اصطلاحات جغرافياي طبيعي و انساني حرف(آ) قسمت اول

آب انبار : جای ذخیره کردن آب .حوضچه یا استخر سر پوشیده ای است که به صورت مصنوعی ایجاد شده وبرای ذخیره آب به کار می رود در مناطق کویری و بیابانها و کم آب ،آب انبار را از آب باران ویا جویبارهای فصلی پر می کنند .

آب بند : سد ،ديواري كه جلو آب مي بندند . معبري مصنوعي كه براي تنظيم سطح آب ساخته شده و داراي دريچه‌هايي است كه با استفاده از آن اختلاف شيب بين دو توده آب را از بين مي برند.

آبخیز: زمینی که آب از آن به خارج تراوش کند وهر جای آن را بکنند آب بیرون آید.

آبراهه : مجرايي كه بطور مصنوعي در زمين كنده وبراي انتقال آب وآبياري مناطق كشاورزي از آن استفاده مي‌كنند.كانالي است باريك كه دو درياي مجاور را به هم پيوند مي دهد . کانال ایجاد شده برای آبیاری مناطق کشاورزی .

آبرفت : موادسنگي مازادمثل شن،ماسه ورس كه يك رودآنها رابه حالت معلق باخودحمل مي كندوبراي ته نشين كردن آنها نيرويي به آنهاواردنمي آورد . به شن وماسه وگل ولاي ،كه به وسيله ي جريان آب از جايي به جاي ديگربرده شود آبرفت گويند. آبها ممکن است در سه حالت مواد آبرفتی را با خود حمل کنند 1- معلق بودن موادبه علت سبکی 2- جهشی 3 – غلتیدن. آبرفت ها حاصل خیز ترین نقاط دنیا برای کشاورزی است .آبرفت ها ممکن است در پای کوه به صورت یک مخروطه افکنه یا در نزدیکی دهانه خلیج ویا دریا به شکل دلتا ته نشین شوند.

آب زير زميني : به مجموعه آبهايي كه حفره ها وفضاهاي خالي بين سنگهاي زيرزميني راپر مي كند آب زير زميني گفته مي شود . آبهايي كه بر اثر نفوذ آبهاي جاري در داخل لايه‌هاي زمين قرار مي گيرد و يا بصورت فسيلي به هنگام تشكيل ناهمواريها در زير لايه‌هاي رسوبي باقي مانده‌ است.این آبها بیشتر در اعماق 50تا 100متری زمین انباشته شده اند.آبهای مزبور بیشتر املاح و مواد معدنی سنگها را در خود حل کرده واغلب به صورت آبهای معدنی بیرون می آیند.

آب سخت : آبی که دارای ترکیبات کلسیم ومنیزیم وآهن بوده ویا دارای محتوای گازکربنیک باشد وصابون در آن به آسانی کف نکند.

آب سنگین :(اکسید دوتریم ؛آبی که به جای هیدروژن ،دوتریم دارد .چگالی آن 105/1گرم برسانتی متر مکعب است .نقطه ی انجماد82/3درجه سانتی گرادونقطه ی جوش آن 42/101درجه سانتی گراد است .به نسبت 1به 500درآب معمولی وجود دارد .کاربرد آن در برخی از نیروگاه های هسته ای برای تبدیل انرزی نوترونها به گرما به کار می رود.

آبشار : ریزش قائم یا پر شیب آب یک رودخانه از ارتفاع زیاد.آبي است كه از ارتفاع بلند كوه يا دامنه‌ي كوه ويا صخره بر زمين مي ريزد.(فرود يا ريزش ناگهاني جريان آب يك رود بر اثر وجود بريدگي شيب در مسير آن). معمولاً بريدگي شيب در محلي به وقوع مي پيوندد كه يك قشر سنگي سخت در مسير رود به يك قشر سست تبديل مي گردد در نتيجه آب به راحتي سنگهاي سست را حفر كرده و سپس بريدگي شيب را به وجود مي آورد.آبشار آنجل در ونزوئلا باارتفاع 979متر از نظر بلندي وآبشار نياگارا ازنظر ميزان ريزش آب وعرض بستر آبشار، شهرت جهاني دارند . آبشارهای مرتفع جهان:آنجل ونزوئلا979متر ،سوترلند نیوزلند580متر، ریبون آمریکا491متر، یوایتشی گویان 366متر،استاوباخ سویس 264متر،وتیسفوس نروژ 260متر،کایتور گویان 250مترو ویکتوریا در افریقای جنوبی 110متر.

آبشار نیاگارا:نام قسمتی از رود بزرگ سن لوران در آمریکای شمالی است که از دریاچه اریه شروع وبه دریاچه ی انتادیوم ختم می شود.

آب شيرين : آبي كه املاح ورسوبات موجود در آن كم بوده و ميزان شوري آن كمتر از %2/0 باشدوبراي نوشيدن وآبياري مزارع قابل استفاده باشد.

آب گرم : آب معدنی که در پاره ای از نقاط زمین می جوشد و دارای گوگرد ومواد معدنی می باشد وبرای آب درمانی بکار می رود.

آبگیر : حوضه، شاخه های یک رودخانه

آب معدني : آبي كه بصورت طبيعي داراي املاح كانيها وگازهاست وارزش درماني وغذايي دارد.آبي كه داراي خواص فيزيكي وشيميايي معين بوده وتاثيرويژه اي براندامهاي انسان دارد .آب های معدنی خیلی زود خاصیت خود را از دست می دهند. کسانی که دارای کم خونی شدید ،سرطان خون(هموفیلی)، بیماری قند، نارسایی کلیه ، زردی یا سل شدید ، سرطان پیشرفته ، ناراحتی های قلبی یا تنفسی شدید هستند نباید از آب معدنی استفاده کنند. مثال :آبهاي املاح دار،آب معدني سرعين اردبيل وآب معدني لاريجان دماوند.بعضي از آبهاي معدني جنبه‌ي صادراتي دارند ، مانند آب چشمه‌ي بل در هجيج و آب‌معدني ويشي در فرانسه. انواع آب های معدنی ایران : 1- آب های بیکربنات دار(برای ناراحتی های دستگاه گوارش وکیسه صفرا)2 – آب های سولفات دار (برای ناراحتی های کبد، ادرار آور وملین) 3 – آب های کلردار (برای ناراحتی های اعصاب)4 - آب های گوگرددار (برای رماتیسم و زخم های پوستی و تقویت دستگاه تنفسی) این آب معمولاً بوی تخم مرغ گندیده می دهد و گازی از آن خارج می شود.5 – آب های مس دار (برای بیماری های پوستی مفید است)6 – آب های آرسنیک دار (برای حساسیت وآلرژی)

