خلاصه از تولید ورمی کمپوست و پرورش کرم خاکی به زبان یک کار آفرین

جوان ایلامی با وجود بی‌مهری‌های اداری اقدام به تهیه کود ورمی کمپوست کرده و خوشحال است که برای سلامت مردم سرمایه گذاری می‌کند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام، قبل از شروع به کار از ارگان‌های مربوطه برای راه‌اندازی مکانی در جهت تولید کود ورمی‌کمپوست و اعطای تسهیلات مورد نظر کمک خواسته است اما ارگان‌ها به جز اتلاف وقت، کوچک‌ترین کمکی به این جوان نکرده‌اند اما این بی‌مهری‌ها این جوان مبتکر را از دست زدن به تولید باز نمی‌دارد و چون می‌داند یک تولید غیرمکانیزه در گام نخست هزینه‌ی بالایی را به جز هزینه خرید کرم و فراهم کردن محلی به عنوان مزرعه تولید نمی‌خواهد پس کمر همت را بسته و اقدام به راه‌اندازی این صنعت در شهرستان ایوان کرده اما همچنان از دولت برای جوانان انتظار تدبیر دارد.

«پویا محمدی» گفت: ورمی کمپوست یک خاک کاملاً آلی و سرشار از میکروارگانیسم‌های مفید است که طی یک فرآیند بیولوژیک تولید می‌شود. ورمی کمپوست از تغذیه کود گاوی به نوعی کرم خاکی به نام علمی (Eisenia fetida) تولید می‌شود. این فرآیند حدود 2 الی 4 ماه تقریباً طول می‌کشد، که بسته به مدیریت و نظارت بر بسترهای تولید کود این زمان تغییر می‌کند.

وی ادامه داد: پس از جفتگیری دو کرم بالغ، تقریباً 4 روز طول می‌کشد تا کرم کوکون پیله بگذارد. کوکون در ابتدا زرد شفاف است که پس از گذشت 23 روز که مداوماً به سمت قهوه‌ای کدر متمایل می‌شود نوزاد کرم‌ها از کوکون خارج می‌شوند. هر کوکون دارای 2 الی 7 کرم است که بسته به شرایط تعدادی از آنها زنده از کوکون بیرون می‌آیند. کرم‌های نوزاد سفید رنگ و به اندازه 0.5 سانتیمتر نخ خیاطی هستند. این کرم‌ها رفته رفته بلندتر شده و در محدوده 5/2-3 سانتیمتری رنگ آنها به سمت قرمز متمایل می‌شوند. این کرم‌ها بعد 40-60 روز بالغ شده و به رنگی تقریباً جیگری رنگ تبدیل می‌شوند.

محمدی تصریح کرد: طی مطالعات مختلف پژوهشگران سراسر جهان این کرم گونه Eisenia fetida بهعنوان بهترین نوع کرم خاکی مناسب برای این صنعت پیشنهاد شده است. از مهمترین عوامل برای انتخاب ایزنیا فتیدا می‌توان به مقاومت این کرم به تنش‌ها از جمله تغییرات دمایی، تغییرات رطوبت، تغییرات بستر، میزان خوراک بالا و همچنین دفع بالای این گونه کرم اشاره کرد.

عرضه کننده کرم Eisenia fetida در استان گفت: از لحاظ ظاهری کرم بالغ ایزنیا فتیدا سرخ مایل به جگری است، در حالت عادی حدود 10 سانتی‌متر است و قطر کرم 5-6 میلی‌متر می‌باشد که متأسفانه عده‌ای سودجو در این صنعت در حال تولید و عرضه گونه‌هایی غیر از این نمونه هستند که ظاهری کاملاً متفاوت و اندازه‌هایی 2 الی 3 برابر بزرگتر از ایزنیا فتیدا دارند، که تولید و تکثیر این گونه کرم‌ها توصیه نمی‌شود.

