مفاهیم بازارهای مالی

جلسه اول
آشنایی با بورس های بین المللی ” تبادلات ارزی ” فارکس

بورس و بورس بازی از زمان های دور مورد توجه سرمایه داران و تاجران بوده است. دراین بین تبادلات ارزی با سابقه ای به اندازه تاریخچه اختراع پول برای خود پیشینهمعاملاتی دارد. از سال 1876 تا جنگ جهانی اول پایه ارزش هر ارز، بر مبنای پشتوانهطلا باعث ثبات نسبی ارزها در مقابل یکدیگر بود قبل از این تاریخ دولت ها و کشورهاهمیشه سعی در تضعیف ارز خود را داشتند و این مساله عموما منجر به تورم و ناکارآمدیاقتصاد ها می شد. پس از جنگ جهانی دوم (1944) توافقنامه ای با نام برتن وودز (Bretton Woods) ایجاد شد که بر مبنای آن کشورهای امضا کننده متعهد شدند ارزش پول خود را در ارزشثابتی در برابر دلار نگه داری کنند و نرخ مرجع دلار نیز، 35 دلار برای هر اُنس طلاتعیین گردید. در این توافقنامه هیچ کشوری مجاز نبود به خاطر منافع تجاری ارزش ارزخود را بیش از 10 درصد در مقابل سایر ارزها کاهش دهد. این سیستم که برای ایجاد ثباتپولی بین المللی ایجاد شده بود با کاستی ها، نابسامانی ها و جلوگیری از به جریانافتادن سرمایه ها همراه بود. سرانجام در سال 1971 توافقنامه برتن وودز باطل گردید واز سال 1973 ارزش ارزهای کشورهای مهم صنعتی در بازارهای بین المللی شناور اعلام شد. در ابتدا، آزاد سازی ارزش ارزها بعد از سال 1973 اغلب روند کند تغییرات قیمت در بینارزها را به دنبال داشت ولی آزادسازی کمک شایانی به ارزش گذاری ارزها بر مبنای عرضهو تقاضای بازارهای بین المللی انجام داد. به مرور با کاهش مقررات، آزاد شدن بازار وفعالیت بازیگران در بازارهای مالی جهانی، کاراترین بازاری که تا به حال بشر به خوددیده به وجود آمد. امروزه دولت ها، بانک ها، شرکت های تجاری، سوداگران و مردم عادیپنج گروه عمده شرکت کنندگان بازار تبادلات ارزی هستند و در این بین از دهه 1990 بهاین سو با پیشرفت تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی روند نظارت بر بازارهای جهانی،اجرای سفارش ها، تحلیل فرصت های مالی و گسترش این بازار سرعتی بیش از پیش پیدا کردهاست.

تعداد زیاد بازیگران بورس های بین المللی ارز باعث بالارفتن حجم معاملات در بازار شده است. امروزه حجم معاملات بورس های تبادلات ارزی بهبیش از 1.6 تریلیون دلار در روز می رسد. در این درس پس از آشنایی با دیگر بورس هایبین المللی به مقایسه انحصاری بازار تبادلات ارزی با دیگر بورس های بین المللیخواهیم پرداخت. بطور کلی بورس های بین المللی را می توان به چهار نوع تقسیمکرد.