آب و هوا : اوضاع جوی ؛اعم از سرما،گرما،فشار هوا ،وزش بادهاوبارندگی در منطقه ای معین.حالت متوسط جوي زمين در يك مدت طولاني در محلي معين؛ميانگين شرايط جوي يك منطقه در فصل هاي چهار گانه و يا تركيبي از توالي رويدادهاي هوا در بخش معيني از كره‌ي زمين.آب و هواي يك منطقه به عواملي چون عرض‌جغرافيايي ،درجه حرارت، بادها ، فاصله از دريا،ناهمواريها و جريانهاي اقيانوسي بستگي دارد. ميزان دما مقداربارش ،تبخیر وتعریق بالقوه درآب وهواي يك منطقه مؤثراست . انواع آب و هوا روي كره ي زمين 1- آب وهواي منطقه‌ي گرم(گرم استوايي ،گرم مداري وگرم بياباني ) 2- آب وهواي منطقه ي معتدل (مديترانه اي ،اقيانوسي و بري ) 3- آب وهواي منطقه ي سرد (سردقطبي ، سرد و سردكوهستاني )

آب وهوای استوایی : آب وهوای بخشی از کره ی زمین واقع در حد فاصل 10درجه عرض شمالی تا 10درجه عرض جنوبی خط استوا.ویژگی این آب وهوا گرما ورطوبت زیاد است

آب وهواي بياباني : آب وهوايي با ويژگيهايي چون كمي ريزشهاي جوي ونامرتب بودن آن ،تغييرات شديددرجه حرارت شب وروز وفصول ،وزش بادهاي شديد وكمبود رويشهاي گياهي ،كه در نواحي داخلي ،شرقي ،جنوب شرقي وكناره هاي جنوبي ايران گسترش دارد.در این آب وهوا بارندگی کم ،دوره ی گرما طولانی ،تبخیر بسیار زیاد وهوای مرطوب وشر جی در کنار دریاها دارد .

آب وهواي سردكوهستاني : نوعي آب و هوا ست كه مخصوص مناطق كوهستاني بوده و عامل ار تفاع از1500متربه بالادر آن مؤثر است.ويژگي :بارش زياد،جنگلهاي كوهستاني ،زمستان بسيار سرد كه شامل شمال غربي وغرب وكوهستانهاي البرزايران است .

آب وهواي معتدل خزري : پر باران ترين ناحيه آب وهوايي ايران واقع در حاشيه درياي خزر كه مؤثراز رطوبت درياست .ويژگيها:اعتدال هوا، بارش زياد،گسترش كشتزارها وجنگلها .

آب وهواي معتدل كوهستاني : آب وهوايي كه دماي ميانگين سالانه ي آن بين 8تا 20درجه ي سانتي گرادباشد.شامل نواحي كوهپايه اي تا ارتفاع 1500متري است كه زمستان سرد وتابستان معتدل دارد .

آب و هواي مديترانه اي : آب وهواي ويژه سرزمين هاي اطراف درياي مديترانه وسياه ،هم چنين مناطقي كه ماننداين سرزمين باشند .كه درزمستان پرباران ودرتابستان نسبتاً گرم وخشك است .ازنظر كشاورزي اين آب وهوا بسيار مناسب است .كناره هاي جنوبي خزر ومريوان داراي اين نوع آب وهوا هستند .

آب وهواي موسمي : آب وهوايي بايك فصل خشك ويك فصل باراني درنواحي شرقي وجنوب شرقي آسيااز هند تا ژاپن حكمفرماست . کامل ترین آب وهوای موسمی یا فصلی در هندوستان است.

آب وهواي نيمه بياباني : (كوهپايه اي)،كه بين نواحي بياباني وكوهستاني در نزديكي كوهپايه ها حكمفرماست.كوهپايه هاي جنوبي البرز وشمال شرقي خراسان وزاگرس اين نوع آب وهوا را دارد.ويژگي:افزايش نسبي بارش،بهتر شدن پوشش گياهي

آب های جاری : آبهایی هستند که به صورت باران وبرف به سطح زمین می رسند و در سرازیریها جریان می یابند.مانند جوی ، نهر و رود.آبهای جاری سه نوع عمل تخریب ،حمل ورسوبگذاری را در مسیر خود انجام می دهند.

آبياري : عمل آب دادن به مزارع وباغ ها.استفاده‌‌‌‌‌ي مصنوعي از آب به منظور رشدوتوليدمحصولات گياهي ؛آبياري درجاهايي كه ميزان بارندگي كم ويا درفصول نامناسب ريزشهاي جوي صورت مي‌گيرد ، انجام مي‌شود. روشهاي آبياري : باراني ، قطره‌اي ، غرقابي ، تحت فشار و سنتي(كانالي) هستند.آبياري رسانيدن آب به مؤارع به شيوه هاي مختلف در زمان موردنياز گياه .

آبیاری تحت فشار: نوعی روش آبیاری مزارع که در آن به منظور صرفه جویی در مصرف آب ،آب را بر اساس برنامه ریزی وزمان بندی خاص به شکل پودر وتحت فشار به گیاه می رسانند . معمولاً در این روش آبیاری در زمانهای گرم و آفتابی روز انجام نمی گیرد.

آتشفشان : منفذي در پوسته‌ي زمين كه از طريق آن گدازه‌ها(روانه) به بالا آمده و به سطح زمين مي‌رسند و سنگهاي آذرين و بخار آب و گازها به بيرون پرتاب مي گردند.آتشفشان يعني حركت وجابجائي سنگهاي مذاب چه درزيروچه روي سطح زمين كه ممكن است فعال يا غير فعال باشد.مركز تجمع آتشفشانها در اندونزي است . آتشفشانها کوه هایی هستند که از دهانه ی آنها سنگ ها وگازهای گرم داخل زمین ،به بیرون پرتاب می شوند.كوه آتشفشان مخروطي شكل است ودهانه ي آن شبيه قيف مي‌باشد .از پدیده های زیبای کوه های آتشفشانی ایجاد دریاچه ها در دهانه ی آنهاست مانند دریاچه ی مخروط سبلان . بلند‌ترين آتشفشان خاموش روي زمين ،كوه چروآكونكاگوا(نگهبان سنگي) در رشته‌كوه آند آمريكاي جنوبي با ارتفاع 6960 متر مي باشد.مرتفعترين آتشفشان فعال جهان كوه اويوس دل سالادو درمرز شيلي وآرژانتين ،با ارتفاع 6887متر مي باشد. انواع آتشفشانها : هاوایی ،سپری وانفجاری .

آذربايجان : جمهوري آذربايجان كشوري آسيايي واقع در منطقه قفقازكه ازشمال به روسيه ازشرق به درياي خزر،ازجنوب به ايران وازمغرب به گرجستان وارمنستان محدود مي شود .مساحت آن 86600كيلومترمربع‌است .مركز آن شهرباكو وشهرهاي مهم خان كندي ،گنجه ويولاخ .نژاد:سفيد وزرد ، دين اسلام ومسيحي .