وی برای تولید سالیانه بیش از 1000 تن کود ورمی در زمینی به مساحت 5000 مترمربع در حالت فعالیت است و معتقد براین است هر چند در مفاد آیین نامه سازمان محیط زیست بسته به میزان تولید باید 200 تا 1000 متر از محدوده زیستی دور بود اما این صنعت هیچ آلودگی را متوجه محیط زیست نمی‌کند.

محمدی میزان کرم موجود در هر مترمربع را کاری تجربی می‌داند و گفت: هر چه میزان کرم در بستر بیشتر باشد طبیعتاً تولید ورمی کمپوست سریع‌تر رخ خواهد داد پس در بهترین حالت تهیه بستر پشته‌ای که در هر متر طول یک بستر با عرض 80 سانتی‌متر و ارتفاع 50 سانتی‌متر به 1 کیلوگرم کرم بالغ معادل 1000 رشته کرم نیاز است که این بستر پس از پایان دوره بیش از 50 کیلوگرم ورمی کمپوست و بسته به شرایط تقریباً 4 کیلوگرم کرم بالغ و تعداد زیادی نوزاد کرم و کوکون خواهد داشت.

این سرمایه‌گذار گفت: این کرم به آن جهت که از همه زباله‌های آلی خانگی تغذیه می‌کنند به کرم زبالهخوار نیز معروف است البته این کرم رغبتی به خوردن گوشت، لبنیات و مواد اسیدی(مرکبات و پوست آن) ندارد ولی از خوردن میوهجات و پوست آنها، سبزیجات، به خصوص مواد شیرین و گوجهفرنگی لذت می‌برند.

کرم‌ها در پایان دوره روز به روز ضعیفو تیره رنگ می‌شوند و چون در پایان هر دوره حداقل 4 برابر شده‌اند یا به بستر جدید تزریق می‌گردند یا به متقاضیان احداث مزرعه تولیدی فروخته می‌شوند. البته کرم در این مرحله به دلیل درصد بالای پروتئین قابلیت استفاده در خوراک دام و طیور را دارد اما آماده‌سازی آن برای تهیه خوراک دام در کشور تاکنون صورت نگرفته است.

محمدی مهمترین عامل در پرورش این کرم را حفظ رطوبت بستر کرم‌ها(کود گاوی) در محدوده 50 الی 70 درصد عنوان کرد و گفت: درجه حرارت در میزان فعالیت کرم‌ها نیز تأثیر دارد، بهترین درجه حرارت محدوده 20 تا 35 درجه سلسیوس است.

وی گفت: تهویه هوا نیز عامل مهمی در مدت زمان به عمل‌آوری ورمی کمپوست می‌باشد. به دلیل انباشته شدن بستر در مدت دوره و همچنین اشباع شدن بستر با آب معمولاً بستر دچار تراکم شدیدی شده و تخلل آن به صفر می‌رسد که برای تنفس کرم‌ها مشکل ساز است. لذا زیر و رو کردن بسترها در این مواقع توصیه می‌شود.

این کارآفرین گفت: بهترین pH برای تأمین شرایط مناسب برای کرم‌ها میزان خنثی می‌باشد. به همین منظور کود اولیه گاوی که درصدی اسیدی است با آبشویی مناسب تهیه بستر می‌شود.

دارنده صنعت ورمی کمپوست در شهرستان ایوان مهمترین عامل در بالا رفتن تلفات را خشکشدن بستر در تابستان و خیس شدن بیش از حد بستر در زمستان برشمرد و در مورد سایر دلایل گفت: تعویض یک دفعه بستر کرم‌ها نیز تلفات بالایی دارد. چون کرم‌ها نمی‌توانند سریع خود را با غذای جدید تطبیق دهند. لذا در هنگام جابجا کردن کرم باید با مقداری از بستر قبلی به بستر جدید منتقل شود. البته در پایان هر دوره که کرم‌ها به بستر جدید منتقل می‌گردد عدم آماده نبودن بستر نو که طبیعتاً کمبود مواد غذایی را به دنبال دارد کرم را دچار ضعف خواهد کرد.