آشنایی با انواع بورس های بین المللی

آشنایی با بازار سهام Stock
بازار سهام یا (Stock Market) بازاری است که معامله گران با سرمایه گذاری و خرید سهم یا سهامی از یک شرکت یامجموعه ای از شرکت ها و کارخانه ها در سود و زیان تفاوت قیمت سهام آن بنگاه اقتصادیو یا در سود و زیان حاصل از فعالیت آن بنگاه شریک می شوند. نمونه این بورس، بورساوراق بهادار تهران و سهام شرکت های داخل آن می باشد.
آشنایی با بازارکالاها Commodity
بازار کالا یا (Commodity Market) شامل بورس هاییاست که قیمت تبادلات کالاها به صورت جهانی یا منطقه ای بر اساس عرضه و تقاضا ارزشگذاری می شود. بورس های کالا به سه دسته عمده تقسیم می شود.
Hard- طلا، نقره،سیمان، فلزات و غیره
Soft- آب پرتقال، قهوه، اقلام خوراکی و غیره
Energy- نفت، گاز، برق، ذغال سنگ و غیره
آشنایی با اوراق بهادار Bond Market
بازار اوراق قرضه (Bond Market) اوراق مشارکتی که اغلب از طرفدولت ها برای مشارکت مردم و جذب سرمایه های آنها برای طرح های سودآور جذب می شود. مانند اوراق مشارکت وزارت خانه ها در ایران.
آشنایی با بازار تبادلاتارزی – فارکس – Foreign Exchange
بازار تبادلات ارزی فارکس (Foreign Exchange) بازاری که در آن مانند بورس های فوقالذکر، ارزش گذاری پول ملی کشورها بر اساس عرضه و تقاضا در مقابل سایر ارزها سنجیدهمی شود. مانند نرخ برابری دلار به ریال یا یورو به دلار.

اصول انحصاری مقایسه بورس های بین المللی

هر کدام از بورس های فوق دارای مزایا و معایبی برای سرمایه گذاری نسبت به یکدیگرمی باشند. در ادامه علت تمرکزمان بر روی بازار تبادلات ارزی را بیان کرده و مزایایاین بورس را نسبت به سایر بورس ها به صورت خلاصه بررسی می کنیم.
A) فعالیت 24ساعته بازار -به علت باز بودن بانک ها و موسسات مالی گوناگون درسراسر جهان و وظیفه اعلام قیمت در هر ساعتی از شبانه روز (به جز شنبه و یکشنبه) درهفته بازار تبادلات ارزی فعال و امکان معاملات وجود دارد.
B) وجودهمیشگی خریدار و فروشنده -حجم بالای معاملات که به آن اشاره شد و تعددشرکت کنندگان باعث شده در هر زمانی، امکان نقد شوندگی معاملات وجود داشته باشد وهمیشه خریدار و فروشنده ای در نقطه مقابل فعالیت شما در بازار وجود دارد. همیشهبانک ها و موسسات طرف تجاری معامله گران مسئول نقد کردن دستورات شما در بازار هستندو از این نظر هیچ نگرانی مانند بورس های دیگر برای پیدا شدن خریدار و فروشنده وجودندارد.
C) معاملات دو طرفه -برای کسب سود در مورد کالاها فقطمی توان از پیش بینی روند صعودی قیمت ها استفاده کرد ولی در بازار ارز به علت اینکهمعاملات بر اساس ارزش گذاری دو نوع پول تعیین می گردد، با افزاریش ارزش یک ارزمتقابلا ارزش ارز مقابل کاهش می یابد به همین دلیل نه تنها از روند صعودی افزایشارزش یک ارز بلکه از روند نزولی کاهش ارزش یک ارز می توان سود گرفت. روند نزولیارزش یک ارز در اصل روند صعودی ارزش ارز متقابل می باشد.
D) معاملاتلحظه ای -خرید و فروش لحظه ای از هر نقطه ای از جهان، تنها با دسترسی بهاینترنت یا تلفن. مزیت دیگر معاملات لحظه ای شفاف و یکسان در بازار است که تا خبریبه صورت جهانی و عمومی انتشار نیابد تاثیری بر بازار ندارد.
E) احتمالکم تغییرات قیمت -به علت حجم بالای جابجایی مالی در بازار تبادلات ارزی ودرعین حال تعداد زیاد معامله گران، به همراه نوع قراردادهای متفاوتشان در بازار،احتمال کمی برای جابجایی شدید و زیاد در بین جفت ارزهای اصلی وجود دارد. معمولا دربازار تبادلات ارزی در بین جفت ارزهای اصلی و مهم، روزانه بصورت میانگین یک تا دودرصد جابجایی را نسبت به ارزش ذاتی آن جفت ارز شاهد هستیم که در مقایسه با بازارهایکالا یا سهام مقدار کمتری است.
F) اهرم افزایش سرمایه -تسهیلات سرمایه گذاری از سوی کارگزار به صورت وام به خریدار برای انجام معاملاتانجام می شود. میزان این تسهیلات در بازار های مختلف متفاوت و گاه تا چند صد برابراصل سرمایه می باشد. بدیهی است که حد ضرر به اندازه اصل سرمایه می باشد امامحدودیتی برای کسب سود وجود ندارد.