آذربایجان غربی : این استان در شمال غربی ایران واقع شده است و تنها استانی است که با سه کشور خارجی(جمهوری آذربایجان ،ارمنستان وترکیه) مرز مشترک دارد. شمال ترین وغربی ترین نقطه ی جغرافیائی ایران شهرستان ماکو است که در این استان قرار دارد.وسعت استان با دریاچه ارومیه 43000 کیلومترمربع (5/2درصدوسعت کشور)می باشد. کوه های بلند : اورین (خوی)،برده رش (ارومیه )،ساری داش (اشنویه)، ملک هلان (پیران شهر ) .

دشت ها : زنگنه ، پلدشت (ماکو)،قره تپه ،بازرگان ،کلیساکندی ،سیاه چشمه ،قره ضیاء الدین ،ایوانبضی ،خوی،سلماس ،ارومیه ،هور بن میرباد،سرو ،تولی ،سیوانا ،زیوه، نقده – اشنویه ،میاندواب ،شاهین دژ، حاجی آباد،پیرانشهر ،بوکان وسردشت .

مهمترین رودهای استان : ارس ،زرینه رود ،زاب ،سیمینه رود،نازلو ،گدار،باراندوز،قطور و...

چشمه های آب معدنی : آب گرم ایستی سو (در نزدیکی گردنه ی قوشچی بین ارومیه وسلماس )، آب کرم محال باراندوز (در نزدیکی قریه ی همت آباد و رود پر آب باراندوز)،آب گرم دریک (در روستای چهریق)،آب معدنی کانی گراوان (در روستای کانی گوئیز شهرک ربط)

مهم ترین جاذبه های طبیعی استان : دریاچه ی ارومیه ،دریاچه ی مارمیشو،تفرجگاه دره ی شهدای ارومیه،آب گرم ایستی سودر سلماس،غار قانی و دریک در سلماس،دخمه ی سنگی فرهاد در ماکو،غارکرفتو،آب گرم ساری قورخاندر تکاب،چشمه ی گراوان و آبشار شلماش ،غار آبی سهولان در مهاباد (دومین غار آبی ایران) وجاذبه های فرهنگی وتاریخی عبارتند از : کتیبه ی خان تختی وکلیسای هفتوان در سلماس ،تخت سلیمان و بقعه ی ابو ایوب انصاری در تکاب ،تپه ی حسنلو در نقده ،برج شمس تبریزی در خوی،مسجد مطلب خان درخوی،تپه باستانی بسطام در خوی،پل خاتون ،کلیسای سورپ سرگیز در خوی،کلیسای طاطاوس در دشت چالدران ،مسجد جامع و دخمه ی مادی در مهاباد،بنای سه گنبد و مسجد جامع وبازار ومسجد سردار در ارومیه.

ایل های این استان : جلالی ،میلان،کره سنی ،مدرومی،شکاک ،پنیانشین،بیگ زاده،دری ،هرکی ،قره پاپاق ،زرزا،مامش،منگور،پیران،سادات، زعفرانلو و برونکوج.

آذرخش : صاعقه ، تخليه‌ي الكتريكي بين دو توده‌ي ابر يا بين ابرهاي باردار و زمين كه به شكل جرقه‌ يا درخششي در آسمان ديده مي‌شود. آذرخش معمولا با صدایی شدید همراه است که «رعد» نام دارد به هنگام اصابت آذرخش به زمین ،ترکیب گازهای موجود در هوا تغییر می کند یعنی اکسیژن می سوزد ومقدار ازت هوا بیشتر می شود.

آر : واحد سطح برابریک دکامتر مربع (100مترمربع )

آرگون : عنصری گازی شکل بی اثر ،بی رنگ ،بی بو وبی طعم با علامت شیمیایی ar که در هوا به مقدار کم ودر گازهای آتشفشانی یافت می شود.در صنعت لامپ سازی وعلائم راهنمایی کاربرد دارد.

آریایی ها : شاخه ی بزرگی از نژاد سفید پوستان هستند که در قدیم در ایران وهند واروپا ساکن بودند .به آریایی ، اقوام هند ـ اروپایی گویند .نام ایران از آریانا گرفته شده است. آریا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح در فلات ایران ساکن شده یا به نقاط دیگر کوچ کرده اند.آن ها اجداد ایرانیان ،هندی ها ،یونانیان ، رومیان وبیشتر ملل اروپا وآمریکا محسوب می شوند.

آزاد راه : راه چند خطه ی عریضی که خط های رفت وبرگشت آن به وسیله پرچین ویا سکوب های مخصوص از یک دیگر جدا شده است . این نوع راه ها مانع وتقاطع هم سطح ندارند.اتوبان ها وبزرگ راه هایی که دو شهر را به هم وصل می کنند و در فاصله بین دو شهر هیچ نوع بریدگی برای دور زدن در جدول وسط نداشته باشد.

آستارا: بندري دركناردرياي‌خزركه جزء شهرهاي استان گيلان مي باشد ودرمرزجمهوري آذربايجان واقع شده كه از نظر تجارت خارجي بسياربا اهميت است. نام‌يكي ازشهرهاي مهم جمهوري آذربايجان‌است .‌

آسفالت: ماده اي جامد وقهوه اي مايل به سياه است كه دردماي 90تا100درجه ذوب مي شود ،اين ماده ازاكسايش نفت بطور طبيعي حاصل مي شودوبه سادگي مي سوزد. آسفالت مخلوطي از قير وماسه وشن است كه براي فرش کردن سطح بامها وخيابانها وجاده ها از آن استفاده مي شود.

آسمان : گنبدي ظاهري در بالاي زمين است و ابرها و ماه و ستارگان و خورشيد در آن قرار دارند. اتمسفردربرگيرنده‌ي زمين باابر و بدون آن.آسمان اگر بدون ابر باشد درروز آبي است.

آسمان نما : دستگاهی که موقعیت سیارات ، ستارگان ، خورشید ، زمین وماه را نمایش می دهد.