محمدی سردی و گرمای هوا را در میزان تولید تاثیرگذار دانست اما با مدیریت صحیح بسترها می‌توان مانع از کاهش تولید شد و افزود: موقعیت جغرافیایی در آغاز به تولید نقشی مهمی را ایفا می‌کند اما در مزرعه تولیدی ایوان فصل بهار بهترین زمان تولید است.

وی گفت: در بهترین شرایط طول هر دوره تولید 3 ماه است که می‌توان با مدیریت مناسب 4 دوره در سال تولید داشت.

وی در مورد کاربردهای این کرم گفت: کنسرو کرم در خیلی از کشورهای دنیا به خصوص آسیای شرقی یکی از گرانترین و لذیذترین کنسروهای پروتئینی خوراکی است و علاوه بر قابلیت خود ترمیمی کرم که کاربرد آن را در صنایع لوازم آرایشی بهداشتی زیاد کرده است در جای دیگر به عنوان خوراک دام و طیور و همین‌طور صنعت ماهیگیری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

محمدی که تحصیل‌کرده رشته مهندسی کشاورزی است و اقدام به راه‌اندازی این صنعت کرده است گفت: خرید کرم تنها دوره اول صورت می‌گیرد و بقیه دوره‌ها از کرم‌های تکثیر شدهدوره‌های قبلی استفاده می‌شود.

محمدی در تقسیم‌بندی کودها به دو دسته شیمیایی و آلی، اظهار کرد: به دلیل بروز تاثیرات مطلوب کودهای شیمیایی به سبب ماهیت شیمیایی که دارند نیاز به استفاده‌ی مقدار کمتری نسبت به کودهای آلی دارند و از طرفی با هزینه کمتر عرضه می‌شوند، اما امروزه اثرات سوء حاصل از استفاده بی‌رویه از این کودها آشکار گردیده است به نحوی که بروز امراض و بیماری‌های جدید در انسان و دام به خصوص سرطان را به دلیل وجود نیترات و کادمیوم در محصولات کشاورزی شیمیایی می‌توان حاصل از مصرف نادرست کود و سموم شیمیایی دانست. از طرف دیگر کودهای شیمیایی سبب سخت شدن لایه‌های خاک و آلوده شدن آب‌های زیرزمینی می‌شوند.

وی بر ماهیت کاملاً طبیعی کودهای آلی تاکید کرد و افزود: ابتداییترین کود آلی همان کودهای حیوانی است که سالیان دور و دراز کشاورزان از آن استفاده می‌کردند و با توجه به اینکه علم کشاورزی کارایی ناکافی کودهای حیوانی برای مکانیزه شدن کشاورزی را اثبات کرده است اما امروزه ورمی کمپوست به عنوان بهترین و کاراترین نوع کود آلی به علت دارا بودن همزمان خواص کودهای ماکرو و میکرو و همچنین سرشار از باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های مفید است به دنیا معرفی گردیده است.

اولین تولیدکننده کود ورمی کمپوست در استان مزایای این کود را چنین برشمرد: اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک خاک. حاوی میکروارگانیسم‌های هوازی مفید. حاوی آنزیم‌ها و هورمون‌های محرک رشد گیاه. قابل استفاده برای تمام محصولات زراعی و باغی. افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت خاک. افزایش چشمگیر کمی و کیفی محصول. افزایش مقاومت گیاه در برابر امراض قارچی و بیماری‌ها. دارای خواص همزمان کودهای ماکرو و میکرو. دارا بودن 7 برابر فسفات، 6 برابر ازت، 3 برابر منیزیم، 2 برابر کربن و 1.5 برابر کلسیم قابل دسترس بیشتر در مقایسه با خاک بدون ورمی کمپوست.

