مورد استفاده قرار گرفته است. فاصله زمینی شهر کرمانشاه در شرایط مطلوب تا بغداد ۳۹۰ کیلومتر، تا تهران ۵۹۰ کیلومتر، تا مرز خسروی (مرز ایران و عراق) در حدود ۲۰۰ کیلومتر[۷۰] و فاصله هوایی آن تا تهران ۴۱۳ كیلومتر است.[۳۰] ناهمواری‌ها کوه پراو بلندترین قله شهر کرمانشاه با ۳۳۵۷ متر از سطح دریا (کوهی که پوشیده از برف است.)[۷۱]
کوههای عمده شهرستان عبارتند از بیستون، پرآو که در شمال شرقی، كوه میوله در شمال غربی و سفیدکوه که در جنوب شرقی شهر كرمانشاه واقع شده‌اند و غار پرآو که شهرت جهانی دارد یکی از بزرگترین غارهای دنیاست در کوه پرآو واقع شده‌است.[۷۲] آبهامهمترین آب های کرمانشاه عبارتند از رودخانه قره‌سو، رودخانه آبشوران، رودخانه چم‌بشیر،[۷۳]، دریاچه تاق بستان، سراب خضرالیاس و سراب نیلوفر آب و هوا درياچه تاق بستان
شهر کرمانشاه دارای اقلیم معتدل کوهستانی است.[۲۰][۲۱] در قرن چهارم میلادی شهر کرمانشاه که در آن دوران روستای خوش آب و هوایی بود به عنوان دومین اقامت گاه سلطنتی ساسانیان انتخاب شد.[۲۲] در دوران ساسانیان باغ‌های بزرگی در این منطقه ساخته شد و تا مدت‌ها مکان تفریحی شاهان ساسانی بوده‌است. در دوران اسلامی نیز بارها شهر کرمانشاه را شهری خوش آب و هوا توصیف کرده اند که در آن آب ها جاری است و درختان و میوه جات فراوان دارد و کالاها در آن ارزان اند.[۷۴] ابن فقیه در کتاب البلدان که در سال ۲۹۰ هجری نگاشته است در مورد کرمانشاه می نویسد :[۱۶]
بیشترین ساعات آفتابی كرمانشاه به ۲۹۹۹ ساعت می رسد، بیشترین ساعات آفتابی در ماه های تیر و مرداد و كمترین آن در ماه های دی و بهمن است. موقعیت اقلیمی و اكولوژیك استان كرمانشاه با توجه به میزان متوسط بارندگی و رطوبت نسبی سالیانه به نحوی است كه دامنه كوه ها و دشت های آن عموماٌ پوشیده از جنگل و مرتع بوده و در پاره ای از نقاط نیز زمین های زارعی آبی و دیمی است.[۷۵] میانگین دمای سالانه شهر کرمانشاه درحدود ۱۴سانتی گراد و میزان بارش سالانه این شهر ۴۵۶٫۸ میلی متر است. آلودگیآلودگی آب هابا گسترش شهر کرمانشاه رودخانه قره‌سو که از میان شهر عبور می کند با مشکلات زیست محیطی مواجهه شده است، مهمترین عامل در آلودگی این رودخانه ریختن آبشوران به داخل رود و پس از آن ریختن فاضلاب های کشاورزی است به طوری که این رودخانه امروز تبدیل به فاضلاب شده است.[۷۶] در سال های پیشین این رودخانه بیش از ۱۵ نوع ماهی را در خود جای می داده به طوریکه شغل برخی از بومیان منطقه از راه صید و فروش ماهی تأمین می شده است. که امروزه این زیستگاه به کلی تخریب شده است.[۷۷] آلودگی هوامهمترین عامل آلودگی هوای کرمانشاه ناشی از گرد و غبار بیابان های کشورهای عراق و عربستان است که باعث تعطیلی ادارات، مدارس و لغو پروازها به دلیل کاهش شدید دید در برخی روزها می شود،[۷۸] کاهش دید در برخی از روزها به ۱۰۰ تا ۲۰۰ متر کاهش میابد. و این آلودگی در ۱۴ تیر۱۳۸۸ به ۲۱ برابر حد مجاز رسید،[۷۹] که باعث بستری شدن ده ها نفر در بیمارستان ها به دلیل مشکلات تنفسی و قلبی بوده است.[۷۹]
|