آسيا : پهناورترين قاره ي جهان باوسعت4/44ميليون كيلومترمربع بين اقيانوس منجمد شمالي در شمال ،اقيانوس كبير درشرق ،اقيانوس هند در جنوب ودرياي سرخ وكوه هاي اورال درغرب واقع شده است .آسیا در نیمکره ی شمالی واقع است.آسیا به وسیله آبراه سوئز وتنگه عدن در جنوب غربی از قاره افریقا واز سوی شمال شرقی به وسیله تنگه ی برینگ از آمریکا جدا می شود.آسيا ازنظر طبيعي داراي سلسله كوههاي ممتد از غرب به شرق چون هيماليا ،هندوكش،البرز،هزارمسجدخراسان،آرارات وقفقازمي باشد .فلاتهاي معروف آسيا(تبت،پامير،مغولستان،ايران،آناتولي،عربستان،دكن هندوسيبري مركزي). پهناورترين جلگه ها ومرتفع ترين كوه ها وبزرگ ترين رودهادراين قاره وجود دارد.رودهاي مهم آسيا:1-رودهاي اب ،يني سئي ولنابه درياهاي قطب شمال ،2-رودهاي آمور،هوانگهو،يانگ تسه كيانگ و مكنگ به اقيانوس آرام ،3-رودهاي براهماپوترا ،گنگ ،به اقيانوس هند،4-رودهاي دجله وفرات وكارون به خليج فارس ،5-رودهاي دني سيتر،دنيپرودن به درياي سياه ،6-رودهاي سيحون وجيحون به درياچه آرال ،7-رودهاي ولگا ،ارس ،اترك به درياي خزر مي ريزند . مردم آسيا ازنژادهاي سفيدوزرد وسياه هستند .اين قاره ازنظر كشاورزي ومنابع طبيعي به خصوص نفت وگاز بسيار غني است .مهد اديان بزرگ دنياست مذاهب بزرگ آسیا 1- برهمایی در هندوستان ،کتابشان «دانام » 2 – بودایی بانی «ساکیامونی » در چین وژاپن 3- مسیح منشا ء آن فلسطین 4 – اسلام مهد اولیه عربستان ..بيش از نيمي از جمعيت جهان دراين قاره زندگي مي كند . مناطق پر جمعیت آسیا (چین ،هندوستان ،ژاپن ،اندونزی ،بنگلادش ،کره و ویتنام )

آسياي صغير : آناتولي ؛ شبه جزيره‌اي در غرب آسيا كه از شمال به درياي سياه و مرمره ، از غرب به درياي اژه ، از جنوب به درياي مديترانه و كشور سوريه و عراق و از شرق به ايران و قفقاز محدود است . اين ناحيه امروزه شامل تركيه و ارمنستان است و 506000 كيلومترمربع وسعت دارد .آسیای صغیر به وسیله ی تنگه های بسفر ودار دانل ودریای مرمره از قاره اروپا جدا می شود.یونانی ها آسیای صغیر را آناتولیا(سرزمین طلوع خورشید ) می نامند.

آفتاب : نوري كه مستقيماً از كره‌ي خورشيد به زمين مي‌تابد و اشياي روي آن را گرم و قابل ديدن مي‌سازد. اين نور تركيبي از نورهاي در حد فاصل نور قرمز و بنفش است. نورگیر ترین ناحیه زمین محلی است به نام حلوان در مصر که تعداد تابش سالیانه خورشید 3668ساعت (82درصد) وکم نور گیر ترین ناحیه ای به نام والنتیا در ایرلند شمالی با متوسط تابش روزانه 3/1ساعت (17درصد )می باشد.

آفريقا : قاره‌ي آفريقا در مغرب آسيا و جنوب اروپا،توسط تنگه‌ي جبل الطارق از اروپا وكانال سوئز از آسيا جدا مي شود درياهاي مديترانه و سرخ و اقيانوسهاي هند و اطلس اين قاره را در بر گرفته است وسعت آن (30310000كيلومتر مربع )كه به دليل قرار گرفتن در منطقه‌ي حاره داراي صحراها و بيابانهاي سوزان است آب و هواي آن استوايي وگرم و مرطوب است .حدودات :شمال ؛ دریای مدیترانه (جبل الطارق تا ترعه سوئز) ،شرق ؛ بحر احمر واقیانوس هند وغرب اقیانوس اطلس .دریاچه های مهم : نیاسا(عمق 468متر) ؛ تانگانیکا (عمق 780متر ) ؛البرت (680متر) ادوارد (910متر ) روکوا (1455متر) و ویکتور یا . نژاد اكثر مردم سياه و زبانهاي سامي،ساحلي ، اروپايي و محلي در اين قاره متداول است. اين قاره در گذشته مستعمره‌ي كشورهاي اروپايي (انگلستان،فرانسه،بلژيك،پرتغال،اسپانيا و ايتاليا)بوده است.

آلپ : اصطلاحي علمي كه بطور خاص براي يك سيستم چين خوردگي وكوهستاني دراروپا به كارمي رودازخصوصيات اين كوهستان چمن زارهاي آلپي،دامنه هاي نسبتاًملايم ودره‌هاي U شكل يخچالي است.

آلفای قنطورس : نزدیکترین ستاره ی کهکشان راه شیری به منظومه ی شمسی وسومین ستاره ی پر نور آسمان به فاصله ی تقریبی 4 سال نوری از زمین .

آلودگي آب : تغيير كيفيت آب به شكل آلودگي فيزيكي ، شيميايي يا ميكروبي كه باعث مي شود كه آب از حالت قابل استفاده خارج گردد .نشانه‌ي آلودگي آب در رنگ ، بو ، دما و شكل ظاهري آب نمايان است .

آلومینیوم : فلزی سفید رنگ ونقره ای فام وبسیار سبک است که حرارت وبرق را به خوبی هدایت می کند.و در صنعت هوانوردی چون هواپیما وهلی کوپترو کشتی سازی و وسایل الکتریکی والکترونیکی بکار می رود.این فلز در 660درجه ذوب می شود،قابل مفتول شدن وتورق است وکشش زیادی را تحمل می کند. در 2467درجه ی سانتی گراد به جوش می آید.

آلیاژ : ماده ای حاصل از امتزاج یک فلز با یک یا چند فلز دیگر وغیر فلز دیگر برای به دست آوردن فلزّی با خواص وکیفیت مطلوب. مثال مفرغ (برنز )آلیاژی از قلع ومس ، وفولاد آلیاژی از آهن وکربن است.

آلینکو: آلیاژی از آهن ، نیکل ،کبالت وآلومینیوم که در ساختن آهنربای دائمی بسیار قوی بکار می رود.

آمار : مجموعه ی داده های عددی مربوط به یک موضوع مانند جمعیت ،متوفیات ،میزان دما یا بارش ماهیانه و... می باشد . علم وفن ثحلیل داده های کمی.

آمريكا : اتازوني ؛ كشوري در امريكاي شمالي ميان دو اقيانوس اطلس وكبير به مساحت (9529063كيلومترمربع ) مي‌باشد . پايتخت آن شهر واشينگتون وشهرهاي مهم آن نيويورك ، لس‌آنجلس ، شيكاگو ، هوستون ، فيلادلفيا ، دالاس

سانديگو،سانفرانسيسكو و سانخوزه.داراي اقليمهاي گوناگون از قبيل آب و هواي اقيانوسي،بري،مديترانه‌اي،استوايي و صحرايي است. رودهاي مهم آن مي‌سي‌سي‌پي،ريوگراند،كلرادو،هودسون و ساوانا .نژادهاي آن : سفيد‌پوست%74 ،سياه‌پوست %13 و اسپانيايي الاصل %10 مي باشد.دين : پروتستان %58 ،كاتوليك%21 ،سايز مسيحيان %5/6 و يهودي %1/2 .زبان : انگليسي

آمریکای لاتین : شامل کشورهایی چون آرژانتین ،شیلی ، پرو ،بولیوی ،اروگوئه ،وقسمت های زیادی از برزیل واکوادور است.