آشنایی با انواع معاملات

1- قرارداد لحظه ای – اسپات (Spot)
در این قرارداد خریدارباید کل مبلغ قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزاربه صورت نقد پرداخت نماید وفروشنده نیز باید تا حداکثر دو روز کاری کالایمورد معامله را به خریدار تحویلنماید. این نوع قرارداد در بازار فارکسغالبا به صورت لحظه ای نقد میشود.
2- قرارداد سلف – فوروارد (Forward)
در این قرارداد،کل مبلغ در زمان انجام معامله از طرف خریدار پرداخت میشود و فروشنده متعهد می شوددر تاریخ و زمان معین کالا را با قیمت مورد توافق به خریدار تحویلدهد.
3- قرارداد آتی – فیوچر (Future)
در این روش فروشندهمطابق یک قرارداد صلح تعهد می نماید مقدار معینی از دارایی یا کالایی مشخص را درزمانی معین در مقابل مبلغی به خریدار تحویل دهد. بر اساس این قرارداد، فروشندهمقدار دارایی مورد مصالحه را در سررسید مشخص تحویل می دهد و خریدار نیز مبلغ موردمصالحه و توافق شده را در سررسید می پردازد. طرفین در قالب شرط ضمن قرارداد به شخصثالث یا کارگزاری وکالت می هند که از وجه الضمان آنها متناسب با نوسانات قیمت دربورس به طرف دیگر اباحه تصرف بدهد. هر یک از طرفین می توانند قبل از سررسید باانعقاد قرارداد صلح دیگری شخص ثالثی را در قرارداد صلح اولیه جایگزین خود نمایند وپس از تسویه از قرارداد خارج شوند کلیه قرارداد ها در زمان سررسید مقرر حتما بایدتسویه شوند.
4- قرارداد اختیار معامله – آپشن (Option)
قرارداد اختیار خرید: قراردادی است که به موجب آن عرضه کنندهکالا، حق خرید مقدار معینی از کالای مورد نظر را در زمان معین و با قیمت مشخص تعیینشده در حال حاضر به طرف دوم قرارداد اعطا می نماید بدون اینکه طرف دوم ملزم به خریدآن کالا باشد.
قرارداد اختیار فروش: قراردادی است که به عنوان شرط ضمن عقد، بهموجب آن خریدار حق فروش مقدار معینی از کالای مورد نظر را در زمان معین و با قیمتمشخص به طرف دیگر اعطا می نماید. بدون آنکه فروشنده ملزم به فروش کالا در تاریخ قیدشده باشد.
در همه قراردادهای اختیار خرید و فروش کارمزد بالاتری نسبت به انواعقراردادهای دیگر مورد محاسبه قرار میگیرد. بسته به زمان لغو یا تحویل کالا اینقراردادها به دو نوع سیستم آمریکایی و اروپایی نیز تقسیم بندی می شوند.

در اینجا چهار مورد از عمومی ترین قراردادهای استفاده شده در بورس های بین المللی توضیح داده شد. شایان ذکر است موارد دیگری مانند قرارداد اعتباری، قرارداد معاوضه، قرارداد صلح و موارد مختلف دیگری قرارداد وجود دارد که به علت عمومیت نداشتن در بازار فارکس از توضیح در مورد آنها صرف نظر می نماییم.

مفاهیم بازارهای مالی

مطالب مشابه :

مفاهیم بازارهای مالی

انواع نرخ ارز در رابطه با تغییرات بازار(پروژه)

مفاهیم بازارهای مالی

درآمد از ارزهای آنلاین اینترنتی

شاخص برابری قدرت خرید OECDچیست

پول ایران و ارزها

تحلیل بنیادی سایپا