آب کوزه
سوره مبارکه واقعه: وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ(10)أُوْلَئكَ الْمُقَرَّبُونَ(11)فىِ جَنَّاتِ النَّعِيمِ(12).... بِأَكْوَابٍ وَ أَبَارِيقَ وَ كَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ(18)لَا يُصَدَّعُونَ عَنهَْا وَ لَا يُنزِفُونَ(19)وَ فَاكِهَةٍ مِّمَّا يَتَخَيرَُّونَ(20)...:
وسبقت گيرندگان(10)آنان مقربين(خداوند)هستند(11)دربهشتهايي پرنعمت قرار دارند(12)....(براي آنهاآب ريخته ميشود)بوسيله"کوزه هاي بي لوله"و"ظرفهاي سفالين بادسته ولوله"و"پياله اي ازآب روان"(18)بواسطه آن دچار صداع(بيماري نزله+صعده) نمي شوند و بي خرد نمي گردند(19)و ميوه از آنچه انتخاب مي کنند(خوردن تک ميوه اي)(20)....
امروزه کمترخانواده ای یافت میشود که برای خنک کردن آب ونوشیدنیهای خودازیخ استفاده نکند.درآب میوه فروشیهاورستورانهانیزعموماًبرای خنک کردن نوشیدنیهای موردمصرف ازتکه های یخ استفاده میشودویخچالهای یخ سازنیزجای خودرادرآشپزخانه هابازکرده است.ولی جالب است بدانید،تماس مستقیم یخ باآب ومایعات،برای سلامتی مضرمیباشد؛چراکه يخ،سودازااست وآبيکه يخ درآن انداخته شود،سودازاشده وخون راغليظ ميکند.دراثرتبلیغات نیزتصفیه کن های برقی آب هم به خانه هاراه پیداکرده اندوضمن تحمیل هزینه فراوان دربدوخریدوبعداًخریدفیلترها،قبض های برق راهم سنگین ترازگذشته مینمایند،درحالیکه میتوان باخریدیک کوزه گلی بدون مصرف برق آب جوشیده ولرم شده رادرآن ریخت وبهمراه لذت بردن ازخنکی طبیعی آب کوزه که ازمکانیسم ساده تبخیرآب ازسطح کوزه دراثروزش بادایجادمیشودازمزایای طبی کوزه که یکی ازآنهاموادی مثل روی یاzincوسایرعناصرکمیاب وهمچنین املاح موجوددرآن سودبرد.شایدشنیده باشیدکه یکی ازعلل ریزش مو یا طاسی کمبود روی است و همچنین تاخیر رشد بچه ها و گاهی تشنج افراد بخصوص اطفال در اثر کمبود همین عناصر کمیاب و املاح مفید است که به سادگی و بدون هزینه در دسترس خانواده ها قرار می گیرد.
استفاده از کوزه از گذشته های دور در فرهنگ مردم ما ریشه دارد. کوزه در زندگی روزمره مردم نقش اساسی داشته و مشاغل مختلفی نیز به همین واسطه وجود داشته است. آب درون کوزه تا ساعت ها سرد و گوارا برای نوشیدن است.جدا از ذخیره و مصرف آب ، کوزه برای نگهداری دوغ ، شربت ، روغن و ... نیز مورد استفاده قرار می گرفته است.
* کوزه گر در حین ساخت کوزه به دعا و نیایش مشغول است و بعضاً اشعاری در صفات حق تعالی بیان می کند. دمیدن یاد خدا در کوزه در اعتقاد مردم ما ریشه ی عمیقی دارد. امروز دانشمندان ژاپنی در تحقیقات مفصل خود دریافته اند که دمیدن ذکر خدا و جملات مثبت در آب ، باعث تغییر در مولکول های آن شده و بسیار برای بدن مفید است همچنان که گفتن جملات ماءیوس کننده و شیطانی باعث بهم ریختن مولکول ها شده و برای بدن مفید نمی باشد.در روایات سفارش بسیار به خواندن دعا و گفتن ذکر الهی در هنگام نوشیدن آب شده و سلام بر لب تشنه حضرت اباعبدالله الحسین (ع) بسیار توصیه شده است.