آنكارا :آنقوره ؛ مركز كشورتركيه همسايه ايران است.

آنگستروم : واحد اندازه گیری طول معادل 10به توان 10منفی متر که برای اندازه گیری فواصل خیلی کوتاه مانند طول امواج نور استفاده می شود. امروزه از نانومتر که 10برابر آنگستروم است استفاده می کنند.

آهن : فلزی است به رنگ سفید که در طبیعت به شکل اکسید یا کربنات ویا سولفور وجود دارد .در 1535درجه ذوب می شود.ودر 2750درجه به جوش می آید فلزی چکش خوار است وخاصیت فرومغناطیس دارد و رسانای خوبی برای برق وحرارت می باشد .چهارمین عنصر از نظر فراوانی می باشد و5درصد پوسته ی زمین را تشکیل می دهد.

آهن ربا (مغناطیس ):قطعه ای از ماده ی فرومغناطیس که خاصیت مغناطیسی دارد یعنی در فضای اطراف خود میدان مغناطیسی ایجاد کرده وذرات آهن را به خود جذب می کند. مانند آهن ربای میله ای ونعلی

آيش : استراحت دادن به زمين قابل كشت براي يك يا چند فصل زراعي به منظور تأمين مواد غذايي براي كشت بعدي .

آيين برهمايي : برهما يعني خداي بزرگ؛ دين قديم هندوان است.پيروان اين فرقه به خدا معتقدندوشهرمقدس آنها بنارس درهند است.

آيين بودائي : آيين و طريقي درون بيني و از خود گذشتگي است و شهر مقدس آنها لهاسا مي‌باشد.بنيانگذار اين مذهب شخصي به نام سيد‌هرتهاگوتاما بود.پيروانان اين دين در كشورهاي(شرق دور) سيلان ،برمه،ويتنام،هند،چين،تبت،ژاپن و كره‌ي جنوبي هستند.

ابر : ابرمجموعه ي ذرات بخار آب كه بر اثر برودت هوا متراكم شده ،مي باشد .ابر توده‌اي از قطرات ريز آب و بلورهاي يخي است كه بر اثر تراكم بخار آب در اتمسفر و در ارتفاع زياد تشكيل مي‌شود. بخار آب از اقيانوسها و درياها و درياچه‌ها به ارتفاعات صعود كرده و ابرها را تشكيل مي دهند ؛ابرها اشكال مختلف دارند.سه گروه اصلي ابرها :1ـ ابرهاي پايين تا ارتفاع 2000متري 2ـ ابرهاي متوسط 2000 تا 6000 متري 3ـ ابرهاي ارتفاع بالا6000 تا 12000متري.ابر ها از نظر شکل : رشته ای یا (ابر سیروس) ؛ خرمنی یا گلوله ای (کومولوس ) ؛ پرده ای یا پوسته ای (استراتوس )

ابركومولوس : نوعي ابر به شكل توده ای یا شبیه به گل کلم که در آسمان دیده می شود ونشانگر کسترش عمودی ابرها می باشد.

ابریشم : رشته ی نازک شاخی شفاف ومایل به زردی که کرم ابریشم به صورت پیله به دور خود می تند.یک پیله 600تا 1000متر رشته ی ابریشم دارد.

اتمسفر(هواكره) : خارجی ترین قشر کره ی زمین، لایه شفاف گازی شکل اطراف زمین به قطر حدود 1000کیلومتر؛ هوايي كه دور كره‌ي زمين را در حدود 1000 كيلومتر در بر گرفته است؛ جو داراي لايه‌هاي گوناگون و گازها و مواد مختلف است. عناصر موجود در جو زمين نيتروژن %78 ، اكسيژن%9/20 ، آرگون%9/0 ، دي اكسيد كربن%03/0 ، نئون و هيليوم و متان و كريپتون و آمونياك وگزنون و … %015/0 ؛ لايه‌هاي جو :1-تروپوسفر0 تا 12 كيلومتر 2-استراتوسفر12 تا 48 كيلو متر 3-مزوسفر48 تا 80 كيلومتر 4-ترمسفر 80 تا 480 كيلو متر 5-اگزوسفر بيش از 480 كيلو متر .جو شامل عناصرهوا،بخارآب وآلودگيهاست.جو اشعه خورشيدرا تصفيه وجريان حرارت هوا را جابجا مي كند .وقتي هوا سرد است فشار آن افزايش يافته وبه طرف پايين مي آيد .فشارهوا با افزايش ارتفاع كاهش مي يابد.

اتنا : كوهي آتش فشاني در جزيره سيسيل ايتاليا كه 3263متر ارتفاع داردوداراي دامنه هاي كم شيب است .

ارتدکس : شاخه ای از مسیحی ها که در روسیه وشبه جزیره بالکان سکونت دارند.

اردبیل : اردبیل مرکز استانی به همین نام است که در سال 1372از استان آذربایجان شرقی جدا شد. اردبیل پایتخت سرماست.نقاط دیدنی اردبیل :بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی ،گنبد الله ،موزه چینی خانه،مسجد جنت سرا ،مسجد جمعه ،آب گرم های سرعین در دامنه ی کوه سبلان ،پیکره سنگی بابا داود و...

اردو : از زبان های هندی ،از ریشه ی هند و اروپایی است که زبان رسمی پاکستان می باشد.

ارزن : دانه ای خوراکی از تیره ی گندمیان ،که بیشتر در مناطق گرمسیر ونیمه گرمسیر که آب کافی نباشد ویا جنس خاک مرغوب نباشد کشت می شود.

ارس : رودی که از کشور ترکیه سرچشمه می گیرد ومرز بین ایران وارمنستان وجمهوری آذربایجان را تشکیل می دهدوپس از وصل شدن به رود کورا در آذربایجان به دریای مازندران می ریزد.

ارمنستان : كشوري درشمال ايران ،كه 48 كيلومتر مرزمشترك باايران دارد.مركز آن شهر ايروان وشهرهاي مهم آن:گيومري ،كيروف آباد،هرازدان ،آبوويان .مساحت (29800كيلومترمربع )،جمعيت 3ميليون ،زبان ارمني ودين آنهامسيحي ،ارتدوكس روسي ،مسلمان .نژاد ارمني %93،آذري %3،كرد%2،روس%2. ارمنستان سرزميني كوهستاني واقع در منطقه كوه هاي قفقاز با آب وهواي معتدل وخشك ،كه مهمترين رود آن رودارس وبلندترين قله ي آن ؛آراگات ؛باارتفاع 4100متر مي باشد .