محمدی تولید کود صنعتی به صورت دستی و غیرمکانیزه را نیازمند تجهیزات زیاد ندانست و در این خصوص مهمترین وسیله را «سرند دواریست» برای جداسازی کرم، کود ورمی کمپوست، سنگ و دیگر مواد زائد عنوان و خاطرنشان کرد: ورمی کمپوست بدون استفاده از دستگاه خردکن برای خرد کردن کود اولیه نیز تولید می‌شود اما در زمانی طولانی‌تر، به همین جهت برای کاهش دوره تولید از خردکن استفاده می‌شود.

وی تولید کود ورمی را نیازمند نصب سیستم آبیاری قطرهای دانست و یادآور شد: این تولید غیرمکانیزه علاوه بر نیاز به دستگاه بسته بندی برای مراحل خاص و تولید انبوه باید مجهز به دستگاه آبشویی، خشک کن، همزن، خرد کن مواد تر و ... باشد.

این کارآفرین ادامه داد: مهمترین مشکل این صنعت نا آشنا بودن کشاورزان با خواص کود ورمی کمپوست است با وجود اینکه تلاش‌های زیادی توسط مسئولان برای معرفی و توسعه این صنعت در کشور شده است اما کشاورزان این کود را قابل اتکا نمی‌دانند و همین مانع توسعه‌یافتگی این صنعت گردیده است البته دلیل این امر معرفی صنعت کود ورمی کمپوست است و هیچ جا سخن از مزایای منحصر بفرد این کود به میان نمی‌آید. هیچ ارگانی توصیه به عدم استفاده از کودهای شیمیایی و مبادرت به استفاده از کودهای آلی نمی‌کند.

وی ضمن بیان این مطلب که با تلاش مسئولان تعدادی از استان‌های کشور شاهد رشد استفاده از این کود در کشاورزی و بروز کشاورزی ارگانیک هستیم ولی متاسفانه در استان ایلام هیچ اقدامی حتی تئوری جهت انجام کشاورزی ارگانیک و حمایت از تولیدکنندگان کودهای ارگانیک صورت نگرفته است، خاطرنشان کرد: فروش کود تولیدی باعث افزایش سطح تولید گردیده و چند برابر شدن تولید نسبت به رقم حال حاضر باعث مطلوبیت سودآوری این صنعت خواهد شد.

محمدی تاکید کرد: در اثبات قابلیت و پتانسیل این صنعت، پیشرفت آن در تمام دنیا بهترین ادله است به نحوی که در حال حاضر ورمی کمپوست کاملاً صنعتی و سرمایه‌گذاری‌های کلانی از لحاظ مادی و هم معنوی روی آن صورت گرفته است مگر چه ارزشی بالاتر از اینکه برای سلامتی انسان‌ها سرمایهگذاری شود!!

این تولیدکننده کود گفت: همه صحبت‌ها در این است که این صنعت سودآوری دارد جوانان بشتابید... . ولی حقیقتش این است که تضمینی برای فروش محصول وجود ندارد پس به کسانی که به دنبال راه اندازی این صنعت هستند می‌گویم ابتدا به فکر فروش محصول پس از تولید باشند سپس کار تولید را پیگیری کنند.

وی گفت: سالیانی است که جوانان تدبیری از دولت جهت اشتغالزایی ندیدهاند و انتظار این است که اینک در راستای تحقق شعار دولت، برای احقاق حقوق حقّه جوانان تدبیری اساسی اتخاذ شود که امید جوانان ناامید نشود.

خلاصه از تولید ورمی کمپوست و پرورش کرم خاکی به زبان یک کار آفرین

مطالب مشابه :

آغاز طرح حکمت (طرح جوانه های امید در مزرعه تولید علم)

طرح حکمت

خلاصه از تولید ورمی کمپوست و پرورش کرم خاکی به زبان یک کار آفرین

کشاورزی دقیق

توت فرنگی

خواص شیرین كنندگی قند استویا