خواص آب کوزه:
1) داراي املاح و مواد معدني مفيد: آب کوزه سالم ترين آبي است که داراي املاح و مواد معدني مورد نياز بدن است. مخصوصا عنصر آهن (که مهمترين عنصر وجودي انسان است و کاهش آن باعث غم و افسردگي مي شود) توسط آب کوزه تامين مي شود. 2)پيشگيري از بيماري- درمان بيماري: آنچه تاکنون بدان توجه نشده آب تراوش شده از کوزه است که براي شفا و درمان بسياري از بيماريها از جمله براي بيماري يبوست (ام الامراض) و بيماري نزله و.... بسيار مهم و موثر است.(مانند نقش سرم) آب درون کوزه براي پيشگيري از بيماريها بسيار مفيد است(مانند نقش واکسن). 3) خنکي مطبوع: همانگونه که آب درون غارها مانند غار عليصدر، در تمام فصول سال، درجه حرارت ثابت 16 درجه سانتيگراد دارد، آب درون کوزه هم با درجه حرارت يکنواخت و خنک باقي مي ماند. کوزه، آب درون خود را خنک نگه مي دارد و باعث گرمي و يا سرد شدن بيش از حد آب نمي شود. 4) آب کوزه، با طعمي خوش و آشنا: آب کوزه بسيار "گوارا و خوش نوش" است. طعم آن با فطرت و اصل جسم خاکي ما همخواني دارد. حتي اگر کسي تابحال آب کوزه را ننوشيده باشد، براي بار اول طعم آب کوزه را طعمي" آشنا" حس مي کند! 5) شکافنده غشاء و پوشش چربي دور سلول: همانطور که "خاک اره" از بهترين پاک کننده چربيها و روغنهاي غليظ مي باشد و مکانيک کاران و آهنگران و... براي پاک کردن دستهاي خود از آن استفاده مي کنند، آب کوزه با بدست آوردن خواص و املاح خاک کوزه، باعث مي شود که پوشش و کاور و چربي اطراف سلول، به تدريج از بين رفته و آب به درون سلولها نفوذ کند. ضمن اينکه موجب مي شود که بيش از آب خورده شده، ادرار کنيم و آب بين سلولها و بافتها باقي نمي ماند و باعث متورم شدن بدن نمي شود. 6) از بين برنده سم مرکزي بدن: آب کوزه، چربيها و مواد و سمهايي را که به جداره معده و مخصوصا روده ماسيده است، از جداره آن جدا کرده و از طريق ادرار و مخصوصا مدفوع دفع مي کند. 7) تصفيه کننده طبيعي: ضمنا کوزه، مانند صافي هاي سراميکي که در تصفيه آبهاي خانگي و صنعتي استفاده مي شود، بهترين تصفيه کننده طبيعي و غير شيميايي آب است و مواد زائد و مضر آب را به خود جذب مي کند. همانطور که مي دانيم براي خاک کوزه، از نوع خاصي از خاک "رس يا رست" استفاده شده است. در کتب قديم در مورد اثرات اين خاک مفيد نوشته است: " بهترين خاکها، خاک خالص از ريگ و شوره گوگرد(طين الحر) است از جهت پاکي، و به فارسي خاک "رست" گويند.... و چون خاک خالص(رست) را در آبهاي مغشوش و شور ريخته بگذارند ته نشين شود، اصلاح آن مي کند...." 8) تسکين دردهاي مفصلي
علت خنک شدن و گوارایی آب در کوزه:کوزه های سفالی با خاصیت نیمه تراوایی که دارند باعث می شوند که آب داخل کوزه به بیرون درز کرده وباعث مرطوب شدن دیواره کوزه شود. زمانی که این کوزه در داخل سایه قرار گرفته باشد آبی که در روی دیواره کوزه وجود دارد برای تبخیر شدن از گرمای داخل کوزه استفاده می کند. تواتر این عمل دائمأ باعث سرد تر شدن آب داخل کوزه می شود.خاک دی اتمز ، خاکی است که خاصیت جذب مواد و یونها را دارد. مثال برای این نوع خاکها، خاک رس و خاک کائولن (خاک چینی ) است. خاک رس، یونهای کلسیم را جذب می کند و یونهای سدیم را پس می دهد.به همین علت است که اگر آبی را در داخل کوزه سفالین نگهداری کنیم، آب گواراتر می شود. یعنی در اصل، خاک رس، عمل حذف سختی آب را انجام می دهد.
* اشعار فارسی نیز به کوزه و کوزه گری نگاه ویژه ای دارد. و برخی مضامین عالی در همین قالب و با تمثیل کوزه بیان شده است. مثلاً خیام در رباعیات خود به زیبایی می گوید:
در کارگه کوزه گری رفتم دوش دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش
ناگاه یکی کوزه برآورد خروش: کو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش؟
تا چند اسیر عقل هر روزه شویم؟ در دهر چه صد ساله ، چه یک روزه شویم !
در ده تو به کاسه می از آن پیش که ما در کارگه کوزه گران کوزه شویم
* کوزه در مثال ها نیز جایگاه ویژه ای دارد. حتماً ضرب المثل معروف از کوزه همان تراود که در اوست... را شنیده اید ! و مگر کوزه جز صداقت ، یکرنگی ، حیات ، زلالی و زیبایی ارمغان دیگری برای ما دارد؟
در خوردن آب خنک نیز نباید افراط شود بخصوص در کسانی که دارای زمینه بیماریهایی مثل دیابت ، روماتیسم ، اضافه وزن و افزایش چربی های خون هستند.
مطالب مشابه :
سفالگری
کوزه. کوزه. قطره انسانهای آفریننده با دستهایشان بر ظرفهای گلی نقش و نگارهایی کشیدند و
نقش دل روی سفال
عاشقان با گذاشتن نقش های دل بر روی خاک بی جان ، به آن روحی عاشقانه عاقبت عکاس در کوزه افتاد!
نگارگری ایرانی
کوزه. کوزه. قطره و از آن پس، با روی کار آمدن سلسلههای ایرانی نقشهای سفالها
آب کوزه
(مانند نقش کوزه های سفالی با خاصیت باشد آبی که در روی دیواره کوزه وجود دارد برای
مجله تاریخ
"آهونور" نقش های بسیار زیبا از دوران غرور و عظمت ایرانیان بر روی کوزه و در نقش های
آب کوزه
(مانند نقش در کوزه: کوزه های سفالی با آبی که در روی دیواره کوزه وجود دارد
تاريخچه سفالگري
و علاوه بر ساخت کوزه های آبخوری ، گلدانهای شده بر روی آنها نقش و خطوط
معرفی کلاسهای آموزشی
طراحی نقش های مختلف روی ظروف شیشه ای و پتینه درقالب مجسمه، کوزه، ظروف، قاب عکس و حتی
برچسب :
نقش های روی کوزه