اروپا : قاره ي سبز ،قاره‌اي كوچك درمغرب قاره آسياوشمال قاره‌ي آفريقا واقع شده است.حدودات اروپا :شمال ؛اقیانوس منجمد شمالی ،مغرب ؛اقیانوس اطلس ،جنوب ؛دریای مدیترانه وسیاه ومشرق کوههای اورال وقفقاز.اين قاره توسط تنگه هاي بسفر و داردانل ازقاره ي آسيا وتوسط تنگه ي جبل الطارق ازقاره ي آفريقاجدا مي شود.مساحت آن 10987350كيلومتر مربع (7درصد خشکی های زمین ) مي باشد .آب وهواي آن معتدل بوده وبه علت زمینهای قابل کشت زیاد ومنابع زیرزمینی ودریاها وکوهستانها بر دیگر قاره ها برتری دارد.دریاهای مهم اروپا 1- سیاه در شرق شبه جزیره بالکان 2- آزوف در شمال دریای سیاه 3- مرمره در جنوب دریای سیاه 4- اژه در شرق یونان 5 – آدریاتیک در شرق ایتالیا6- مانش و ایونیان .از نژادمهم اروپا مي توان ژرمني ،جنوبي واسلاو نام برد .

اروپاي جنوبي : به مناطق خوش آب وهواي جنوب اروپا مي‌گويند.كه به خاطراعتدال آب وهوا،نفوذ اقيانوسها ودرياهاوبرخورداري ازدانشهاي كشاورزي ودامپروري وصنعت موجب تمركزجمعيت دراين ناحيه شده است .

اروپاي شمالي : مناطق شمالي اروپا است كه به علت نزديكي به قطب آب وهواي سرد داردوكوه هاي آن مربوط به دوران اول زمين شناسي است .

ارومیه : مرکز استان آذربایجان غربی ؛شهر همنشینی ادیان .قدمت ارومیه به 2000سال قبل از میلاد می رسد.دیدنی های ارومیه : سواحل دریاچه ارومیه ، قلعه بانک در صومای برادوست ،مسجد جامع ارومیه ،سه گنبد و... سوغاتی ارومیه : نقل،

بیدمشک،حلوای گردو ،حلوای هویج،عرق بیدمشک وبادرنجبو،دوشاب انگور و...

اروندرود : رودي در جنوب ایران است كه ازبه هم پيوستن كارون وکرخه در ايران وشط‌العرب (دجله وفرات) درعراق تشكيل شده وبه خليج فارس مي‌ريزد .

ازت :یکی از گازهای مهم موجود در جو زمین است که حدود 78درصد حجم هوای خشک را پر کرده است عمل این گاز رقیق کردن گاز اکسیژن است .

استان : ايالت . بزرگترین واحد تقسیمات کشوری ،كه معمولاًاز چند شهرستان ودهستان تشكيل شده وخود قسمتي از كشور است .حاكم استان را استاندار گويند .ايران فعلاًاز 30 استان تشكيل شده كه پهناورترين آنها استان خراسان (302913كيلومترمربع)وكوچك ترين‌آنهااستان قم (11240كيلومترمربع)مي باشد .

استانبول ( اسلامبول یا قسطنطنیه ): قسطنطنیه معرب کنستانتینوپولیس است .يكي از شهرهاي مهم‌در قسمت تركيه ي اروپاست .این شهر توسط سلطان محمد فاتح به اسلامبول تغییر نام یافت.ودر زمان مصطفی کمال پاشا به استانبول عوض شد .

استپ : علفزاري است در مناطق معتدله كه از گياهان كوتاه‌قد و درختچه‌هاي خاردار با فواصل زياد روييده‌ است. استپ واژه ای روسی است .

استخر : آبگير ، تالاب ، برکه ؛ حوض بزرگ كه در آن آب بسيار جمع شود . گودال نسبتاً کوچک که معمولاً بطور مصنوعی حفر شده و برای ذخیره آب بکار می رود. درياچه هاي بسيار كوچك .

استخراج : بیرون آوردن چیزی از زیر زمین ومعادن.طلب خروج کردن.

استراليا : بين اقيانوسهاي هند وآرام واقع شده است .موقعيت جغرافيايي مهم دربين قاره ها دارد.دربين خطوط مهم تجارتي قراردارد. استرالیا پست ترین قاره ها ست وکمترین ناهمواری را دارا می باشد .دارای نواحی خشک ونیمه خشک است. حدودات : شمال؛جزایر جنوب شرقی آسیا (دریای آرافورا) ،جنوب؛ اقیانوس منجمد جنوبی،غرب؛اقیانوس هند،شرق ؛اقیانوس آرام (کبیر)

استوا : خطي فرضي در روي كره‌ي زمين به فاصله‌ي مساوي از قطبين كه به صورت دايره بوده و صفحه‌اي مي سازد كه مركز زمين،مركز آن است و محور زمين از اين محور عبور مي كند؛در حقيقت اين دايره عظيم ترين دايره‌اي است كه مي توان در سطح كره‌ي زمين رسم كرد محيط اين دايره 40073 كيلومتر مي‌باشد خط استوا مبدأ محاسبه‌ي مدارات يا عرضهاي جغرافيايي بوده زيرا بر عرض جغرافيايي صفر درجه قرار دارد.مدار استوا كره‌ي زمين را دو نيم‌كره‌ي شمالي و جنوبي تقسيم مي‌كند.

اسكله : جايي كه كشتي هادرآن براي بارگيري وباراندازي لنگرمي گيرند .موج شكني كه در امتداد خط ساحلي درياساخته مي شود وبه طرف دريا پيش مي رود و از پيشروي آب دريا وتشكيل موج به سوي ساحل جلو گيري مي‌كند .

اسلام آباد : پايتخت كشور پاكستان همسايه شرقي ايران است .

اسلاو : یکی از شاخه های نژاد هند واروپایی که شامل اسلاوهای غربی (لهستانی ،چک ها واسلواک ها) اسلاوهای شرقی (روس ها ،اوکرائینها و روسهای سفید) واسلاوهای جنوبی (صربها ،کرواتها ،مقدونیه ایها وبلغاریها)می باشد.

اشترانكوه : دراستان لرستان دربين دوشهر اليگودرز و دورودواقع شده و4050متر ارتفاع دارد .

اصفهان : مرکز استانی به همین نام . پایتخت هنر ؛پایتخت فرهنگی دنیای اسلام ونصف جهان .آثار تاریخی ودیدنی اصفهان :سی وسه پل ،عالی قاپو،میدان نقش جهان ،پل خواجو،کاخ هشت بهشت ،مدرسه چهارباغ، منار جنبان،مسجد امام ،گذر چهارباغ عباسی ،چهل ستون ، مسجد شیخ لطف الله ،مدرسه چهارباغ ،مسجد جمعه ،پل مارنان،پل جویی ،کلیسای وانگ،پل شهرستان ،خیابان چهارباغ (مهمترین گردشگاه شهر اصفهان است که در دوره شاه عباس اول احداث شده واز زیباترین خیابان های جهان است.) ،گورستان تخت فولاد وبازار ها ومناره هاو...

صنایع دستی اصفهان : نقره کاری ، برنجکاری ،قلمکار سازی ،مینیاتورسازی ،خاتم کاری ،قالیبافی،کاشی سازی ،زری بافی،قلابدوزی ،گلدوزی ،سکمه دوزی ،ملیله دوزی ،منبت کاری ،نقاشی ،گلیم بافی و...

اطلس : مجموعه اي ازنقشه هاي جغرافيايي كه در يك جلد جمع آوري شده است.بيشتر براي مطالعات انفرادي مورد استفاده قرار مي گيرند .مانند اطلس بدن ،عمومی ،جغرافیایی ، هواشناسی و نجوم.

افغانستان : كشوري است كه در شرق ايران واقع شده ومركزآن شهر كابل ميباشد؛ – دين مسلمان(سني %84،شيعه%15 و اسماعيلي) ؛ شهرهاي مهم قندهار، هرات ، مزارشريف ، جلال آباد، غزنين،بغلان و قندوز. كشوري در جنوب غربي قاره آسياست كه ازشمال به تركمنستان ،ازبكستان وتاجيكستان،از شرق وجنوب به پاكستان ، از شمال شرقي به چين واز غرب به ايران محدود ميگردد . مساحت آن 652225كيلومتر مربع است. افغانستان بخشي از فلات ايران است كه %70آن نواحي كوهستاني پوشانده است.مهمترين رشته كوه آن هندوكش است،بلندترين قله آن كوه بابا با ارتفاع 5143 مترمي باشد.رودهاي مهم : كابل ،هيرمند،هريرود،كاندوز ومرغاب .اين كشور به درياي آزاد راه ندارد.داراي آب وهواي معتدل وخشك با تابستانهاي گرم وزمستانهاي سرداست.از نظر پوشش گياهي فقير است وحدود يك درصدآن جنگل است .افغانها از اقوام پشتو(%60 )،تاجيك (%30 )وازبك وهزاره وتركمن (%10 )تشكيل شده اند .زبانهاي رايج :پشتو ،دري‌فارسي وازبكي . كشاورزي :غلات ،تره بار ،توتون ،خشخاش ،پنبه ،چغندر وميوه جات .معادن :گازطبيعي ،زغال سنگ وآهن .

افق : خطي ،كه محل تلاقي آسمان وزمين به نظر مي رسد ودرفاصله 8/6مايلي ناظرواقع مي باشد . از نظر ناظر جائي است كه آسمان به زمين متصل شده است .کناره ی آسمان از نگاه ناظر ،حد فاصل بین بخش مرئی ونامرئی آسمان.

افلاك نما : سياره نما ؛وسيله اي براي نشان دادن چگونگي حركات سيارات ،ستارگان ،حركت وضعي و انتقالي زمين ، پيدايش شب وروز ،ماه وسال واهله ي قمر مي‌باشد ،كه شامل گنبدي است كه از داخل آن ناظر به مشاهده ي حركت پديده ها در سطح گنبد مي‌پردازد .

اقلیت : گروهی از مردم که دارای فرهنگ وآداب ورسوم یا مذهب معینی هستند ودر کشوری زندگی می کنند که اکثریت مردم آن کشور دارای آن ویژگی نیستند.مانند اقلیت های مذهبی وقومی ایران.

اقليم : یک محل معین؛رجوع شود به آب و هوا .

اقيانوس : پهناورترين فرو رفتگيهاي زمين را كه از آب و املاح پر باشد و اطراف آن را خشكي فرا گرفته باشد اقيانوس مي‌گويند.آب اقيانوس ها شور است و78/70 درصدسطح كره ي زمين را اشغال كرده اند . %81 نيم‌كره‌ي جنوبي و %62 نيم كره‌ي‌شمالي‌آب است.

اقيانوس آرام(كبير ) : بزرگترين اقيانوس جهان است كه بين قاره هاي آمريكا ،اقيانوسيه وآسيا واقع شده ونام آرام را ماژلان به آن داد زيرا هنگام گذشت از آن با طوفان سختي مواجه نشد.مساحت آن (165721000‌كيلومتر مربع) است .ژرف ترين نقطه ي آن گودال ماريان است كه 11035مترعمق دارد. تمام سطح خشكيهاي زمين در اقيانوس آرام جا مي گيرد.این اقیانوس را ماژلان دریا نورد پرتغالی در سال 1520میلادی بدون مواجه شدن با طوفانهای شدید پیمود وبه همین مناسبت آن را «آرام» نام گذاری کردند.

اقيانوس اطلس : اقيانوسي وسيع در بين قاره‌هاي امريكاي شمالي و جنوبي و اروپا و آفريقا است. كه مساحت آن 81660000 كيلومترمربع و حداكثر عمق آن8383 متر در پرتریکو می باشد.

اقيانوس منجمد جنوبي : بخش جنوبي سه اقيانوس آرام و اطلس و هند كه به يكديگر تلفيق شده و در كناره‌هاي قطب‌جنوب اقيانوس وسيعي را به وجود آورده‌اند.مساحت آن (20 ميليون كيلومتر مربع)است .و ژرفترین نقطه ی آن 4851متر است.

اقيانوس منجمد شمالي : آبها واقع در فاصله‌ي عرض جغرافيايي 70 درجه‌ي شمالي تا قطب شمال كه تقريباً در تمام كناره‌هاي گرينلند، روسيه،نروژ و كانادا قرار گرفته‌اند(مساحت14351000 كيلومتر مربع).كوچكترين اقيانوس جهان كه درناحيه‌ي قطب شمال قرار دارد،كف آن پستي و بلندي زيادي نداردو بيشتر آن منجمد و يخ بسته است. ژرفترين نقطه‌ي آن 5449 متر است.

اقيانوس هند : اقيانوسي در جنوب قاره‌ي آسياكه مساحت آن( 73442000 كيلومترمربع) است .گودترين نقطه‌ي آن ژرفنای دیامانیتینا(8048متر) است .آب آن نسبت به ساير اقيانوسها گرمتر است.

اقيانوسيه واستراليا : كوچكترين قاره‌ي جهان با مساحت (8562000كيلومتر مربع)درمغرب اقيانوس آرام واقع شده است.استراليا ششمين كشور پهناور جهان(با7686420كيلومتر مربع) مساحت يكي از جزاير بزرگ اين قاره است. استرالياشامل شش ايالت اصلي (ويكتوريا،كوايلزلند،استرالياي غربي و جنوبي،نيوويلز جنوبي و سرزمين شمالي)و يك ايالت خارج از خاك خود به نام تاسماني مي‌باشد مركز استراليا شهر كانبرا و شهرهاي مهم آن سيدني،ملبورن،بريزبن،داروين،نيوكاسل،پرت و آدلايد است.كاشف استراليا دريا نوردجيمزكوك انگليسي در سال 1770 ميلادي .

اكسيژن : گازي بي رنگ ،بي بو ونامرئي است كه بخش زيادي از پوسته ي زمين ،هشت نهم وزن آبهاي جهان،نيمي از وزن سنگهاو%20ازجوزمين راشامل مي شود .اكسيژن براي زندگي گياهان وجانوران اهميت زيادي دارد،تنفس وسوخت وساز بدن به آن وابسته است .

الماس : نوعی کربن بلورین که تحت فشار وگرمای فوق العاده بوجود آمده باشد ،الماس یکی از سخت ترین مواد معدنی طبیعت بوده وبصورت رگه هائی در سنگ های آذرین ویا بلورهای منفرد در رسوبات یافت می شود.نوع پست ویا ساختگی آن در صنعت کاربرد دارد.واحد اندازه گیری آن قیراط برابر (2/0گرم )نام دارد وبزرگ ترین الماس پیدا شده cullinan به وزن 3032قیراط (4/606گرم )می باشد .مراکز استخراج الماس کشورهای زئیر ،افریقای جنوبی غنا،آنگولا وتانزانیا می باشند.

امیر نشین : منطقه ای که در قلمرو یک شاهزاده یا یک امیر اداره شود وایر یا شاهزاده مزبور در اداره آن دارای اختیارات قانونی باشد.مانند امیر نشین های کویت و دبی وشارجه وموناکو ولیختن اشتاین و...

انحلال : عمل حل شدن مواد در یک محلول .مانند حل شدن سنگ نمک در آب.بارندگی وجریان های آب رودخانه از عوامل مهم انحلال مواد متشکله پوسته ی زمین هستند.

انرژی : توانایی وقابلیت انجام کار است .انرژی های مهم : اتمی ،پتانسیل (ذخیره ای ) ،تشعشعی ، سینتیک (حرکتی ) ،شیمیایی و هسته ای

انرژی اتمی : انرژی حاصل ازمتلاشی شدن هسته اتم می باشد.

انرژی فسیلی : انرژی حاصل از سوختن نفت ،گاز وزغال سنگ را گویند .این مواد بر اثر تحول گیاهان وجانوران در درون لایه های زمین در دراز مدت حاصل می شود .وجز ء انرژی های فناپذیر (تجدید نشونده )به حساب می آید .

انرژی هسته ای : انرژی موجود در فعل وانفعالات هسته ای .مانند انرژی خورشید وستارگان.

انسان : جانوری از شاخه ی پستانداران است که به سبب رشد کامل مغزاز دیگر جانوران ممتاز است وقدرت بیان افکاربوسیله تکلم وخط دارد وتنها جانوری است که همیشه ایستاده راه می رود.

انفجار جمعيت : افزايش بسيار سريع جمعيت در يك سرزمین ومكان (مثال : قاره‌ي آسيا و افريقا ).این رویدادبه علت کاهش مرگ ومیر وافزایش موالید ومهاجرت روستائیان وتمرکز کارخانجات ومراکز فرهنگیایجاد می شود..

انهدام جنگل : عمل پاك كردن يك منطقه ازجنگل ودرختان به منظوركشت وزرع در آن .

اورانیوم : فلزی نقره فام وسخت و رادیواکتیو با فعالیت شیمیائی زیاد می باشدفلزی با عدد اتمی 92 ، جرم اتمی 03/238 ونقطه ی ذوب 1132درجه سانتی گراد ،که درطبیعت به شکل مخلوطی از سه ایزوتوپ اورانیم 234 ،235 و238 است. چگالی آن در دمای 20درجه سانتی گراد ،05/19 گرم بر سانتی متر مکعب است. فلز اورانیوم «م. ه . کلاپروت » در سال 1789میلادی کشف کرد.اورانیم 235در اثر بمباران با نوترون های کند شکافت می یابد وبه عنوان سوخت نیروگاه های هسته ای بکار می رود.

اورست : بلندترين قله جهان با ارتفاع 8848متر واقع در كوه هاي هيماليا. کوه اورست از نام سرجورج اورست مهندس نقشه برداری انگلیسی که از سال 1806تا1843میلادی در اداره نقشه برداری هندوستان خدمت کرده گرفته شده است.

اهله قمر : صورتهاي ماه ،حالات ظاهري كره ي ماه درگردش خود به دور زمين مي باشد .اشكال ماه :1-بدركامل (شب چهارده)هنگامي است كه زمين درست بين ماه وخورشيد قراردارد .2-تربيع اول ودوم كه ماه نيمه ديده مي شود . 3- محاق ،ماه بين زمين وخورشيدواقع مي شود .4 – هلال ماه نو،باريكه روشني ازماه كه به شكل داس است .

ايروان : مركز ارمنستان مي‌باشد.

ئیدروژن :گازی بی رنگ وبی بو وبی مزه وسبک است که در آب کم محلول وسبک ترین گازها به شمار می رود یک لیتر آن نه صدم گرم وزن دارد در 8/252درجه به جوش ودر 259- درجه منجمد می شود.

ایالت : هریک از مناطق وسیعی که معمولاً بزرگترین واحد تقسیمات سیاسی کشور ها را تشکیل می دهد.

ايل : طايفه و قبيله ؛گروهي از مردم كه داراي سرزمين واحد،لهجه‌اي مشترك و فرهنگ يكسان و نسبتاً يكنواختي باشند.مانند ايل كوماسي ،گلباغي،سورسوري ،بختياري ،قشقايي ،قال قالي و… ایلات مهم کردستان : شیخ اسماعیلی، دراجی،س

اصطلاحات جغرافياي طبيعي و انساني حرف(آ) قسمت اول

مطالب مشابه :

تاریخچه مدرسه

نمونه سؤالات ارزشيابي رياضي سال ششم ابتدايي

آزمون علمی و هماهنگ دروس اجتماعی ، علوم و ریاضی پایه پنجم ابتدایی

معرفه و نکره ( عربی عمومی و اختصاصی )

سؤالات دی ماه 93 - دبير و طراح حسن اسدی

پاسخ به سؤال مهدی عزيز از تبريز

نمونه سئوالات جدید جغرافیای کلاس چهارم

ترکيب وصفی و اضافی

نمونه سئوال جغرافیا

اصطلاحات جغرافياي طبيعي و انساني حرف(آ) قسمت اول